گزارش کارآموزی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج
| دسته بندی | علوم پایه |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 117 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 152 |
گزارش کارآموزی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج در 152 صفحه ورد قابل ویرایش
«فهرست مطالب»
عنوان
شماره صفحه
تاریخچه
1
بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز
12
قسمت اول: سیب زمینی
مقدمه
40
طبقه بندی
42
گیاه شناسی
44
گلدهی در سیب زمینی
46
طبقه بندی و مراکز پراکنش سیب زمینی
47
عادت رشد
48
سیستم تولید بذر گواهی شده در کانادا
58
آبیاری
60
نیازهای غذایی سیب زمینی
64
زمان برداشت
73
فیزیولوژی پس از برداشت
77
گواهی بذور سیب زمینی
85
هدفهای اصلاحی سیب زمینی
86
طرح در حال اجرا در مؤسسه بررسی سیب زمینی
101
عنوان
شماره صفحه
قسمت دوم: پیاز
پیشینه
145
رده بندی گیاهی
145
ترکیب پیاز
146
بو و طعم پیاز
146
ارقام پیاز
147
سطح زیر کشت
149
تولید
151
عملکرد
152
فرایند تولید
154
انبار کردن
167
طرح های در حال اجراء در مؤسسه بر روی پیاز
169
منابع و مأخذ
177
تاریخچه:
تاریخچه تحققات اصلاح نباتات در ایران و تاسیس مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر.
سیر تحول تحقیقات اصلاح نباتات ایران را به طور اختصار می توان به سه دوره تقسیم نمود:
دوره اول:
این دوره با تاسیس مدرسه فلاحت و سپس دانشکده کشاورزی کرج (زیر نظر وزارت کشاورزی) آغاز و 20 سال به طول می انجامد. این دوره بیشترین موانع را در خود داشته است. زیرا برای تغییر روش های قدیمی و دلبستگی های تعصب آمیزی که مالکان و کشاورزان آن زمان در استفاده از روش های قدیمی داشتند نیاز فراوانی به افراد تحصیل کرده و آشنا به کشاورزی نوین بود.
در همین دوره تاسیسات فنی و مزارع آزمایشی مستقلی برای انجام یک سلسله آزمایشات در جنب دانشکده ایجاد شد. از حدود سال 1310 تهیه بذور مرغوب در مزارع آزمایشی باغ فردوس مدرسه عالی فلاحت آغاز شد و در زمینه غلات، حبوبات و سبزیجات و انواع بذر پنبه نمونه‌هائی از کل کشور جمع آوری و در مزارع کاشته و مطالعه گردید.
در آن زمان طبق تقاضای اداره کل فلاحت و صناعت وقت ارقام مختلف چغندر قند نیز از کشورهای آلمان، دانمارک، بلژیک و شوروی سابق جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. از اواخر سال 1311 آزمایشات مقدماتی چغندر قند، پنبه، غلات و ازدیاد بذر در مزارع باغ فردوس مدرسه عالی فلاحت شروع و اولین بنگاه اصلاح نباتات ورامین در ایران در سال 1314 در کرج تأسیس گردید که وظیفه اصلی آن اصلاح و تهیه بذر چغندر قند بود. در همان تاریخ مقدمات اصلاح و تهیه بذر غلات نیز در کرج فراهم شد. در اواخر سال 1315 در ورامین بعنوان یکی از مناطق مهم پنبه خیز کشور بنگاه اصلاح نباتات تاسیس و نسبت به تهیه بذر الیت پنبه و همچنین انواع گندم اقدام نمود.
دوره دوم:
این دوره تقریبا با خاتمه جنگ جهانی دوم آغاز و تاسیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1339 ادامه یافت. در واقع این دوره با آغاز پیدایش و گسترش سریع روش ها و ابزار کشاورزی نوین در کشورهای پیشرفته شروع گردید. این دوره را می توان دوران آمادگی و تلاش کادر متخصص و مرحله اصلاح بذر و نهال نامید. در این دوره بسیاری از متخصصین تحصیل کرده کشاورزی در جهت رفع وضع نابسامان بذر و نهال در کشور اقدام به انجام یک رشته مطالعات و آزمایشات مقدماتی نمودند. این امر ابتدا در مراکز اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج و ورامین که امکانات بهتری داشتند آغاز شد.
از سال 1325 تحقیقات باغبانی نیز با جمع آوری گونه‌های مختلفی از میوه جات سردسیری داخلی و خارجی و احداث باغ کلکسیون در کرج آغاز شد. این امر در مورد مرکبات در شمال و در زمینه خرما در جنوب انجام گردید.
از سال 1327 با جدا شدن دانشکده کشاورزی کرج از وزارت کشاورزی امکانات مربوط به جمع آوری و آزمایش توده های بومی گندم و جو در بنگاه اصلاح نباتات کرج متمرکز شد.
از سال 1330 تحقیقات پنبه به شکل جدی تری گرفته و به طور وسیع در مرکز ورامین آغاز گردید. در سال 1335 فکر تأسیس اداره تهیه بذر گواهی شده در وزارت کشاورزی شکل گرفته و این اداره تأسیس گردید تا نسبت به کنترل مزارع غلات و پنبه در کرج و ورامین اقدام نموده و بعد از کنترل و صدور گواهی بذر مادری در بین کشاورزان توزیع گردد.
با متمرکز کردن فعالیت های پراکنده قبلی، از سال 1336 تحقیقات برنج نیز در بنگاه کشاورزی لاهیجان به طور جدی آغاز گردید و با ایجاد ایستگاه برنج رشت در سال 1338 توسعه می یابد.
حاصل تمامی این تلاش ها نتایج گرانبهایی داشته است که شالوده موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر بر همین نتایج استوار گردیده است.
دوره سوم:
در دوره سوم با توجه به پراکندگی تحقیقات در دستگاههای مختلف وزارت کشاورزی از یک طرف به این واقعیت که اداره کل زراعت دقت با تشکیلات محدود و امکانات ناچیز خود مستقیماً قادر به هدایت این امر مهم نبود. ضرورت تاسیس موسسه ای مستقل با اختیارات وسیع قانونی احساس گردید. بنابراین تشکیل موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر براساس لایحه قانونی مصوب مجلس شورای ملی که در تاریخ 3/8/1338 به تصویب مجلس سنای وقت رسیده مشتمل بر 6 ماده و یک تبصره به شرح زیر مورد موافقت قرار گرفت:
ماده 1- به منظور اصلاح و تهیه کلیه نهال ها و بذر های مرغوب و مناسب با اب و هوای نقاط مختلف کشور سازمانی به نام موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر تحت نظر وزارت کشاورزی تاسیس می شود.
ماده2- رئیس موسسه می تواند معاملات مربوط به فرآورده های کشاورزی را تا یکصد هزار ریال بدون رعایت مقررات و مزایده اجازه دهد. معاملات فرآورده های کشاورزی بیش از این مبلغ راهیأتی مرکب از وزیران کشاورزان و دارائی و یا معاونین آن ها و رئیس موسسه در صورت ضرورت از قیود مناقصه و مزایده معاف خواهند نمود.
ماده3- کمک دولت به بودجه این موسسه یکجا ضمن بودجه وزارت کشاورزان منظور و در اول هر فصل یک چهارم آن به اختیار موسسه گذاشته می شود و بودجه جزء موسسه را وزیران کشاورزی و دارائی تصویب می‌نمایند. عواید موسسه جزو بودجه آن منظور و مازاد درآمد صرف توسعه و تکمیل عملیات موسسه می گردد.
تبصره- وجوه حاصله از درآمد و صرفه جوئی ها هر سال به سال بعد منتقل و به مصرف توسعه موسسه خواهد رسید.
ماده 4-وزارت کشاورزی مجاز است با تصویب هیأت وزیران ورود بذری را که مصلحت نداند ممنوع نماید و همچنین کشت و تهیه بذور و چغندر قند و پنبه را در مناطق معینی به وسیله اعلان سه ماه قبل از فصل کشت ممنوع و در صرف تخلف کشت ممنوع شده را معدوم سازد.
ماده5- موسسه نمی تواند نهال بذور و مرغوب را به تقاضای کشاورزان و مالکین بیشتر از قیمت تمام شده بفروشد.
ماده 6- وزارت کشاورزی و وزارت دارائی مامور اجرای این قانون می باشد. لایحه قانونی فوق که مشتمل بر شش ماده و یک تبصره می باشد در جلسه روز دوشبنه سوم آبان ماه یکهزار و سیصد و سی و هشت شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده است.
وظایفی که به موجب قانون به عهده موسسه قرار داده می شود به شرح زیر بوده است:
1- بررسی های به نژادی و به زراعی برای اکثر محصولات مهم زراعی مثل گندم، جو و پنبه، برنج، دانه های روغنی، ذرت، حبوبات، نباتات علوفه‌ای و کنف.
2- تولید بذور مادری و تهیه بذور گواهی شده به منظور تکثیر و تهیه بذر مورد نیاز کشور و همچنین ازدیاد و توزیع نهال های پیوندی از ارقام انتخابی مناسب با شرایط آب و هوائی مختلف کشور.
3- کنترل و گواهی بذوری که تولید کنندگان بذر براساس ضوابط تعیین شده در وزارت کشاورزی و منابع طبیعی وقت تولید میکنند.
بدیهی است که در آغاز کار مشکلات تهیه امکانات و اراضی به قوت خود باقی بوده است ولی موسسه در راستای ایفای وظایف محوله اقدام به تشکیل 4 اداره کل به شرح زیر نمود:
1- اداره کل بررسی های باغبانی به منظور ازدیاد اولیه ارقام میوه، سبزی و صیفی و سیب زمینی.
2- اداره کل بررسی های زراعی به منظور بررسی و ازدیاد اولیه بذور پنبه، گندم و جو و ذرت و برنج علوفه و حبوبات و سایر نباتات زراعی.
3- اداره کل تکثیر و گواهی بذر به منظور کنترل بذور تولیدی و صدور گواهی بذر.
4- اداره کل تکثیر و توزیع بذر جهت تهیه و توزیع بذور اصلاح شده.
در مرحله بعدی به منظور تجهیز و تکمیل امکانات ایستگاهها از نظر ماشین آلات، تأسیسات و تجهیزات، اداره کل امور ایستگاهها نیز در موسسه تشکیل گردید.
بخش تحقیقات سیب زمین و پیاز:
مقدمه:
همزمان با تاسیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1339 تحقیقات مربوط به محصولات سیب زمینی و پیاز نیز بر مبنای یک برنامه مدون ابتدا برای شناخت ارقام بومی و محلی و سلکسیون و خالص سازی آنها شروع و سپس با ورود ژرم پلاسم های جدید سیب زمینی و پیاز و سایر محصولات سبزی و صیفی برنامه شناخت ارقام مناسب جدید و سازگار خارجی از طریق روش های علمی و آزمایشات مقایسه ارقام و تعیین نیازهای زراعی ارقام، تولید بذر مادری و توزیع بذر گواهی شده در قالب برنامه بررسی‌های باغبانی پی ریزی گردید. از سال 1358 بخش تحقیقات سبزی و صیفی به طور مستقل فعالیت‌های خود را تحت مدیریت و موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ادامه داد. در سال 1376 براساس تصمیمات متخذه در شورای عالی سیاستگذاری سازمان تات تحقیقات سبزی و صیفی به مرکز تحقیقاتی ورامین منتقل گردید و فعالیت های تحققاتی محصولات سیب زمینی، پیاز و حبوبات ابی تحت عنوان بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز در کرج فعالیت خود را شروع نمود. فعالیت های تحقیقاتی این محصولات قبل از انقلاب اسلامی علاوه بر کرج در چندین ایستگاه تحقیقاتی توسط 20 کارشناس انجام می گردید و در حال حاضر مسئولیت اجرای طرح های تحقیقاتی و برنامه تولید بذر کشور بر عهده 36 نفر کارشناس و عضو هیأت علمی می باشد. این بخش از دیرباز با مرکز بین المللی سیب زمین (CIP) در زمینه آموزش و تبادل ژرم پلاسم ارتباط داشته است. مهمترین اولویت ها و برنامه های تحقیقاتی محصولات این بخش به تفکیک ارائه می‌گردد.
خلاصه ای از جایگاه تحقیقات و تولید سیب زمینی در کشور:
در بدو تاسیس موسسه عملکرد سیب زمینی 8/4 تن در هکتار و هم اکنون حدود 23 تن در هکتار برآورد می شود. تولید کل کشور نیز در سال 1339 حدود 96 هزار تن بوده است و هم اکنون بیش از 6/3 میلیون تن تخمین زده میشود. ضریب خودکفایی در زمینه سیب زمین خوراکی نیز 103 درصد برآورده می شود. همه این دستاوردهای قابل توجه مستقیم و یا غیر مستقیم مرهون تحقیقات انجام یافته در طی 4 دهه فعالیت اجرایی و تحقیقاتی موسسه بوده است. مصرف سرانه سیب زمینی در سال 1339 حدود 6 کیلوگرم و هم اکنون 45 کیلوگرم می باشد. بخش اعظم دلایل افزایش سطح زیر کشت سیب زمینی از 20 هزار هکتار به 160 هزار هکتار در طی 4 دهه مربوط به سودآور شدن زراعت سیب زمینی است. روند رو به ازدیاد رشد جمعیت کشور ایجاب میکند برای این محصول از نظر تولید انرژی و پروتئین در واحد سطح در بین محصولات زراعی بی رقیب می باشد. سرمایه گذاری تحقیقاتی متناسبی صورت گیرد. تحقیقات انجام شده در طی دهه باعث شده است که میانگین عملکرد کشور از میانگین عمکرد جهانی 7 تن بالاتر برود. مزیت های نسبی این محصول در زمینه تولید و رقابت با تولید کنندگان و صادرکنندگان جهانی آن سرمایه گذاری اساسی تری را در امر تداوم تحقیقات آن ایجاب می نماید. علیرغم عبور کشور از مرز خودکفایی در زمینه تولید سیب زمینی خوراکی هم اکنون سالیانه به طور میانگین حدود نیم میلیون دلار صرف واردات هسته اولیه بذور کشور می شود که با توجه به امکانات بالقوه و بالفعل موجود در صورت سرمایه گذاری این معضل نیز حداکثر در ظرف 3 سال قابل حل خواهد بود. هسته اولیه بذر سالم مورد نیاز کشور حدود 600 تن برآورد می شود. که بهترین و آسان ترین راه حل آن استفاده از تکنیک های کشت بافت می شود. هسته اولیه مذکور پس از چند نسل تکثیر متوالی در مزارع و مناطق ایزوله کل بذور مورد نیاز کشور را که 470 هزار تن برآورد می شود تامین خواهد کرد.
قسمت اول: سیب زمینی
مقدمه:
سیب زمینی (Solanom tuberosum) یکی از پر تولید ترین محصولات است که به طور گسترده ای در جهان کشت شده و تقریبا در هر هکتار دو برابر برنج و گندم کادری تولید میکند. این گیاه به دامنه وسیعی از اقلیم ها سازگار بوده وهم در محیط های گرمسیری و هم معتدل و همچنین در ارتفاعات تا 4000 متر از سطح دریا یافت می شود. اروپای غربی و مرکزی، شوروی سابق و چین مناطق تولید اصلی سیب زمینی است. این گیاه هم در سطح وسیع و هم در باغچه خانه ها کشت میشود. سیب زمینی بسیار مغذی و حاوی ویتامین C و اسیدهای آمینه ضروری برای تغذیه مطلوب انسان است. چون سیب زمینی گیاهی مهم در سطح جهان است در سال 1971 مرکز بین المللی سیب زمینی (International potato Center) (CIP) (در لیمای پرو (نزدیک جایی که سیب زمینی اهلی شده است.) به منظور افزایش کشت و کار سیب زمینی در کشورهای در حال توسعه تاسیس گردید.
سیب زمینی از سایر گیاهان زراعی متفاوت می باشد. زیرا مواد غذایی خوراکی آن در بخش های زیر زمینی که غده نامیده می شود ذخیره می‌گردد. سیب زمینی همچنین از این نظر که به طور غیر جنسی یا رویشی از طریق غده ها تکثیر می شود منحصر به فرد می باشد. تکثیر رویشی از طریق غده ها دارای مضرات معینی است. از قبیل: 1) انتقال بیماری، 2) هزینه های نقل مکان غده‌ها که در مقایسه با بذر سنگین تر است 3) جوانه زدن غده ها قبل از فصل کشت بیماری ها ویروسی که معمولا از طریق غده ها پخش می گردد. به طوری که تولید بذر عاری از ویروس نگرانی اصلی برای کشاوزان بزرگ و توزیع کنندگان غده ها برای بذر می باشد. جوانه زدن غده ها قبل از قصل کاشت برای کشاورزان کوچک که غده ها را برای کاشت در فصل بعد بدون امکانات انبار سرد نگهداری می نمایند مشکل ساز است. با وجود این سودمندی بارز تکثیر رویشی در این است که زمانی که بوته برتر از اصلاح کننده شناسائی کند می‌توان آن را به عنوان رقم اصلاح شده آزاد نموده و ماهیت ژنتیکی اولیه آن را حفظ کرد. تنها گیاه دیگر با تکثیر رویشی نیشکر است.
جنبه قابل توجه در بهنژادی سیب زمینی منشا تتراپلوئیدی آن است که مطالعه وراثت صفات معینی را در آن مشکل می سازد. وراثت صفات به طریقه تتراسومیکی (tetraSomic) در اتو تترا پلوئیدها بسیار پیچیده تر از وراثت صفات به طریقه دی سومیکی (disomic) (در دیپلوئیدها است. با
این ماهیت اتوتترا پلوئید را می توان به منظور حداکثر نمودن هتروزیس برای تولید ارقام سیب زمینی با عملکرد برتر استفاده نمود.
یکی از مهمترین ویژگیهای سیب زمینی منبع متنوع ژرم پلاسم است که ممکن است اصلاح کننده آن را مورد استفاده قرار دهد. تقریبا همگی خویشاوندان وحشی نزدیک را می توان به راحتی با سولانوم توبیروزوم جهت ادغام مقاومت به تنش های زنده و غیر زنده ناخالصی تلاقی داد. در نهایت هیچ کدام از گیاهان زراعی به دیگر چنین ژرم پلاسم وحشی گسترده ای که به راحتی در ایجاد رقم قابل استفاده باشد را ندارند. ظرفیت ژنتیکی برای پیشرفت های اینده در عملکرد به لحاظ همین خصوصیات انحصاری سیب زمینی امکان پذیر است.
- پوست (پریدرم)
پوست (پریدرم) (periderm) لایه محافظ نازکی است که غده را می پوشاند. رنگ آن ممکن است سفید کرمی، زرد، پرتقالی، قرمز ویا بنفش باشد. برخی از غده‌ها دارای دو رنگ هستند. پوست غده در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم سبز خواهد شد. پوست غده معمولا صاف است ولی ارقام با پوست زبر نیز وجود دارد در حالت فارسی پوست غده با فشار انگشتان به راحتی جدا می شود. بنابراین در صورت برداشت زود هنگام، پوست آسیب پذیر میباشد. در شرایط رطوبت زیاد اندازه عدسکها افزایش یافته و به صورت تکه های سفید دیده میشود تبادل گازها از طریق عدسکها که در روی پوست پراکنده انجام میشود.
کورتکس در زیر پوست قرار گرفته و شامل لایه ای از بافت های ذخیره‌ای است که اساساً از پروتئین و نشاسته تشکیل شده است.
سیستم آوندی ارتباط غده و چشم ها را با بقیه اندام های گیاه فراهم میکند.
پارانشیسم ذخیره‌ای در قسمت درونی حلقه آوندی قرار گرفته و بافت ذخیره ای اصلی می باشد که بخش اعظم حجم غده را اشغال کرده است. مغز (پیت) بخش مرکزی غده را تشکیل می دهد.
کلیه عناصر ذکر شده از محل کورتکس تا مغز (پیت)، گوشت سیب زمینی نامیده می شود که در ارقام تجاری معمولا به رنگ سفید، کرم یا زرد روشن هستند. با این حال ذره بین ارقام اصلاح شده غده هایی با گوشت زرد، قرمز و بنفش و یا دو رنگ مجزا دیده میشوند.
جوانه (Sprout):
جوانه ها از رشد چشم های غده تولید می شود. رنگ جوانه یکی از مهمترین ویژگی های هر رقم است. جوانههای سفید، دارای رنگ در قاعده یا انتها و یا تماماً رنگی می‌باشند.
جوانههای سفید در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید سبز خواهد شد. بخش قاعده جوانه معمولا قسمت زیر زمینی ساقه را تولید میکند. که وجه مشخصه آن حضور عدسکها است. این بخش پس از کاشت غده سریعاً تولید ریشه نموده و در آینده استولون یا ساقه های جانبی را تولید می نماید. قسمت نوک جوانه دارای برگ بوده و بخشهای در حال رشد ساقه را تولید می نماید.
برگ:
برگ ها به صورت مارپیچی بر روی ساقه قرار گرفته اند. برگ ها مرکب و دارای یک محور راکیس (rachis) و چندین برگچه هستند هراکیس ممکن است حامل چندین جفت برگچه هستند و هرراکیس ممکن است حامل چندین جفت برگچه اولیه جانبی و یک برگچه انتهایی باشد.
بخشی از راکیس که پائین تر از برگچه های اولیه قرار گرفته دمبرگ نامیده میشود برگچه‌ها معممولا به صورت مستقیم یا توسط زائده کوچکی که پیتول (Petole) نامیده می شود، به راکیس اتصال دارند. توالی منظم برگچه های اولیه ممکن است توسط برگچه های ثانویه که در حد فاصل آنها بوجود می آید به هم بخورد.
در قاعده دمبرگ دو برگ کوچک جانبی (استیپول کاذب) وجود دارد که اندازه و شکل آن ه و زاویه قرار گرفتن دمبرگ با ساقه در تشخیص خصوصیات واریته‌ای بسیار مهم است. بالها و راکیس از محل اتصال به ساقه ممکن است به سمت پایین ساقه امتداد داشته باشند.
گل آذین، گل:
دمگل اصلی گل آذین معمولا به دو شاخه تقسیم می شود هر شاخه معمولا کمی دورتر به دو شاخه دیگر منشعب می شوند بدین ترتیب آرایش بوجود می‌آید که به آن گل آذین خوشه (symose) می گویند. دمگل های فرعی پدیکل‌ها (pedicels) در انتهای خود حامل کاسه گل می باشد. در نقطه‌ای از طول پدیکل‌ها بند نسبتاً برجسته ای وجود دارد که گل یا میوه از این محل ریزش میکند. در برخی از ارقام این بند دارای پیگمان می باشد. محل و وضعیت این بند یکی از ویژگی های سفید تاکونومیکی است. گل های سیب زمینی دو جنسی و هر چهاربخش یک گل کامل را دارا هستند. 1-کالیکس (Calyx) یا کاسه گل 2-کورولا (corolla) یا جام گل 3- اندام نر (پرچم ها= androe cium) و 4- اندام ماده (مادگی= gynoecium)
کاسه گل شامل 5 کاسبرگ می باشد که در قاعده به همدیگر متصل و ساختمان زنگوله‌ای شکلی را در زیر جام گل بوجود می آورند. بسته به رقم، شکل و اندازه لوبها یا انتهای آزاد کاسبرگها متفاوت است. رنگ کاسه گل سبز و در مواردی بخشی از آن و حتی ممکن است به صورت کامل دارای مواد رنگدانه‌ای باشد.
گزارش کارآموزی احداث ساختمان مسکونی
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 49 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 63 |
گزارش کارآموزی احداث ساختمان مسکونی در 63 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
مقدمه
*********************************************
فصل اول
بررسی بخشهای مرتبط بابخش کار آموزی
بررسی آموخته ها و پیشنهادات **********************************************
فصل دوم
تخریب
رعایت اصول ایمنی در تخریب
**********************************************
فصل سوم
تجهیز کارگاه
انبار کردن سیمان
پیاده کردن نقشه
پی کنی
کرسی چینی
نحوه کرسی چینی یا ساخت پی سنگی
**********************************************
فصل چهارم
قالب بندی
انواع قالب از لحاظ جنس
قالب چوبی
**********************************************
فصل پنجم
آرماتوربندی
هدف از بکار بردن فولاد در قطعات بتنی
بستن میلگردها به همدیگر
نحوه خم کردن میلگردها
برش میلگردها
آچار خم کن یا آچار F
نحوه ساخت شناژهای افقی وعمودی
قالب بندی شناژهای افقی و عمودی
فاصله نگهدار یا لقمه
قلاب انتهای میلگرد و اندازه استاندارد آن
**********************************************
فصل ششم
بتن سازی
حمل بتن
نسبت های اختلاط
بتن ریزی
بتن ریزی در هوای گرم
بعضی از مسائلی که ممکن است در بتن تازه بوجود اید
مشخصات نا مطلوب بتن اب انداخته
تراکم بتن
نگه داری از بتن
هم سطح کردن کف اتاقها با شناژ افقی
دیوار چینی
قالب بندی شناژ های عمودی
نحوه پر کردن شنا ژهای عمودی
هم سطح کردن دیوار
قالب بندی سقف
حمل ونقل وانبار کردن تیرچه ها
بلوک
میلگرد های ممان منفی
میلگردهای حرارتی
کلاف عرضی
قلاب اتصال
بتون ریزی سقف
افت بتن (انقباض)
عوامل موثر در افت
راههای مقابله با افت
خزش یا وارفتگی
**********************************************
عوامل موثر بر خزش
راههای مقابله با خزش
خستگی در بتن
روشهای مراقبت از بتن سقف
شمشه گیری
کف سازی
سفید کاری یا کف مال گچ
کشته کشی یا نازک کاری
مقدمه:
دانشجویان رشته عمران در دوره کاردانی که دوسال به طول می انجامد با درسهای تئوری آشنا میشوند وتا حدودی با مسائل مختلف ساختمان سازی آشنا میشوند ولی باز نیاز به کسب تجربه دارند وکسب این تجربه میسرنیست مگر انکه دانشجویان درسر کارمطالبی راکه در کتابها خوانده اند لمس کرده وبا چشم خود طریقه انجام کارها راببینند وبه همین دلیل چهار واحد رابه همین امر اختصاص داده اند که این واحدها جزو مهمترین واحدهای این دوره می باشد.
فصل اول
بررسی بخشهای مرتبط بابخش علمی کارآموزی:
اولین نیازطبیعی انسان غذا می باشد زیرا انسان بدون خوراک قادربه ادامه حیات نیست .دومین نیازانسان مسکن می باشد ومکانی که در ان زندگی میکند وفرزندانش را بزگ میکند ودر ان به زندگی ادامه می دهد.
مسکن تنها به ساختمان مسکونی ختم نمیشود بلکه شامل ساختمانهای اموزشی ودرمانی واداری نیز میباشد.به همین دلیل تمام ارگانها ونهادها نیازمبرم به ساختمان دارند.
در تاسیس یک ساختمان نیازبه همکاری مهندس عمران ومعماروتکنسین
ساختمان وحتی مهندس برق وتاسیسات نیز میباشد به همین دلیل رشته عمران مرتبط با تمام رشته هامیباشد.
برسسی آموخته ها وپیشنهادات:
اصولا کارهایی راکه برای احداث یک ساختمان صورت میگیرد بسیار گسترده میباشد وبه علت محدود بودن زمان کارآموزی نمیتوان تمام کارهای انجام شده رادید و از نزدیک لمس کرد.در این مجموعه سعی شده است تاحدودی به بیان مراحل مختلف اجراازقبیل تخریب وآماده سازی زمین وتجهیزکارگاه وساخت و اجرای بتن وقالب بندیوآرماتوربندی واجرای سقف تیرچه بلوک پرداخته شود.
فصل دوم
تخریب:
زمین احداث این منزل مسکونی یک زمین صاف وهموارشده نبود بلکه یک ساختمان فرسوده وکلنگی بود که باید تخریب میشد.
تخریب این ساختمان در دومرحله صورت گرفت که ابتدا سقف ان توسط کارگران تخریب شداما دیوارها وکف ان توسط لودرتخریب گردید وپس ازآن اقدام به خروج همه نخاله ها از محل کارگاه شد.
قبل از این مرحله اقدام به بریدن همه تیراهنهای سقف توسط هوا برش شد و همه درب وپنجره ها و تمام کابینتها وشیرآلات ولوله های آب از محل کارگاه خارج شد.
دو حلقه چاه نیزدرمحل وجود داشت که با شفته آهک وقلوه سنگ پر شد.
رعایت اصول ایمنی در تخریب:
قبل از هر چیز باید روش تخریب مشخص شود و کار برای عوامل اجرایی شرح داده شود. تخریب در معابر عمومی باید درمحوطه ای محصور با نرده های حفاظتی به ارتفاع دو متری انجام شود.
کلیه کارگران میبایست مجهزبه کلاه ایمنی باشند ودر ساعات غیر کاری به هیچ عنوان نباید اقدام به برداشتن حصار کرد.
تمامی راههای عبورومرور افراد غیر مسؤل به کارگاه باید مسدود شود.
به هیچ عنوان نباید مسیر ریزش آوار به عنوان مسیراصلی انتخاب شود ودر هنگام عملیات تخریب از اب برای ته نشین کردن غبار در محیط جلو گیری شود.
البته در اجرای اصول ایمنی درعملیات تخریب این پروژه ازحصار و نرده به علت خلوت بودن محیط استفاده نشد اما برای ایمنی و اطمینان بیشترراههای ورودی به صورت موقت مسدود شد وهمچنین از آب پاشی برای کم کردن گرد وخاک استفاده شد.
فصل سوم
تجهیز کارگاه:
برای تجهیز کارگاه باید مصالح وابزار مورد نیازبه کارگاه آورده شود.
مصالحی مانند سیمان که به دو صورت فله وپاکتی موجود میباشددر کارگاه میبایست به نحوی درست انبار شود که البته در این پروژه بیشتر از سیمان پاکتی استفاده شد.
روش نگهداری ازسیمان در قسمت بعد توضیح داده خواهد شد.
برای جلوگیری از شلوغ شدن کارگاه معمولا موارد مصرف شن وماسه ازقبل پیش بینی میشد وبه صورت روزانه به گارگاه منتقل میشد.
فصل چهارم
قالب بندی:
قالب یک سازه موقت است و مانند ظرفی میتواند بتن تازه وخمیری راتا زمان گیرش وکسب مقاومت کافی بصورت کاملا متراکم در برگیرد وبه ان فرم دهد. تهیه وساخت قالب را قالب بندی میگویند که از اصول وضوابطی از نظر طراحی وساخت پیروی میکند.
قالب بایدبه اندازه کافی محکم باشد تا بتواند دربرابرفشارهای وارده از بتن خمیری در زمان بتن ریزی و فشار ناشی از وسایل بتن ریزی و کارگران مقاومت کند وبیش از حد مجاز تغییر شکل ندهند.
همیشه باید توجه کرد که ابعاد قالب بندی دقیق باشد واتصالات قالب بندی باید محکم ومتناسب با جنس قالب باشد.
برای جلوگیری از خروج شیره بتن در زمان بتن ریزی مصالح مورد استفاده باید قالب بندی به گونه ای انتخاب شوند که قالب درزپیدا نکند.
قالب بندی باید طوری طراحی واجرا شود که پس از گرفتن بتن باز کردن قالبها به راحتی امکان پذیر باشد.
تخته و چوبی که برای قالب بندی مصرف میشود باید کاملا خشک بوده ودر برابر رطوبت تغییر شکل ندهد زیرا تغییر شکل قالب موجب تغییر شکل بتن گشته ودرشکل تیرها وستونها و همچنین ممانهای وارده برانها موثر میباشد.
این تخته ها باید به اندازه کافی نرم باشند تا در موقع نجاری دچار اشکال نشویم.
از طرفی باید انچنان محکم باشد که بتواند وزن بتن و ارماتورها و کارگران بتن ریزی ووسایل بتن ریزی از قبیل چرخ دستی و ویبراتور را بخوبی تحمل کند.
انواع قالب از لحاظ جنس:
انواع قالب از لحاظ جنس عبارتند از قالب چوبی - قالب فلزی-قالب فایبرگلاس-قالب آجری –قطعات پیش ساخته و قالب لغزان.
در این پروژه از قالب بندی چوبی استفاده شد.
قالب چوبی:
معمولا در ایران از تخته ای که به روسی معروف است برای قالب بندی
استفاده میشود.ضخامت این تخته ها از 2تا3سانتیمتر وحداقل بعد ان 8 سانتیمتر است. درقالب بندی چوبی تمام قسمتهای ان از چوب استفاده میشود قبل از کار گذاشتن قالب چوبی رویه قالب را روغن مالی میکنند که علت ان این است که شیره بتن توسط تخته خشک مکیده نشود ودر موقع باز کردن قالبها به راحتی از سطح بتن جدا شود.
قبل از قرار دادن قالبها در جای خود باید انها را روغن مالی کردتا روغن آرماتورها را آلوده نکند زیرادر صورت الوده شدن آرماتورها باعث نچسبیدن بتن به آرماتورمیگردد.
مهمترین دلایل استفاده از قالب چوبی عبارتند از:
1- دارا بودن مقاومت کششی وفشاری وبرشی مناسب برای تحمل بارهای وارد شده
2- سبک بودن نسبی ان برای حمل ونقل
3- ساده بودن اتصال و طویل کردن تخته ها به یکدیگر که با میخ به سرعت انجام میشود.
4- چوب به علت داشتن ضریب حرارتی کم نسبت به فلز در فصل سرما و یخ بندان ودر نقاط سردسیربا بتن ریزی در مناطق گرم برای قالب بندی بسیار مناسب است.
5- نسبت به قالب فلزی به جز مواردخواص هزینه ای کمتر دارد.
نسبتهای اختلاط:
منظور از نسبت مخلوط کردن اجزاء بتن ان است که که نسبت مناسبی برای اختلاط شن وماسه به دست بیاوریم تا دانه های ریزتر فضای بین دانه های درشت تر را پر کرده و جسم توپر بدون فضای خالی و با حداکثروزن مخصوص بدست اید و همچنین تعیین مقدار لازم اب بطوری که بتن به راحتی قابل حمل بوده و در قالب خود جای گرفته و دور میلگردها را احاطه نموده و کلیه فضای خالی قالب را پر نماید ودرمجاورت ان فعل وانفعالات شیمیایی سیمان شروع شده وتا مرحله سخت شدن ادامه یابد وبالاخره تعیین مقدارسیمان مورد لزوم برای بدست آوردن بتن با مقاومت کافی که بتواند به راحتی بارهای وارده ساختمان را تحمل نماید. مقاومت نسبی با افزایش سیمان بالا
می رود.
حداکثر سیمانی که آئیین نامه های مختلف برای بتن مجاز دانسته اند400kg سیمان در متر مکعب شن وماسه می باشد وچنین معتقد هستند اگر مقدار سیمان ازkg 400 بیشتر باشد جای مصالح سنگی را میلگرد وبجای قطعات سنگی که مقاومت بیشتری دارد قطعات سیمانی خواهیم داشت ودر نتیجه باعث ضعف قطعه بتنی میشود.
البته مقدار سیمان به ریزی و درشتی دانه های مصرفی بستگی دارد هر قدر دانه های مصرفی ریزتر باشد ودر نتیجه سطح مخصوص دانه ها زیادتر باشد به سیمان بیشتری نیاز داریم زیرا فرض بر این است که دوغاب سیمان مانند نوار نازکی دور تمام دانه ها را آغشته کرده و انها را به یکدیگر میچسباند رایجترین نسبت اختلاط اجزاء بتن در ایران نسبت حجمی برای شن و ماسه و نسبت وزنی برای سیمان میباشد و حتی نام گذاری و طبقه بندی بتن نیز بر حسب کیلوگرم سیمان در متر مکعب شن و ماسه انجام میگیرد.
با توجه به اینکه سیمان عرضه شده در بازار ایران اغلب در پاکتهای 50 کیلویی میباشد این اختلاط به راحتی انجام میگیرد.
در مواردی که در کارگاه از سیمان فله استفاده شود باید از قبل پیمانه ای که مقدار 50کیلو گرم سیمان را تعیین میکند ساخته ودر اختیار گروه بتن ساز قرار داد .
برای تعیین نسبت شن وماسه و اب جداول و راهنماهایی موجود است ولی از انجا که همیشه ودر همه کارگاهها وسایل تعیین دانه بندی شن وماسه در دست نیست بهتر است به نتایج آزمایشگاهی بیشتر تکیه شود.
بتن ریزی:
قبل از بتن ریزی باید کلیه آرماتورها با نقشه کنترل شود مخصوصا دقت شود که آرماتورها به همدیگر با سیم آرماتور بندی بسته شده باشند و اگر جایی فراموش شده است مجددا بسته شود.
فاصله ارماتورها یکنواخت باشد زیرا اغلب اتفاق می افتد که فاصله بین
آرماتورها یکنواخت نیست .
بعضی از انها به هم چسبیده وبعضی با فاصله از همدیگر قرار میگیرند این موضوع باعث میشود که بتن نتواند کلیه میلگردها را احاطه نموده و قطعه همگن و توپری بوجود بیاورد.
باید توجه شود که محل بتن ریزی عاری از خاک و مواد زاید باشد.
اگر بین اتمام کار آرماتور بندی و بتن ریزی چند روز فاصله باشد حتی میباید محل کار با دقت بیشتری بازدید شود ودر تمام روز بتن ریزی حتما باید یک نفر کارگر با تجربه مدام قالبها را کنترل نموده و اثرات اضافه شدن وزن را روی آنها در نظر داشته باشد ودر موقع بروز خطر افراد دیگر را مطلع کند.
در موقع بتن ریزی باید از رفت و امد زیاد روی آرماتورها جلو گیری نمود زیرا در این صورت در اثر وزن کارگران در آرماتورها انحنای موضعی بوجود خواهد امد .
بهتر است از قسمتی که به مرکز بتن نزدیک تر میباشد شروع به بتن ریزی نمود زیرا در این صورت رفت و امد کارگران از روی ارماتورها به حد اقل خواهد رسید و برای انکه پای کارگر ها در بتن تازه ریخته شده فرو نرود باید در مسیر عبور و مرور کارگر ها از تخته هایی زیر پای آنها استفاده شود.
باید مطمئن شویم که همه گوشه های قالب از بتن پر شده و کرمو نمی باشد.
نگه داری از بتن :
سیمان موجود در بتن ریخته شده در مجاورت رطوبت باید سخت شده و دانه های سنگی موجود در مخلوط را به همدیگر چسبانده و مقاومت بتن را به حد اکثر برساند بدین لحاظ باید از خشک شدن سریع بتن جلوگیری نموده و انرا ازتابش شدید آفتاب و وزش بادهای تند محفوظ نگه داشته وسطح آنرا حداقل تا هفت روز مرطوب نموده و برای این کار بهتر است که روی بتن تازه ریخته شده را با گونی یا کاغذ پوشانده و این پوشش را مرطوب نگه داریم.
با توجه به گرمی هوا بعد از 4تا5 ساعت از گذاشت بتن ریزی باید شروع به آب دادن بتن کرد زیرا در غیر اینصورت سطح ان ترک مویی خواهد خورد که ایجاد این ترکها باعث نفوظ هوا به داخل بتن شده وآرماتور بکار رفته در بتن در معرض خورندگی قرار میگیرد.
بتن تازه ریخته شده نباید در معرض بارانهای تند قرار گیرد زیرا باران
دوغاب سیمان و مصالح ریز دانه را شسته و سنگ های درشت را نمایان میکند.
اما در این پروژه نیز پس از بتن ریزی هر قسمت بوسیله پاکتهای سیمانی روی سطح بتن تازه ریخته شده را پوشاندند و پس از گذشت چند ساعت همه کاغذ ها را طوری مرطوب کردند که سطح بتن در زیرکاغذ کاملا مرطوب باشد.
گزارش کارآموزی امور مالی در شرکت توزیع نیروی برق مشهد
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 41 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 14 |
گزارش کارآموزی امور مالی شرکت توزیع نیروی برق مشهد در 14 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه :
این دوره مربوط به درس کارآموزی می باشد من این دوره را درامور مالی شرکت توزیع نیروی برق مشهد ، برق 2 به مدت 240 ساعت گذرانده ام.
این گزارش در سه قسمت تهیه وتنظیم شده است.واشاره ایست به انچه دراین دوره فرا گرفته ام.
بخش اول :شرح محل ومکان وبیولوژی شرکت .
بخش دوم :گزارشی از چگونگی سیستم حسابداری شرکت .
بخش سوم :شرح وتوصیف عملکرد اینجانب دراین دوره .
بیولوژی شرکت:
شرکت توزیع برق یکی از شرکتهای زیر مجموعه وزارت نیرو می باشد .شرکت برق استان خراسان از یک قسمت ستادی وهفت امور تشکیل شده است .این هفت امور که از نوع شرکتهای خدماتی می باشند زیر نظربخش ستادی کارمی کنند .مدیران هر امور توسط بخش ستادی انتخاب شده وزیر نظر ان شر کت کار می کنند.
هر امور تشکیل شده از :
1 - مدیریت امور
2 - معاونت امور
3 - واحد بهره ورداری
4 - واحد طرح و نظارت
5 - امور مشترکین
6 - اتفاقات
7 - امور مالی و حسابداری
8 - امور پرسنلی
9 - امور نقلیه
10 - کارپردازی
11 - بایگانی
12 - نگهبانی
هر کدام از قسمتهای 3تا7 دارای یک رییس می باشد که کارکنان ان بخش زیر نظر رییس بخش کار می کنند .ورؤسای این بخشها نیز زیر نظر مدیر امور کار میکنند .رؤسای اکثر این قسمتها تحصیلات دانشگاهی داشته و به جزء مدیر مالی که کارشناس حسابداری میباشدما بقی در رشته برق تحصیل کرده اند .
کارمندان این شرکت به 3 دسته تقسیم می شوند .
1)استخدامی
2)قراردادی
3)پیمانکاری
1)کارمندان استخدامی :
استخدام رسمی شرکت برق می باشند .
2)کارمندان قراردادی :
به ان دسته های گفته می شود که در هر مدت زمان معین با خود شرکت برق مرکزی قرارداد می بندند .اکثر کارمندان جوان جزء این دسته می باشند .
3)کارمندان پیمانکاری :
این کارمندان از طریق قرارداد با شرکتهای پیمانکاری که با شرکت برق کار می کنند معرفی می شوند .شرکتهای پیمانکاری ازطریق مناقصه با یکدیگر رغابت میکنند .
این کارمندان از لحاظ رعایت ضوابط تمامی قوانین را رعایت کنند و حتی ساعات کار بیشتری را (گاها") کار میکنند .این کار مندان در همان مرحله اول توسط شرکت پیمانکار بیمه می شوند در شرکت توزیع (تمامی امورها)از انجا که کارشان خدماتی است پروژه های زیادی در دامنه کاریشان دارند . به دلیل همین ازدحام کار معمولا" از شرکتهای پیمانکار دعوت به همکاری میکنند . و کارشان را از طریق مناقصه واگذاربه پیمانکاران می کنند .
در بعضی از این مناقصات شرکت فقط وظیفه انجام پروژه را دارد که معروف به قراردادهای عملیاتی است .ولی در بعضی دیگر پیمانکاران علاوه بر انجام عملیات بایدکالا را نیز خود تهیه کند .که بهای این کالاها بر اساس فهرست بهای همان سال پرداخت می شود . لاز م به ذکر است که بهای انجام عملیات نیز بر اساس فهرست بهای عملیات همان سال پرداخت می شود .
بخش دوم :
شرح سیستم حسابداری شرکت توزیع برق 2
یکی از با اهمیت ترین و پر کارترین قسمتهای شرکت بخش حسابداری می باشد که تشکیل شده است از :
1 )مدیر امور مالی 2)حسابدارمسئول 3)حسابدار تا سیسات 4)حسابدار درامد 5)مسئول انبار
در این میان بیشترین مسئولیت متوجه مدیر مالی می باشد که وظیفه رسیدگی به تمامی حسابها وممیزی اسناد حسابداری را بعهده دارد .
اسناد حسابداری معمولا"توسط حسابداران تهیه می شود و بعد از تائید مدیر مالی و زدن مهر ممیزی ومهر ثبت شد بایگانی می شود و در اخر هر ماه به قسمت حسابداری واحد ستادی فرستاده می شود وان قسمت به تمامی حسابها رسیدگی میکتند .وطی یک نامه نظر خود را به امور مربوطه اعلام می کنند.
سیستم حسابداری شرکت برق به سیستم هارزا معروف است . این سیستم حدودا" 40 سال پیش توسط یک گروه امریکا یی تهیه شده . نرم افزار این شرکت نیز توسط شرکت پشتیبان که جزء شرکتهای برق منطقه می با شد تهیه وتنظیم می شود .
این نرم افزار بسیار کامل و دارای امکانات کاملی می باشد علاوه برآن کار با آن بسیار ساده می باشد . برای کار با این سیستم باید با کدها ودفتر کدینگ نیز آشنا باشیم . البته این نرم افزار به گونه ای طراحی شده است که تمامی کدهای تعریف شده برای سیستم را به راحتی پیدا کرد .
اگر در هنگام سند زدن یک کد اشتباه وارد شود پیام خطا داده می شود و تا هنگامیکه اشتباه رفع نشود امکان ثبت سند نمی باشد . یکی از بهترین امکانات این سیستم همین قابل ویرایش بودن سند می باشد .
انواع حسابداری مورد استفاده در شرکت توزیع نیروی برق مشهد _ برق 2
حسابداری عمومی
حسابداری خرید
حسابداری قراردادها
حسابداری تاسیسات(پروژه ها)
حسابداری مدیریت
حسابداری انبار
حسابداری مشترکین
قسمت های مختلف یک بخش از نرم افزار شرکت برق
همانطور که گفته شد سیستم نرم افزاری حسابداری شرکت برق از چند بخش تقسیم شده است که هر بخش کارهای خاصی را انجام می دهد.
ما در اینجا فقط به تشریح قسمت حسابداری عمومی می پردازیم:
در قسمت حسابداری عمومی سر فصل های زیر وجود دارد که هر سر فصل به نوبه خود به بخش های جزیی تری تقسیم شده :
سند
ایجاد سند ، ویرایش سند ، ثبت دایم سند ، مشاهده و چاپ سند ، اسناد خالی ، .....
گزارشات
گزارش ترکیبی دفتر معین ، گزارش ترکیبی مانده معین ، تراز آزمایشی ، دفتر روزنامه ،
دفتر کل ، ......
عملیات
گردش دوره ای مانده حساب ، موجودی نقدی در بانک ها ، ...
جداول
جداول حساب های کل ،اندیکس ، سال مالی ،ردیف سند ، حسابهای معین ، گروههای مالی
بخش سوم :
فهرست کارهایی انجام داده طی دوره :
سند زدن
بایگانی اسناد
تنظیم سندهای انتظامی
تنظیم قراردادهای پیمانکاری
صدور چک
نوشتن نامه به دارایی در مورد چکهای ارسالی
کشیدن جداول حسابها به اکسل و رسم نمودار
سند زدن
بعد از مطابقت فاکتور ها با درخواست خرید شروع به سند زدن می کنیم
ابتدا اندیکس ها را وارد می کنیم همراه با مبالغ و شرح مختصری از خرید ،سپس یا در وجه کارپرداز چک صادر میکنیم یا به بستانکاری حساب وی ثبت می کنیم.
در مورد فروشگاه ها نیز همین طور ثبت می زنیم .
در مورد کارپرداز 2 ثبت به صورت دایم است :
1_ بابت واگذاری تنخواه گردان اقای .....
2_ بابت برگشت از تنخواه گردان اقای .......
بایگانی اسناد
سند های زده شده پرینت گرفته می شوند و بعد از امضاهای لازم بایگانی می شوند که این بایگانی باید به ترتیب شماره سند باشد و همچنین فاکتورها و درخواست خرید نیز ضمیمه می شود و سپس مهرهای لازم بر روی ضمایم زده میشود.
همچنین کارهای دیگری در دوره کاراموزی انجام شد که طی گزارش کار شرح داده شده است.
گزارش کارآموزی بانک اطلاعاتی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 39 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 53 |
گزارش کارآموزی بانک اطلاعاتی در 53 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
بانک اطلاعاتی چیست .................................................................................... 3
استفاده از سیستم های اطلاعاتی ساده .......................................................... 3
استفاده از بانک اطلاعاتی ................................................................................ 3
مزایای استفاده از بانک اطلاعاتی .................................................................... 4
معایب استفاده از بانک اطلاعاتی...................................................................... 5
اجزای تشکیل دهنده بانک اطلاعاتی ............................................................. 5
بانک اطلاعاتی SQL ...................................................................................... 6
تاریخچه SQL ............................................................................................... 6
زبان SQL ...................................................................................................... 7
نقش SQL ..................................................................................................... 9
قابلیت ها و مزایای SQL .............................................................................. 11
استقلال فروشنده ......................................................................................... 12
قابلیت استفاده از انواع سیستم های کامپیوتری .......................................... 12
استانداردهای SQL ...................................................................................... 13
تأیید IBM ................................................................................................... 14
پایه و اساس رابطه ای SQL ......................................................................... 14
زبان کامل بانک اطلاعاتی ............................................................................... 14
تعریف داده ها در هر زمان ............................................................................. 15
مقدمه ای بر دلفی .......................................................................................... 15
مزایای دلفی .................................................................................................. 16
انواع داده ها در دلفی ..................................................................................... 16
روش طراحی برنامه شیء گرا ......................................................................... 17
آنچه برای نصب دلفی نیاز است ..................................................................... 17
نصب و راه اندازی دلفی ................................................................................. 18
اجزای سازنده برنامه دلفی ............................................................................. 19
چگونه با دلفی برنامه بنویسیم ....................................................................... 20
انواع فایلها در دلفی ....................................................................................... 22
اجرای دستورات SQL در دلفی .................................................................... 23
خلاصه فصل اول ............................................................................................ 25
فصل دوم
شناخت سیستم.............................................................................................. 26
برنامه ریزی سیستم تاکسی تلفنی................................................................. 26
تقسیم بندی کل سیستم................................................................................ 28
چارت سازمانی................................................................................................. 29
شرح وظایف نمودار سازمانی........................................................................... 30
شکل ظاهری محل........................................................................................... 31
زمان بندی پروژه............................................................................................ 32
نمودار CPM(ctitical Path method)...................................................... 33
نمودارهای DFD(Data flow Diagram)................................................. 36
نمودارهای DSD............................................................................................ 38
خلاصه فصل دوم............................................................................................. 41
فصل سوم
فرم ها و کدهای به کار رفته در پروژه.............................................................. 42
بانک اطلاعاتی چیست؟
در بانک اطلاعاتی تعاریف گوناگونی شده است که تعریف زیر از همه جامع تر به نظر می رسد : بانک اطلاعاتی مجموعه ای سازمان یافته از اطلاعات و داده های مرتبط به هم است. داده ها عبارت اند از : حقایق و ارقام یک موضوع خاص و اطلاعات عبارت اند از نتایجی که از ترکیب داده ها حاصل می گردند. مؤسسات و سازمان معمولاً سیستم های اطلاعاتی خود را به دو صورت تشکیل داده از آن ها استفاده می کنند.
استفاده از سیستم های اطلاعاتی ساده
در این روش در فایل های جداگانه قرار می گیرند و برای استفاده از داده های موجود در آن فایل ها، سیستم های جداگانه ای طراحی می شوند. به این نوع سیستم های اطلاعاتی سیستم پردازش فایل ها می گویند.
استفاده از بانک های اطلاعاتی
در این روش داده های موجود، به صورت مجتمع یا بانک مورد استفاده قرار می گیرند در چنین سیستمی کاربر می تواند بدون سر درگمی با صرف وقت اندکی، اطلاعات مورد نیاز خود را از داده های موجود در بانک اطلاعاتی اخذ کند. امروزه اکثر مؤسسات و سازمان ها سعی می کنند از سیستم اطلاعاتی استفاده کنند. برای پی بردن به تفاوت دو روش ذکر شده مؤسسه ای را در نظر بگیرید که داده های مربوط به حقوق کارمندان، بیمه ، تنبیه و تشویق را در چهار فایل جداگانه قرار داده برای اخذ خروجی های مورد نیاز، سیستم های جداگانه ای برای آن ها نوشته است.
کار سیستم حقوق، محاسبه دستمزد کارکنان با استفاده از داده های موجود در فایل حقوق، کار سیستم بیمه، پردازش داده های موجود در فایل بیمه و کار سیستم های تنبیه و تشویق، پردازش داده های موجود در فایل های تنبیه و تشویق می باشد. هریک از این سیستم ها می توانند خروجی مناسبی را تولید کنند، اما اگر بخواهیم اطلاعات جدیدی مانند آنچه در زیر آمده است اخذ کنیم، با مشکل مواجه خواهیم شد.
1.کارمندانی که دارای حقوق مشخصی بوده به تعداد دفعات مشخصی تنبیه یا تشویق شده اند.
2 . کارمندانی که در تاریخ معینی استخدام شده مبلغ خاصی برای آن ها از طرف بیمه هزینه شده است.
3. کارمندانی که تعداد دفعات تنبیه آن ها بیشتر از تعداد دفعات تشویق باشد و برعکس.
در همه موارد بالا و مواردی مشابه مجبوریم از داده های موجود در دو یا چند فایل استفاده کنیم که کار ساده ای نیست. زیرا ممکن است داده های موجود در فایل ها دارای فرمت یکسانی نباشند. در حالی که اگر مؤسسه سیستم اطلاعاتی خود را به صورت بانک اطلاعاتی تشکیل دهد با چنین مشکلی مواجه نخواهد شد. شکل 2-9 نشان دهنده سیستم بانک اطلاعاتی مؤسسه سابق الذکر است.
در سیستم جدید، تمامی داده های موجود در فایل های طراحی شده در روش اول، در یک فایل بزرگ تر به نام بانک اطلاعاتی قرار می گیرند که در نتیجه پردازش داده ها و اخذ گزارش های جدید آسان تر خواهد بود.
مزایای استفاده از بانک اطلاعاتی
مزایای استفاده از سیستم بانک اطلاعاتی به جای سیستم پردازش فایل ها را می توان چنین برشمرد :
1. جلوگیری از اتلاف حافظه در ذخیره کردن داده ها
2. ایجاداطمینان نسبت به گزارش های به دست آمده
3. اخذ گزارش های جدید ساده است.
4. سرعت پردازش داده ها بالاست.
5. داده ها از سیستم های کاربردی مستقل هستند.
6. تمرکز در مدیریت داده ها به خوبی امکان پذیر است.
معایب استفاده از سیستم بانک اطلاعاتی
بانک اطلاعاتی با همة مزایایش، معایبی نیز دارد که این معایب در مقابل مزایای فوق ناچیزند، از جمله :
1. چون طراحی بانک های اطلاعاتی ساده نیست، جهت ایجاد آن به متخصصان ماهری نیاز است.
2. به دلیل متمرکز بودن سیستم اطلاعاتی، امکان آسیب پذیری سیستم زیاد است. یعنی، اگر یک قیمت از سیستم از کار بیفتد، ممکن است در کار بقیه قسمت ها خلل ایجاد شود.
اجزای تشکیل دهنده بانک اطلاعاتی
1. کاربران
2. سیستم بانک های اطلاعاتی
3. داده های موجود در بانک های اطلاعاتی
کاربران کسانی هستند که به نحوی به بانک اطلاعاتی سروکار دارند. بر اساس نوع کاری که کاربران با بانک اطلاعاتی دارند، می توان آن ها را به سه دسته تقسیم کرد:
1. مدیر یا مسئول بانک اطلاعاتی
2. برنامه نویسان کاربردی یا طراحان بانک های اطلاعاتی
3. کاربران نهایی
کاربران نهایی کسانی هستند که حق هیچ گونه تغییر و تبدیل را در بانک اطلاعاتی ندارند، بلکه فقط از امکانات آن می توانند استفاده نمایند. طراحان بانک های اطلاعاتی کسانی هستند که بانک اطلاعاتی را ایجاد نموده اند. مسئول بانک اطلاعاتی کسی است که حق هر گونه تبدیل و تغییر را در بانک اطلاعاتی دارد. به عنوان مثال اضافه کردن داده های جدید و حذف یا اصلاح داده ها به عهده مسئول بانک اطلاعاتی است. سیستم بانک اطلاعاتی مجموعه ای از برنامه هایی است که نیازهای کاربران را برآورده می کند.
بانک اطلاعاتی SQL
تاریخچه SQL
محبوبیت رو به رشد SQL یکی از مطالب مهم در صنعت امروزی کامپیوتر می باشد. در عرض چند سال گذشته، SQL زبان استاندارد در بانک های اطلاعاتی کامپیوتری گردیده است. اکنون بیش از 100 محصول مدیریت بانک اطلاعاتی بر روی سیستم های کامپیوتری از کامپیوترهای شخصی گرفته تا کامپیوترهای بزرگ ، SQL را پشتیبانی می کنند. یک استاندارد رسمی بین المللی برای SQL تهیه گردیده، و SQL نقش اساسی را در استاندارد IBM’s Systems Application Architecture بازی می کند. مجلات کامپیوتری، در عنوان های خود پیدایش SQL را بعنوان یک زبان تبریک می گویند. از ابتدای کار آن در IBM ، SQL هم بعنوان یک پروژه تحقیقاتی، هم بعنوان یک تکنولوژی کامپیوتری و هم بعنوان یک نیروی غالب در بازار خود را نشان داده است.
اما SQL واقعاً چیست؟ چرا اهمیت دارد؟ اگر واقعاً SQL یک استاندارد است، پس چرا نسخه های آن انواع مختلف دارد؟ آیا SQL واقعاً در کامپیوترهای شخصی قابل اهمیت است؟ آیا می تواند پاسخگوی نیازهای سطح بالای انتقال داده ها باشد؟ با توجه به نحوه استفاده شما از کامپیوتر، SQL چه می تواند انجام دهد، و شما چگونه می توانید از این ابزار مدیریت داده ها استفاده کنید.
زبان SQL
SQL وسیله ای است برای سازماندهی، مدیریت و بازیابی داده هایی که توسط بانک اطلاعاتی در کامپیوتر ذخیره شده اند. نام SQL از عبارت Structured Query Language و نیز به شکل SQL تلفظ می شود. همانطور که از نام آن بر می آید، SQL یک زبان کامپیوتری است، که برای یک بانک اطلاعاتی از آن استفاده می شود. در حقیقت، SQL با یک نوع بانک اطلاعاتی بنام بانک اطلاعاتی رابطه ای یا relational database کار می کند.
اگر سیستم کامپیوتری مربوط به یک کار تجاری باشد، بانک اطلاعاتی داده های مربوط به انبارداری، تولید، فروش و یا حقوق و دستمزد را نگهداری می کند. در یک کامپیوتر شخصی، بانک اطلاعاتی معمولاً داده های مربوط به چک های صادره، لیست های پرسنلی و شماره تلفن آنها، و یا داده های استخراج شده از یک سیستم کامپیوتری بزرگتر را نگهداری می کند. برنامه کامپیوتری که بانک اطلاعاتی را کنترل می کند، سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی یا database management system و یا اختصاراً DBMS نامیده می شود.
وقتی می خواهید داده هایی را از بانک اطلاعاتی بازیابی کنید، برای اجرای کار نیاز به SQL دارید. DBMS پرسش SQL را مورد پردازش قرار داده، داده های مورد نظر را بازیابی نموده، و نتیجه را به شمار برمی گرداند. این نوع پردازش داده های درخواستی از یک بانک اطلاعاتی و دریافت نتایج، یک database queruy یا پرسش از بانک اطلاعاتی است، لذا Struetured Query Language برای کاربران خود فراهم می کند، از آن جمله :
تأیید IBM
SQL ابتدا بوسیله پویندگان شرکت IBM ساخته شد، و از آن زمان تاکنون بعنوان یک محصول استراتژیکی IBM شناخته شده است. SQL یک جزء اساسی از Systems Application Architecture یا SAA می باشد، که رونوشت یا کپی شرکت IBM است برای ایجاد هماهنگی در خطوط مختلف تولید آن هر چهار خانواده ای که در زیر چتر SAA قرار دارند، SQL را حمایت می کنند، این چهار خانواده عبارت اند از کامپیوترهای شخصی PS/2 ، سیستم های AS/400 ، و کامپیوترهای بزرگی که سیستم های عامل MVS و VM را اجرا می کنند. این پشتیبانی گسترده IBM باعث تسریع بازار SQL شده و سبب گردیده که دیگران نیز از آن تبعیت کنند.
پایه و اساس رابطه ای SQL
SQL زبانی است برای بانک های اطلاعاتی رابطه ای، و بعنوان یک مدل بانک اطلاعاتی رابطه ای مشهور شده است. ساختار جدولی یا سطر و ستونی یک بانک اطلاعاتی رابطه ای برای کاربران قابل درک بوده، و باعث می شود که زبان SQL ساده و قابل درک باشد. در ضمن مدل رابطه ای یک اساس قوی تئوریک دارد که باعث تکامل تدریجی بانک های اطلاعاتی رابطه ای شده است.
زبان کامل بانک اطلاعاتی
SQL ابتدا بعنوان یک زبان پرسشی موردی ساخته شد، اما قابلیت های فعلی آن فراتر از کار بازیابی داده ها است. SQL یک زبان کامل برای ایجاد بانک اطلاعاتی، مدیریت صحیح آن، تغییر محتوای آن، و در شبکه قرار دادن داده ها در بین کاربران مختلف است. مفاهیم SQL که یک قسمت از این زبان را شامل می شود، قابل تعمیم به دیگر دستورات آن نیز می باشد.
تعریف داده ها در هر زمان
با استفاده از SQL می توان هر زمان ساختار یک بانک اطلاعاتی را تغییر و یا توسعه داد، حتی در زمانی که کاربران در حال استفاده از محتوای آن می باشند. این یک قابلیت مهم نسبت به زبان هایی است که تعریف داده ها در آنها حالت سکون و غیرپویا دارد. به این ترتیب SQL دارای حداکثر قابلیت انعطاف بوده، و در حالیکه برنامه های کاربردی بطور Om-limc کار می کنند، می توان بانک اطلاعاتی را تغییر داد.
از طرز کار آنها، SQL را آموزش می دهد. اگر چه همواره نحوة نگارش هر دستور را نمایش خواهیم داد لکن بیشتر بر مسائلی که توسط هر دستور حل شوند و نیز به نحوة به کارگیری این دستورات برای حل هر مسئله تأکید خواهیم کرد و برای روشنتر شدن موضوع از مثالهای واقعی با توضیحات کامل، استفاده خواهیم کرد. امروز موضوعات زیر را می آموزید:
· تاریخچة SQL Server
· نحوة استفاده از SQL در کاربردهای واقعی
· نحوة اتصال به پایگاه داده ها از طریق ابزار جدید Query Analyzer (تحلیل گرپرسش)
· نحوة نوشتن و اجرا کردن اولین پرسش SQL
مقدمه ای بر دلفی
مدتی است که دلفی به عنوان یک زبان قدرتمند، طرفداران زیادی پیدا کرده است و از الگوهای زبان پاسکال شیء گرا پیروی می کند. زبان دلفی در محیط ویندوز به کار گرفته می شود. می گویند دلفی قابلیت RAD دارد. RAD به معنی تولید سریع برنامه است. علتش این است که بخش بسیار زیادی از کد برنامه توسط دلفی ایجاد می شود. محیط دلفی را IDE به معنی محیط توسعه مجتمع می نامید، زیرا در این محیط ویراستار، کامپایلر، پیوند دهنده همگی با هم و در کنار هم کار می کنند.
مزایای دلفی
انعطاف پذیری دلفی بسیار زیاد است و کاربران به آسانی با دلفی ارتباط برقرار می کنند. می دانید که برنامه نویسان معمولاً کاربران کامپیوتر نیستند. یعنی برنامه نویسان، پس از تکمیل برنامه، آن را در اختیار افراد دیگری به نام کاربران قرار می دهند تا از آن ها استفاده کنند. به عبارت دیگر، یک فایل اجرایی (exe) در اختیار کاربران قرار می گیرد. در نتیجه می توان یک برنامه نصب ساده ای نوشت تا عمل نصب برنامه را انجام دهد. قابلیت اجرای برنامه ها، ایجاد قطعات و به کارگیری قطعات در برنامه ها بسیار آسان است.
انواع داده در دلفی
یکی از جنبه های مهم هر زبان برنامه سازی که باید مورد بررسی قرار گیرد، انواع داده های آن است. ما روزمره با داده هایی مثل میزان خرید روزانه و اسامی افراد سروکار داریم. خرید روزانه را به صورت اعدادی مثل 1500، 5/413 و اسامی افراد را با کلماتی مثل علی، احمد و رضا بیان می کنیم . انواع داده ها در دلفی عبارت اند از :
· داده های نوع صحیح 10، 20و 125 · داده های بولی (boolean)
· داده های نوع حقیقی مثل 5/14 . 25/5 · داده های کاراکتری مثل A B و C
· داده های نوع ارزی (Currency) · داده های رشته ای مثل Science , Ali
روش طراحی برنامه شیء گرا
برای طراحی و ایجاد برنامه شیء گرا باید مراحلی را انجام داد. این مراحل را در این جا مورد بحث قرار می دهیم.
1. تعیین نیازمندی های مسئله
2. تحلیل مسئله
3. طراحی کلاس هایی که باید مسئله را حل کنند، این کار با انجام موارد زیر امکان پذیر است:
الف . پیدا کردن کلاس موجود و اصلاح شده
ب.اصلاح کلاس های موجود، در صورت نیاز
ج. طراحی کلاس های جدید، در صورت لزوم
4. پیاده سازی کلاس های جدید
5. تست و بررسی کل برنامه
6. نگهداری و بازسازی برنامه
آنچه که برای نصب دلفی نیاز است
برای نصب دلفی به نرم افزار و سخت افزار خاصی نیاز دارید که عبارت اند از :
1. ویندوز 95، 98 ، 2000 یا xp
2. کامپیوتر 486 یا ترجیحاً پنتیوم با حداقل 32 مگابایت به همراه CD-ROM
3. دیسک سخت که حداقل 40 مگابایت فضای خالی داشته باشد.
4. دستگاه ماوس برای سرعت انجام کار با دلفی
خلاصه فصل اول :
بانک اطلاعاتی با همه مزایایی که دارد از جمله : جلوگیری از اتلاف حافظه در ذخیره کردن داده ها، ایجاد اطمینان نسبت به گزاره های بدست آمده و داده ها از سیستم های کاربردی مستقل هستند و ... معایبی نیز این بانک اطلاعاتی دارد که این معایب در مقابل مزایای آن ناچیز است. همچنین SQL یک سیستم مدیریت بانک اطلاعاتی نیست در ضمن یک محصولی هم نیست که به تنهایی قابل استفاده باشد. یعنی اینکه نمی توان SQL را از جایی خریداری کنید بلکه SQL یک زبان برنامه نویسی بانک اطلاعاتی است.
گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت کرمانشاه
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 94 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 68 |
گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت کرمانشاه در 68 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تاریخچه 1
پیش گفتار 5
کلیاتی راجع به نفت 9
نام گذاری فرآورده های نفتی 14
فصل اول: جستجو و تولید نفت 16
1-1- منشأ نفت 16
2-1- زمین شناسی نفت 16
1-2-1- انواع مخازن نفت 19
3-1- اکتشاف نفت 21
1-3-1- روش های ژئوفیزیکی 23
2-3-1- روشهای ژئوشیمی 24
4-1- حفاری 25
حفاری برای استخراج 26
فصل دوم: ترکیب شیمیایی نفت خام فرآورده های نفتی 31
1-2- ترکیب شیمیایی نفت خام 31
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2- ترکیب شیمیایی فراورده های نفتی 36 1-2-2- مشتقات ایدروکربور نفت طبیعی 36
الف- بنزین 36
ب – نفت چراغ، نفت گاز 37
ج- روغن ها 38
2-2-2- مشتقات غیر ایدروکربورنفت طبیعی 41
الف- ترکیبات گوگردار دار 41
ب – ترکیبات اکسیژندار 42
ج- ترکیبات ازت دار 43
د- ترکیبات فلز دار 43
فصل سوم- مشخصات شیمی فیزیکی ایدروکربوهای خالص
و برشهای نفتی 45
1-3- کلیات 45
2-3- نقطه جوش متوسط برشهای نفتی 46
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-3- عامل تشخیص KUOP 47 1-3-3- ایدروکربورهای خالص 47
2-3-3- برشهای نفتی 47
5-3- فشار بخار 48
1-5-3- ایدروکربورهای خالص 48
2-5-3- برشهای نفتی 48
3-5-3- مخلوط ایدروکربورها 48
فصل چهارم
آزمایشهای انجام شده 50
تاریخچه:
پالایشگاه کرمانشاه در سال 1314 با تولید روزانه 4200 شبکه، در شمال شهر کرمانشاه در کنار رودخانه قره مو شروع به غعالیت کرد. در سال 1340 طرح توسع? پالایشگاه به ظریت 15000 شبکه در روز به انجام رسید و در 27 اردیبهشت سال 1350 به طور رسمی افتتاح شد، متماقب آن ظرفیت پالایشگاه در سال 1357 به حدود 19000 شبکه در روز افزایش یافت. همزمان با احداث پالایشگاه، خط لوله 3 اینچ نفت شهر برپیده و به جای آن خط لوله ای به قطر 8 اینچ و به طول260 کیلومتر احداث شده در آبان ماه 1362 نیز خط لوله افرینه به کرمانشاه به قطر 16 اینچ و به طول 172 کیلومتر آماده بهره برداری شد.
در حال حاضر خوراک پالایشگاه از طریق دو خط لوله نفت شهر به کرمانشاه و اهواز به کرمانشاه و حوزه سرکان ماله کوه تأمین می شود. در سال 1363 نیز با ایجاد تغییراتی تحت عنوان پروژه نوسازی، ظرفیت پالایشی آن به حدود 30000 شبکه در روز افزایش داده شد که نسبت به رفیت طراحی اولیه 100 درصد افزایش نشان می دهد. در سال 1378 شرکت پالایش نفت کرمانشاه به ثبت رسید و پالایشگاه در زیر مجموع? آن قرار گرفت.
پروژه های اجرا شده:
1/ تغییرات آرایش و تعداد مبدلهای پیشگرم
2/ نصب Studed tube در قسمت کنوکسیون کوره تقطیر
3/ نصب فلاش درام
4/ نصب دوده گیر در کوره واحد تقطیر
5/ نصب دستگاه نمک گیر
6/ نصب دودکش مستقل برای کوره سوم واحد تبدیل کاتالسیتی
7/ پروژه تصفیه فاضلاب صفتی و بهداشتی
8/ اخذ گواهینامه بین المللی مدیریت کیفیت Iso 9002
9/ اخذ گواهینامه بین الملی سیستم مدیریت زیست محیطی Iso 14001
پروژه های در دست اجرا:
1/ پروژه دیگهای بخار جدید شامل 2 دستگاه بویار
هر یک به ظرفیت 30 تن در ساعت با فشار 600 پوند بر اینچ مربع
2/ پروژه تولید آب صتی(DM) به ظریفت 100 متر مکعب در ساعت
3/ سیستم جمع آوری آبهای مقطر برگشتی
4/ پروژه نصب دو دستگاه ژنواتورهای بخاری هر یک به ظرفیت 3 مگاوات
5/ پروژه استفاده از MTBE بجای تترااستیل سرب
6/ پروژه بازیافت سلاپس بدون سرب و تزریق آن به نفت خام
تولیدات پالایشگاه:
با توجه به استقرار نظام های کنترل کیفی Iso9002 و زیست محیطی Iso 14001 فعلاً این شرکت حداکثر روزانه25000 شبکه فراورده نفتی را به شرح زیر تولید می کند.
A بنزین معمولی56/17
B نفت سفید54/14
C نفت گاز8/16
D گاز مایع 24/3
E نفت کوره 24/43
F سوخت و ضایعات 62/4
جدول مقایسه ای
در دست راه اندازی (Future)
پیش گفتار:
عظمت صنایع نفت که در زمانی کوتاه در صف بزرگترین صنایع سنگین جهان قرار گرفته مدیون تکنولوژی پیشرفته آن است که تمام قدرت علمی و دانش بشری قرن بیستم را به خدمت گمارده است. خصوصیت واحدهای پالایش نفت را شاید بتوان در پیچیدگی ماد? اولیه آن به لحاظ شیمیایی و حجم زیاد ماد? اولیه از نظر فیزیکی خلاصه کرد. همین خصوصیات تکنولوژی خاصی را برای صنایع پالایش نفت بوجود آورده که آنرا از تکنولوژی عمومی صنایع شیمیایی متمایز می سازد.
در این کتاب که تکنولوژی پالایش نفت است به اصول و پایه های که تکنولوژی صنایع پالایش برآن استوار است پرداخته است. بدون اغراق امروزه، امور جهان پیشرفته، بر پایه نفت می گردد. برای درک بهتر مسأله کافی است تصور کنیم که اگر عرضه نفت در جهان یکباره قطع شود، چه اتفاقی می افتد. روشن است که منظور از نفت، تنها بنزین نیست، گر اینکه بنزین یکی از مهمترین فراورده های نفتی است، اما نفت شامل فراورده هایی چون گازوئیل برای وسایل نقلیه سنگین، نفت گاز برای سیستم های حرارت مرکزی، نفت کوره برای استفاده در کشتی ها، نیروگاهها و کوره هزاران کارخانه و سوخت جت برای هواپیماها نیز می شود.
انواع روغن های مورد استفاده در ماشین آلات و قر که در ساختن سطح جاده ها مورد مصرف دارد از جمله فراورده های نفتی محسوب می شود. از نفت همچنین هزاران فرآورد? دیگر ماننده پلاستیک ها ، رنگها، شوینده ها، لاستیک های مصنوعی، پارچه ،لوازم آرایشی و بهداشتی، شمع، ضد یخ، حشره کش ها کودهای شیمیایی و مواد فراوانی که در زندگی روزمره بشر کاربرد دارد و بدست می آید. به این ترتیب نفت خام نقش بسیار مهمی در زندگی جوامع ایفا می کند. و بدون وجود آن ،تمدن امروزی، با پس رفت فاحشی روبرو می شود. با این وجود، مردم عادی کمتر به اهمیت چنین نشی آگاهند و شاید به همین دلیل است که موقعت نفت خام و فرآورده های آن در زندگی روزمره دست کم گرفته می شود.
میلیون ها سال پیش نفت خام چگونه درژ رخای زمین و زیر بستر دریاها تشکیل شده است؟
نفت معدنی، « پترولیوم» Petroleum خوانده می شود که از دو حکم«پترا» به معنی سنگ و « اولیوم» به معنی روغن تشکیل شده است. پترولیوم، « ترکیبات مایع» (نفت خام)، «گاز طبیعی» ( منابع مستقل و یا همراه نفت) و حتی مواد جامد و نیمه جامد مانند قیر می شود.
نفت چکونه بوجود آمد؟
با اینکه نفت و ترکیبات گوناگون آن، پس از آب فراوانترین مایع در داخل پوته سطحی کره زمین است، اما چگونگی تشکیل آن، هنوز بطور قطعی و دقیق، روشن نیست. شاید مناسب ترین راه برای یافتن پاسخ این پرسش، بازگشت به صدها میلیون سال پیش و تجسم این نکته باشد که در آن دوران، در بستر اقیانوس ها که بخش اعظم خشکی های امروز را تشکیل می دهد، چه گذشته است. نظریه مورد قبول همگان در شرایط کنونی این است که نفت محصول آمیختگی لاشه میلیاردها موجود ریز و درشت آبزی با گیاهان بستر دریا و نیز تجزیه بقایای گیاهان مناطق خشکی است که توسط رودخانه ها به دریا حمل شده است. به مرور زمان ،رسوبات اولیه و زیرین، با افزایش رسوبات در ماحل بعدی و متأثر از حوادث موجود در اعماق زمین، فشرده تر شده و به این ترتیب، رسوبات اولیه و تحت فشار، به صورت لایه های سخت در زیر بستر دریاها طبقات بزرگ سنگی را به وجود آورده است و در نهایت، به صورت نیروی وارده بر پوست? خارجی زمین به تدریج لایه های سنگی را فشرده تر ساخته و آنرا به صورت خمیده در آورده است. و بستر دریا تحت چین فشاری به سطح دریا رانده شده و خشکی ها را تشکیل داده است. هم اینک در بسیاری از مناطق می توان سنگریزه های کنار دریا را کیلومترها دورتر از ساحل و در مواردی در نوک تپه ها مشاهده کرد. در طول این مدت، بقایای موجودات دریایی و گیاهان خشکی که به اعماق زمین رانده و در آنجا محبوس شده بودند به
تدریج تجزیه و به نفت تبدیل شدند و این روند تجزیه و تبدیل طی میلیون ها سال ادامه یافت. هم اکنون در اعماق زمین و یا بستر دریاها در بسیاری از مناطق جهانف لایه های سنگی و عظیمی از جنس سنگ آهک یا ماسه سنگ وجود دارد.
که در داخل برخی از آنها ثروت هنگفتی از نفت نهفته است.
نفت درچه مناطقی بدیت می آید؟
نفت در کشورهای زیادی یافت می شود. در برخی کشورها بیشتر و در برخی دیگر کمتر. در شرایط کنونی در هفت منطقه اصلی جهان، منابع نفت در مقیاس بالا، وجود دارد. این مناطق عبارت است از:
1- روسیه و کشورهای بلوک شرق از جمله چین
2- خاورمیانه
3- آمریکای شمالی( ایالات متحده و کانادا)
4- آمریکای لاتین( مکزیک ،ونزوئلا، آرژانتین و برزیل)
5- آفریقا( نیجریه، لیبی، مصر ، الجزایر)
6- اروپای غربی( بیشتر در دریای شمال)
7- خاور دور و اقیانوسیه( اندونزی، اترالیا، هند و مالزی)
در سال 1975 روسیه بزرگترین تولید کننده نفت در جهان بود و این موقعیت را برای مدت کوتاهی در اختیار داشت سپس ایالات متحد? آمریکا این مقام را بدست آورد. آمریکاهم اینک در مرتب? سوم و خاورمیانه در مرتب? دوم تولید کنندگان نفت جهان قرار دارند. خاورمیانه به لحاظ پایین بودن میزان مصارف داخلی بیشترین تولید خود را به خارج صادر می کند. پس از جنگ جهانی دوم، خاورمیانه منبع اصلی واردات نفت انگلستان به شمار می رفت. کشف نفت در دریای شمال انگلیس در ده? 1970 این موقعیت را تغییر داد. با این وجود هنوز منابع عظیمی از نفت در خاورمیانه وجود دارد. که می تواند در آینده استخراج شود بر پایه بررسی های انجام شده در سال 1984 و 6/56 درصد از ذخایر نفتی جهان در خاورمیانه قرار دارد. اروپای غربی تنها دارای 4/3 درصد از ذخایر نفتی جهان است که بیشتر این منابع نیز در دریای شمال انگلیس واقع است.
تکنولوژی پالایش نفت
اصول تکنولوژی پالایش نقت
کلیاتی راجع به نفت:
A-نفتگیر تاقدیسی:
این نوع نفتگیر نسبتاً ساده و نمونه های آن در طبیعت فراوان است. لایه های قشر زمین تحت فشار چین خورده به صورت تاقدیس و ناودیس در می آید. نوعی نفتگیر که در حقیقت همان نفتگیر تاقدیسی است و شکل آن تا حدی با تاقدیسهای معمولی تفاوت دارد گنبد نمکی است. طرز تشکیل این نوع نفتگیر آن است که در نتیج? فشار هائیکه از اطراف به لای? نمف در اعماق زمین دارد می آید لای? نمک لایه های زمین را شکافته بطرف بالا رانده می شود. و به این ترتیب در اطراف خود تشکیل مخازن نفت را امکان می دهد. چنین ستونهای نمکی ممکن است تا بیست هزار پا لایه ها را شکافد و حتی تا چهار هزار پا بالاتر از سطح زمین قرار دارد.
B- نفتگیر چینه ای: در این نوع نفتگیر یک ناهماهنگی میان لایه های زیرین لایه های فوقانی وجود دارد.
C-نفتگیر گسسته: در این مورد وجود نفتگیر نتیجه گسستگی لایه ها است.
D-نفتگیر عدسی: به علت یکسان نبودن شرایط رسوب در دریاهای قدیم قشرهای عدسی شکل در طبقات زمین وجود دارد. در طبیعت انواع دیگر نفتگیر نیز مشاهده می شود مثلاً گاهی اطراف بعضی از مخازن بوسیله لایه ای آسفالت و موم غیر قابل نفوذ شده است که ا ین لایه در نتیجهتبخیر مواد سبک نفتی از نت خام بوجود آمده است.
گاهی مشاهده می شود که چندین مخزن مختلف و حتی با فواصل قابل ملاحظه روی یکدیگر قرار دارد. نوع نفت این مخان همیشه هم مشابه نیست گاهی نفت خام پارامینی در زیر لای? نفت خام نفتی به دست آمده است. دورانهای زمین شناسی که نفت از آنها استخراج می شود وسیعاً متفاوت است با وجود این عملاً نفت در لایه های نسبتاً جوان یعنی در دوران سوم زمسن شناسی که عمر آن بین 10 تا 60 میلیون سال تخمین زده می شود بدست می آید.
2-1- اتکتشاف نفت:
در اوائل پیدایش صنعت نفت تنها آثار و علائم سطحی از قبیل تراوش گاز و نفت و غیره به سطح زمین جویندگان را در کشف مخازن زیر زمینی نفت کمک می کرد. اما کم کم معلوم شد که شناسایی وضع لایه ها به کشف نفت کمک موثری می نماید. از اینرو دانش زمین شناسی را به کمک گرفتند. از خواص فیزیکی و شیمیایی لایه ها استفاده شد و بدین ترتیب روشهای ژئو فیزیکی و ژئوشیمی هم در عمل اکتشاف بکار رفت. لکن هم اکنون نیز با پیشرفتهای فراوان علمی هنوز آثار و علائم سطحی کمک زیادی در پیدایش منابع زیر زمینی می نماید.
اکتشاف به کمک زمین شناسی:
زمین شناسی به ما می آموزد که آیا شکل و وضع لایه های زیر زمینی در محل مود نظر برای تشکیل نفتگیر مناسب هست یا خیر؟ در صورتی که مناسب تشخیص داده شد به جستجوی مخازن زیرزمینی نفت پرداخته می شود. از این قرار مبنای کار تهیه نقشه ای از لایه های زیر زمینی است. یکی از بهترین طرق تهیه نقش? عکسبرداری هوایی است که امروزه به زمین شناسی کمک فراوان می نماید.
در این طریق عکسبرداری هواپیمای حامل دوربین خودکار در ارتفاع ثابت با سرعت یکنواخت حرکت می کند و دریچ? دوربین عکسبرداری به وسیل? دستگاه خودکار پیاپی و منظم باز شده عکسبرداری می نماید. عکسهایی که به این نحو تهیه می شود زیر دوربین مخصوصی بنام (Stereoscops) برجسته نشان داده می شود و به این ترتیب وضع برآمدگیها و حتی نوع لایه ها و عمق زوایای آن تشخیص داده می شود از روی خصوصیات عکس ها نقش? زمین شناسی تهیه می گردد. با نقشه هائیکه بدین نحو تهیه می شود سریع تر از بسیاری از وسایل دیگر می توان نقاطی را که باید بررسی های دقیق در آنها صورت گیرد و همچنین حدود و ساختمان اقسام لایه ها را معلوم نمود. در این مرحله از چاههای کم عمق دستی آزمایشی نیز برای تشخیص وضع لایه
ها استفاده می شود. از نظر اینکه در طی سالهای قمادی و به علل عوامل جدی سطح زمین اکثر از قری بی کشل پوشیده می شود که شکل حقیق چین خوردگی ها و لایه ها را از نظر پوشیده می دارد گاهی روش عکسبرداری تنها برای شناسایی قشرها کافی نیست در این صورت از روشهای ژئوفیزیکی و ژئوشیمی به این منظور استفاده می شود.
1-3-1-روشهای ژئوفیزیکی:
الف- روش ثقل سنجی:
با این روش می توان به کمک دستگاه مخصوص تغییرات قو? ثقل زمین را در نقاط مختلف انداه گرفت و به این ترتیب تا حدی وضع لایه های مختلف را معلوم نمود.
ب- روش لرزه نگاری:
با ایجاد زمین لرزه مصنوعی ارتعاشاتی به اعماق زمین فرستاده می شود و با مطالعه امواج انعکاسی و یا انکساری وضع طبقات زیر زمینی را بررسی می نمایند.
از نظر اینکه سرعت امواج در لایه های مختلف متفاوت است( هر چه لایه متراکم تر باشد سرعت امواج بیشتر است) روش لرزه نگاری می تواند اطلاعاتی البته به شکل محدود از وضع لایه ها به دست دهد.
ج- روش مغناطیسی:
روش مغناطیسی بر مبنای بررسی جهت و شدت میدانهای مغناطیسی قرار دارد. برای این منظور از دستگاهی به نامMAGNETO METER استفاده می شود. چون در قشر زمین مقداری مواد آهنی وجود دارد و نیز چون ساختمانها و گستگی ها ی متعدد وضع لایه ها را نسبت به سطح زمین تغییر می دهد و اگر خواص مغناطیسی برخی از این عوامل مجتمعاً و یا منفرداً مانع از انطباق نصف النهار مغناطیسی بر نصف النهعار جغرافیایی می شود. تفاوت حاصل را اختلاف مغناطیسی می نامند. اگر شدت متوسط میدان مغناطیسی ناحیه وسیعی را شدت عادی آن ناحیه تلقی کنیم و آنرا مأخذ مقایسه قرار دهیم در این صورت انحراف از این شدت متوسط نشان? تغییر خواص مغناطیسی و یا تغییر وضع ساختمانی لایه ها است.
د- روش الکتریکی:
روش الکتریکی بر میپبنای اندازه گیری مقاومت مخصوص زمین در مقابل امواج الکتریکی در ایستگاههای مختلف قرار دارد. برای شناسایی وضع لایه ها از روش های مختلف دیگر نیز مانند زیرین شناسایی (Palantology) استفاده می شود. این روش آثار و بقایای حیوانات و گیاهان دورانهای گذشته را در سنگها مورد بررسی قرار دادهع با تشخیص عمنر آنها زمان و قدمت تشکیل لایه های زمین را معلوم می سازد.
2-3-1- روش ژئوشیمی:
بطور ساده ژئوشیمی علمی است که به طور کلی از شیمی زمین و به طور اختصاصی از مواد متشک? آن صحبت می کند. ژئوشیمی در عین حال هم به لحاظی محدودتر و هم از نظری مبوط تر از زمین شناسی است. ژئوشیمی از توزیع و حرکت مواد شیمیایی در داخل زمین در زمان و مکان بحث می کند. Goldschmidt ژئوشیمی را به این ترتیب تعریف می نماید. اولین نقش ژئوشیمی از یک طرف اندازه گیری کمی ترکیب زمین و مواد متشک? آن است و از طرف دیگر کشف قوانینی که توزیع هر یک از مواد را در زمین کنترل می نماید. برای حل این مسائل ژئوشیمیست احتیاج به یک مجموع? قابل درکی از ارقام حاصله تز تجزی? مواد روی زمین مثل سنگها، آبها و اتمسفر دارد. ژئوشیمیسات همچنین از آنالیز سنگهای آسمانی و اعداد بدست آمده از علوم ستاره شناسسی روی ترکیب اشیأ آسمانی و اعداد ژئوفیزیکی روی طبیعت قسمت داخلی زمین استفاده می نماید. اطلاعات با ارزشی نیز از آزمایشگاهی مواد معدنی و در نتیجه حد سیتاتی در زمینه شکل تشکیل و شرایط تثبیت آنها بدست می آید.
هدفهای اصلی ژئوشیمی را می توان به شکل زی خلاصه نمود:
1- اندازه گیری نسبی و مطلق فراوانی مواد و ایزوتوپها در زمین
1- برای حلقه های شش وجهی
مواد نفتی سنگین حتی آنها که دارای حدود جوش کوچکی است شامل مقدار زیادی از ایزومرهای همردیف می باشد. با تغییر مقدار اتم کربن در مولکول ایدروکربورها نه تنها نقطه جوش بلکه سایر خصوصیات چون وزن مخصوص ، ضریب انکسار، نقطه انجمار، حلالیت در حلالهای مختلف و غیره نیز تغییر می نماید. بر مبنای همین تغییرات است که روش های مختلف تکفیک بنا نهاده شده مثلاً تفاوت درجه حلالیت مبنای روش تکفیک به وسیل? تبلور و استخراج است. علت اینکه نفت های خام مربوط به مناطق مختلف دارای خصوصیات مختلف است از یک نوع ایدروکربور بیش از نفت خام دیگر داشته باشد. مثلاَ نفت های خام اندونزی دارای مقدار زیادی ایدروکربورهای معطره است و نفتهای پنسیلوانیا ( مخصوصاً مربوط به منطق?Appalochian) دارای مقدار نسبتاً کمی ایدروکربورهای معطره و مقدار زیادی ایدروکربورهای پارافینی است. در درج ? دوم اختلاف ظاهری را می توان نتیج? توزیع فیزیکی ایدروکربورها دانست. به این معنی که یک نفت خام حاوی درصد بیشتری ایدروکربورهای سبک است ( ایدروکربورهایی که تعداد اتم کربن آنها در مولکول کم است) و بعضی دیگر دارای درصد بیشتری ایدروکربورهای سنگین و مقدار کمتری ایدروکربورهای با نقطه جوش پایین می باشد. دو عامل یعنی ترکیب شیمیایی و توزیع فیزیکی معرف مشخصات یک نفت خام است و در بسیاری موارد می تواند مشخص قابلیت استعمال آن برای منظورهای مختلف نیز می باشد.
عملاً کلیه نفت های خام حاوی ترکیبات گوگردی و اکسیژن دار و ازت دار است درصد این مواد در نفت خام معمولاً خیلی کم و در مناطق مختلف جهان و حتی نفت های حاصله از مخازن یک میدان نفتی متفاوت است. نمونه ایدروکربور کاملاً خالص نفت نپسیلوانیا که دارای 98-97% ایدروکربور می باشد و نمونه ناخالص آن نفت سنگین مکزیکو یا میسی سی پی است. که حاوی تنها 50% ایدروکربور است. البته حتی نفت حاوی 50% مواد غیر ایدروکربور دارای اکثر خصوصیت ایدروکربورها می باشد. زیرا مولکولهای این مواد تنها دارای یک و احتمالاً دو عامل غیر از کربن و ایدروژن است. مواد غیر ایدروکربور معمولاً در جزء سنگین، و به عبارت دیگر در قسمتی از نفت خام که نقط? جوش آن بالاتر است جمع می شود. مقدار کربن و ایدروژن در یک نفت خام ثابت می ماند. نسبت درصد ایدروژن معمولاً بین 83 و 87 و کربن میان 11 و 14 تغییر می نماید. نسبت میان کربن و ایدروژن در اجزأ سبک و سنگین نفت متفاوت است یعنی هر چه محصولات نفتی سنگین تر شود نسبت بالا می رود. دلیل آنرا می توان این طور بیان کرد که محصولات سنگیتن تر حاوی مقادیر بیشتری ایدروکربورهای معطره چند حلقه ای و نیز ایدروکبورهای چند حلقه ای اسباع شده می باشد.
2-2-ترکیب شیمیایی فراورده های نفتی
1-2-2- مشتقات ایدروکربور نفت طبیعی:
معولاً ترکیب فراورده های حاصله از نفت طبیعی به علاو? مواد حاصله از واحدهای تولیدی مانند کراکینگ کاتالیسی و گرافیک حرارتی، تبدیل،الکیسلاسیون، ایزومراسیون و پلی مریزاسیون به عنوان ترکیب شیمیایی فرآورده های نفتی مورد بررسی قرار می گیرد. زیرا مواد موجود در فراورده هایی که از دستگاههای فوق بدست می آید اکثراً یا در نفت طبیعی وجود ندارد و یا مقدار آها بسیار نا چیز است. تخمین زده می شود که تقریباً60% از مواد موجود در بنزین موتور از مولکولهایی است که در نفتطبیعی وجود ندارد و تازه عدد خیلی کمتر از واقع به نظر می رسد. در این بخش ترکیب شیمایی فراورده های خام یعنی فراورده هایی که مستقیماً از نفت خام بدست می آید مورد بررسی قرار گرفته است.
الف- بنزین: برشی از نفت است که حدود جوش آن تقریباً بین 60 تا 180 درجه سانتیگراد می باشد. تقریباً کلی? اعضأ ایدروکربورهای پارافینی و نفتنی، سیکلونپتان و سیکلوهگزان ها با نقط? جوش پایین تر از 132 درجه سانتیگراد و معطره های با نقط? جوش با بیشتر از 180 درجه سانتیگراد را در بنزین حاصله از نفت اکلاهما و پونکاسیتی شناخته اند. تنها مقدار کمی از پارافین های شاخه دار ئ اکلیل سیکلو نپتانها پیدا نشده و آن هم به این علت بود، که احتمالاً مقدار آنها بسیار ناچیز است.
می توان این طور استنباط نمود که در فرآورده های سنگین تر از بنزین نیز همین ترتیب وجود دارد. بدین معنی که تمام ایزومرهای ممکن است سری ها وجود دارد لکن مقدار آنها اکثرکم یا ناچیز است در هر صورت حقیقت آن است که قسمت اعظم یک فراورده فقط از مقدار محدودی ماد? شیسمیایی تشکیل شده است. بنزین هائیکه مستقیماً از نفت بدست می آید ( بنزین خام) از نظر ساختمانی بیشتر بستگی به نوع نفت دارد. بنزینی که از نفت خام پنسیلوانیا بدست می آید از نظر پرافین ها غنی است( هم نرمال و هم شاخه دار) و بنزینی است که از منابع کالیفرنیا وساحل خلیج( خلیج مکریو) بدست می آید حاوی مقدار بیشتری سیکلو پارافین می باشد. چکیده های سبک با درصد معطره بالا ( بیشتر از 20%) از بعضی نفت های خام میدان ساحل خلیج و تگزاس غربی و مخصوصاً خاور دور بدست آمده است.
گزارش کارآموزی پتروشیمی اراک در یک نگاه
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 81 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 55 |
گزارش کارآموزی پتروشیمی اراک در یک نگاه در 55 صفحه ورد قابل ویرایش
1 فهرست مطالب :
1- پتروشیمی اراک در یک نگاه ................................................................................................................... 1
2- واحد دو اتیل هگزانول .............................................................................................................................. 4
3- مقدمه ........................................................................................................................................................... 8
4- تولید گاز سنتز ........................................................................................................................................... 9
1-4 گوگرد زدایی از گاز طبیعی .................................................................................... 11
2-4 ریفرمینگ و باز یافت حرارت اتلافی .................................................................... 12
3-4 جدا سازی دی اکسید کربن .............................................................................. 15
4-4 تقویت فشار گاز سنتز .......................................................................................... 18
5-4 سیستم بخار ........................................................................................................... 18
5- تولید بوتیر آلدئید ..................................................................................................................................... 20
1-5 خالص سازی خوراک ........................................................................................... 22
2-5 سیستم واکنش OXO ...................................................................................... 25
3-5 عریان سازی،پایدار سازی و جدا سازی ایزومر .............................................. 28
4-5 تهیه ،تغلیظ و دوباره فعال کردن محلول کاتالیست .................................... 31
5-5 مخازن سوخت و بوتیر آلدئید .......................................................................... 36
6- عملیات تولید دو اتیل هگزانول .............................................................................................................. 40
1-6 آلدولیزاسیون نرمال بوتیر آلدئید به EPA .................................................. 40
2-6 هیدروژناسیون EPA به دو اتیل هگزانول .................................................. 42
3-6 سیستم تصفیه دو اتیل هگزانول ..................................................................... 44
4-6 سیستم تقطیر منقطع دو اتیل هگزانول ....................................................... 47
5-6 سیستم جدا سازی آب دو اتیل هگزانول و سیستم خلاء ....................... 49
6-6 مخازن دو اتیل هگزانول ..................................................................................... 50
7-عملیات تولید بوتانول (نرمال یا ایزو) ..................................................................................................... 51
1-7 هیدروژناسیون بوتیر آلدئید به بوتانول .......................................................... 51
2-7 سیستم تصفیه بوتانول ...................................................................................... 51
3-7 سیستم تقطیر منقطع بوتانول ........................................................................ 52
4-7 سیستم جدا سازی آب بوتانول ...................................................................... 53
5-7 مخازن بوتانول ..................................................................................................... 54
- پتروشیمی اراک در یک نگاه
هدف
ایجاد یک مجتمع پتروشیمی جهت تولید مواد پایه ای و میانی با استفاده از خوراک اصلی نفتا و تبدیل آنها به فرآورده های نهایی پلیمری و شیمیایی.
تولیدات
در ظرفیت کامل تولیدات مجتمع بالغ بر 1138020 تن مواد پایه ای،میانی و نهایی می باشد که نیاز بخش وسیعی از صنایع داخلی را تامین و مازاد فرآورده هابه خارج صادر می شوند.
تاریخچه و انگیزه احداث
مجتمع پتروشیمی اراک یکی از طرههای زیربنائی و مهم می باشد که در راستای سیاستهای کلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تامین نیاز داخلی کشور و صادرات، ایجاد و به بهره برداری رسیده است.
این طرح در سال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی و نصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدارتولید قرارگرفت.در ادامه کار به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر،واحدهای دیگرمجتمع تکمیل و واحد اتوکسیلات بعنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت.
از سال 79 همزمان با تکمیل واحدها،طرههای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است.از سال 1378 با تصویب هیئت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملکرد مجتمع،شرکت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغاز گردید.
اهمیت تولیدات مجتمع
از مشخصه های پتروشیمی اراک استفاده از دانش فنی ،تکنولوژی و فرآورده های پیشرفته می باشد.تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتا گریدهای مختلف را شامل میشوند.از لحاظ انتخاب خطوط تولید کمتر مجتمعی را می توان یافت که مانند مجتمع اراک ترکیبی از تولیدات پلیمری و شیمیایی ارزشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیر سموم،علف کش ها را یکجا داشته باشد.مجتمع پتروشیمی اراک از لحاظ تنوع،ارزش فرآورده ها و نقش حساس آن در تامین نیاز صنایع مهم کشور کم نظیر می باشد.
خوراک مجتمع
خوراک اصلی مجتمع نفتای سبک و سنگین است که از پالایشگاههای اصفهان و اراک از طریق خط لوله تامین می شود.خوراک دیگر مجتمع گاز طبیعی است که از خط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد.ضمنا حدود 6000 تن آمونیاک و حدود 350 میلیون متر مکعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد که از خط سوم سراسری تامین می گردد.
مصارف تولیدات مجتمع
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است.در بخش تولیدات شیمیایی کلیه فرآورده ها شامل اکسید اتیلن/ اتیلن گلیکلها-اسید استیک/وینیل استات-دواتیل هگزانول-بوتانولها-اتانول امین ها و اتوکسیلاتها به اضافه سموم علف کش هاکاملا در کشور منحصر به فرد میباشد و نیاز صنایع مهمی در کشور را تامین نموده و مازاد آنها به خارج صادر میشود.در بخش پلیمری نیز فرآورده های ارزشمند و استراتژیک انتخاب شده اند که بعنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یک بار مصرف-کیسه سرم-بدنه باطری-گونی آرد-الیاف و همچنین مواد اولیه ساختبشکه های بزرگ به روش دورانی ونیز گرید مخصوص تولید لوله های آب-فاضلاب و گاز و لاستیک پی بی آر را نام برد.
اولویت مصرف فرآورده های مجتمع برای تامین نیاز صنایع داخل کشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم به سزایی در تامین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی که نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تامین می نماید.
واحد های مجتمع
الف- واحدهای فرآیندی:واحد های فرآیندی مجتمع شامل 19 واحد میباشد.
ب- واحدهای سرویسهای جانبی:
- آب بدون املاح:ظرفیت 450 متر مکعب در ساعت
- واحد تولید بخار:ظرفیت 500 تن در ساعت
- واحد نیروگاه:ظرفیت کل تولید125 مگا وات
- برجهای خنک کننده:شامل 9 برج
- واحد هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق: 5 کمپرسور هر کدام26000 نرمال متر مکعب در ساعت به ظرفیت کل 130000 نرمال متر مکعب
- واحد تفکیک نیتروژن و اکسیژن از هوا :ظرفیت اکسیژن14500 نرمال متر مکعب و نیتروژن6000 نرمال متر مکعب در ساعت
ج- واحدهای عمومی(آفسایت):شامل مخازن مواد شیمیایی،سیستم بازیافت کاندنس ها، سیستم آب خام، سیستم گاز، سیستم سوخت مایع، مخازن خوراک، مخازن محصولات مایع، سیستم آتش نشانی، مخازن گاز هیدروژن، سیستم مشعل مجتمع، واحد تصفیه پساب صنعتی، سیستم توزیع شبکه برق، شبکه مخابرات، اتصالات بین واحدها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زائد.
موقعیت جغرافیایی
مجتمع پتروشیمی اراک در جوار پالایشگاه اراک در کیلومتر 22 جاده اراک- بروجرد و در زمینی به وسعت 523 هکتار قرار دارد.
2- واحد دواتیل هگزانول
نرم کننده ها موادی هستند که برای بالا بردن قابلیت قالب زنی و شکل پذیری پلاستیکها به کار می روند.برای استفاده از پلاستیک پلی وینیل کلراید (پی.وی.سی)که یکی از مواد با ارزش و پر مصرف در صنایع پایین دستی می باشد از روغن نرم کننده ای به نام دی اکتیل فتالات(دی.او.پی)استفاده می شود.اهمیت این ماده به حدی است که بر حسب شرایط مورد نیاز برای استفاده از پی.وی.سی تا حدود 40 درصد وزنی از این ماده مورد مصرف قرار می گیرد.
دی.او.پی از سال 1365 در پتروشیمی فارابی واقع در بندر امام خمینی(ره)تولید میشود ولی یکی از عمده ترین مواد اولیه آن که 2-اتیل هگزانول میباشد از خارج وارد می گردید.
به منظور تأمین این ماده اولیه باارزش برای واحد پتروشیمی فارابی ،طرح تولید 2-اتیل هگزانول در مجتمع پتروشیمی اراک در نظر گرفته شد.فرایند آکسو متعلق به شرکت انگلیسی(دی.پی.تی)davy process technology برای این واحد انتخاب و طراحی و مهندسی آن نیز توسط شرکت مزبور صورت پذیرفت.خرید ماشین آلات و تجهیزات از طریق شرکت بلژیکی abay engineering انجام گردیده و کار های نصب و ساختمان و راه اندازی آن کلاً توسط پیمانکاران داخلی و کارکنان مجتمع انجام شد.در این واحد همچنین فرآورده های نرمال و ایزو بوتانول تولید می شود که در صنایع تولید حلالها،نرم کننده ها،عطرها،اسانسها،سموم، و نظایر آن و در صنایع نساجی و چرم سازی و غیره مورد مصرف دارند.به طور کلی واحد 2-اتیل هگزانول از نظر تکنولوژی و تنوع محصولات یکی از بهترین واحد های مجتمع پتروشیمی اراک می باشد.
فرآیند تولید
فرایند تولید 2-اتیل هگزانول و بو تانول ها از چند مرحله شامل تولید گاز سنتز،بوتیرآلدئیدها و نهایتاً تولید 2-اتیل هگزانول و بوتانول ها تشکیل یافته است.در مرحله اول گاز طبیعی در یک واکنش گرماگیر در حضور بخار آب و کاتالیزور به گاز سنتز شامل منواکسیدکربن و هیدروژن تبدیل می شود.خوراک مرحله دوم،پروپیلن و گاز سنتز است که طی واکنش هیدروفرمیلاسیون در حضور کمپلکس رودیم به عنوان کاتالیزور و در فاز مایع در راکتور با هم ترکیب می شوند.واکنش گرمازا بوده و مخلوطی از نرمال وایزوبوتیرآلدئید تولید می گردد.نرمال بوتیر آلدئید در واحد آلدولیزاسیون به 2-اتیل هگزانال تبدیل می شود که بعداز هیدروژناسیون محصول نهایی 2-اتیل هگزانول بدست می آید.
نرمال و ایزوبوتیرآلدئید نیز به طور جداگانه بعد از هیدروژناسیون به نرمال و ایزوبوتانول تبدیل شده که این فرآورده ها نیز مستقلاً قابل عرضه به بازار هستند.2-اتیل هگزانول دارای درجه خلوص 5/99 درصد می باشد و این واحد برای تولید 45000 تن در سال از این محصول طراحی شده است.مقدار تولید نرمال و ایزوبوتانول به ترتیب 5000 و 5700 تن در سال است.
اهمیت واحد 2-اتیل هگزانول
با توجه به تولید مقدار 180000 تن در سال پی.وی.سی در پتروشیمی بندر امام و طیف وسیع مصرف این ماده پلاستیکی در داخل کشور،و همچنین وجود کارخانه پتروشیمی فارابی جهت تولید ماده نرم کننده دی.او.پی که مهمترین ماده اولیه آن یعنی 2-اتیل هگزانول وابسته به خارج بوده است،با بهره برداری از این واحد گام بزرگی در جهت صرفه جویی ارزی و تأمین یک ماده بسیار مهم و با ارزش مورد نیاز در صنایع پلاستیک پائین دستی برداشته شده است.علاوه بر تأمین نیاز پتروشیمی فارابی سالیانه حدود 20000تن 2-اتیل هگزانول و حدود 10000 تن بوتانول ها مازاد بر مصرف می باشد که می توان در صنایع جدید داخلی از آنها برای تولید فرآورده های مختلف استفاده کرد و یا اقدام به صادرات آنها نمود.
از مهمترین برجستگی احداث واحد 2-اتیل هگزانول نحوه اجرای نصب و ساختمان آن می باشد که با توجه به تجربیات به دست آمده از نصب و ساختمان سایر واحد های مجتمع،این واحد کلاً توسط پیمانکاران داخلی و تحت سرپرستی و نظارت کارکنان مجتمع اجرا و راه اندازی گردید.از لحاظ نظارت نیز اطمینان از اجرای پروژه مطابق با استانداردها و کیفیت مطلوب،از مجموع 691 نفر ماه پیش بینی شده توسط پیمانکار خارجی برای نظارت عملاً حدود 89 نفر ماه استفاده شده است.از نظر زمان اجرای پروژه نیز این واحد نسبت به دیگر واحد های مجتمع در زمان بسیار کمتری به بهره برداری رسید.
2001، از میعان کننده و دریافت کننده، کشیده می شود.
برج تصفیه نیز، جهت جداسازی محصول 2-EH از محصولات جانبی آلی سنگین، تحت خلاء کار می کند. بالاسری برج تصفیه در فشار و دمای تقریبی 0.17bar و 130 0C کار می کند و دمای پایین برج 152 0C است.
بخشی از جریان بالاسری در میعان کننده برج تصفیه(Refining Column Condenser)، 34-E-2012، میعان می شود. جریان غیر میعان شده در میعان کننده برج ابتدایی(Forecolumn Vent Condenser)، 34-E-2009، بیشتر سرد می شود تا اتلاف محصول در جریان تخلیه را به حداقل برساند.
هوا و مواد بی اثر در نتیجه نشت، به سیستم خلاء بخش تصفیه (Refining System Vacuum Package) تخلیه می شوند.
جریان بالاسری میعان شده به دو جریان تقسیم می شود. بخشی از آن به برج به عنوان رفلاکس برگشت داده می شود، در حالی که محصول 2-EH در خنک کننده محصول (Product Cooler)، 34-E-2013، خنک شده و سپس در تانک 2-EH (2-EH Shift Tank)، 34-TK-2001A/B، ذخیره می شود.
جریان پایینی که دارای 2-EH و برشهای سنگین است، بعد از عبور از خنک کننده مواد باقیمانده اتلافی (Waste Residue Cooler)، 34-E-2014، وارد تانک برشهای سنگین تقطیر منقطع (Batch Still Heavies Tank)، 34-TK-2007، می شود تا مقداری از 2-EH در برج تقطیر منقطع (Batch Still )، 34-T-2003 بازیافت گردد.
4-6 سیستم تقطیر 2-اتیل هگزانول (2-Ethyl Hexanol Batch Still System):
سیستم تقطیر منقطع، در طی عملیات تولید 2-EH جریانهای ذیل را تحت پروسس قرار می دهد: برشهای سبک برج ابتدایی(Forecolumn)، برش پایینی برج تصفیه، جریان خارج شده از تبخیر کننده، جریان مواد آلی برج جداکننده آب و پسآبهای 2-EH، جریان پایینی برج تصفیه به تانک برشهای سنگین تقطیر منقطع 34-TK-2007 ارسال می گردد در حالی که جریانهای باقیمانده به تانک برشهای سبک تقطیر منقطع 34-TK-2006 فرستاده می شود.
برج تقطیر منقطع دارای 30 سینی شیردار (Valve tray)است. در طی عملیات سیستم، برج تقطیر منقطع 34-T-2003 توسط موجودی یکی از تانکها تحت عملیات قرار می گیرد. موجودی برج، تحت خلاء توسط چرخش اجباری و عبور از جوشاننده برج تقطیر منقطع (Batch Still Reboiler)، 34-E-2015، تبخیر می گردد. اجزای سبک تر که از بالاسری برج تقطیر منقطع خارج می شوند، میعان شده و در دریافت کننده برج تقطیر منقطع (Batch Still Receiver)، 34-V-2008 جمع می گردند. بخشی از جریان بالاسری بعنوان رفلاکس به برج برگشت داده می شود و باقیمانده به عنوان محصول در خنک کننده محصول برج تقطیر منقطع (Batch Still Product Cooler)، 34-E-2017، خنک شده و به یکی از تانکهای برج تقطیر منقطع هدایت می شود.
در صورتی که محصول بالاسری دارای مخلوطی از آب و مواد آلی باشد، بعد از عبور از خنک کننده محصول، جریان میعان شده به دکانتور برج تقطیر منقطع (Batch Still Decanter)، 34-V-2009 پمپ می گردد. لایه آبی به تانک جریانهای آبی (Aqueous Effluent Tank)، 34-TK-2012، فرستاده می شود. در حالی که لایه آلی بین جریان رفلاکس و محصول بالاسری تقسیم می گردد.
در طی عملیات تحت خلاء، نشت هوا و گازهای حل شده به سیستم خلاء، توســط سیـستم خلاء برج تقطیر منقطع (Batch Still Vacuum Package)، 34-W-2002، از طریق کندانسور و دریافت کننده برج، گرفته می شوند.
موجودی تانکهای برشهای سنگین و سبک بطور نرمال، بصورت جدا در برج تحت پروسس قرار می گیرند، بدین ترتیب که اجزای سنگین باقیمانده، بعد از تحت پروسس قرار دادن برشهای سبک، با برشهای سنگین بعدی تحت عملیات قرار می گیرند.چون در هر برش شرایط تغییر می کند تنظیم فشار به وسیله تزریق نیتروژن به ورودی اژکتور یا دفع مقداری گاز از کندانسور صورت می گیرد.
دو برش از تحت پروسس قرار گرفتن موجودی تانک برشهای سبک تقطیر منقطع، 34-TK-2006 حاصل می شوند.
برش اول که دارای نرمال بوتانول و آب است تحت خلاء 0.4bar تقطیر شده است.
جریان بالاسری میعان شده به سرریز کننده (Decanter) فرستاده می شود و لایه آلی موجود بین رفلاکس و محصول تقسیم می شود. محصول وارد تانک برش بوتانول (Butanol Cut tank)، 34-TK -2011، شده و از آنجا به تانک پسآبهای نرمال بوتانول(N-Butanol Slops Tank)، 34-TK-2004، ارسال می گردد تا در طی عملیات بعدی تولید بوتانول به سیستم برگشت داده شود.
لایه آبی به تانک جریانهای مایع 34-TK-2012 فرستاده می شود.
برش دوم که عمدتاً دارای EPA است، تحت خلاء 0.08bar تقطیر شده است. محـصول تقطیر شده به تانک خوراک تبخیرکننده (Vaporiser Feed Tank)، 34-TK-2009، رهنمون و از آنجا به تبخیر کننده 34-V-2002 برگشت داده می شود.
مواد باقیمانده در برج طی عملیات بعدی با برشهای سنگین تحت پروسس قرار می گیرند. دراین حالت تنها یک برش (شامل 2-EH) وجود دارد و عملیات تقطیر تحت خلاء 0.08bar صورت می پذیرد. محصول تقطیر شده به تانک خوراک برج ابتدائی (Forecolumn Feed Tank)، 34-TK-2010، فرستاده می شود.
از اینجا 2-EH یا می تواند به برج ابتدائی (34-T-2001) برگشت داده شود و یا قادر است با EPA موجود در تانک خوراک تبخیر کننده 34-TK-2009 مخلوط شده و به تبخیر کننده برگشت داده شود.
مواد باقیمانده در برج، در انتهای عملیات برشهای سنگین، توسط پمپ رفلاکس برج تقطیر منقطع (Batch Still Reflax Pump)، 34-P-2015A/B، و پس از عبور از خنک کننده محصول برج تقطیر منقطع (Batch Still Product Cooler)، 34-E-2017، به تانک مایعات اتلافی قابل سوخت (Waste Liquids Fuel Tank)، 34-TK-1004، فرستاده می شوند.
بمنظور جلوگیری از آلودگی برشهای مختلف توسط مواد سبک و سنگین، برشهای انتقالی (Transition Cuts) بین هر برش اصلی گرفته می شود. این برشهای انتقالی به تانک های خوراک تقطیر منقطع مناسب برگشت داده می شوند.
5-6 سیستم جدا سازی آب 2- اتیل هگزانول و سیستم خلاء
(2-Ethyl Hexanol Water Stripper and Vacuum System)
برج جداکننده آب (Water Stripper)، 34-T-2004، دارای 20 سینی از نوع سینی های شیردار (Valve tray)است و جریانهای ذیل را طی عملیات تولید 2-EH تحت پروسس قرار می دهد: جریان آبی خروجی از دکانتور برج ابتدایی (Forecolumn Decanter)، میعان شده های اژکتور سیستمهای خلاءسازی برج های تقطیر منقطع (Batch Still Decanter)و برج جداکننده آب، 34-T-2004، از تانک جریانهای آبی(34-TK-2012)، تغذیه می شود. مواد آلی از خوراک فاز مایع، با تزریق مستقیم بخار فشار پایین (LP) به پایین برج جداکننده آب، جدا می شوند. فشار و دمای
تقریبی بالاسری برج 2bar و 117 0C می باشد. مواد آلی جدا شده، میعان شده و در دکانتور برج جدا کننده آب(Water Stripper Decanter)، 34-V-2011، جمع می گردند. میعان شده های اژکتور از سیستمهای خلاء سازی به دکانتور، جهت جداسازی مواد اولیه آلی، ارسال می گردند. لایه آلی ازاین ظرف به تانک برشهای سبک تقطیر منقطع(34-TK-2006) جهت بازیافت الکلها، ارسال می گردد. در حالی که لایه آبی به تانک جریانهای آبی (34-TK-2012)، فرستاده می شود. جریانهای مایع از دکانتورهای برجهای ابتدایی و تقطیر منقطع، به تانک جریانهای آبی اضافه می شود. آب اتلافی جدا شده از پایین برج جداکننده آب، به مجرای فاضلاب تخلیه می شود.
6-6 مخازن 2-اتیل هگزانول (2-Ethyl Hexanol Storage):
محصول 2-EH سرد شده از طریق پمپ رفلاکس برج تصفیه (Refining Column Reflax Pump)، 34-P-2008A/B، به یکی از تانکهای 2-EH (2-EH Shift Tanks)، 34-TK-2001A/B، فرستاده می شود. هر دو تانک از طریق یک زانویی به اتمسفر راه دارند. محصول 2-EH می تواند از طریق پمپ محصول 2-EH (2-EH Product Pump)، 34-P-2010A/B، در محدوده مخازن به چرخش در آید. یابه تانک پسابهای 2-EH (2-EH Slops Tank)، 34-TK-2003، جهت ارسال مجدد برای پروسس فرستاده شود و یا اینکه به مخازن محصول آفسایت ارسال گردد. بطور نرمال، یکی از پمپها برای به گردش در آوردن موجودی تانک و یا ارسال به مخازن نهایی مورد استفاده قرار می گیرد و دومی یا برای به گردش در آوردن موجودی تانک یا ارسال محصول به مخزن پساب استفاده می شود. این مسأله قابلیت انعطاف بیشتری را در محدوده مخازن فراهم می آورد، بدین ترتیب که در حالیکه موجودی یکی از تانکها در حال چرخش یا ارسال به پروسس مجدد است، موجودی تانک دیگر به خارج از محدوده واحد فرستاده می شود.
7- عملیات تولید بوتانول (نرمال یا ایزو) (Butanol(Normal or Iso) Campaign):
مقدمه
خط سیر پروسس برای تولید ایزوبوتانول (I-BuoH) و نرمال بوتانول(n-BuoH) شبیه به پروسس تولید 2-EH، با بکارگیری همان تجهیزات اساسی می باشد. هرچند که بعضی از اختلاف ها در نحوه پروسس وجود دارد که بطور خلاصه در زیر به آن اشاره می شود.
آلدئیدیِِِِ که به شکل بوتانول هیدروژنه می شود، بوتیرآلدئید است. لذا به سیستم آلدولیزاسیون نیازی نیست.
1-7 هیدروژناسیون بوتیرآلدئید به بوتانول(Hydrogenation of Butyraldehyde to Butanol):
خط سیر پروسس بخش VPH شبیه به عملیات تولید 2-EH است هر چند که شرایط پروسس اندکی متفاوت می باشد.
خوراک آلدئید مانند قبل بین دو بستر آکنه دار تبخیر کننده تقسیم می شود. اما هیچ جریانی از برشهای سنگین در هنگام تولید ایزوبوتانول (I-BuoH)،از پایین برج گرفته نمی شود.
بخار تولید شده در تبدیل کننده، جهت استفاده در پروسس دارای فشار بسیار پایینی است و لذا به ظرف تبخیر ناگهانی (میعان شده های بخار) فشار پایین (LP Refining Drum) فرستاده می شود.