بررسی علل بزهکاری در نوجوانان دختر و پسر
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 129 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 167 |
بررسی علل بزهکاری در نوجوانان دختر و پسر
1ـ مقدمه
بزهکاری و علل و انگیزه های آن ، از جمله مشکلات اجتماعی است که از دیرباز چشم تیزبین و ذهن روشن محققین و دانشمندان از آن به دور نبوده است . مطالعة پژوهشهای متخصصان علوم انسانی در طی دو سه قرن گذشته نشان می دهد که عده زیادی از آنان همواره وقت خود را مصروف این مهم کرده اند ،تا شاید کشف علل بزهکاری و از میان برداشت عوامل موثردر پیدایش آن راه گشایی در جهت رفع این آفت اجتماعی باشند. افزایش میزان تبهکاری و بزهکاری از نیم قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم وپس از دو جنگ بین الملل اول و دوم ،که منجر به متلاشی شدن خانواده ها وسرگردانی کودکان گردید، مورد بحث محافل بین الملل قرار گرفت. در سال 1984 در اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه های سایر سازمانهای بین المللی لزوم توجه به حقوق اساسی و ارزشهای بشری و حفظ حقوق اساسی و ارزشهای بشری وحفظ حقوق حقه کودکان منظور گردید و به رسمیت شناخته شد.
بزهکاری نوجوانان یکی از انواع ناسازگاری زیستی روانی اجتماعی است و چنانکه لاوری میگوید،
سلوک رفتاری که خود شخص را ارضاء نماید ولی مورد پسند جامعه نباشد سلوک دشوار یا بزهکاری و حتی در برخی موارد جنایت نامیده می شود . صرف نظر از قوانین تدوین شده برای این پدیده، بزهکار دیگر به عنوان یک فرد ضد اجتماعی که برای مصالح اجتماع باید مجازات شود شناخته نمی شود، بلکه جوانی است مبتلا به اختلال در رشد شخصیت که بزه وی نیز با توجه به الگوی شخصیتی و تاثیرات خانواده و رفتار و موازین آنها و شرایتی که جرم اتفاق افتاده است ارزشیابی می شود. بطور کلی، عقاید گوناگونی در مورد افزایش بزهکاری ذکر شده است.
کانگر (1983) ازدیاد جرم و جنایت و تشکیل باندهای بزهکاری را توسط نوجوانان از اختصاصات جوامع کنونی دانسته و معتقد است که تحرک جامعه امروزی از قبیل صنعتی شدن کشورها، ازدیاد مهاجرت، نفوذ فرهنگهای مختلف در یکدیگر ،ازدیاد مشکلات اجتماعی، اختلاف طبقاتی و فقر، فقدان اعتقادات مذهبی و اخلاقیات، منازعات خانوادگی، وغیره انگیزهای برونی و درونی نوجوانان را در ارتکاب بزه تشکیل می دهد.
تحقیقات و آمارها روشنگر رو به گسترش نهادن بزهکاری نوجوانان در اکثر جوامع می باشد. طبق گزارش موسسه تحقیق جرم و جنایت آمریکا(1987)، 90 درصد از نوجوانان آمریکایی حداقل یکبار مرتکب بزهکاری شده اند. همچنین آمار منتشره در سال 1984 در ایالت متحده آمریکا نشان می دهد که 50000 نوجوان به جرم ارتکاب بزهکاری در کانون اصلاح و تربیتی نگهداری می شده اند (پاپالیا و الدز، 1985 ، صفحه 617 ).
گزارش دیگری در همین زمینه نشان می دهد که خشونت و تبهکاری در جامعه آمریکا به طرز روزافزونی رو به گسترش نهاده است. به عنوان مثال در سال 1980 میزان جنایت در حدود 148 درصد و شامل بیشتر از 11 تا 13 درصد کل جمعیت آمریکا بوده است، گزارش دیگری از موسسه تحقیق جرم و جنایت در آمریکا نشانگر این مهم بوده است که بین سالهای 1989ـ1980 میزان جنایت 69% ، تجاوزات جنسی 116 درصد. وبالاخره مشاجرات توام با خشونت 102 درصد نسبت به سالهای قبل افزایش داشته است. این آمار بخصوص در مورد بزهکاری نوجوانان هشدار دهنده بوده، و نشان داده است که بین سالهای 1967ـ1958 در حدود 300 درصد سرقت توسط نوجوانان انجام گرفته است. ضمنا با آمار فوق باید 40% تبهکاری و بزهکاریهای گزارش نشده را نیز اضافه کرد . بطور نسبی بغیر از اتحاد جماهیر شوروی ، سایر کشورهای اروپای غربی آمار مشابهی در این زمینه داشته اند . از کشورهای اروپای شرقی آمار دقیقی در زمینه بزهکاری نوجوانان در دست نیست و به نظر می رسد بزهکاری نوجوانان یا بسیار محدود بوده، و یا با معانی دیگری تعبیر شده است(دی فلوئر و دیگران، 1987 ،صفحه 78).
2ـ بیان مساله :
هرگاه صحبت از بزهکار یا ناسازگاری جوانان و نوجوانان یا اجتماع می شود بلافاصله این فکر به خاطر خطور می کند که از چه راه و با چه وسایلی می توان اعمال ضد اجتماعی و نابهنجار این گونه افراد را پیشگیری و یا کنترل نمود؟
امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، طرق و وسایل خاصی برای این مسئله حاد اجتماعی در نظر گرفته اند که یکی از آنها تربیت مجدد اطفال و نوجوانان در کانونهای اصلاح و تربیت است . ولی باید توجه داشت برای اینکه بتوانیم نوای جوانی را، که در داخل خانواده خود به خوبی تربیت نشده و بر اثر عدم هماهنگی جامعه خویش به صورت یک فرد بزهکار قانون شکن و ضد اجتماع در آمده است مجددا تربیت نموده وبا اصول و موازین حاکم بر اجتماع تطبیق دهیم می بایستی علاوه بر وجود وسایل و تجهیزات لازم ، وقت و فرصت کافی نیز برای این کار در اختیار داشته باشیم که خود دلیلی بر ارائه خدمات آموزشی در محله های بزهکار خیز است .
امروزه این مطلب مسلم است که جوان یا نوجوانی که به سرقت و جیب بری و قاچاق مواد مخدر و نظایر این گونه اعمال ضد اجتماعی عادت کرده است به صرف توقف سه ماه یا شش ماهه در کانون اصلاح و تربیت تغییر روش نخواهد داد و هرگاه از زندان و یا کانون اصلاح و تربیت آزاد شود مجددا چون حرفه و کار شرافتمندانه نمی داند و ترک عادات قدیمی برایش مشکل است به محیط سابق و زندگی فساد آمیز خود مراجعت خواهد کرد .
بنابراین متفکرین و متخصصین اجتماعات غربی با ابداع و استقرار سیستم صدور حکم محکومیت به مدت نا معین مسئله اصلاح و تربیت و نوجوانان را به نحو مطلوب حل کرده و به موازات آن با تشکیل سازمانهای اختصاصی وابسته به دادگاههای اطفال برای استقرار یک نظم نوین در زندگی بی بندوبار نوجوانان بزهکار و ناسازگار راه حل های جدیدی یافته و بدین گونه از فشار بار دادگاه های اطفال نیز به نحو محسوسی کاسته و تعداد پرونده های ناشی از ارتکاب جرم جوانان بزهکار را بطور چشمگیر تقلیل داده اند .
در کشورهای غربی معمولا در جوار دادگاههای اطفال ، موسسات خاصی وجود دارد (کانون اصلاح و تربیت) که عهده دار تربیت اطفال بی سرپرست بوده و قاضی اطفال این گونه کودکان را به آن موسسات تحویل می دهد . تجربه نشان داده است که تشدید مجازاتها از تعداد قرون وسطائی نتوانسته عامل لازم و کافی برای پیشگیری و اجتناب از ارتکاب جرم و تکرار آنها باشد ولی آموزش توسط نهادهای مختلف شهری بر اساس نیازهای خاصی آن محیط ها توانسته نگرش اعضای آن جامعه خاص را تغییر دهد .
بنابراین باید بدنبال روشهای آموزشی و فرآیندهای آگاهی رسانی که موجب جلوگیری از وقوع جرائم می شود، و از راه کشف آن علل که بیشتر از فساد محیط یا از عکس العملهای احساسات و تمایلات ناآگاه مجرم سرچشمه می گیرد ، از وقوع حوادث ناهنجار و جرائم کاست و شخصیتهای معلول و حادثه جو را از بسیاری کارها که سبب اتفاق جرمها می شود منع کرد .
جامعه شناسی کیفری با اندیشه های نو ، افکار جدید و ارزندهای که مربوط به اعاده حیثیت افراد است ، می کوشد تا واقعیت را بصورتی که باید جلوه گر سازد و بی عدالتیهایی را که تا کنون رواج داشته است و باز هم ادامه دارد به وجهی شایسته آشکار نماید .
علم جامعه شناسی کیفری اثبات می کند که بزهکاران حیوانی وحشی نیستند که باید کشته بشوند، میکروب به شماره نمی آیند که باید در نابودیشان کوشید ، زشت و پلید و نابکار و غیر قابل اصلاح نمی باشند که به دیار نیستی رهسپار گردند . بلکه انسانند و می توانند مانند سایرین دارای اندیشه های عالی و منشها و اخلاقیات شایسته باشند و حتی در زمره بهترین انسانها در آیند به همین جهت ریشارد می نویسد :
که فراموش شده است که بزهکاران میکروب نیستند بلکه انسانند و جرم تنها عیب برخی از افراد استثنایی نیست ، بلکه تهدیدی است اخلاقی که بر رفتار همه مردم ، سنگینی خود را تحمیل می کند .
امروزه به خوبی به ثبوت رسیده است که خشونت و اجرای مکافات باعث ستیزه گری بیشتر بزهکاران می شود و هیچگاه و در هیچ زمانی و مکانی خشونت وسیله ارشاد و اصلاح نیست ، بلکه با آ موزش و آگاهی انسانی به اعضای جامعه می توان پیشگیری یا علاج واقعه قبل از وقوع را انجام داد.
ژرژ ویدال بوسیله آمارهایی که از بزهکاران در فرانسه بدست آورد ، اثبات کرد که رقم جرائم در این کشور و پس از اجرای کیفرهای بسیار سنگین افزایش یافت در حالیکه پس از آموزش های خاص مشروط بطور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرد وبه همین جهت الن کی استاد تعلیم و تربیت در مورد سیاست کیفری صحیح می نویسد :
نرمش و ملایمت در جلسات آموزش به مراتب با ارزش تر از خشونت و شدت عمل است .
سوالات پروژه حاضر عبارتند از :
آیا بین ویژگی های فردی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اخلاقی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های خانوادگی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های مذهبی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اقتصادی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های فرهنگی نوجوانان و بزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین ویژگی های اجتماعی نوجوانان وبزهکاری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
3ـ اهمیت مسأله :
در ایران طبق گزارشهای آماری ، تا سال 1345 تعداد بسیار کمی از نوجوانان در کانونهای تربیتی نگهداری می شدند . ولی از سال 1356 به بعد سرقت از ناحیه صغار کمتر از 18 سال 65 درصد ، میزان ضرب و جرح و چاقو کشی و قاچاق 45% افزایش داشته است . با توجه به آمارهای منتشر بطور خلاصه می توان گفت که 50% از جرائم نوجوانان ،جرا ئمی علیه اشخاص از نوع ضرب و جرح غیر عمدی 45% از نوع منازعه و چاقو کشی و یا ضرب و جرح منتهی عضو بوده است ، و فقط 5% بقیه مربوط به قتل های عمدی می باشد ( صلاحی 1357،صفحه 48و 178) .
اکثر دانش پژوهان رشد و شخصیت نظیر فروید و اریکسون بر این عقیده می باشند که دوران اولیه کودکی دورانی سرنوشت ساز و دوران نوجوانی یک بحران محسوب می شود . بدین جهت است که رعایت بهداشت روان و بررسی بسیاری از ناهنجاریهای رفتاری نوجوانان می باشد . به موجب آمارهایی که توسط متخصصین امور تربیتی و جرائم اطفال در بلژیک بدست آمده است از تعداد 4221 مجرم صغیر تعداد 1607 نفر آنان یتیم بوده اند که از این عده 406 نفر آنها هم پدر و هم مادر خود را در طفولیت از دست داده اند ،ضمناً‌تعداد 1201 کودک منتسب به پدران و مادران این گروه مجرم می باشند ،که طبق همان آمار 937 نفر از پدران 264 نفر از مادران این گروه معتاد به مشروب بوده اند . تعداد 546 نفر از این اطفال دارای نامادری و یا نا پدری بوده و تعداد 316 نفر آنان پدران و یا مادران معتاد به مواد مخدر داشته اند . علاوه بر این ، تعداد 228 نفر از اطفال مذکور از ازدواجهای غیر قانونی متولد شده ، یعنی فاقد پدر قانونی بوده اند . ضمناً 189 نفر از کودکان فوق الذکر نیز پدر و مادر مجرم و محبوس داشته اند . و بالاخره تعداد 139 نفر از اطفال بزهکار مورد مطالعه پدر و یا مادرشان قبلا به موجب حکم دادگاه به حبسهای بیش از 3 ماه محکوم شده و بقیه نیز بر اثر سوء معاشرت و عدم تربیت صحیح به ارتکاب جرم دست زده اند برخی یافته ها حاکی از آن است که ، فشارزاهای روانی ـ اجتماعی در قالب رویدادها و تغییرات زندگی ،می تواند علت تغییر و دگرگونی عجیب در رفتار نوجوانان و جوانان باشد (هولمز وراهه ،1967 ، ص 116) . قوی ترین و متقاعد ترین شواهد ،از مطالعه هایی به دست آمده که در شرایط مختلف ،پیامدهای فشارزاها مورد بررسی قرار گرفته اند . شرایط یا رخ دادهای طبیعی یا مصائب وارده (مصیبتها ) رویدادها یا تغییرات شدید شخصی ـ اجتماعی ، از مجموعه منابع بنیادی این مفهوم می باشند ( براهنی و همکاران ،1366ص 268)
ارتباط فشار زاهای شدید که مغایر با تغییرات به هنجار هستند ، جزء شواهدی محسوب می شوند که از لحاظ اولویت بر دیدگاه اختلالهای رفتاری ارجعیت یافته اند . گزارشهای بالینی و نتایج بررسیهای آماری - پژوهشی ، نشان دهنده آن است که عمده ترین تأثیر رویدادها یا تغییرات زندگی این است که کارکرده های روانی اجتماعی شخصی را دچار نقص کرده و پیامد این تجربه ناخوشایند ، رفتار بزهکارانه خواهد بود ( پور افکاری ، 1368،ص39 )
مساله بزهکاری نوجوانان و جوانان به طور کلی ، از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار است . این مشکلات که قسمت عمده آنها ریشه در خانواده و محیط زندگی دارد ،باعث می شود که شخصیت سالم و نوجوان امروز آسیب پذیر و نوجوان فردا ، در آینده به عنوان فردی که دچار اختلالهای روانی – رفتاری است جلوه گر شود (بیلر ،1974،کدیور، 1371،ص96 )
در مطالعه تکوینی نوجوانان مقطع دبیرستان ، وضعیت آموزشگاهی و محیط اجتماعی مربوط به آن عامل اصلی انجام هویتی در مقابل آشفتگی هویتی ، کاربرد یافته است ، نظریه مارشیا که بحث از وجود تعهد و بران در چهار وضعیت مختلف آموزشگاهی از لحاظ ویژگیهای روانی – رفتاری اختصاصی یافته به سطح آموزشگاه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی می نگرد و پیامد این نظر ایجاد طبقات از لحاظ عوامل ایجاد کننده بهداشت روانی دانش آموزان مطرح هستند(سیف،1373، ص 116)
اگرچه خانواده می تواند تا حد زیادی نوجوانان و جوانا ن را در ارضای نیازهایش کمک کند ،ولی همیشه منابع محیطی و سطوح مختلف طبقات اجتماعی به شیوه ای کاربردی در رشد و سازگاری یا در مقابل ناسازگاری نوجوانان و جوانان و به تصویر کشیدن نشانه های آشفتگی های روانی –رفتاری مؤثر بوده اند. دلیل بزرگ این ادعاء این است که همیشه در برخی از محیطهای زندگی با سطوح اقتصادی و اجتماعی یا پایین تر،وضعیتهای اجتماعی ـ اقتصادی حاکم بر آن الگوساز رفتارهای ناسازگارانه بوده و همچنین طبق پژوهش های مشاهده ای سازگاری دارند و پیوسته با نیروهای قضایی و حقوقی درگیر هستند . وضعیت نارسای اقتصادی و اجتماعی خانواده ها (والدین)
گاهی نیازهای اساسی فرزندان راناکام می گذارند و گاهی عوانل مستعد کننده ای که در شخصیت نوجوانان وجود دارند ، مانع سازگاری کافی آنان می شوند . نتیجه مطالعه یابررسی بسیاری از پژوهشهای روانشناسان پرورش موید آن است که سطوح مختلف طبقات اجتماعی ،خود تعیین کننده وضعیت اقتصادی نوجوانان و جوانان بوده و این عمل اجتماعی ،یعنی نشانه های روان ـ‌رفتاری مشاهده می شو د که دانش آموز برای ارضای نیازهای خود در جهت نادرستی قدم می گذارد ،لازم است که هرچه زودتر آنرا مشخص کنیم ،هرچه دانش آموز بیشتر به مکانیسمهای دفاعی یا واکنشهای نورتیک (روان رنجورانه ) پناه ببرد ، غیر قابل انعطاف تر می شود و در مقابل تغییر ، بیشتر مقاومت می کند . یکی از بزرگترین مشکلاتی که روانشناسان آموزشگاهی برای متقاعد کردن دانش آموزان مدارس سطح پایین جامعه با آن درگیرند ، تغییر الگو های رفتاری همکلاسان یا همسالان در محیط مدرسه و اصلاح یادگیریهای که به صورت مشاهده ای ، نقش سرمشق را بازی می کنند (جی. ا. جانسون 1967).
برآوردهای بسیار درمورد درصد نوجوانان و جوانانی که در یک فرآیند تغییر رفتار نوعی کاملاً سازگار شده اند و آنهایی که سازگار نیستند وجود دارد . این برآوردها با توجه به معیارها یاملاکهای آشفتگیهای روانی ـ رفتاری و ابزارهای ارزشیابی شخصیت یانیم رخ روانی به دست آمده است و نشان دهنده تفاوت بین شاخصها در محیطهای تحصیلی و زندگی متفاوت می باشند . ولی دو مجموع ارقام ارائه می شود تا شاخص از آنچه در فعالیتهای آموزش براین تغییر رفتار نوجوانا ن و جوانان انتظار می رود داشته باشند . ایران منش و همکارانش (1989)برآورد زیر را بر اساس درجه بندی 800 نوجوان ده جوان که تحت آموزش تغییر رفتار محلی قرار گرفته اند ارائه داده اند :
سازگار کامل :20 %
بدون مشکل مشخص :52%
دارای اختلال رفتاری : 20%
دارای اختلال در سازگاری :8%
سی. ای . اولمن (1982) دریافت که وقتی کارشناسان تغییر رفتار نوجوانان و جوانان به طور مستقل به قضاوت می پردازند ،همگی متفق القول اند که حدود 8% نوجوانان پسرها به دخترها، چهار به یک بوده است و رفتار بزهکارانه پسرها به علت ثب قانونی بیشتر از دخترهاست .
آر . جی استنت برآورد کردکه حدود 22% از دانش آموزان دبیرستانی یک ناحیه آموزش و پرورش سطح پایین جامعه که خدمات رایگان دولتی برخوردارند ،به طور جدی یامتوسط از نظر اختلالات رفتار بلوکی (بزهکاری) دارای نشانه های آشفتگی شدید یا حتی در برخی از مناطق عمیق هستند
بررسی علل افسردگی در زنان 65-25 سال
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 42 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 45 |
بررسی علل افسردگی در زنان 65-25 سال
چکیده
افسردگى هر چند که از شایعترین اختلالات روانى انسان است، با این حال شاید بیش از هر اختلال روانى دیگر ناشناخته مانده یا در تشخیص آن اشتباه مىشود. یکى از علل پنهان ماندن و عدم تشخیص افسردگى، در آمیختن آن با غمگینى معمولى است. در زندگى هر کس موقعیتهایى پیش مىآید که خواه ناخواه او را غمگین مىسازد، اما این حالت با آشفتگى واقعى روانى و تقلیل بینش معنوى شخص همراه نیست. برعکس، افسردگى حالتى است که بر کیفیت خلق شخص تاثیر عمیق گذاشته و نحوه ادراک او را از خویش و از محیطش دگرگون مىسازد.
این بیمارى اختصاص به یک طبقه معین اجتماع یا کشور بخصوصى ندارد. علائم زجر دهنده آن را در میان مردم از ثروتمند و فقیر گرفته تا دانشمند و بیسواد و شاه و گدا، زن و مرد و در هر گوشهاى از عالم مىتوان یافت.
مقدمه
افسردگی چیست و به چه صورت در زنان و دختران نمود پیدا می کند؟
افسردگی یک اختلال عاطفی است که در بعد عواطف فرد اختلال ایجاد می کند. افسردگی می تواند هم دلایل بیرونی و محیطی و هم علل ژنی و درونی داشته باشد. به لحاظ ژنی هورمونها تغییراتی در بدن ایجاد می کند.
ما در زبان روزمره، از کلمه افسردگی جهت توصیف ترکیبی از احساسات غمگینی، ناکامی، نا امیدی، و شاید رخوت و بی حالی استفاده کنیم اما زمانی که درمی یابیم پزشکان، روان پزشکان و روان شناسان بالینی این کلمه را به شیوه ای متفاوت به کار می برند، سردرگم می شویم. ازدید آنان، افسردگی یا بیماری افسردگی، حالتی است که به درمان ویژه نیاز دارد. به علت این درهم شدن واژه ها افراد عادی و درمانگرانی که بیماری افسردگی مبتلا نشده اند، احتمالا همدردی و مساعدتی کمتر از آنچه جدی بودن موضوع افسردگی می طلبند، ازخودظاهر می سازند.آنان ممکن است چنین تصور کنند که افراد افسرده تن پرور، خودخواه، یا اهل تمارضند و آنان را با چنین عباراتی نصیحت می کنند : «سعی کن خودت را جمع و جور کنی» یا «خودت را از این حالت خارج کن، به آن بدی هم که فکر می کنی نیست»
افراد مبتلا به خوبی این مسئله را احساس می کنند که دوستان، همکاران و خانواده های آنها نمی توانند مشکل آنها را درک کنند و با آنان همدلی نشان دهند وبا نگرانی از اینکه دیگران آنها را به عنوان فردی متمارض تلقی کنند، ناراحتی شان را دو چندان می سازد.
ضرورتهای تحقیق
تندرستی یکی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و نمی توان منکر شد که سلامتی روانی در زمره بالاترین نعمتهاست . و بدیهی است که بیماران روانی مخصوص به یک قشر ویا طبقه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شوند و امکان ابتلا به ناراحتی های روانی برای تمام افراد وجود دارد . از میان اختلالات رفتاری زنان و بیماری آنان لازم است که بیشترین توجه به بیماری افسردگی شود زیرا افسردگی نوعی احساس غم است که اگر درجهت جلوگیری از آن اقدامی نشود به تدریج منجر به گوشه گیری خواهد شد و تقریبا حالت بی تفاوتی به انسان دست می دهد و این زنگ خطر بزرگی است برای زندگی چرا که چنین شخصیتی دچار نوعی کوری می شود و در اثر همین کوری خوبیهای زندگی را نادیده گرفته و فقط بدیها را می بیند واضح است چنین شخصی اکثر اوقات در تنهایی به سر میبرد و هرگز حاضر به رقابت مثبت در هیچ عملی نیست زیرا که خود را شایسته رقابت با دیگران نمی داند و در نتیجه پس از چندی اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و مسلم است که نتیجه کارش نه رضایت بخش خواهد بود نه قابل اعتماد . وجود یک بیمار روانی به کار عادی – اقتصادی خانواده لطمه شدید وارد می کند درآمد را کاهش داده و از لحاظ روابط انسانی سایر افراد خانواده را در وضع ناراحت و تاسف باری قرار می دهد . مراقبت و نگهداری بیمار روانی زندگی خانواده را مختل و نشاط و رفاه فردی را از اعضای خانواده سلب می کند . برای سازمان های درمانی – آموزشی – سیاسی – اقتصادی – انتظامی مساله بزرگ و پیچیده ای را ایجاد می کند . به این ترتیب عدم توجه به مسائل عاطفی و روانی زنان – آنها را با مسائل و مشکلات عدیده ای روبرو می کند و آنان را به صورت یک زن دشوار تحویل جامعه می دهد . تراکم مشکلات خطری است که زنان را تهدید می کند و مشکلی که بازشناسی – علت یابی و درمان نشده است با مشکل دیگری پیوند می خورد و ممکن است که در یک دور باطل به پاره ای انحرافات – کمبودها و حتی بزهکاریها در زنان منجر شود .
تعریف مساله
زندگی پر از فراز و نشیب های روحی است و زمانی که چرخ زندگی در سرازیریبیفتد ، نشیب های روحی تداوم یافته ، عملکرد طبیعی فرد مختل میشود و امکان بروز یک بیماری جدی و رایج به نام"افسردگی" افزایش خواهد یافت . افسردگی، روح ، جسم ، ذهن و رفتار فرد را درگیر می کند.
افسردگی – زنان – روابط اجتماعی
امکان بروز این بیماری هم درزنان وهم در مردان وجود دارد، اما بنا به دلایلی زنان دو برابر مردان به این بیماری مبتلامی شوند.
در کشور آمریکا در حدود 19 میلیون نفر ( 10/1 بزرگسالان ) مبتلا به افسردگی هستند . پژوهشگران نشان داده اند که شرایط بیولوژیکی و شیوه زندگی، از عوامل روانی – اجتماعی علت ابتلای بیشتر زنان به این بیماریست . از این رو اشاره به دو نکته حائز اهمیت است:
1-هر فردی به دلیل خاص خود ، به این بیماری مبتلا می شود و حتی دو نفر از مبتلایان به دلایل مشابه ، دچار افسردگی نشده اند .
2ـعلائم افسردگی در بیشتر مواقع بروز می کند ، ولی زمانی که شخص،عزیزی را از دست می دهد، احساس اندوه، ناامیدی و کاهش توانایی های روزمره،علائمی عادی به نظر می رسند.
همانطور که ذکر شد ، زندگی مملو از فشارهای روانی ، کار زیادوخسته کننده ، بیکاری دراز مدت ، در گیری ها و مشکلات خانوادگی و مالی ، تحریک پذیری فرد را افزایش خواهد داد . از آنجا که میزان تحمل فرد محدود است ، تا نقطه ای خاص می تواند تحریک شده و تجربه های مطلوب را پشت سر بگذارد. اما زمانی که تحریک احساسات ادامه پیدا کند ،ممکن است فرد نتواند مانند روزها یا ماه های قبل زندگی کند و به کار و فعالیتادامه دهد ؛ لذا حالتی گذرا پدید خواهد آمد که گاه به یک بیماری جدید تبدیل خواهد شد .
انواع افسردگی و علائم آن
افسردگی دو نوع است ، یک قطبی و دو قطبی . در نوع دوم ( دو قطبی ) علاوه بر احساسغم واندوه ، با علائمی چون پرحرفی ، فعالیت زیاد و تحریک پذیری نیز رو به رو خواهیم بود . زنان کمتر از مردان به نوع دوم ( دو قطبی) افسردگی مبتلا می شوند . علائم افسردگی عبارتند از:
علائم افسردگی
1- شکایات مختلف جسمی و دردهای پراکنده
2- احساس خستگی دائم
3- سوء هاضمه و یبوست
4- اختلالات قاعدگی و جنسی
5-عدم احساس شادی و نشاط
6- لذت نبردن از زندگی
7- زودرنجی
8-از دست دادن توانایی انجام کارهای روزمره
9- کم خوابی و کم اشتهایی و گاهی برعکس
10-از دست دادن قدرت تصمیم گیری
11- احساس بی ارزشی و بی کفایتی
12- اشتغالات ذهنی دائمی درباره مرگ
13- اقدام به خودکشی
بررسی علت های افسردگی
عوامل متعددی چون ارث ، محیط ، شخصیت فرد و اجتماع در بروز افسردگی دخالت دارند .
الف ) ارث
امکان بروز افسردگی در فردی که سابقه ابتلایبه اینبیماری را در خانواده خود داشته ، زیاد است ( به ویژه نوع دو قطبی )با توجه به اینکه افرادی که سابقه ژنتیکی ندارند نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند .
ب ) محیط
عوامل ایجاد کننده ی فشار روانی در زندگی همه یما وجود دارد که از جمله ی آنهامی توان بهاز دست دادن عضوی از خانواده و دارایی ، اشکال در برقرار کردن ارتباطبا اطرافیان ، مشکلات مالی و تغییر چشمگیر در شیوه و سبک زندگیاشاره کرد که این هااز جمله عوامل مهم تلقی می شوند. به علاوه ، اعتیاد در3/1 مواردمنجر بهبیماری افسردگی خواهد شد .
ج )عامل های روانی – اجتماعی
یک انسان منفی باف ، از اعتماد به نفس پائینی برخوردار است و نمی تواند وقایع زندگی خود را در دست بگیرد . دیدگاه و نگرش منفی سبب می شود که اثر عوامل استرس زا بیشتر شده و تندرستی فرد به خطر بیفتد . پژوهشگران معتقدند که منفی بافی در کودکی شکل گرفتهو پرورش دختران به شیوه های سنتی سبب بروز این گونه تفکر و دیدگاه خواهد شد .
هورمون ها وافسردگی
هر چقدر که بعضی از زنان سعی درانکار دارند، ولی این طور به نظر می رسدکه تفاوت های هورمونی که در جنس زنانه وجود دارد تمایل به بروز افسردگی در ایشان را افزایش می دهد. درحقیقت، افسردگی و اختلالات هورمونی ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند. از آنجایی که میزان جریان هورمون ها در زنان بیشتر است، می تواند یک دلیل دیگر برای ریسک بالای ابتلای آنها به افسردگی باشد و به همین دلیل است که دختران پس از بلوغ جنسی یعنی زمانی که هورمون های زنانه شروع به ترشح می کنند، حساس تر از پسران هستند. درحقیقت زنان، به ویژه دردوران مربوط به تولید مثل(قاعدگی، تخمک گذاری، بارداری و یائسگی) نسبت به افسردگی آسیب پذیرتر هستند.
تغییرات هورمونی دراین دوران برانتقالات عصبی که کنترل روحیات را بر عهده دارند، اثر می گذارند. هورمون استروژن هم با واکنش در برابر استرس، دربروز افسردگی اثر دارد و در مواقع بروز استرس، در بروز افسردگی اثردارد. درمواقع بروز استرس غده آدرنال به میزان زیادی هورمون کورتیزول ترشح می کند که فعالیت سیستم دفاعی و سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و می توان به راحتی گفت ترشح اضافه استروژن هم سبب افزایش ترشح هورمون کورتیزول و هم باعث کاهش فعالیت آن می شود تا دوباره به میزان طبیعی بازگردد.
در طول دهه های اخیر مطالعات بسیاری نشان داده است که بیش از نیمی ازافرادی که دچار افسردگی های عمیق بوده اند، دارای میزان زیادی از کورتیزول بوده اند اگر هورمون استروژن میزان کورتیزول را پس از استرس افزایش می دهد، پس این هورمون زنان را بیشتر به سوی افسردگی می کشاند، به ویژه پس از یک تنش عصبی.
آنچه زنان درباره افسردگی باید بدانند:
تنوع عوامل موجود در زندگی یک زن نفش مهمی در بروز افسردگی ایفا می کند . عوامل خاصی مانند تولید مثل ، هورمون های ژنتیک و شخصیت ، عوامل بیولوژیکی و رنج هایی که زنان در زندگی خود متحمل می شوند قابل توجه اند . البته زنان بسیاری هستند که با این عوامل روبه رو شده اما هیچکدام از عوامل بیماری افسردگی در آنها مشاهده نمی شود.
بلوغ و افسردگی
پیش از بلوغ ، دختران و پسران کمتر دچار افسردگی می شوندواین نسبتدر سنین 11 تا 13 سالگی تغییر می کند . در سن 15 سالگی دختران دو برابر پسران به این بیماری مبتلا می شوند؛ البته در دوره بلوغ، نقش ها و انتظارهای فرد به طور چشمگیریتغییر پیدا می کند و فشار روانی ناشی از بلوغ ، شکل گیری هویت فرد ، تشکیل اندام های جنسی ، جدا شدن از خانواده واستقلال در تصمیم گیری ،پسران و دختران را درگیر می سازد . تغییرات هورمونی ، ذهنی و جسمی نیز فشار روانی خاص خود را ایجاد خواهد کردو به علت ظرافت های خاص دختران بیش از پسران علائم افسردگی ، اضطراب و اختلال های گوارشی را نشان می دهند .
دوره میانسالی و نقش روابط اجتماعی و محیط های شغلی
پژوهشگران معتقدند که علت بروز افسردگی در زنان ، آسیب پذیرتر بودن آنان نیست بلکه بیشتربستگی به فشاری دارد که با آن روبه رو می شوند . مسئولیت بیش از حد در محیط کار یا در منزل ، جدا شدن از همسر و به تنهایی مسئولیت پرورش فرزند یا فرزندان را به عهده گرفتن ، مراقبت از والدین یا فرزندان از جمله فشارهایی هستند که زنان را متأثر می سازد . کیفیت زندگی مشترک نیز تأثیر قابل توجهی بر ابتلا به این بیماری دارد . اگر زن وشوهر روابط دوستانه ، محکم و همراه با اعتماد دو جانبه نداشته باشند ، از زندگی مشترک خود احساس رضایت نمی کنند و در نتیجه میزان خطر ابتلا به افسردگی افزایش خواهد یافت.
دوره های تولید مثل
دوره های تولید مثل زنان مانند تخمک گذاری ، دوره قاعد گی ، دوره بعد از وضع حمل ، یائسگی و حتی عقیم شدن ، نوسان هایی را در روحیه و خُلق زنان ایجاد می کند و ممکن است در دوره های کوتاه مدت به بروز افسردگی منجر شود . بنا به نظر محققین ، هورمون ها بر مغز اثر گذاشته ، روحیه و احساسات فرد را تغییـر می دهد و رابط های شیمیایی مغز تحت تأثیر هورمون ها قرار می گیرند . بیشتر زنان در دوره قاعد گی با تغییرهای جسمی و رفتاری زیادی مواجه می شوند که گاه به صورت احساس افسردگی و تحریک پذیری بروز می کنند . این تغییرها پس از تخمک گذاری ایجاد شده و تا زمان شروع قاعد گی شدیدتر می شوند . تغییر روحیه ، پس از وضع حمل نیز به صورت گذرا بروز می کند . علاوه بر این ، دوره نگهداری از فرزند به دلیل دشواری ها و استرس های خاص خود می تواند خطر ابتلا به بیماری راافزایش دهد ، به ویژه در افرادی که سابقه ابتلا به دوره های کوتاه مدت افسردگی را ذکر می کنند .
نقش عوامل نژادی ، اجتماعی و فرهنگی
نژادهای مختلف از نظر ابتلا به افسردگی متفاوت اند . از نظر اجتماعی و فرهنگی ، زنانی که در
دوره ی‌کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند ، بیش از سایرین به افسردگیمبتلا می شوند چنانچه این آزارها باعث تخریب اعتماد به نفس شدهو احساس پوچی در فرد ایجاد می کند . به علاوه احساس گناه ، سرزنش خویشتن و انزوای اجتماعی را نیز به دنبال دارد . پرورش یافتن در یک خانواده بی کفایت نیز از جمله عوامل مهم ابتلا به افسردگی در سالهای بعدی عمر به حساب می آید .
فقر و پائین بودن سطح زندگی نیز دستاوردهایی جز فشارهای روانی ، انزواطلبی ، عدم دستیابی به منابع جدید را به همراه نخواهد داشت . در بین افراد کم درآمد ناامیدی ، ناراحتی و نارضایتیبه ویژه کسانی که مورد حمایت اجتماعی قرار نگرفته اند ، رواج دارد .
سالخوردگی و افسردگی
در دوره ی‌سالخوردگی ، زمانی که فرزندان یکی پس از دیگری خانه و خانواده را ترک می کنند، زن با یک خانه ی تهی مواجه خواهد شد . برخی از زنان که مستعد ابتلا بهبیماریافسردگی هستند، با از دست دادن هویت و هدف زندگی روبه رو می شوند . البته بسیاری از سالمندان از زندگی خود رضایت دارند و آنچه اهمیت دارد این است که نباید افسردگی را با واکنش های طبیعی ناشی از مشکلات اقتصادی ، جسمی و اجتماعی اشتباه کرد .
بررسی علل افت تحصیلی از دیدگاه معلمان و راههای مقابله با آن در مدارس دخترانه متوسطه
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 332 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 129 |
بررسی علل افت تحصیلی از دیدگاه معلمان و راههای مقابله با آن در مدارس دخترانه متوسطه
- مقدمه
- بیان مسئله
- اهداف تحقیق
- فرضیات تحقیق
- اهمیت و ضرورت تحقیق
- متغیر های تحقیق
- تعاریف واژه ها
مقدمه:
همنوایی اجتماعی در هر جامعه ای در گرو تربیت رسمی و انتقال مواریث فرهنگی به نوباوگان است که امروزه در مدارس گوناگون و بر اساس اهداف خاص و خط مشی هایی تعیین شده است بدیهی است که این فصل جدیدی در راه اجتماعی شدن از طریق آموزش و پرورش با مشکلات و معضلاتی که موجب عدم موفقیت آنان در راه رسیدن به اهداف فراهم می کند دست به گریبان است.
از مهمترین آفت های نظام های آموزشی جهانی و من جمله در کشور ما افت تحصیلی است که همه ساله به صورتهای گوناگون تعداد بسیاری از استعدادهای بالقوه انسانی و منابع اقتصادی جامعه را هدر داده و نابسامانی های فردی و اجتماعی را بر جای می گذارد. بنابراین دست اندر کاران عوارض ناشی از افت تحصیلی را در چند جنبه مورد بررسی قرار داده اند،جنبه نخست از نظر اقتصادی است،در طول تحصیل اغلب خانواده ها به دلیل استمرار وجود مدرسه و مشغله های زندگی و شرایط اجتماعی و اقتصادی پیش آمده کمتر وقتی برای برنامه ریزی اقتصادی آموزش کودکان خود دارند و هنوز این برنامه زندگی جایگاهی در میان خانواده ها پیدا نکرده است آنان زمانی به اهمیت قضیه پی می برند و در مورد آن حداقل حرف میزنند ،زمانی است که با ترک تحصیل و یا مردودی فرزندشان مواجه می شوند و دراین زمان است که به بازنگری آن چه رخ داده است می پردازند و با حساب دخل و خرج خانواده در طول مدت تحصیل به عمق فاجعه پی می برند. جنبه دیگر مربوط به اثرات روانی و رفتاری ناشی از افت تحصیلی می باشد که بر دانش آموز شکست خورده وارد می آید. جنب دیگرخسارت وارده دیگر بر جامعه می باشدکه در اثر دیرتر راه یافتن فرد به بازار کار بر جامعه اعمال می شود.
بدون تردید هیچ نظام آموزشی نمی تواند صد در صد به اهداف آموزشی خود برسد ولی موفق بودن هر نظام آموزشی نزدیک تر شدن هر چه بیشتر به اهداف تعیین شده بستگی دارد.برای نزدیک تر شدن به اهداف نظام آموزشی حتما باید عوامل موثر بر افت تحصیلی را شناخت و اثر های آن را کاهش داد.
بیان مسئله :
موضوع تحقیق حاضر، علل افت تحصیلی از دیدگاه معلمان و راههای مقابله با آن در مدارس دخترانه متوسطه ناحیه 2 اردبیل می باشد.
نظام آموزشی کارآمد نظامی است که کارایی صد در صد داشته باشد و کارایی یک نظام هنگامی صد در صد است که کلیه دانش آموزانی که در دوره زمانی واحدی برای ورود به آن ثبت نام کرده اند به اخذ گواهی نامه پایان دوره نایل گردند(پور ظهیر، تقی،1370).
شناخت بهتر و بیشتر عوامل موثر در ایجاد افت تحصیلی می تواند به برنامه ریزان تعلیم و تربیت ، کارشناسان آموزش و پرورش ، معلمان و مشاوران آموزشگاهها کمک نماید تا در برخورد با این گونه دانش آموزان با آگاهی و شناخت بیشتری عکس العمل نشان دهند و ضمن مقابله با این معضل آموزشی و به کارگیری شیوه های صحیح در رفع آن میزان افت تحصیلی را تا سر حد امکان کاهش دهند و بدین ترتیب از خسارت های سنگین مالی و فرهنگی ناشی از آن جلوگیری کنند.(آمیغی , سید ناصر،1379).
هر چند بررسی علل شکست تحصیلی تاکنون از جنبه های مختلف مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است و نتایجی نیز از آنها حاصل گشته است با این حال تحقیق حاضر در نظر دارد افت تحصیلی رااز دیدگاه معلمان مورد بررسی قرار دهد و از جمع بندی نظرات ارائه شده توسط معلمان به یک نتیجه کلی در این مورد دست یابد.
نتایج تحقیقاتی که در مناطق مختلف کشور توسط افراد گوناگون در این زمینه انجام گرفته عوامل موثر بر افت تحصیلی را در چند عامل خلاصه نموده اند که عبارتند از :
عوامل مربط به نظام آموزشی : تغییرات متوالی کتابهای درسی که یک نوع آشفتگی روحی در دانش آموزان ایجاد می کند و د رکنار ان مطالب خشک و بی روح بعضی از کتابها که گاهی هضم آن را توسط دانش آموز بسیار سخت می کند(گورگی،معصومه،1381)
عوامل مربوط به خانواده : فقر مالی خانواده،یکی از عوامل مهم افت تحصیلی کودک است ، که به طور غیرمستقیم بر پیشرفت درسی او موثر است. محروم ماندن از غذای سالم و کافی و نداشتن استراحت لازم به علت فعالیت ها و کارهای غیردرسی برای جبران فقر مالی موجب عقب ماندگی درسی می شود
سواد والدین،بی سوادی والدین موجب عدم درک وظایف مدرسه ، برنامه های آن و تداوم حضور مرتب دانش آموز در مدرسه می گردد و مشکلاتی برای تحصیل دانش آموز و کار مدرسه فراهم می کند . همچنین از نظر ناتوانی در کمک فکری و عملی به امور برنامه درسی دانش آموزان در منزل ، از پیشرفت تحصیلی فرزندان آنان می کاهد .
والدین با سواد علاوه بر نقش کمک رسانی در آموزش فرزندان خود ، الگوی منسجمی از یک فرد باسواد نیز هستند . سواد والدین در تحصیل فرزندان نقش دو جانبه ای دارد . از یک سو برای آنها جنبه کمک آموزش دارد و از سوی دیگر انگیزه ای برای درس خواندن آنها می شود . برخی از تحقیقات نشان داده اند کودکانی که در امور تحصیلی موفق هستند از والدینی برخوردار هستند که تحصیلات بالاتری دارند( باغی دوست، علیرضا،1380).
عوامل مربوط به فرد: مطالعات نشان داده است که حدود 10درصد از موارد افت تحصیلی به علت ناتوانی ذهنی و عدم کشش فرد است. البته در بسیاری موارد دانش آموزی را که مشکل تحصیلی داشته و با تشخیص کمبود هوش به مراکز مشاوره ارجاع داده اند، پس از ارزیابی دقیق مشخص می شود دانش آموز هیچ ضعف شناختی یا هوشی ندارد و علت یا علل دیگری عامل مساله است ( باغی دوست، علیرضا،1380).
در این قسمت به چندین راهکار برای کاهش افت تحصیلی بسنده می کنیم که ادامه این مطلب در قسمت ادبیات نظری به طور کامل توضیح داده خواهد شد:1)اعتقاد به دانایی و ضرورت دانش اندوزی .2)داشتن طرح و نقشه در امر مطالعه وتحصیل.3) ثبت نام در مدارس خوب و موفق با امکانات مناسب فیزیکی و آزمایشگاهی.4)داشتن فضای خانوادگی مناسب از لحاظ فیزیکی، عاطفی و اجتماعی و والدین با سواد.5) داشتن دوستان علاقمند به تحصیل و دوری کردن ار دانش آموزان مدرسه گریز.6)استفاده از معلمان با تجربه و آشنا به مقررات آموزشگاهی (دانش نامه رشد 1374)(بهروش علی ، روزنامه اطلاعات 1375).
اهداف تحقیق:
اهداف کلی:
1- نقش عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی در وقوع افت تحصیلی دانش آموزان در مقطع متوسطه ناحیه 2 شهرستان اردبیل از دیدگاه معلمان
2- ارائه راهکار ها و پیشنهاداتی مبتنی بر یافته های پژوهشی به دست اندرکاران نظام آموزشی در جهت مقابله با معضل افت تحصیلی
اهداف جزئی :
1- بررسی تاثیر میزان درآمد خانواده بر افت تحصیلی دانش آموزان
2- بررسی تاثیر میزان تحصیلات والدین بر افت تحصیلی دانش آموزان
3- بررسی تاثیر میزان علاقه معلمان به شغل خویش بر افت تحصیلی دانش آموزان
4- بررسی تاثیر میزان علاقه دانش آموزان بر افت تحصیلی آنها
5- بررسی تاثیر امکانات آموزشی و فضای آموزشی بر افت تحصیلی دانش آموزان
6- بررسی تاثیر شیوه مدیریت آموزشگاه بر افت تحصیلی دانش آموزان
فرضیات تحقیق:
فرضیه :
راه حل پیشنهادی پژوهشگر برای حل مساله است.یا به عبارت ساده تر فرضیه ها به طور معمول راهنمای پژوهشگر در انتخاب روش اجرای پژوهش و نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده است.
بنابراین فرضیه هایی که در این تحقیق به بررسی آنها اقدام خواهد شد عبارتند از :
1- بین میزان درآمد خانواده و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
2- بین میزان تحصیلات والدین و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
3- بین ویژگیهای معلمان و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
4- بین میزان علاقه به تحصیل و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
5- بین امکانات آموزشی و فضای آموزشی و افت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
6- بین شیوه مدیریت آموزشگاه وافت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
تحلیل مسئله افت تحصیلی در علل آن و توصیه در جهت ایجاد امکانات و شرایط لازم به منظور کاهش میزان افت تحصیلی یکی از موضوعات تحقیق و پژوهشی در نظام آموزش و پرورش می باشد.بدیهی است توجه به نتایج حاصل از آن نظام را در جهت تحقق اهداف عالیه یاری خواهد کرد.
افت تحصیلی و مردودی را نمی توان فقط به عنوان یک مشکل فردی مورد توجه قرار داد . زیرا ابعاد و پیامدهای ناشی از آن خیلی فراتر و وسیع تر از مسائل شخصی و فردی است . از آنجائی که مسئله افت تحصیلی و مردودی پیامدهای گسترده را در بر می گیرد به اختصار به برخی از آنها اشاره می کنیم.
پیامهای افت تحصیلی و مردودی :
۱ - اثرات افت تحصیلی بر کودکان
۲ - اثرات افت در محیط خانواده
۳ - هزینه های تحمیل شده بر دولت
۱ - اثرات افت تحصیلی بردانش آموزان :
پایان سال تحصیلی برای دانش آموزی که مردود شده است لحظه ای بحرانی است . زیرا شکست ، تصوری را که دانش آمور از خود دارد دگرگون می سازد و نیز عقیده دیگران را نسبت به او عوض می کند . این تغییرات در شخصیت در حال تکوین آثار نامطلوب به جای می گذارد . بسیارند دانش آموزان شکست خورده که از خانه می گریزند یا به مواد مخدر پناه می برند و یا حتی اقدام به خودکشی می کنند . در ضمن تجربیات موفق مدرسه باعث نگرش مثبت به خود می شود . اما تجربیات ناموفق مدرسه به مفهوم منفی می انجامد که در نتیجه آن فرد ممکن است دچار دیدی منفی نسبت به خود شود . اگر محیط مدرسه برای دانش آموزان شواهدی که حاکی از شایستگی و لیاقت وی در کار مدرسه باشد طی چندین سال خصوصاً سالهای نخست تحصیلی فراهم بیاورد و این تجارب موفقیت آمیز در چهار پنج سال بعد نیز تکرار شوند . مطمئناً برای مدت نامحدودی در فرد نوعی مصونیت در برابر بیماریهای روانی ایجاد می شود . چنین فردی قادر خواهد بود تا بدون تحمل رنج و عذاب بر بحرانها و فشارهای شدید زندگی غلبه کند . اگر یک کودک صرفنظر از سابقه زندگی اش بتواند در مدرسه موفق شود برای موفقیت در زندگی نیز شانس فوق العاده ای دارد و در صورتی که در یکی از مراحل آموزش خود ( مدارس ابتدائی ، دبیرستان یا دانشگاه ) با شکست مواجه شود شانس او برای موفقیت در زندگی به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند( سلطانی ،شهناز ، روزنامه ایران 86 ، ص 117).
۲ - اثرات افت تحصیلی در محیط خانواده :
برای خانواده ها قبول چنین شکست در تحصیلات فرزندانشان بسیار سنگین و دردآور است و باعث می شود که رفتارشان نسبت به کودک شکست خورده تغییر کند و در هر حال این واقعه موجب برهم خوردن تعادل عاطفه خانواده و مخصوصاً تعادل بین کودک شکست خورده و خانواده می گردد . برای خانواده ها نیز شکست فرزندان دردناک است و بر آن می شوند تا مسئول آن را پیداکنند و معمولاً یا مدرسه را مسئول می دانند یا فرزند خود را در هر حال این واقعه موجب برهم خوردن تعادل محیط خانوادگی می شود . بسیاری از خانواده های کم درآمد از ادامه تحصیل فرزند خود ناامید می شوند و او را وادار به کار می کنند واین خود سبب ترک تحصیل می شود(سلطانی, شهناز, روزنامه ایران 86, ص 12)
۳ - هزینه های تحمیل شده بر دولت :
در اینجا با توجه به این که اثرات فردی موضوع را نمی توان به صورت کمی مشخص کرد به زبان های مالی ناشی از آن اشاره می شود.در سال تحصیلی 63-62 در مجموع مقاطع تحصیلی کشور 5/16 درصد مردودی وجود داشته است که برای آنها تعداد 46928 کلاس تکراری تشکیل شده است در برنامه منبع ساله اول 517 میلیارد ریال میزان خسارتهای ناشی از شکست تحصیلی در کشور بوده است در حالیکه در مجموع هزینه های جاری آموزش و پرورش در طی برنامه اول 2500 میلیارد ریال بوده است (گلشن فومنی، محمد رسول، 1375)
بنابه اظهار نظر معاونت محترم وزارت آموزش و پرورش با آنکه میزان افت تحصیلی در کشور سیر نزولی داشته و از 5/10 درصد در سال 76 به 5/8 درصد در سال 77 رسیده است و لی با این حال خسارت افت تحصیلی دانش آموزان در کشور سالانه به 800 میلیارد ریال می رسد.(روزنامه اطلاعات 11 خرداد 1378) اگر ترمیم فوق را با خسارات وارده در برنامه پنج ساله اول مقایسه کنیم به سرسام آور بودن ارقام پی خواهیم برد و این نکته روشن خواهد شد که خسارات ناشی از افت تحصیلی از برنامه اول توسعه تا سال 77 سیر صعودی داشته و تقریبا به 8 برابر در سال رسیده است که این خود رقم تکان دهنده ای می باشد.
بدون تردید افت تحصیلی را نباید نادیده گرفت ، زیرا از طرفی بین افت تحصیلی ، مردودی و ترک تحصیل رابطه وجود دارد. مطالعاتی که به بررسی ارتباط بین مردودی و ترک تحصیل در دبیرستان پرداخته اند، همواره نشان داده اند اکثر دانش آموزانی که تجربه مردودی دارند، عاقبت مدرسه را رها می کنند.
متغیر های تحقیق:
-متغیر : یک مفهوم است که دو یا چند ارزش به آن نسبت داده می شود و بر اساس نقشی که در تحقیق بر عهده دارد به متغیر های متغیر و وابسته تقسیم می شود (دکتر دلاور ،علی، 1370).
-متغیر مستقل: متغیر محرک یا درون داد است و در تحقیق آزمایشی به وسیله پژوهشگر دستکاری می شود(دکتر دلاور ،علی، 1370).
- متغیر های مستقل تحقیق :
1- ویژگیهای خانواده ( سطح تحصیلات ، درآمد خانواده )
2-ویژگیهای فردی دانش آموز( علاقه به تحصیل )
3-ویژگیهای معلمان
4- ویژگیهای مدیران
5- امکانات و فضای آموزشی
-متغیر وابسته : که به آن برون داد یا مدرک گفته می شود متغیری است که مشاهده یا اندازه گیری می شود تا تاثیر متغیر مستقل بر آن معلوم و مشخص شود(دکتر دلاور ،علی، 1370).
متغیر وابسته تحقیق: افت تحصیل
تعاریف مفهومی واژه ها :
معنای لغوی افت عبارت از کمبود ، کمی ، کم و کاست .
افت تحصیلی به معنای کمبود و نقصان در فرایند تحصیل است. یا بعبارت تحت اللفظی آن بخش علل آمار تجدیدی و مردودی دانش آموزان است(بیابانگرد ، اسماعیل، 1375).
تکرار پایه تحصیلی:عبارت ایت از تکرار یک کلاس برای دانش آموزی که در خلال یک سال تحصیلی در همان کلاس و پایه ای که در سال قبل به سر می برده به ادامه تحصیل ادامه می دهد ، و همان کاری را انجام می دهد که در سال گذشته انجام داده است (پور ظهیر، تقی،1370).
ترک تحصیل زود رس: عبارت است از وضع دانش آموزی که پیش از پایان آخرین سال یک دوره آموزشی که در آن ثبت نام کرده است آن دوره را ترک کند(پور ظهیر، تقی،1370).
فصل دوم
بررسی ادبیات نظری
و
پیشینه تحقیق
ادبیات نظری :
افت تحصیلی و تعاریف آن :
کاربرد اصطلاح افت تحصیلی یا اتلاف در آموزش و پرورش از زبان اقتصاد دانان گرفته شده و آموزش و پرورش را به صنعتی تشبیه می کند که بخشی از سرمایه و مواد اولیه را که باید به محصول نهایی تبدیل می شود و نتیجه مطلوب و مورد انتظار را به بار نیاورده است. البته کاربرد اصطلاح قصور و واماندگی در تحصیل مطلوب تر است.وقتی صحبت از افت تحصیلی می شود منظور تکرار پایه در یک دوره ترک تحصیل پیش از پایان دوره است.به عبارت دیگر افت تحصیلی شامل جنبه های مختلف شکست تحصیلی چون غیبت مطلق از مدرسه-ترک تحصیل قبل از موعد مقرر ، تکرار پایه تحصیلی ، نسبت میان سنوات تحصیلی دانش آموز و سنوات مقرر آموزش و کیفیت نازل تحصیلات می شود(گورکی ، معصومه 1381).
افت تحصیلی نوعا فردی را در بر می گیرد که مدرسه را ترک می کند و با کلاس خود فارغ التحصیل نمی شود.دیوسک می گوید که استفاده از این تعریف برای سنجش شکست تحصیلی است و چیزی را اندازه گیری می کند که بر گروهی از دانش آموزان در یک دوره از زمان اتفاق می افتد و مشخص می کند که چه تعداد از کسانی که کلاس معینی را شروع کرده بوده اند دچار افت شده اند. این نرخ نشان دهنده نسبت دانش آموزانی است که مدرسه را قبل از اتمام سال تحصیلی و بدون تمام کردن برنامه دبیرستان ترک می کنند, اعم از این که سال بعد برگردند یا خیر. مرکز آمار آموزش و پرورش آمریکا تعریفی را استفاده می کند که مبتنی بر مقایسه دانش آموزان در آغاز سال تحصیلی با کسانی است که از تحصیل محروم شده اند و از آن جا که دولت ها بر روی تعریف افت تحصیلی توافق ندارند, نرخ افت تحصیلی متفاوت می باشد. در قالب یک استعاره یک اتوبوس پر از دانش آموزان را در نظر می گیریم که مقصد آن فراغت از تحصیل است. آنچه می خواهیم بدانیم این است که چند نفر از کسانی که انتظار می رفته سوار شوند (ثبت نام کنند) واقعا سوار شده اند (ثبت نام کرده اند) و چند نفر چهار سال بعد (تعداد سال های دوره متوسطه) در ایستگاه فراغت از تحصیل پیاده شده اند و زمانی که پیاده شده اند کجا رفته اند (انصراف, انتقال, یا درجازدن) به علاوه چند نفر در طول راه سوار شده اند (انتقال از مدارس دیگر یا اعضایی که از گروه جدا شده بوده اند و برگشته اند).
آژانس فرهنگی تگزاس افت تحصیلی را این چنین تعریف می کند: «فردی که بدون عذر موجه یا انتقال مستند غایب است و تا آخر سال به مدرسه برنمی گردد, یا کسی که سال تحصیلی را تمام می کند, اما نمی تواند در سال تحصیلی آینده ثبت نام کند».
منظور از افت تحصیلی کاهش عملکرد تحصیلی و درسی دانش آموز از سطح رضایت بخش و سطح نامطلوب است(بیابانگرد،اسماعیل،1375).
افت تحصیلی به عنوان شاخص اتلاف آموزشی از نظر مفهوم عام به هر گونه ضعف در سواد آموزی یا وجود بی سوادی گفته می شود اما از نظر مفهوم خاص عبارت از محقق نشدن انتظارات آموزشی و شکست در اهداف آموزشی است و نابسامانی در فرایند یاددهی،یادگیری را دربر می گیرد(گورکی ، معصومه 1381).
افت تحصیلی ،از دیرباز مورد نظر سیاست گذاران برنامه ریزان آموزشی ، مسئولان آموزشی و خانواده ها بوده و همگی از خسارات ناشی از افت تحصیلی دانش آموز در جنبه های مادی و انسانی آن آگاهی داشته اند.
به نظر می رسد افت تحصیلی به مفهوم عام از گذشته دور حتی دوران باستان و از صدر اسلام در ایران و جهان وجود داشته است. اما افت تحصیلی به معنای خاص آن یعنی ناکامی در تحقق انتظارات آموزشی و شکست در موفقیت های تحصیلی (آموزشی ) در 100 سال اخیر در ایران و در چند قرن اخیر در کشورهای دیگر جهان به وجود آمده است(گورکی ، معصومه 1381).
افت تحصیلی دارای مفهومی وسیع و گسترده است و مواد گوناگونی را شامل می شود و به طور کلی هر موردی که نشان دهنده عدم موفقیت در راه رسیدن به اهداف و مقاصد مورد نظر در یک جامعه شایسته نوعی افت ، شکست ضایعه یا اتلاف تحصیلی به حساب می آید.در رابطه با این معنی نمونه هایی را می توان اشکالی از افت محسوب نمود:
الف) زیر پوشش قرار نگرفتن کلیه افراد واجب التعلیم یک جامعه به علت فراهم نبودن آموزش و پرورش همگانی در آن جامعه،بدین ترتیب بخش منابع انسانی آن جامعه بدون اینکه توسعه و تکامل یابد تلف شده و از بین می رود.
ب) ترک تحصیل اختیاری ناشی از مردودی پیش از موعد مقرر عده ای از دانش آموزان :ممکن است عوامل خارجی یا داخل نظام آموزش و پرورش موجب این نوع افت تحصیلی شده و عده ای از وارد شدگان به یک دوره تحصیلی قبل از اتمام دوره در رسیدن به اهداف مشخص شده آن دوره مدرسه را ترک نمایند.
ج) مردودی دانش آموزان که به علت عدم توفیق نظام آموزش در دستیابی به هدفها و برنامه های خود می باشند و می توان این نوع افت را برای هر پایه ، هر زمان نسبت به آن چه که نظام در نظر داشته به آن برسد تشخیص داد.
د) عدم شایستگی و کارایی افراد تحصیل کرده که در این نوع افت به علت اینکه افراد وارد شده به نظام آموزش دوران تحصیل خود را با موفقیت گذرانده اند ولی هنگام ورود به جامعه و بازار کار شایستگی و کارایی لازم را در خود مشاهده نمی کنند.
ه) کیفیت پایین تحصیلات دانش آموزان در مقایسه با آنچه که باید باشد این مورد از مهمترین وجوه افت تحصیلی و مشکل ترین آنها به لحاظ اندازه گیری و سنجش است این نوع افت تحصیلی که افت کیفی نامیده می شود نباید تحت الشعاع مبارزه با افت کمی قرار گرفته و پایین آمدن افت کمی موجب بالا رفتن افت کیفی گردد.(فصل نامه تعلیم و تربیت 1367)
دکتر حسن شریفی پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت در تعریف علل افت تحصیلی بیان می کند: آموزش و پرورش با توجه به IQ دانش آموز و امکاناتی که در اختیار او قرار می دهد در هر مقطع و پایه تحصیلی اهداف نهایی و میانی برای خود تعریف می کند و سعی دارد دانش آموز را تا حد ممکن به این اهداف نزدیک کند در این میان همیشه درصد مشخصی نیز افت را در نظر میگیرد مانند تکرار پایه تحصیلی و تسلط نداشتن دانش آموز به همه مطالبی که توسط معلم ارائه می شود.هرگاه میزان این افت در فرایند یاددهی و یادگیری بیش از حد انتظار آموزش و پرورش باشد از آن بعنوان افت تحصیلی نام می بریم.
گلشن فومنی افت تحصیلی را ((عبارت از وقوع ترک تحصیل زودرس و تکرار پایه تحصیلی در نظام آموزش و پرورش یک کشور به حساب می آورد)) و بیان می دارد که ((چون ترک تحصیل زودرس و تکرار پایه تحصیلی مانع از اخذ به نگام گواهی پایان دوره می باشند بنابراین افت و اتلاف به حساب می آید)).
مرتضی امین فر ضمن اینکه به جای افت یا اتلاف( Wastuge) در آموزش و پرورش اصطلاح قصور در تحصیل یا واماندگی از تحصیل را پیشنهاد می کند ضمن قبول تعریف گلشن فومنی ،افت تحصیلی این تعریف را با توجه به ابعاد گسترده افت تحصیلی محدود می داند و بیان می دارد که در این تعریف افت تا اندازه ای محدود است. زیرا که انواع دیگر افت را نادیده گرفته و نتایج پژوهشی و آموزشی ترک تحصیل زودرس یا مزیت هایی را که ممکن است تکرار پایه تحصیلی دربرداشته باشد در نظر گرفته نمی شود.
دکتر حسن شریفی ضمن آن که درصد مردود شدگان و ترک تحصیل کنندگان یک دوره آموزشی را بخشی از افت تحصیلی به حساب می آورد ولی از دید کلی به مساله نگاه کرده و افت تحصیلی را در رابطه با نظام آموزش و پرورش در نظر می گیرد وی نظام آموزش و پرورش را شامل بخش های وابسته به هم می داند که به منظور تحقق هدفهای آموزش و پرورشی آن جامعه طراحی می شود و از سه بخش درون داد ، پردازش و برون داد تشکیل شده است.
دانش آموزان ، معلمان ،هدفهای آموزش و پرورش ، برنامه درسی ،تجهیزات آموزشی و منابع مالی عناصر درون داد به شمار می اورند.فعالیتهای آموزش و پرورشی و تاثیر متقابلی که عناصر درون داد در یکدیگر دارند و تغییراتی که درون نظام آموزش و پرورشی صورت می گیرد پردازش نامیده می شود.تغییرات مطلوب و معطوف به هدفهای آموزش و پرورش در رفتار دانش آموزان افزایش دانش و مهارت حرفه ای معلمان ،اصلاح و بهبود مواد و روشهای آموزشی از جمله عناصر برون داد نظام آموزش و پرورش به شمار می رود.
دکتر علیرضا شریعتی ضمن بیان موارد فوق اذعان می دارند که افت تحصیلی تنها به دانش آموزان مربوط نمی شود بلکه تمامی عناصر درون داد نظام آموزشی را نیز در بر می گیرد. اگر در طول یک دوره آموزشی چند ساله ، در روشهای آموزشی کارایی کارمندان ،کیفیت و مواد و برنامه آموزشی ، پیشرفتی متناسب با نیازهای جامعه و دانش آموزان ایجاد نشود به حق می توان گفت که نظام آموزش و پرورش با افتی در خور توجه به همراه بوده است بنابراین به جای افت تحصیلی که تنها یکی از عناصر درون داد نظام اموزشی ،دانش آموز را در بر می گیرد بهتر است افت نظام آموزش و پرورش مورد توجه قرار گیرد و در آخر نیز افت نظام آموزش و پرورشی را چنین تعریف می کند « افت نظام آموزش و پرورش عبارت است از تفاوت بین عناصر برون داد موجود با عناصر برون داد مطلوب در نظام آموزشی»
مرتضی امین فر از بعدی دیگر به نظام آموزش و پرورش نگاه کرده و صور گوناگون بروز افت تحصیلی در آموزش و پرورش را در پنج دسته تقسیم بندی می کند.
1- افت بر اثر قصور نظام اجتماعی در فراهم آوردن آموزش و پرورش همگانی:وی ناتوانی دولت در فراهم آوردن امکانات لازم برای تحصیل تمامی افراد و در نتیجه عدم کارایی عده ای از شهروندان در کارهای کلیدی کشوری را نوعی افت تحصیلی به حساب آورده است.
2- افت بر اثر قصور نظام آموزشی در آوردن کودکان و نوجوانان و جوانان به داخل نظام آموزش و پرورش:این نوع افت نیز بر اثر عدم هماهنگی اهداف آموزش و پرورش با نیازهای خانوده ها، نیاز خانواده ها به کار فرزندان،نحوه نگرش خانواده ها به تحصیل کودکان و نوجوانان از نظر جنسیت و عوامل دیگری یکه باعث عدم حضور کودکان در مراکز آموزشی می شود روی می دهد.
3- افت بر اثر قصور نظام آموزشی و نگهداری افراد در داخل نظام آموزشی : توانایی نگهداری افراد در داخل نظام های آموزشی به عوامل خارجی و داخل نظام بستگی دارد تا از ترک تحصیل زودرس دانش آموزان جلوگیری به عمل آید و آنها را تا پایان دوره در داخل نظام آموزشی نگاه دارد.
4- افت بر اثر نظام آموزشی در برقراری هدفها و برنامه های متناسب آموزش و پرورش: در این نوع افت افراد ادامه تحصیل داده و دوره مورد نظر را نیز به اتمام رسانده اند ولی بعلت نامناسب بودن هدفها و برنامه های این موسسات آموزشی شایستگی ها و مهارت های لازم را کسب نکرده اند لذا آموزش و پرورش آنها نوعی افت محسوب می شود.
5- افت بر اثر قصور در نظام آموزشی در دستیابی کارآمد نسبت به هدفها و برنامه های نظام آموزشی :این نوع افت در عدم دستیابی نظام به اهداف از پیش تعیین شده مربوط می شود.
دکتر منوچهر فضلی خانی پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت معتقد است که اگر با مقیاسها و ابزارها درست سواد و عملکرد دانش آموزان را بررسی کنیم شاهد رشد کیفی تعلیم و تربیت و آموزش و یادگیری هستیم اما برای رسیدن به وضع مطلوب راه زیادی در پیش داریم همه عوامل درون و برون سیستم آموزشی باید کمک کنند تا این محقق جامعه باید بسته های مناسب و همسو با آن چه را دانش آموز در مدرسه فرا میگیرد فراهم کند به طور مثال اگر او در مدرسه مسائل بهداشتی ،اخلاقی و اجتماعی را می آموزد در جامعه باید آنرا تمرین کند اگر فضای آموزشی و فضای جامعه و زندگی دانش آموز مکمل هم نباشند و مغایرت داشته باشند شکافی به وجود می اید که افت تحصیلی را از نظر کیفی باعث می شود در حالیکه باید جامعه تجلی گاه یادگیری و آموخته های فرد باشد .ارتباط دانش آموز و علم نیز بسیار مورد تاکید قرار گیرد به نحوی که شیوه تعامل آنها با یکدیگر مهمترین عنصر در یاددهی و شخصیت بخشی به دانش آموز محسوب می شود اگر این تعامل عاطفی علمی صمیمی و محکم باشد اعتماد دانش آموز جلب می شود و به تبع آن کیفیت تحصیلی ارتقا می یابد بنابراین نیروی انسانی در کیفیت بخشی به آموزش حرف اول را می زند .باید به سختی حرکت کنیم که معلمان صلاحیت ها و مهارتهای حرفه ای را به دست آورند .و در کنار تخصص با انگیزه و علاقه کار کنند ضمن آنکه آموزشهای نیروی انسانی هم به سمت فن معلمی گام بر دارند در همین باره و به منظور ارتقای کیفیت تدریس جشنواره الگوهای برتر تدریس مورد توجه و تاکید قرار گرفته است.
علل افت تحصیلی :
در مورد علل افت تحصیلی اغلب محققان و صاحب نظران از دو طبقه علتها یعنی داخلی و خارجی سخن گفته اند البته باید این نکته را در نظر داشت که این عوامل از هم جدا نبوده و بر هم تاثیر داشته و نمی تواند آنها را به طور مجزا مورد بررسی قرار داد ولی برای بهتر شناخته شدن این عوامل و جستجوی راه حل مناسب برای هر یک از آنها به بررسی این عوامل به طور مجزا می پردازیم.
الف) عوامل داخلی :
در مورد عوامل داخلی که عمدتا مربوط به خود نظام آموزش و پرورش می باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بررسی علل اجتماعی و تربیتی دروغگویی در کودکان دبستانی و راههای درمان آن
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 2867 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 77 |
بررسی علل اجتماعی و تربیتی دروغگویی در کودکان دبستانی و راههای درمان آن
مقدمه :
در زیر این آسمان کبود و درجای جای این دنیای بی دروپیکر و در هر کجا، خانواده‌ای را می‌توان یافت که در آرزوی داشتن فرزندی خوب و شایسته است. تمامی‌پدرها و مادرها در تلاش هستند تا فرزندان خود را با شایستگی تربیت کنند. متأسفانه چون خانواده‌هایی که در راه این آرزو به بیراهه می‌روند و در می یابند که چه باید بکنند و هیچ کس را نمی یابند تا دست آنها را در راه پرپیچ و خم بگیرد و آنها را سالم به مقصود برساند. فرزندان ما به هر گونه که هستند، دست پخت ما و محیط ماه هستند. خوبی آنان از آن ما است و بدی آنان حاصل بد تربیت کردن آنها. شناخت دنیای کودک، شناخت خود کودک است. و شناخت کودک، راهبردی او به سوی سعادت و پیروزی.
دنیای وجودی کودک، دنیای پر رمزوراز است که برای شناخت این دنیا باید مجهز به اطلاعاتی در زمینة روان شناسی کودک شد.
با توجه به کمبود متخصص و فقر آگاهیهای عمومی‌در این زمینه و نیز وجود تعداد قابل توجهی از کودکانی که اختلالات رفتاری دارند، باعث شده که دنبال تحقیق حاضر که علل اجتماعی و تربیتی دروغگویی در کودکان دبستانی و راههای درمان آن است، برویم تا شاید بتوانیم با آشنا کردن مربیان و والدین به علل و درمان دروغگویی، کودکان را به مسیر سالم زندگی هدایت کنیم و بدین طریق قدمی هر چند اندک در جهت فراهم‌سازی محیطی سالم از نظر روانی برداریم.
فصل اول
مقدمه تحقیق
موضوع تحقیق :
« بررسی علل اجتماعی و تربیتی دروغگویی در کودکان دبستانی و راههای درمان آن»
خلاصه تحقیق
دروغگویی عادت زشتی است که وقتی در یک جامعه یا در یک فرد پیدا شود، میزان استفاده از نیروهای جامعه را کاهش می‌دهد، اعتماد سلب می‌گردد و در نتیجه نظم و روال امور ضعیف میشود. و چون این عادت زشت از کودکی در کودک شکل میگیرد باید جلوی بروز این پدیده را از کودکی گرفت و به درمان آنها اقدام کرد.
این موضوع در 5 فصل انجام شده است. در فصل اول در بارة ضرورت و اهمیت تحقیق و هدف کلی آن و روش آماری و وسیلة تحقیق و محدودیت تحقیق و تعریف واژه‌ها و وظیفه‌های تحقیق صحبت شده است که فرضیه‌ها عبارتند از :
1- آموزشهای نادرست خانواده و الگوهای ناصحیح ارائه شده توسط والدین، باعث دروغگویی در کودکان میشود.
2- انتظارات معقول والدین و اطرافیان کودک، باعث کاهش دروغگویی آنان میشود.
3- دروغگویی بیشتر کودکان از احساس کمبود و نیازهایشان سرچشمه میگیرد.
و در فصل دوم در مطالعات گسترده در بارة دروغگویی، علل و درمان آن صحبت شده همچنین به عوامل تربیتی و اجتماعی آن پرداخته شده و در بارة هر یک مفصلاٌ توضیح داده شده است. و در آخر فصل دوم در باره پیشنه تحقیق که از دو تحقیق مشابه تحقیق خود استفاده شده است. صحبت شده است و آن دو تحقیق نقد و بررسی گردیده است.
در فصل سوم تحقیق، روش جمع آوری اطلاعات از کتابها و مجلات و مقالات و پژوهش نامه‌های پراکنده مربوط به موضوع گردآوری شده است و همچنین شیوة گزینش جمعیت آماری که تعداد 60 نفر از معلمان آموزشی ابتدائی مشهد هستند و از بین مدارس ابتدائی مشهد بطور تصادفی انتخاب شده‌اند. و همچنین متغیرها و تعاریف عملی آنها و یک متن پرسشنامه نوشته شده است.
در فصل چهارم روش آماری و تجزیه و تحلیل داده‌ها است. از روش آماری پیمایشی استفاده شده است و در بارة هر سئوال پرسشنامه یک جدول و نمودار ترسیم شده و در آخر هم برای هر فرضیه یک جدول و نمونه آورده شده است و در زیر هر نمودار توصیفی بیان شده است.
در فصل پنجم نتیجه گیری از داده‌ها و تجزیه و تحلیل آنها شده و در کل نتیجه گرفته میشود که تمام عوامل ذکر شده در دروغگویی کودکان مؤثر بوده، مخصوصاٌ عوامل خانوادگی و کمبودها که این پدیده راتشدید می‌کند و بعد محدودیتهای اجرای تحقیق که همان عدم دسترسی به تحقیقات مشابه بوده و چند کاربرد و توصیه به اولیاء و دست اندرکاران تعلیم و تربیت و در آخر هم فهرست منابع و مأخذ آورده شده است.
اهمیت و ضرورت تحقق :
درغگویی عادت زشتی است که وقتی در یک جامعه یا در یک فرد پیدا شود، میزان استفاده از نیروهای جامعه را کاهش می‌دهد. یعنی وقتی یک عده دروغگو پیدا شوند، اعتماد سلب می‌گردد و در نتیجه نظم و روال امور ضعیف میشود و بخش زیادی از نیروها باید برای جلب اعتماد به مصرف برسد.
اگر در معاملات بازار، دروغ رایج شد، باید نیروی زیادی صرف از بین بردن آفات دروغ گردد. یعنی برای خرید یک کالای مختصر که مجموع وقتی که به طور طبیعی احتیاج دارد 10 دقیقه است، ممکن است دو ساعت وقت و نیرو صرف شود تا تحقیق زیادی برای به دست آوردن قیمت واقعی جنس صورت گیرد، تا علیرغم خیانت و دروغی که در محیط وجود دارد، بتوان قیمت واقعی آن را به دست آورد. بنابراین با به وجود آمدن آفت دروغ، جلوی رشد نیروها گرفته میشود، یعنی مقدار بازده و پیشرفت کار کاهش می‌یابد و جلوگیری از رشد و تربیت خواهد بود و نیز هر فساد و گناهی که در جامعه پیدا شود، آفت و بلای رشد و تربیت آن جامعه است. پس باید جلوی دروغگوئی را از کودکی در آنها گرفت و آنها را درمان کرد، تا بتوانیم شاهد شکوفائی جامعه آیندة خود باشیم.
اهداف تحقیق :
با توجه به اینکه کوشش متخصصان آموزشی و پرورشی برآنست که راههایی بیابند تا قدرت یادگیری و خلاقیت کودکان را افزایش دهند هدف کلی و عمدة این تحقیق اینست که :
علل بروز دروغگویی کودکان از دو بعد تربیتی و اجتماعی شناسایی شود و همچنین راههای درمان آن، تا کودکان بتوانند با واقعیتها آشنا شده و به جای ترس و پناه بردن به دروغگویی و فکر خود را صرف دروغگویی و دروغ پردازی کردن، آن را صرف یادگیری و خلاقیت نمایند و جامعه را از فساد و تباهی نجات دهند و بسوی پیشرفت سوق دهند. مخصوصاٌ که در دین اسلام دروغ گناهی بزرگ کبیره شناخته شده است و تأکید شدید بر پرهیز از آنست.
فرضیه‌های تحقیق :
1- آموزشهای نادرست خانواده و الگوهای ناصحیح ارائه شده توسط والدین باعث دروغگوئی در کوکان میشود.
2- انتقادات معقول والدین و اطرافیان از کودک، باعث کاهش دروغگویی آنان میشود.
3- دروغگویی بیشتر کودکان از احساس کمبود و نیازهایشان سرچشمه میگیرد.
محدودیت تحقیق :
1- عدم دسترسی و در اختیار نداشتن تحقیقی کاملاٌ مشابه تحقیق انجام شده
2- عدم دسترسی به کتب و منابعی که کلاٌ در باره دروغ گویی نوشته شده باشد و دسترسی به این منابع از مقالاتی پراکنده در کتب مختلف گردآوری شده است.
تعریف اصطلاحات و تعارف عملیاتی متغیرها :
استهزاء : بر کسی خندیدن، کسی را دست انداختن و سربه سر گذاشتن و ریشخند کردن مسخره کردن.
اضطراب ( Anxiety ) :جنبیدن، لرزیدن، تپیدن، پریشانحال شدن، یکدیگر را با چیزی زدن، بهم واکوفتن، آشفتگی، بی تابی، بی آرامی.
اعتبار : عبرت گرفتن، پند گرفتن، چیزی را نیک انگاشتن و شگفتی کردن چیزی یا کسی را به دیگری قیاس کردن و نیز به معنی اعتماد و راستی و درستی و‌آبرو و قدر و منزلت است.
انیگزه : سبب، باعث، علت، آنچه که کسی را به کاری برانگیزاند.
اهانت : خوار کردن، سبک داشتن، سبک شمردن، پست کردن.
تحریک : حرکت دادن – جنبش دادن، جنباندن – بحرکت درآوردن، برانگیختن، وادار کردن.
تخیل : خیال درآوردن – به کار انداختن – خیال پنداشتن و گمان کردن، تکبر کردن، پند و گمان
تصنع : خودآرایی کردن – به تکلیف خود را بحالتی وانمود کردن – ظاهرسازی کردن.
تعدیل : راست کردن – برابر کردن – هموزن کردن – دو چیز را با هم مساوی کردن.
تفهیم : فهماندن – حالی کردن.
تنبیه : بیدار کردن، هوشیار ساختن، آگاه کردن کسی برامری.
ترس : بیم، خوف، ترسیدن.
تهدید : ترساندن، بیم دادن، بیم عقوبت دادن.
تمرد : سرپیچی کردن – گردنکشی کردن – نافرمانی کردن.
تحریف : کج کردن – گردانیدن، تغییر و تبدیل دادن و گردانیدن کدام کسی از وضع و طرز و حالت اصلی خود بعضی حروف کلمه را عرض کردن و تغییر دادن معنی آن.
حقارت : کوچک شدن، پست شدن، خوار شدن، کوچکی، پستی، خواری.
خطر : نزدیک به هلاک، یا آنچه مایة تلف شدن کسی یا چیزی باشد و بمعنی شرف و بزرگی و بلندی قدر مقام.
درک : در رسیدن، رسیدن به چیزی، رسیدن به حاجت، دریافتن، پی بردن،
سرزنش : سرکوفت، طعنه، ملامت، نکوهش.
قبح : زشت شدن، زشتی، ضد حسن.
گزافه : بسیار بیحساب، بیحد، بیهوده، عبث، سخن بیهوده،
لاف : گفتار بیهوده و گزاف، دعوای زیاده از حد، خودستایی،
وحشت : تنهایی، خلوت، اندوه و ترسی و دلتنگی از تنهایی.
فصل دوم
بررسی پیشینه تحقیق
مقدمه
از حکیمی‌پرسیدند : تربیت از چه سالی آغاز میشود ؟ پاسخ داد : بیست سال قبل از تولد و اگر این مدت کافی نباشد باید برآن افزود.
آری ! واقع امر این است که فرایند تربیت به معنای اخص آن سالهای قبل از تولد فرزند آغاز میشود. هر کودکی که پای به عرصه وجود می‌گذارد و چشم به تماشای جهان هستی می‌گشاید، تبریک خالق کمال آفرین بدرقة راهش میشود. این کودک خود بالقوه پدر است و مادر. پس برنامه‌های جامع تربیتی او می‌بایست متضمن اندیشه‌های پدرپروری و مادرپروری نیز باشند، به دیگر سخن کودکان و نوجوانان امروز، پدران و مادران فردا می‌باشند. [1]
یکی از صفات پسندیده که هماهنگ با سرشت با آدمیان است. راستگویی است.
هرانسانی بالقوه مایل است راست بگوید و همچنین سخنانی را که از دیگران می‌شنود راست تلقی کند. دروغ گفتن انحراف از صراط مستقیم و فطرت و خلقت است و بدون تردید مخالف وجدان اخلاقی بوده و در نظر کلیة ملل و اقوام جهان ودر تعالیم قاطبة پیامبران الهی عملی ناپسند و مزموم است. بدبختانه این مرض خطرناک از دوران کودکی بچه‌های کوچک به این ناخوشی خانمان برانداز دچار می‌شوند و به دروغگویی عادت می‌کنند و گاهی چنان به این خوی ناپسند انس می‌گیرند که از دروغ گفتن لذت برده و از اینکه دیگران را به گفته‌های نادرست و غیر واقعی خود جذب کنند، مسرور می‌شوند، پدران و مادران و مربیان ارجمند باید بدانند که اگر از دوران کودکی جلوی این ناخوشی خطرناک گرفته نشود، ممکن است فرد تا پایان عمر به آن مبتلا باشد.
بدبختانه بعضی از خانواده‌ها این ناراحتی را کوچک و ناچیز تلقی کرده و اساساٌ در فکر پیشگیری یا درمان آن نیستند. اگر فرزند آنها شب تب کرده یا عطسه بی موقعی بکند سخت ناراحت می‌شوند و فوراٌ برای درمان او اقدام می‌کنند ولی از دروغ گفتن فرزند خویش تأثری ندارند. خانواده‌های دیگری هستند که کم و بیش به اهمیت و خطر دروغگویی واقف اند و از اینکه فرزندشان دروغ میگوید ناراحت می‌شوند ولی راه جلوگیری و درمان آن را نمی‌دانند. [2]
بسیار طبیعی است که کودک 2 ساله، درک صحیحی از اهمیت راستی و و درستی نداشته باشد. لکن همین کودک تا سن 10 سالگی باید تفاوت بین راستی و درستی را درک کند.
برای کودک 5 یا 6 ساله طبیعی است که در افکار رویارویی و تخیلی غوطه ور شود و داستانهای بلند و طولانی تعریف کند. اما در واقع قصد فریب کسی را ندارد. بنابراین هیچ جای سرزنش و یا تنبیه وجود نخواهد داشت. والدین زمانی که آگاهانه در مورد مطلبی اغراق آمیز حرف می زنند، دروغ هم می‌گویند با این هدف که مستمعین را تحت تأثیر قرار دهند البته بدون اینکه قصد فریب آنان را دانسته باشند اما احتمالاٌ اغراقهای آنان را سخاوتمندانه تفسیر و تعبیر نمی‌کند.
الگوهای ارائه شده توسط والدین بسیار اهمیت دارد. اگر آنها برای فریب دادن دروغ بگویند ( برای مثال هنگامی‌که مادر از دیگران می خواهد تا در پاسخ کسی که برای ملاقاتش مراجعه کرده بگویند در منزل نیست ) غیر منطقی است از کودک انتظار راستگویی و درستکاری داشته باشیم، دروغ ممکن است درارتباط با نا امنی باشد. مثلاٌ‌برای مسائلی چون تمایل به جلب توجه و تحسین دیگران. کسب اعتبار و پرستیژ به دست آوردن تعدادی دوست و یا فرار او از وضعیتی نامطلوب هنگامی‌که کودکی برای به زحمت انداختن دوستش دروغ میگوید، ضروری است کوشش به عمل آید تا دلیل این رفتار را کشف گردد. [3]
بسیاری از کودکان مخصوصاٌ در سنین معینی مطالبی می‌گویند که از نظر ما خلاف حقیقت و یا دروغ می آیند و بی شک چنین امری ما را خشمگین می‌سازند. آنچنان که گاهی وادار می‌شویم آنها را تنبیه کنیم و یا در موارد دیگری گفته های طفل اگر چه راست و درست باشد مورد توجه ما قرار گیرند.
می‌دانیم که دروغ برای کودک نیز زیان بخش است، اگر بدان عادت کند تدریجاٌ شخصیت او متزلزل شده و اعتبار خود را از دست خواهد داد. او نیازمند این امر است که جلب اعتماد اولیاء و مربیان خود را بنماید تا بتواند رشد کند. به هنگامی‌که بزرگترها چنین اعتمادی بدو نداشته باشند او رشد نخواهند کرد. بعدها اگر مواقعی دردی او را رنج دهد و بخواهد آن را علنی نماید، بدان موفق نخواهد شد.
کودک درغگو کم کم اظهار نظر صریح خود را از دست خواهد داد، بخصوص که در بارة حرفهای خود ایمان نخواهد داشت و آن قاطعیت و صراحتی که برای ادامة کار و زندگی او لازم است از میان خواهد رفت.
دروغگویی نوعی ناسازگاری و نابهنجاری است و باید اصلاح شود. در طریق اصلاح و بازسازی کودک گام اول شناخت علل است. باید دید کودک چرا دروغ میگوید [4]
آیا تا به حال درزندگی به کسی دروغ گفته اید ؟ چرا ؟ به چه خاطر ؟ بعد از دروغ گفتن چه احساسی به شما دست داده است ؟ آیا می‌دانید ریشة دروغگویی در چیست ؟ آیا می‌دانید چرا شما و دیگران گاهی از اوقات مبادرت به دروغ گفتن می‌کنند ؟
برای دست یابی به جواب این سئوالات شاید خواندن و مطالعة این تحقیق و مقالة کمکی به شما باشد.
دروغگویی مخصوص طبقة خاصی نیست و به جنس خاصی نیز محدود نمی‌شود، بزرگ و کوچک ممکن است دروغ بگویند و گاهی از اوقات از دروغگویی خود نیز لذت ببرند. دروغگویی بیماری خانمان برانداز است که ایگر به فکر مداوایش نیفتیم هم فرد بیمار را به نیستی می‌کشاند و هم اطرافیان فرد مبتلا به نابودی سوق می‌دهد. دروغگویی گناهی بزرگ است و در بیشتر مواقع این گناه ریشة بسیاری از گناهان دیگر نیز خواهد بود.
دروغگو دست به انجام هر کاری می زند و در مقابل با پستی و وقاحت انجام اعمال خود را تکذیب می‌کند. دروغگویی دژی است که دروغگو آن را پناه خود می‌داند. کسی که در زندگی خود به دروغگویی عادت کرده باشد، هیچ گاه از انجام هیچ عملی خود را معاف نمی‌داند و با بی پروائی مبادرت به انجام کارهای زشت و ناپسند می‌کند، زیرا با دروغگویی می‌تواند خود را از عواقب انجام کارهای زشت مصون نگه دارد.
یکی از بزرگترین وظایف پدران و مادران و مربیان جامعه در تربیت نونهالان، پرورش خصلت راستگویی است. راستگویی نجات از هر نوع گمراهی و ضلالت است.
برای جلوگیری از دروغگویی باید ابتدا علت اقدام به آن را جستجو کرد. علت را شناخت و بعد سعی در برطرف کردن علت داشت.
علت دروغگویی را می‌توان در این گروه علل جستجو کرد : ترس، ضعف، عجز، احساس حقارت و. .. کسی که قادر به پرداخت بدهی خود نیست در خانه بست می‌نشیند و به فرزندش میگوید به طلبکار بگوید که پدر در خانه نیست. کارمندی که بدون علت ترک خدمت کرده از ترس بازخواست مقامات مافوق به دروغ گرفتاریهای واهی را مطرح می‌کنند. کودکی که از کتک خوردن می‌ترسد، شکستن شیشة پنجره را به گردن دیگری می اندازد، اگر بخواهیم ریشة تمام دروغهای یاد شده را پیدا کنیم به یک سر منشأ می‌رسیم و آن ترس و عقده حقارت و تربیت نادرست است. افرادی که بیشتر دروغ می‌گویند بیشتر در خود احساس ضعف و حقارت می‌کنند. اگر بخواهیم جامعه‌ای سالم و افرادی راستگو داشته باشیم باید صفت نیکوی راستگویی را از کودکی به فرزندان بیاموزیم [5].
الگوهای معینی که برای برقراری ارتباط با کودکان بکار می‌رود تقریباٌ همیشه متناقض هستند. یعنی بر عکس هدف و منظور ما نتیجه می‌دهند، این الگوها نه تنها ما را در دستیابی به اهداف دراز مدتمان یاری نمی‌کنند، بلکه غالباٌ خرابکاری هم در خانه به وجود می آورند. الگوهای متناقض در تربیت کودک شامل این موارد میشود. تهدیدها، رشوه ها، وعده‌های نیش دار و طعنه آمیز، موعظه و سخنرانی در بارة دروغگویی دزدی و آموزش ادب، بی ادبی و بی احترامی. [6]
وقتی کودکان دروغ می‌گویند والدین از ظلم برافروخته می‌شوند، بخصوص وقتی که دروغ آشکار است ودروغگویی تجربه. شنیدن پافشاری کودکی در این که به رنگ است نزده است یا شکلات را نخورده است وقتی که صورت و پیراهنش خلاف این را می‌رساند، بسیار خشم آور است گاهی اوقات کودکان بدین خاطر دروغ می‌گویند که اجازه ندادند حقیقت را بر زبان آورند. وقتی کودک به مادرش میگوید که از برادرش متنفر است، مادر شاید او را به خاطر این حقیقت گویی تنبیه کند. اگر همین کودک در آن لحظه برگردد و آشکارا به دروغ اظهار کند که حالا دیگر برادرش را دوست دارد، مادرش شاید به او پاداش بدهد و او را محکم در آغوش بگیرد و ببوسد، خب، شما فکر می‌کنید این کودک چه نتیجه‌ای از این تجربه خواهد گرفت که آدم را به خاطر حقیقت‌گویی کتک می زنند و به خاطر دروغگویی پاداش می‌دهند و نیز اینکه مادرش دروغگویی رادوست دارد. [7]
ما اگر بخواهیم راستگویی و صداقت را به کودک یاد بدهیم پس باید برای گوش کردن به حقایق تلخ به همان اندازة حقایق دلپسند زمینه داشته باشیم.
اگر قرار است کودک راستگو و صادق بار بیاید پس نباید او را تشویق و تحریک کرد که در بارة احساساتش دروغ بگوید. حال این احساسات چه مثبت باشد چه منفی و چه دمدمی مزاج، کودک از واکنشهایی که ما در برابر احساسات بیان شده او نشان می‌دهیم، یاد میگیرد که آیا صداقت و راستگویی بهترین حقیقت است یا نه ؟
وقتی کودکان به خاطر گفتن حقیقت تنبیه می‌شوند، برای دفاع از خودشان دروغ می‌گویند. همچنین دروغ می‌گویند تا آنچه را که در واقعیت فاقد آن هستند، در خیال به دست آورند. [8]
دروغها بیان کنندة حقایق مربوط به امیدها و دلهره‌ها هستند. دروغها آشکار کنندة آن چیزی هستند که فردی انجام خواهد دهد یا باشد. برای شنونده خوب می‌فهمد، دروغها آنچه را که دروغگو سعی در پنهان کردنش دارد، آشکار می‌کنند. واکنش کامل و پخته نسبت به یک دروغ بیشتر بایستی درک مفهوم آن دروغ را منعکس سازد، نه افکار مفهوم آن یا محکومیت آن.
فرد دروغگو را ما از طریق اطلاعاتی که از دروغها کسب می‌کنیم می‌توانیم به کودک کمک کنیم تا واقعیتها را از افکار پوچ و خیالی تشخیص دهند [9].
برخورد با دروغگویی و عدم صداقت کودک
خط مشی مادر برابر دروغگویی مشخص است. ازیک طرف نباید بازپرس بازی در بیاوریم و کودک را هی سئوال پیچ کنیم و موضوع را بزرگ جلوه دهیم و از طرفی دیگر باید حتماٌ و بدون تردید رک پوست کنده حرف بزنیم. وقتی پی می‌بریم که از زمان برگشت کتابی که کودک از کتابخانه گرفته بود گذشته و کودک هنوز کتاب را به کتابخانه پس نداده، ما نباید بپرسیم که کتاب را برگردانده‌ای به کتابخانه ؟ مطمئنی ؟ پس چی شد. که کتاب هنوز این جا مانده ؟ بلکه به جای آن چنین خاطر نشان می‌کنیم « مثل اینکه از زمان برگشت این کتاب به کتابخانه گذشته » [10].
علائم و نشانه‌های دروغگو
هر گاه کودکی درموقعیتی نامطمئن و نا امن قرارگیرد و احساس خطر یا حقارت کند به گفتاردروغ متوسل میشود. دروغگو به گفته هایش ایمان ندارد و به طور قاطع و صریح حرف نمی زند، به تدریج اعتماد خود به دیگران را از دست می‌دهد و نسبت به اطرافیان بدبین میشود. دروغگو فراموشکار است و پس از مدتی بدنام و بی اعتبار میشود. دروغگویی باعث تغییرات جسمی‌نظیر افزایش ضربان قلب، تغییر حالت چشم، رنگ پریدگی، برافروختگی، بیقراری، و ناآرامی و خشک شدن دهان و گاهی لکنت و پراکنده گویی میشود. [11]
علل دروغگویی
الف ) عوامل اجتماعی :
1ـ جلب توجه و تحسین :
گاهی در میان جمعی از میهمانان معمولاٌ کودک فراموش میشود – همه سرگرم کار و تلاش صحبت یا بازی هستند. به خود و بحثهای خویش سرگرم می‌شوند، بدون اینکه حساب کنند دل کوچکی هم در کنارشان می‌تپد. و انتظار شرکت در بحث و مذاکره را دارد. کودک برای اینکه جلب نظر کند و به گونه‌ای خود را وارد صحنه نماید به دروغ متوسل میشود. آنهم دروغی بزرگ و اغراق آمیز. یکباره خبر تلخی را می‌دهد، سخنی میگوید که همه با نظر اعجاب بدو بنگرند و حرف و کار خود را رها کنند.
2ـ بدآموزی :
کودک دروغ بلد نیست آن را از کسی آموخته است و پیداست بیش از هر کس از والدین و معاشران کودک هستند که به او دروغ آموخته اند آنها زمینة آن را در کودک فراهم کرده و به آن وا داشته اند. فی المثل طفل را در میان جمع به رودربایستی قرار داده و از او خواسته اند اقرار کند برادر کوچکش را دوست دارد. در حالیکه او از برادرش که سهم محبت او را از والدین دزدیده متنفر است. زمانی پدر و مادر در حضور جمعی ازمسأله‌ای سخن میگوید که طفل بعیان می‌داند که دروغ است. بدیهی است که هر گونه اظهار نظر بر خلاف حقیقت نوعی بدآموزی و درس بدی برای او خواهد بود. او می‌فهمد که درمواردی هم می‌توان خلاف حقیقت را گفت. [12]
3ـ احساس کمبودها :
کودک برای جبران احساس کمبودی که دارد متوسل به دروغگویی میشود. [13]
کودکانی که نسبت به دوستان و اطرافیان خود احساس کمبود می‌کنند، ممکن است برای جبران کمبودها در زمینه‌های گوناگون نظیر شغل والدین و محل سکونت وضع تغذیه و سفر. ...، دروغگویی متوسل شوند و درون آشفته و نگران خود را بدان وسیله به طور موقت تسکین دهند [14]
4ـ احساس حقارت :
بر تمامی‌کسانیکه در محیط زندگی کودک بوده و با او در تماس هستند توصیه میشود که به شخصیت کودک احترام بگذارند و زیرا کودکانی که موردتوجه نیستند، یا به آنها احترام گذاشته نمی‌شود، یا مورد تمسخر و استهزاء قرار می‌گیرند یا آنها را مورد سرزنش و ملامت قرار می‌دهند، احساس حقارت کرد. و برای رهائی از این حالت به دروغگویی خواهند پرداخت تا خود را بهتر از آنچه هستند نشان دهند. [15]
5ـ لاف زنی و گزافه گویی :
انگیزه‌های دیگری نیز هستند که می‌توانند فرزند شما را وادار به دروغ گفتن کنند مثلاٌ لاف پردلی و شجاعت‌هایی که نکرده خواهد زد. گاهی حتی لاف از بزهکاریهایی که مرتکب نشده خواهد زد تا به نوعی تظاهر به خشونت طبع و قساوت قلب کرده باشد. بدیهی است که هیچ یک از این گزافه‌ها و لاف‌ها را نباید تشویق کرد و خوب است بچه بفهمد که لاف زدن‌ها در شما بی اثر است. و چنین بچه‌ای به حق یا ناحق خود را نسبت به محیط مفروض احساس پستی و زیردستی می‌کند. مثلاٌ چیزی را خودش اختراع می‌کند تا او هم برای خو شنوندگانی داشته باشدو موردتقدیر و تقرب واقع شود [16]
بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 58 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 35 |
بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد
چکیده
در این تحقیق،به بررسی عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد پرداخته شد بدین ترتیب که میزان عزت نفس را با تست کوپراسمیت مورد سنجش قرار دادیم.
نمونه تحقیق 30 نفر زن متأهل و 30 نفر مجرد در نظر گرفته شد، پس از بدست آوردن نمرات خام، جدول توزیع فراوانی، شاخصهای گرایش مرکزی و پراکنش، نمودارهای چند ضلعی ترسیم شد و در نهایت از طریق آزمونt گروههای مستقل به بررسی تفاوت بین عزت نفس دو گروه پرداختیم .
از آنجائیکه t بدست آمده کوچکتر از t جدول بود به این نتیجه رسیدیم که تفاوتی بین عزت نفس زنان متأهل و مجرد وجود ندارد .
مقدمه
در روان شناسی شخصیت و روان شناسی اجتماعی مباحث جنجال برانگیزی مطرح می شوند، این مباحث جذابیت خاصی را برای محققین ایجاد نموده و زمینه مساعدی را برای برپایی تحقیقات بنیادی و کار بردی فراهم ساخته اند. یکی از موضوعاتی که همواره به مانند پلی ارتباط بین روان شناسی شخصیت و روان شناسی اجتماعی را ایجاد می کند،مبحث خویشتن است . در مبحث خویشتن[1]، عزت نفس[2]، کنترل خویشتن[3] و… عنوان می گردد .
در حال حاضر، تحقیقات فراوانی در زمینه عزت نفس صورت می گیرد که عوامل شکل دهنده آن را معرفی خواهند کرد .(کریمی، یوسف،1364، ص 24 )
در زمینه عوامل مؤثر بر عزت نفس عنوان می گردد که عوامل گوناگونی در ارتباط با آن می باشند ،که این پژوهش هدف آن است از تفاوت های متعددی که بین مجردین و متأهلین وجود دارد عزت نفس مورد ارزیابی قرار می گیرد. به عبارت دیگر رابطه ازدواج و عزت نفس مورد بررسی قرار می گیرد .
موضوع تحقیق:
بررسی میزان عزت نفس بین زنان متأهل و مجرد.
فایده، اهمیت، هدف تحقیق:
یکی از زیر بنایی ترین و مهمترین عوامل مؤثر در سلامتی روان ، عزت نفس می باشد. چنین به نظر می رسد که بحث پیرامون این موضوع ،یک ضرورت اساسی ، به منظور ارتقاء سطح بهداشت روانی در جامعه می باشد .
نیاز اصلی و اساسی ما در زندگی داشتن احساس خوب در مورد خودمان است ، ما نیاز داریم که خود را از نظر جسمی ، فکری و احساسی و عاطفی انسان خوب و با ارزش بدانیم. چنین احساسی ، نیاز قطعی و اساسی است که بدون دادن اعتبار و ارزش لازم به خودمان هرگز قادر نخواهیم بود تا از احساس آرامش و آسایش درون برخوردار شویم.( نینوایی ،1375،ص 14ـ13)
زنان در جامعه از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند . نیمی از جمعیت را زنان تشکیل می دهند . این قشر از حساسیت خاصی برخوردار است که اگر به نیاز آنها توجه کافی مبذول نشود، مسلماً خسارت های زیانباری چه از لحاظ اقتصادی ـ اجتماعی به جامعه وارد خواهد آمد .
پس با توجه به اهمیت موضوع عزت نفس و قشر وسیعی از زنان که در جامعه زندگی می کنند برآن شدیم تا به بررسی عزت نفس در بین زنان بپردازیم . از طرفی یکی دیگر از مسائلی که در زندگی زنان مورد توجه قرار گرفت مسأله ازدواج است تصمیم گرفته شد که به بررسی عزت نفس در بین زنان متأهل و مجرد پرداخته شود تا مشخص گردد آیا بین زنان متأهل و مجرد از لحاظ عزت نفس تفاوتی وجود دارد یا خیر؟ اگر تفاوتی مشاهده می شود در پی علل باشیم تا پس از شناخت عامل در پی رفع آن برآییم .
فایده دیگر این تحقیق این است که به بالا بردن شعور فرهنگی ایرانیان کمک کنیم تا به نقش اساسی زن در جامعه پی برده شود و به این ترتیب قسمتی از مشکلاتی که سبب آن زنان هستند در جامعه رفع شود .
فرضیه های تحقیق :
در این تحقیق برای رهنمود بخشیدن به فرآیند پژوهش فرضیه های ذیل عنوان می گردند :
فرض صفر
بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود ندارد.
فرض خلاف
بین میزان عزت نفس و متغیر ازدواج در بین زنان ارتباط معنی داری وجود دارد .
تعریف عملیاتی :
1ـ عزت نفس طبق تعریف فرهنگنامه ای : ارجمندی خود ، گرامی داشتن خود ، عزیز دانستن خود ( عمید، 1363 ، ص 863 )
2ـ عزت نفس تصورات ، نگرشها ، ارزیابی هایی که شخص به طور مدام درباره خود انجام می دهد ( کوپر اسمیت ، 1967 )
الف) مفاهیم نظری تحقیق :
عزت نفس یا خود ارزیابی ، اثرات برجسته ای در جریان فکری ، تمایلات ، ارزشها و هدفهای شخص دارد و کلید فهم رفتار اوست . به منظور شناخت کیفیات روانی انسان و پی بردن به روحیات او باید به طبیعت و میزان عزت نفس و معیارهای قضاوت وی درباره «خویشتن» آگاهی یافت . یکی از الگوهای ساختاری عزت نفس «مفهوم خود» است که به توضیح آن می پردازیم .
بررسی شناخت غلط های املایی رایج در بین دانش آموزان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 142 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 86 |
بررسی شناخت غلط های املایی رایج در بین دانش آموزان
فهرست مطالب
مقدمه. 9
ضرورت تحقیق.. 25
بررسی مشکلات دیکته نویسی (نوشتاری) دانش آموزان.. 25
تعریف مفاهیم به صورت مفهومی و عملیاتی.. 30
عمده‌ترین مشکل املایی دانش‌آموزان:. 31
الف. نارسانویسی:. 31
ب. ضعف در حافظه‌ی دیداری:. 33
علل ضعف حافظه‌ی دیداری:. 33
ج. ضعف در تمیز دیداری.. 34
د. حساسیت شنوایی.. 34
پایین بودن حساسیت شنوایی عامل اصلی این اختلال است. نمونه‌ی این نوع اختلال: 35
ه. عدم دقت و توجه. 35
علل اشتباه نویسی در دندانه:. 35
اشکالات مربوط به تشدید:. 37
تعریف املا:. 38
الگوی برنامه درسی املا:. 41
مهمترین محاسن این الگو عبارت از:. 42
ولی به جهت هماهنگی مقدار متن املا در پایه‌های مختلف بدین شرح پیشنهاد میشود: 44
معیارهای ارزشیابی.. 47
فصل سوم. 51
استفاده از یک جامعه آماری با موضوع غلط های املایی دانش آموزان دوره ی دبستان 52
مقدمه ای برای فصل سوم. 53
هدف تحقیق.. 58
تعریف عملیاتی.. 58
روش تحقیق.. 60
جامعه ی آماری.. 60
توضیحات نمونه آماری که توسط پرسشنامه بدست آمده است : 74
جامعه تحقیق : 74
حجم نمونه در روش نمونه گیری : 74
ابزار اندازه گیری : 74
روش اجرای تحقیق : 75
آمار توصیفی : 75
فصل چهارم. 76
مقدمه : 77
سوالات پرسش نامه. 78
فصل پنجم. 92
راهکارهایی برای حل مشکلات نوشتاری.. 93
نتیجه گیری.. 96
منابع: 97
فهرست جداول و نمودار ها
جدول بر اساس پاسخ های نمونه آماری.. 79
1ـ تاثیر جامعه به این مشکل : 80
2ـ مشکل نوشتاری غیر قابل در مان است . 3ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است . 81
3ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است . 82
4ـ چه مقدار مشاوره تاثیر دارد ؟. 83
5ـ تاثیر افراد خانواده بر بهبود بر مشکلات نوشتاری . 84
6ـ تاثیر آموزشهای خارج از کلاس برای بهبود نوشتن .7ـ تمرین مستمر می تواند تاثیر زیادی بر نوشتن داشته باشد. 85
7ـ تمرین مستمر می تواند تاثیر زیادی بر نوشتن داشته باشد. 86
8ـ برخورد بد دیگران برای جلو گیری از پیشرفت. 87
9ـ نقش آموزگار در بهبود. 88
10ـ تاثیر بهبود نیافتن از مشکلات نوشتاری و ترک تحصیل . 89
11ـ مشکلات نوشتاری تا چه حد به وراثت مربوط می شود ؟. 90
12ـ تا چه حد امکان دارد که این مشکل بر طرف نشود با تمرین . 91
جدول شماره ی 1 - تعداد دانش آموزان نمونه ی آماری بر حسب جنس، پایه و نوع مدرسه جمع چهارم سوم دوم پایه و جنس... 61
یافته های پژوهش... 62
جدول شماره ی 2 - سهم غلط های آموزشی دانش آموزان (درصد به کل) 63
جدول شماره ی 3 - سهم غلط های ناشی از بی دقتی دانش آموزان (درصد به کل) 64
جدول شماره ی 4 - سهم غلط های ناشی از ضعف حساسیت شنوایی( درصد به کل) 65
جدول شماره 5 - سهم غلط های املایی ناشی از ضعف حافظه ی دیداری (درصد به کل) جنس 66
جدول شماره 6 - سهم غلط های املایی ناشی از نارسانویسی (درصد به کل) جنس 66
جدول شماره ی 7 - سهم غلط های املایی ناشی از ضعف حافظه ی شنوایی (درصد به کل) 68
تهیه چند جدول از نمونه آماری در یک شهر بین جنس های مخالف از نظر مشکلات رفتاری : 68
جدول 1. توزیع فراوانی و درصد اختلالات رفتاری دانش آموزان در جمع و بر حسب جنس 68
جدول 2. آزمون 2x و توزیع اختلالات رفتاری دانش آموزان ابتدایی بر حسب جنس 69
جدول 3. توزیع اختلالات نوشتاری در دانش آموزان بر حسب پایه تحصیلی.. 70
جدول 4. توزیع فراوانی و درصد شیوع اختلالات ( بر حسب ابعاد چهار گانه اختلالات ) در دختران و پسران مقطع ابتدایی.. 71
چکیده
وجود مشکلات شدید در نوشتن کلمات به طور صحیح، باعث نگرانی شدید والدین و معلم کودک می گردد. املا، بخشی از برنامه آموزشی است که دوران خلاقیت و تفکر واگرا، مطرح نیست، بلکه تنها آموزش یک نمونه یا ترتیب حروف مد نظر است. کودکان و نوجوانان بسیاری از مشکلات نادرست نویسی رنج می برند که تکراری نوشتاری لغات غلط نوشته شده تنها راه حل نیست. بلکه می توان رفتارهای ورودی دانش آموزان را برای نوشتن تقویت نمود از جمله: تقویت ادراک شنیداری و حافظه اصوات، تقویت ادراک بصری و حافظه حروف تقویت مهارتهای حرکتی، و یا تقویت مسیرهای حسی، بینایی، شنوایی، حرکتی و لامسه به این هدف مهم دست یافت.
برای تقویت نارسانویسی می توان از روش فرنالد استفاده نمود که از حواس مختلفی مانند بینایی، شنوایی، لامسه و حرکتی استفاده می کند و ارزش آن در آموزش قواعد انطباق واج نویسی و توانمندی دانش آموز برای تشخیص بین حروف و اصوات حروف الفبا می باشد.
عوامل مهمترین قسمت مشکلات آموزشی املا در کودکان ابتدایی که از هوش طبیعی و حتی بالاتر برخوردارند، مشکلات املای کلمات با حروف همصدا است که برای درمان آن اول بایستی سبب شناسی کرد:
بعد از بررسی وضعیت بینایی ( اپتو متریست)، بررسی وضعیت اندام گفتاری، بررسی حافظه بینایی و ترتیب توالی در پیوند صدا و ( نوشتاری) بررسی انگیزه و دقت دانش آموز و ارزیابی مهارتهای حرکتی ظریف دانش آموزان ( نشستن و طرز مداد در انگشتان و...) می توان از راهبردهایی به این شکل استفاده کرد:
تمیز شکل از زمینه- روابط فضایی- بازشناسی - راههای تقویت بینایی مانند نام بردن اشیای دیده شده- ساختن اشکال از سوی موزائیک های رنگی- بازی با چوب کبریت و با از بین بردن عوامل بیرونی بازدارنده و محدود کننده و استفاده از رنگ های مناسب در وی ایجاد انگیزه کرد. شکست ها و ضعف دانش آموزان با برنامه درمانی به حداقل رسانده و او را به کسب نمره بالاتر امیدوار سازیم.
مقدمه
گویند: معلمی، علاوه بر علم، (( هنر)) نیز هست؛ و یک هنرمند، تنها با شناخت کامل متعامل و خویشتن، می تواند در آفرینش های هنری، موفق گردد، و معلم نیز چنین است. او انسانی تواناست که می تواند همانند پروردگار خویش و با توسل و تمک به توانایی هایی که جهان آفرین بدو عنایت کرده است. از خاک و گل، تندیس های دلنشین و چشم نواز بیافریند و همانند رب خود، (( فتبارک الله احسن الخالقین)) بر آید.
براستی، اگر ویژگی های خاک و گلی که دست مایه آفرینش هنرمندانه (( معل)) است، ناشناخته بماند، چگونه می تواند از پدید آمدن کاستی ها و عیوب در مراحل آخرین این تعامل آگاهی یابد؛
اگر معلم دچار این سهو شود که نداند هر سخن و کلام و عمل و رفتار او در خاطر و ذهن دانش آموز او به جای می ماند، سرانجام در برابر کاستی های انتقال معلومات خویش به دانش آموزان شگفت زده خواهد ماند؛ و این در همه زمینه های آموزش و پرورش، صادق است و از جمله در آموزش درست نویسی کلمات و جملات ( در املاء و نگارش) که ظرافت های بسیار به همراه دارد و آگاهی معلم بدان ظرایف، موفقیت او را تسریع خواهد کرد.
شکل نوشتاری زبان، عالی ترین و پیچیده ترین ارتباط و آخرین مرحله ای است که آموخته می شود بنابراین تجارب مفید و بنیادی زبان در گوش دادن، سخن گفتن، توانایی نگهداری موضوع و مطالب شنیده شده در ذهن ( حافظه شنوایی) ترسیم گرافیکی حرف و کلمه ( رسم الخط مناسب) به کارگیری صحیح ابزار نوشتن، خواندن و حافظه بینایی و حرکتی مناسب، پیش نیازهایی برای نوشتن به حساب می آیند و عدم موفقیت کودکان در مهارتهای یادگیری ممکن است آنها را به ناکامی، افسردگی و اضطراب مبتلا می کند و مشکلات عاطفی و اجتماعی ثانویه ای به عنوان واکنش ناتوانائیهای یادگیری در آنان به وجود آورد. یکی از مشکلات آموزشی دانش آموزان، ناتوانی در املای صحیح کلمات است به طور معمول 60 درصد غلط های املایی دانش آموزان ابتدایی در کلمات با حروف هم صدا بوده است. در این مقاله سعی شده با تشخیص و اقدام ( مداخله جبرانی) این مشکلات را مرتفع سازد.
از نکات مهمی که در هدایت دانش آموزان به درست نویسی املایی کلمات مفید و موثر است- علاوه بر قوانین جاری بر ساختار واژگان- توجه به این نکته ظریف است که آشنایی و سابقه ذهنی از لغات و واژگان، از نشانه های درست بودن کلمه نوشته شده می باشد، یعنی: به دانش آموزان توصیه می شود اگر در صحت یا نادرستی نگارش واژه ای دچار تردید شدند، به بایگانی ذهنی و خاطره خویش مراجعه کنند و معلوم سازند آیا تا کنون چنین کلمه ای را با چنین ساختاری دیده اند و به خاطر دارند یا خیر؟ و غریبه و نا آشنا بودن، با احتمال بسیار، نشانه نادرستی کلمه است: اما یک معلم هوشیار مراقب است در همین بخش از روند تعلیم درست نویسی، سابقه ای ذهنی از اشکال نادرست لغات، در خاطره دانش آموزان ننشاند.
چون قوانین درست نویسی املای کلمات، آن اندازه جازم و قانونمند نیست که بتوان با ارائه قانونی شامل، وافی و نافی، دانش آموزان را به درست نویسی املای کلمات راهنمایی کرد و سوابق دیداری با واژه ای، جواز صحت را در ذهن صادر می کند، لازم است در این باب دقت شود که حتی به عنوان (( هشدار)) به دانش آموزان، تصویر واژه ای نادرست از جهت املایی، در معرض دیدگان دانش آموزان قرار نگیرد.
در هدایت دانش آموزان، به درست نویسی لغات و کلمات، دشواری های بسیار وجود دارد؛ زیرا در زبان و سیر الخط فارسی، تعدادی از (( واج)) با یک علامت نمایانده می شوند و بالعکس، برای یک واج، چند علامت یا به اصطلاح (( حرف)) وجود دارد، مانند:
( ض. ظ. ز. ذ) و ( ت. ط) و ( ه. ح) و... که تمام آن حروف یا علامت های هر گروه، در فارسی، یکسان تلفظ می شوند و گزینش یک حرف از سوی دانش آموزان یا به سائقه آشنایی قبلی با نگارش واژه ای خاص میسر است، یا از طریق ریشه یابی لغات. ( آن هم تنها در واژگان عربی دخیل در زبان فارسی) و یا بررسی و تحقیق مختصر می توان دریافت که دانش آموز، از راه نخست ( یادگیری و آشنایی مبتنی شیوه نگارش لغت و کلمه)، حروف لازم را بر می گزیند و به همین علت خاص، لازم است در آموزش املاء، به این ویژگی توجه بیشتری مبذول شود.
تعریف دانش آموزان دارای اختلال:
دانش آموزان L.D به دانش آموزانی گفته می شود که علی رغم داشتن هوش طبیعی و حواس سالم در یک یا چند حیطه زبان نوشتاری ، شفاهی ، تفکر یا حساب کردن دچار مشکل باشد.
دانش آموزان اختلال رفتاری B.D به 5 دسته کلی تقسیم می گردد:
1- اختلال ADHD
2- اختلال اضطراری
3- اختلال سلوکی
4- اختلال مقابله ای
5- اختلال رشدی فراگیر(طیف اتیسم)که بر اساس طبقه بندی
DSMIV شناسایی و ارزیابی می گردد.
اهم وظایف و فعالیتها:
· برنامه ریزی آموزشی،نظارت و تجهیز مراکز L.D در بررسی تشخیص و درمان
· برنامه ریزی آموزشی،نظارت و تجهیز مراکز .D B در بررسی تشخیص و درمان
· برقراری ارتباط مداوم با مراکز علمی – دانشگاهی به منظور بهره گیری از آخرین نتایج ودست آوردهای علمی.
· برنامه ریزی ، نظارت و هدایت لازم در برگزاری گروه های آموزشی ، کارگاه ها ، جلسات ضروری و...
· انجام مأموریت ها و بازدید ها ی لازم از مراکز L.D , و B.D برنامه ریزی در تجهیز مراکز به کیت های تخصصی ،آموزشی و...
· ایجاد هماهنگی لازم با کارشناس آموزش ابتدایی استان در جهت شناسایی کودکان دچار مشکلات ویژه یادگیری و برنامه ریزی – هدایت و نظارت بر اجرای برنامه های آموزشی.
یه نوع از بیماری هایی که به مشکلات نوشتاری در دانش اموزان مرتبط می شود
|
سندرم تورت مفاهیم تعریفی کلمات |
تورت از بیماری های شایع و ارثی است که با حرکات و صداهای غیرارادی در فرد شناخته می شود. ممکن است شما تاکنون با چند دانش آموز در کلاس خود برخورد کرده باشید که تشخیص اختلال تورت داشته اند. شاید هم از طریق اخبار با این اختلال آشنا شده و در این مورد مطالبی شنیده باشید. در هر صورت با اطمینان می توان گفت که با کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این اختلال، قدم بسیار مهمی در جهت مراقبت های کلی از این بیماران برخواهید داشت. حقیقت این است که رویکرد درمانی به این اختلال نیازمند همکاری تیمی بسیار قوی متشکل از والدین کودک، بیمار، پزشکان متخصص و به خصوص معلمان یا مربیان اوست و تنها با کمک یکدیگر می توان رشد اجتماعی در زندگی طبیعی بیمار را تضمین کرد.
در بسیاری از کودکانی که دچار تورت هستند تیک تنها مشکل انطباق آنها در کلاس های درس است. با این وجود متخصصین و پزشکان بالینی مشاهده کرده اند که تورت با اختلالات دیگری نیز می تواند همراه باشد که رفتار و یادگیری کودک را تحت تاثیر قرار می دهند و خیلی وقتها این مشکلات هستند که در موقعیت های آموزشی چالش اصلی بیماران مبتلا به تورت را تشکیل می دهند. درصد بالایی از کودکانی که برای درمان تورت ارجاع داده می شوند مشکلاتی در تمرکز، بیش فعالی و کنترل تکانه ها (رفتارهای ناگهانی) دارند و خیلی از مواقع این مشکلات عوامل عمده دخیل در فعالیت های کلاسی بیماران است. درمان بیماران دچار اختلال کم توجهی- بیش فعالی (ADHD) تورت بسیار پیچیده است چرا که باید به هردو اختلال توجه داشت.
برخی از بیماران دچار TS در مورد انجام مراسمی خاص رفتارهای واسواسی دارند که نمی توانند کنترلش کنند. مثلا احساس می کنند مجبورند به خاطر خطاهایی بسیار جزئی کل کار خود را از اول انجام دهند. مراسمی که برخی انجام می دهند یک نوع جفت کردن است. مثلا با یک دست کاری را انجام می دهند که دست دیگر انجام داده یا همیشه قبل از ورود به جایی عمل لمس کردن یا پرش هایی خاص انجام دهند. با افزایش سن ممکن است فکر کنند اگر این کارها را انجام ندهند اتفاق بدی برای آن ها یا سایرین خواهد افتاد. از آنجا که کودک به انجام این فعالیت ها اجبار دارد ممکن است در صورتی که قوانین مدرسه در انجام آنها اختلال ایجاد کند بسیار ناراحت شود. یکی دیگر از تظاهرات این شرایط داشتن فکرهای تکراری است که خیلی وقتها عذاب آور هستند. این فکرهای اجباری صرف نظر از محتوایشان می توانند فعالیت های شخصی را تحت تاثیر قرار دهند. در کلاس درس علائم وسواسی یا اجباری بیماران ممکن است باعث شود کودک خیلی سخت بتواند کارش را به درستی انجام دهد. تعداد نسبتا زیادی از کودکان دچار تورت ناتوانی هایی در یادگیری دارند. مشکل همخوانی قسمت های بینایی و حرکتی آنها معمولا باعث می شود در کارهای نوشتاری مشکلاتی ایجاد شود.
در صورتی که هریک از اختلالات همراه تورت شدید باشند باید توسط متخصصین مربوطه تحت درمان قرار گیرند. بسته به نوع مشکل ممکن است از دارو یا درمان های رفتاری استفاده شود. البته هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تغییرات رفتاری توانسته باشد باعث کاهش تیک های بیمار شود و تغییرات رفتاری تنها در حل برخی از مشکلات ویژه همراه با تورت مفیدند. کودکان دچار تورت نیز همانند سایر بیماران دچار بیماری های مزمن در زمینه تاثیرات فیزیکی و اجتماعی علائمشان گاه به مشاوره حمایتی نیاز دارند.
برای بیشتر دانش آموزان مبتلا به تورت آن جنبه ای که از همه بیشتر در کلاس درس و مدرسه توجه را به خود جلب می کند تیک های آنهاست. واکنش معلمین به این تیک ها و نیز نگرانی سایر دانش آموزان نسبت به این موضوع تفاوتی قابل توجه ایجاد می کند و البته این معلمین و سایر کادر آموزشی هستند که به عنوان افراد بالغ در زندگی این دانش آموزان نقش دارند. این نکته نه تنها مسئولیتی جدی را در این زمینه متوجه آنها می کند بلکه فرصتی استثنایی برای آنها می سازد تا تاثیری مثبت و مداوم بر نحوه انطباق دانش آموز دچار تورت با همسالان خود و پذیرش وی از طرف آنها بگذارند. نکات زیر برای برخورد موثر با علائم تورت در موقعیت کلاس درس حائز اهمیتند: برخی مواقع حرکات و صداها ممکن است آزاردهنده یا حتی برهم زننده نظم کلاس باشند. این نکته بسیار مهم است که به یاد داشته باشید این حرکات غیرارادی اند. پس لطفا با عصبانیت و ناراحتی واکنش نشان ندهید. البته این امر نیازمند صبر و حوصله ای از طرف شما است چرا که توبیخ و مواخذه دانش آموز مبتلا به تورت همانند تلاش برای آموزش یک بیمار دچار فلج مغزی در مورد مهارت هایی است که فاقد آنهاست. کودک دچار تورت اگر به علت علائمش مورد بازخواست قرار بگیرد ممکن است از مدرسه بترسد یا نسبت به مسئولان مدرسه رفتاری خصمانه پیدا کند.
به دانش آموز خود فرصت دهید تا بتواند اوقات استراحت کوتاهی در خارج از کلاس درس داشته باشد. وجود یک اتاق خصوصی مناسب به نام اتاق سلامتی باعث می شود بیمار بتواند در آنجا تیک های خود را به اصطلاح تخلیه کند. به دانش آموز اجازه دهید در یک اتاق خصوصی در آزمون هایش شرکت کند تا مجبور نباشد انرژی خود را صرف سرکوب تیک هایش در یک کلاس درس ساکت بکند. با سایر دانش آموزان کلاس و کادر مدرسه صحبت کنید تا بتوانند تیک های وی را درک کنند و وی را مورد آزار و اذیت قرار ندهند. اگر تیک های دانش آموز شما به شدت برهم زننده کلاس است، از وی نخواهید تا جلوی جمع درس جواب بدهد. نکته مهم این است که دانش آموز دچار تورت هم به اندازه شما از تیک های آزاردهنده خود ناراحت و معذب است. پس در کنار وی به او کمک کنید تا بتواند با این اختلال آزاردهنده انطباق بیشتری پیدا کند.
درصد قابل توجهی از کودکان مبتلا به تورت مشکلاتی در ایجاد ارتباط بین اطلاعات بینایی و حرکتی خود دارند. در نتیجه انجام فعالیت هایی که نیازمند دیدن یک مطلب، پردازش آن و سپس نگارش آن است برای دانش آموز سخت و بسیار وقت گیر خواهد بود. راهکارهایی وجود دارد که از طریق آن می توان به دانش آموزان مبتلا به تورت که دچار مشکلات نوشتاری اند کمک کرد تا در کلاس درس موفق باشند. از آن جمله: تکالیف نوشتنی آنها را این گونه تغییر دهید که مثلا مسائل ریاضی را یک در میان حل کند و به او اجازه دهید به جای نوشتن، گزارش خود را به صورت ضبط شده یا شفاهی ارائه دهد. از آنجا که ممکن است دانش آموزانی که مشکل بصری- حرکتی دارند نتوانند با سرعت کافی اطلاعات اصلی را روی کاغذ بیاورند، از یکی از دوستان او بخواهید تا شریک تکلیفی او باشد و بتواند از کاربن برای نوشتن تکالیف مربوط استفاده کند. در آزمون هایی که پاسخ نامه های رایانه ای جداگانه ای دارند به وی اجازه دهید تا در خود برگ پرسشنامه علامت بزند و به این وسیله از سردرگمی های بصری که در ارتباط با استفاده از این پرسش نامه های رایانه ای پیش می آید، جلوگیری شده نمرات وی پایین نیاید. در صورت امکان هرقدر لازم است به او وقت دهید تا امتحانش را تمام کند و در صورت امکان آزمون را از وی در اتاق دیگری به عمل آورید تا از بروز مشکلات دیگر در ارتباط با سایر دانش آموزان به هنگام امتحان جلوگیری شود. به دست خط وی بر اساس تلاش او و نه لزوما ظاهر و زیبایی خط نمره دهید. دانش آموزان دچار اختلال بصری- حرکتی اغلب در هجی کردن کلمات مشکل دارند. آنها را به علت اشتباه در هجی کردن کلمات تنبیه نکنید بلکه در عوض به نمونه خوانی متن خود و استفاده از پردازش گرهای کلمات و هجی گرها تشویق کنید.
با بوجود آوردن این گونه تمهیدات باعث می شوید تا به جای داشتن دانش آموزی با احساس شکست که به علت غیرممکن بودن موفقیت از کارهای مدرسه اجتناب می کند، بتوان دانش آموزی با انگیزه و موفق داشت.
بعضی از دانش آموزان مبتلا به تورت علائمی دارند که زبان آنها را تحت تاثیر قرار می دهد که این علائم بر دو نوعند: اول مشکلات یادگیری مرتبط با زبان که در سایر کودکان نیز دیده می شود و دیگر مشکلات زبانی که به خصوص با تیک های بیماری آنها مرتبط است. با انجام مداخلاتی به هنگام مواجهه با مشکلات پردازشی زبان در این بیماران که با ناتوانی های عمومی یادگیری در آنها همراه است، کمک کننده باشد. از جمله: حتی المقدور محرک های بینایی را با محرک های شنوایی همراه کنید. دستورالعمل ها را تا می توانید یکی یکی یا دوتادوتا برایش بخوانید. سپس از او بخواهید دستورالعمل خوانده شده را برای شما دوباره بیان کند. اگر دانش آموزی به هنگام انجام کار با خود زمزمه می کند سعی کنید جایش را طوری عوض کنید تا مزاحم سایرین نشود.
آموزش دادن به کودکان دچار سندرم تورت ما را با چالش هایی روبرو می کند. هرچه بیشتر در مورد این اختلال بدانیم بهتر می توانیم در جهت رشد و تکامل او گام برداریم. آن دسته از کودکان دچار سندرم تورت که با معلمین و همسالان خود احساس راحتی کنند در مدرسه به شکوفایی خواهند رسید و در آینده تبدیل به افرادی می شوند که استعدادهای خود را نشان داده نقش مثبتی در زندگی خواهند داشت. در حالی که نوجوانانی که علائمشان به اشتباه برداشت شود و در مدرسه از حمایت خوبی برخوردار نباشند بار احساس سنگینی بر دوش خواهند کشید. برای آنها مدرسه صحنه ای برای آزمایش است. درک دانش آموز مبتلا به تورت از قابلیت هایش، موفقیت، دوست داشته شدن و ارزش ها تحت تاثیر تجربیات او در مدرسه است.
بیان مسئله
1-آیا نارسا بودن گفتار معلم باعث مشکلات نوشتاری در دانش آموزان می باشد
2- آیا مشکلات حافظه ای دلیلی برای با مشکل روبرو شدن در دانش آموزان می باشد نوشتن در دانش آموزان می شود
متغیر ها ی تحقیق
متغیر مستقل : مشکلات نوشتاری
متغیر وابسته : نارسایی کلمات- اصول و مبانی املا
متغیر کنترل : دوره های تحصیلی
ضرورت تحقیق
بررسی مشکلات دیکته نویسی (نوشتاری) دانش آموزان
دانش آموزان زیادی وجود دارند که در درس دیکته دچار مشکل هستند و به نسبت تعداد غلط هایی که مرتکب می شوند نمرات کمتری دریافت می کنند معمولاً معلمان و والدین برای تقویت نوشتاری آنان به راههای زیر متوسل می شوند.
1- از کودک کوشش بیشتری را طلب می کنند 2 کودک را تحقیر، سرزنش می کنند. 3- میزان تکالیف را که به درس دیکته مربوط می شود افزایش می دهند. 4- از کودک می خواهند شکل صحیح کلماتی را که در نوشتن آن مرتکب اشتباه شده است بارها بنویسند. 5- از دانش آموز می خواهند یک جمله بنویسد و در آن شکل صحیح کلمه ای که در املا غلط نوشته شده است را به کار برد.
البته لازم به ذکر است که نصیحت و سرزنش به نتیجه مثبتی نخواهد انجامید. اگر دانش آموز درس مورد نظر را بارها و بارها بنویسد و یا آن کلمه را بارها و بارها در داخل یک جمله به کار ببرد البته با توجه به استعداد خویش نوشتن صحیح کلمه را خواهد آموخت و امکان اشتباه مجددش کاهش خواهد یافت اما این تمرینهای مکرر باعث یادگیری کودک در واژه های ویژه ای که تمرین کرده است می شود و این یادگیری به سایر درسها و واژه ها انتقال نمی یابد. و دانش آموز برای یادگرفتن تمام واژه های تازه باید به همان میزان تلاش و تمرین کند واقعی این است که انواع اشتباهاتی که کودک می کند از یک نوع نیستند تا با اتخاذ یک روش همه آن اشتباهات را از بین برد و به پیشرفت وی اطمینان حاصل کرد برای دست یابی به یک راه حل ساده و امیدوار کننده بعد از اطمینان از عادی بودن هوش دانش آموز باید اشتباهات دیکته های متعدد دانش آ»وز را از روی دفتر دیکته وی یادداشت کنیم و علت یا علل اصلی آن اشتباهات را بیابیم با اندکی دقت که بعضی واژه ها درست اما کاملاً ناخوانا و نارسا نوشته شده اند و دیکته بقیه واژه ها غلط هستند ممکن است بعضی واژه ها وارونه یا قرینه نوشته شده باشد (رفت) (آدم) (دید ) یا بعضی از واژه ها به دلیل وجود مشکل در تمیز دیداری مربوط باشند (زود- دوز) (خانه – جانه) (دوش- دوس) (تبر- بتر) و بعضی از واژه ها مانند (زور- روز) (بیزار- بنزار) بدلیل ناکافی بودن دقت دانش آموز باشد و یا غلط نوشتن بعضی واژه ها مانند (مادر- مارد) (آرزو- آزرو) (درخت- ردخت) به حافظه توالی دیداری مربوط می شوند و بعضی از واژه ها که غلط نوشته می شوند مانند (منظور- منزور) میله- حیله) (مغازه- مقازه) به کم بودن حافظه دیداری مربوط می شوند و غلط نویسی در بعضی واژه ها مانند (مسواک- مسباک) (آمدن- آمدند) (زنبور- زمبور) به ناکافی بودن حساسیت شفایی مربوط می شود و نوشتن واژه هایی چون رستم و سهراب- ) (نیستند-) مربوط به نارسانویسی هستند و غلط نویسی در بعضی واژه ها مانند (تجربه ها- تجربها) (شده ام- شوده ام) (دیدن پدر- دیدنه پدر) (می گفت- می گوفت) (امیر المومنین- امیرلمومنین) به مشکلات آموزشی مربوط هستند مشکلات آموزشی باید از طریق روشهای تدریس حل شوند البته اولین کار مربی این است که غلط های املایی دانش آموز را یادداشت کند و تجزیه و تحلیل نماید و سپس نوع غلط ها را دسته بندی کند و با توجه به اینکه فراوانی غلط های املایی دانش آموز به کدام یک از این غلط ها مربوط می شود برای درمان آن یک برنامه طراحی نماید با عنایت به اینکه روش درمان هر کدام از این غلط نویسی ها به چندین و چند صفحه مطلب نیاز دارد در صورت علاقمندی همکاران را به خواندن کتاب درمان اختلالات دیکته نویسی- نوشته مصطفی تبریزی توصیه می کنیم.