بررسی عوامل موثر بر اختلالات یادگیری دانش آموزان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 50 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 29 |
بررسی عوامل موثر بر اختلالات یادگیری دانش آموزان
فصل اول : کلیات
عنوان :
«بررسی عوامل مؤثر بر اختلالات یادگیری در بین دانش آموزان پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی استان قزوین در سال تحصیلی 87-1388»
مقدمه وبیان مسئله
اختلالات یادگیری از جمله مسائلی هستند که استعداد و توانایی کودکان را تحت تأثیر قرار داده و سبب‌بروز مشکلات رفتاری و روان شناختی، نظیر اضطراب، افسردگی، فرار از مدرسه، اختلال در خوردن و خوابیدن وغیره در آنها می‌شوند. مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که حدود ده درصد از کودکان‌نوعی مشکل ویژه یادگیری دارند.با این حال، این موضوع نباید مایه ی ناامیدی والدین و مربیان گردد؛ چرا که‌تجارب چندین ساله ی متخصصانی که با چنین کودکانی سروکار داشته‌اند، نشان می‌دهد که چنین کودکانی به‌شرط تشخیص زود هنگام توسط والدین و مربیان و ارجاع آنها به متخصصان قابل درمان هستند.، دانش آموزان LD و دارای اختلالات یادگیری، از بهره هوشی تقریبا متوسط یا بالاتر از متوسط برخوردارند؛ از نظر حواس مختلف بینایی، شنوایی‌و... سالم اند؛از امکانات محیطی و آموزشی نسبتا مناسبی برخوردارند؛ دارای نابهنجاری‌های شدید رفتاری نیستند و پیشرفت آموزشی این کودکان به طور قابل‌ملاحظه‌ای از بهره هوشی، سن و امکانات آموزشی که از آن برخوردارند، کمتر است (باباپور خیرالدین و صبحی‌قراملکی، 1379).
باباپور و قراملکی (1379) برخی از ویژگیهای کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری را به شرح زیر عنوان‌کرده‌اند:
عملکرد تحصیلی پایین، برتری حافظه کوتاه مدت، اختلالات زبان شامل اختلال در زبان درونی، زبان‌دریافتی شنیداری، وارونگی کلمات، بازشناسی ضعیف کلمات، رشد نایافتگی زبان بیانی، اشکال در حافظه‌زبان گفتاری، اختلال خواندن، پاسخ نامربوط به موضوع مورد بحث، استفاده از انگشتان به هنگام حساب‌کردن، اشکال در نمادسازی، حواس پرتی و فراموشی جزئیات مهم، دست پاچگی، هماهنگی ضعیف چشم ودست، اعتماد به نفس پایین، فقدان انگیزه، مداومت کاری، ناتوانی در جفت و جور کردن رنگ‌ها و شکل‌ها،حرکات چشمی نامنظم، اشکال درجهت یابی، بیش فعالی یا برعکس فعالیت کمتر، عمل تکانشی، علایم‌مشکوک عصب شناختی، اختلال هیجانی، پرخاشگری، خیالاتی بودن، بی‌توجهی و ناتوانی در تمرکز روی‌بخشی از موضوع، تأخیر در انجام و اتمام کارها، فراخنای کوتاه حافظه، اشکال در ادراک زمان و مکان و تخمین‌زمان.
ویژه:
ـ بررسی ارتباط آسیب‌های مغزی در دوران رشد و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط ابتلای مادر به بیماری‌های عفونی در دوران بارداری و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط جانبی شدن مغز و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط اختلال در ادراک بینایی و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی میزان و سهم عوامل مختلف در اختلال‌های یادگیری.
فرضیه‌های تحقیق:
1 ـ بین آسیب‌های مغزی در دوران رشد و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی داری وجود دارد.
2 ـ بین ابتلای مادر به بیماری‌های عفونی در دوران بارداری و اختلال‌های یادگیری رابطه معنی داری وجوددارد.
3 ـ بین اختلال در برتری جانبی و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی داری وجود دارد.
4 ـ بین اختلال در ادراک بینایی و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی‌داری وجود دارد.
5 ـ بین اختلال در حافظه دیداری و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی‌داری وجود دارد.
سؤال‌های پژوهشی:
1 ـ آیا بین آسیب مغزی، بیماری‌های عفونی مادر، برتری جانبی، ادراک بینایی و... دانش‌آموزان مبتلا به‌ناتوانی‌های یادگیری و دانش آموزان عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد؟
2 ـ سهم هر یک از عوامل مختلف در اختلال‌های یادگیری به چه میزان است؟
متغیرهای پژوهش:
1 ـ متغیر وابسته: اختلال‌های یادگیری
2ـ متغیرهای مستقل: شامل آسیب مغزی، بیماری‌های عفونی مادر در دوران بارداری، برتری جانبی وادراک بینایی و استفاده از فورسپس و تأخیر در تنفس
3 ـ متغیرهای کنترل: هوش، جنس، سن، پایه تحصیلی
q تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
فصل دوم : پیشینه تحقیق
اختلال یادگیری
کمیته مشاوره ملی کودکان معلول تعریف زیر را ارائه نموده است:
((کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در یک یا چند فرایند اساسی روان شناختی از قبیل فهم مطالب زبان‌گفتاری یا نوشتاری مشکل دارند، این اشکالات به صورت اختلالاتی در گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن،خواندن، نوشتن، هجی کردن یا حساب کردن ظاهر می‌شود. این تعریف شامل مشکلات ادراکی، آسیب مغزی،اختلال جزئی مغز، اختلال خواندن، زبان پریشی تحولی و غیره می‌شود، اما آن دسته از مشکلات یادگیری را که‌نتیجه نقص بینایی، شنوایی یا حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، اختلالات هیجانی یا محرومیت‌های محیطی‌است، شامل نمی‌شود (اداره آموزش‌و پرورش آمریکا، 1968، به نقل از لرنر، 1993).
در این پژوهش دانش‌آموز مبتلا به اختلال در یادگیری به دانش‌آموزی اطلاق می‌شود که‌ملاک‌های زیر را دارا باشد:
ـ دارا بودن هوش بهر متوسط یا بالاتر.
ـ دارا بودن نمره 2 انحراف معیار پایین‌تر از میانگین کلاس در دروس انشا، قرائت، املا و ریاضی که در کارنامه‌تحصیلی درج شده است.
ـ کسب نمره خطای حداقل یک نمره انحراف معیار بیش از میانگین در آزمون بندر گشتالت.
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 111 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 99 |
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان
چکیده
پروژه فعالیتی است که از نظر آموزش و پرورش دارای ارزش می‌باشد و متوجه هدف معینی است. واحد کار مستلزم بررسی و جمع آوری اطلاعات و یافتن راه حل مطالعه و انجام کار عملی است.
فراگردهای این پروژه که در واحدهای آموزشی صورت گرفته است میتواند در جهت تبحر و تثبیت مطالعات تحقیقاتی دانشجویان‌آتی موثر واقع شود.
اردوهای تربیتی در میان فعالیتهای گوناگون تربیتی از اهمیت و اعتبار ویژه‌ای برخوردار است. اردو یکی از بهترین و مناسب ترین شرایطی است که می‌توان طی آن به تعلیم و تربیت کودکان، نوجوانان و جوانان پرداخت. به جرأت باید گفت سازندگی اردو تا حدی است که چه بسا نتوان با روزها و ماهها کار معمولی در خانه و مدرسه به نتایج مطلوب آن رسید.
تشکیل اردوگاهها واختصاص بودجه‌ای قابل توجه به آن، آموزش مربیان ویژه و اجرای برنامه ریزی دقیق و حساب شده از مواردی است که هم اکنون اغلب کشورهای جهان با درک آثار کار اردویی توجه خاصی بدان مبذول می‌دارند و یکی از ارکان تربیتی خود را بر محور اردو قرار داده اند و به عنوان کاری پرارزش و پراعتبار، آینده ساز و بسیار مهم تلقی می‌شود.
بنابراین با توجه به اهمیت اردوهای تربیتی و پیشرفت‌های پیچیده صنعتی و شهری و مسائل روزافزون فساد اخلاقی و جوامع شهری و تهاجمات فرهنگی بیگانگان از اهم وظایف آموزش و پرورش و دستگاهها و مراکز فرهنگی و تربیتی اهتمام فراوان نسبت به برگزاری اردوهای تربیتی در سطح مدارس کشور می‌باشد. اگر علاقمند به فرهنگ خودی هستیم و به آب و خاک کشورمان عشق می ورزیم وهنوز به آرمانها مقدس اسلام پایبند هستیم باید در جستجوی این کار مهم برآئیم.
فصل اول : کلیات
مقدمه
قل سیرو فی الارض فانظروا کیف بداٌ الخلق عنکبوت -آیه 191
بگو در زمین گردش کنید و ببینید که خداوند چگونه خلقت را به وجود آورده است.
بدون شک در هر عصر و زمانی مقتضیات خاصی را ایجاب می‌کند. زمانی بود که سفر کجاوه و درشکه و اسب غرورآمیز و افتخار انگیز بود. ولی امروزه آنها جای خود را به قطارها و جت‌های سریع السیر داده اند. در اروپای قرون وسطی، محتوای کتابهای درسی را کلیسای کاتولیک تعیین می‌کرد و منطق، منطق ارسطویی بود و هر نوع بدعت و نوآوری محکوم می‌شد. جز آنچه که در کتابهای پیشینیان آمده بود مورد قبول قرار نمیگرفت. مردم برای حل مسائل و مشکلات خود تنها به نوشته‌های فلاسفه گذشته مراجعه می‌کردند و چنانچه در این نوشته‌ها راه حلی پیدا نمی‌شد مسائل را غیر قابل حل می‌دانستند.
ولی امروزه متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که آموزش مطلوب موقعی صورت می‌گیرد که اولا ٌ : متناسب با رشد شاگردان باشد. ثانیاٌ شاگردان در اجرای آن نقش فعالی داشته باشند و این امکان پذیر نیست جز در سایه تحقیق مستمر و پیگیر در هر شرایط و زمان. در جامعه امروز همه ملتها با هر نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته و یا در حال پیشرفت، به مسأله تربیت توجه دارند و آموزش و پرورش نسبت به دیگر فعالیتهای اجتماعی در مقیاس جهانی از اولویت خاصی بهره مند است. این توجه شدید بی دلیل نیست و بر منطقی قوی بنیاد شده است. دنیای امروز، تربیت فرزند را از نیازهای اولیه بشریت می‌شناسد. در زمان قدیم که زندگی انسان به صورت بدوی و ساده بود آنچه از پدر و مادر و محیط خود به خود به نسل جوان منتقل می‌شد به قدر کافی سازنده بود و فرزند شرایط زندگی را از طبیعت و تحت تأثیر محیط فرا می‌گرفت. در ان زمان به کوشش عمدی و گسترده برای تربیت فرزندان چندان نیازی نبود. ضرورت تربیت عمدی از زمانی جلب توجه کرد که صورت پیشرفته و پیچیده زندگی و کسب آمادگی برای مقابله با مسائل تازه و روزمره ایجاب می‌کرد و این آمادگی خود به خود و بدون تلاش فراهم نیامد.
به مرور زمان و هر قدر زندگی صورت کامل تر و پیچیده تری به خود گرفت نیاز به تربیت عمدی با شدت بیشتر احساس شد و کوشش پیگیر خانواده و جامعه را در تربیت اجتناب ناپذیر ساخت.
نظر به اینکه از راه تعلیم و تربیت می‌توان موجبات رشد فردی و رفاه جمعی را فراهم نمود، می‌توان گفت تعلیم و تربیت در زندگی انسان نقش مهمی‌دارد و بطور کلی پرورش استعدادهای فردی، تحکیم پایه‌های زندگی جمعی، گسترش آرمان‌های دمکراتیک و ایجاد تفاهم میان افراد انسانی در سایه تعلیم و تربیت صورت می‌گیرد.
در بیان اهمیت تعلیم و تربیت همین بس که گوهر آدمی منوط بدان است. مراقبت‌هایی که تحت عنوان تعلیم و تربیت به آدمی ارزانی داشته می‌شود. شرط لازم برای نیل او به مرحله کمال انسانی است.
پس از انقلاب اسلامی‌توجهی خاص از جانب دست اندرکاران تعلیم و تربیت نسبت به برگزاری اردو و بالا بردن کیفیت آن مبذول شده و از این رهگذر تجربیات بسی ارزشمند بدست آمده است. پرواضح است که در یک کار رشد یابنده به تجربیات جدیدی دست می یابیم که بعضاٌ مخالف مراحل اولیه کار است و همین امر دلالت بر مسیر تکاملی و بالندة آن حرکت دارد. آن چه در اینجا به عنوان یک پیشنهاد براری برگزاری اردوهای دانش آموزی مطرح می‌گردد در حقیقت تجربه‌ای است برآمده از فعالیتهای بسیاری از دوست داران مسائل تربیتی و علیرغم اینکه در پاره‌ای از موارد به نقد و مخالفت با روشهای فعلی اردو می‌نشیند در کل خود را مدیون آنها می‌داند. ولی در عین حال پیشنهادها و طرح‌های ارائه شده در این مجموعه، خود وجوداختلاف با روشهای فعلی را به نوعی بازگو می‌کند و از این رهگذر نقاط ضعف اردوهای کنونی نیز آشکار می‌شود.
امروزه اردوهای تربیتی میتواند به عنوان یک ابزار مؤثر در پرورش و رشد و شکوفائی نسل آینده ساز جامعه اسلامی ایران محسوب شود.
بنابراین یکی از برنامه‌های مهم و قابل توجه که در رشد و شکوفائی شخصیت فردی و اجتماعی دانش آموزان و غنی ساختن اوقات فراغت آنان نقش بسزایی دارد، اردو و فعالیتهای اردویی است و این زمانی میتواند یک اردوی مؤثر باشد که با برنامه‌ریزی صحیح و زمان بندی لازم و اهداف مشخص همراه باشد.
وقتی اردو میتواند موجب تقویت روحیة دانش آموزان و تربیت اجتماعی آنان شود که توسط مربیان مجرب و اردو رفته و دوره دیده انجام گیرد که اگر بدون برنامه و بدون هدف و انگیزه باشد و از مربیان مجرب استفاده نگردد میتواند نقش بسیار زیادی برای تضعیف روحیة دانش آموزان داشته باشد و نه تنها مفید نیست بلکه مضر هم می‌باشد.
پس اگر اردو با هدف و برنامه‌ریزی مشخصی صورت گیرد میتواند استعدادهای نهفته و بالقوة دانش آموزان را به استعدادهای بالفعل تبدیل کرده و گامهای مؤثر در راستای حفظ ارزشهای مقدس و الای اسلام بردارد.
یک اردوی خوب و مفید باید از اهداف خاصی برخوردار باشد. قبل و بعد و حین اردو با برنامه همراه باشد و بتواند قوة مسئولیت را در دانش آموزان تقویت کند و موجب تربیت اجتماعی گردد.
تعریف عملیاتی مفاهیم در متغیرها
بررسی : جمع آوری اطلاعات موجود از نظر و دیدگاههای مربیان و معلمین ( اولیای مدرسه ) مقطع ابتدائی
میزان تأثیر : منظور میزان تغییرات حاصله که به صورت نگارش مثبت یا منفی ظاهر می‌شود و منجر به پویائی و کاهش معضلات آموزشی و تربیتی می‌گردد.
اردو : محل تجمع افراد برای تمرین و تفریح است و در نظام فرهنگی اردو به معنای تجمع افراد در مکانی جهت کسب دانایی و توانایی و سازگاری اجتماعی است.
تربیتی : فراهم کردن عوامل و زمینه‌های مناسب برای به فعالیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب.
رشد شخصیت : تکامل در پیشرفت همه جانبه ابعاد وجودی فرد اعم از رشد عقلانی و قوای ذهنی و جسمی
معلمین مربوطه : معلمینی که حداقل 24 ساعت در هفته در دبستان حضور داشته باشند.
دیدگاه : عقاید و نظرات و نگرش‌های معلمین و مربیان ( اولیای مدرسه ) در مورد اردوهای تربیتی – آموزشی.
عنوان تحقیق
با توجه به اینکه در اردوها بسیاری از مسائل تربیتی و آموزشی وجود دارند که بر شخصیت دانش آموزان به طور حتم تأثیر خواهد گذاشت، لذا محقق برآن است تا نظرات و دیدگاه معلمین را نسبت به این مهم به رشته تحریر درآورد. لذا موضوع تحقیق عبارت است از :
بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی
بر رشد شخصیت دانش آموزان پس مقطع ابتدایی منطقه تبادکان از دیدگاه معلمین مربوطه در سال تحصیلی 78-77
اهداف تحقیق
بررسی و شناخت علل و عوامل اردوهای تربیتی – آموزشی در رشد اجتماعی دانش آموزان از دیدگاه معلمین مربوطه
آشنائی با نظرات معلمین نسبت به نقش اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد اخلاقی دانش آموزان تحقیق و مطالعه دیدگاههای معلمین مربوطه نسبت به نقش اردوهای تربیتی - آموزشی در کاهش انحرافات دانش آموزان
آگاهی از نظرات معلمین نسبت به تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد قوای ذهنی و جسمی‌دانش آموزان
بررسی میزان تفاوت و نگرش معلمین و مربیان نسبت به نقش و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی
سئوالات تحقیق
1- آیا برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی با توجه به اهمیت نیازهای رشد شخصیت دانش آموزان دورة ابتدائی تهیه می‌شود ؟
2- برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
3- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
4- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد توانائی ذهنی دانش آموزان توجه می‌شود ؟
5- در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی –آموزشی تا چه حد به اهمیت رشد قوای جسمانی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟
6- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد مفاهیم آموزشی و ایجاد علاقه نسبت به تحصیل در نظر گرفته می‌شود ؟
اهمیت وارزش موضوع تحقیق
الهوا و العبوا فانی اکره ان یری فی دینکم غلظه حضرت رسول اکرم (ص)
رفتار خود را با نرمی و بازی همراه کنید
زیرا دوست ندارم که در راه و روش شما درشتی و خشونت دیده شود.
از دیدگاه نظام تربیتی اسلام، انسان به اراده خداوند خلیفه خدا در روی زمین قرار داده شده است.
پس باید خدایگونه شود و به اخلاق الهی آراسته گردد و مظهر اسماء الحسنی شود. او در حرکت از خودی خود و رسیدن به لقاء الله در مسیر و حرکتی دائمی است و در این راه از تمامی موهبات خداوندی که بدو عطا شده است اعم از اعضاء و جوراح و نیروهای نهانی خویش استفاده می‌نماید. چون معلومات و مهارتهای مختلف انسان جنبه اکتسابی دارد. لذا برای به فعلیت درآوردن استعدادها و قوای خویش اعم از ظاهر و باطن لازم است به آموزش و تمرین بپردازد و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی برای رسیدن به کمال لایق انسانی در همینجا آشکار می‌شود.
بطور کلی اهم اهداف اردوهای تربیتی – آموزشی در سه بخش خلاصه می‌شود :
1- ساختن شخصیت انسانها و تربیت و تزکیه آنها
2- بهداشت و سالم سازی افراد
3- آمادگی فرد و جامعه برای مقابله با تجاوزگران به حریم حق و اسلام و همچنین احقاق حقوق
براین اساس اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان یک روش عملی میتواند تحقق بخش اهداف تربیتی اسلام باشد. یعنی پرورش و تزکیه افراد از طریق علم و نه صرفاٌ خواندن و شنیدن و گفتن. به واسطه گردش و یا برخورداری از فرصت‌های فراوانی که در حین فعالیتهای مختلف اردویی بوجود می آید، بهترین موقعیت برای ارائه نکات تربیتی و شناخت ویژگیهای روحی و اخلاقی افراد و القاء ارزشهای الهی بدست می آید. اهمیت این امر در دوران تربیت پذیری ( کودکی، نوجوانی، جوانی ) بیشتر است. لذا این مسائل مهم به عنوان محور و اساس فعالیتهای تربیتی و پرورشی محتاج دقت و توجه فراوان می‌باشد.
« اردو نمی‌بریم برای اینکه بچه را را با تجملات مأنوس کنیم و همه مشکلات و مسئولیتها را از روی دوش آنها برداریم. بلکه اردو می‌بریم تا عملاٌ‌به بچه‌ها نظم در زندگی فردی و اجتماعی روزمره، همکاری، خدمت، مسئولیت پذیری، وقت شناسی و استفاده از کمترین امکانات برای مبارزه با مشکلات را آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا عملاٌ دقت، ظرافت، پاکیزگی، خلاقیت، ادب و متانت، خوش روئی، احترام متقابل و قدرت انتقاد و بررسی بچه‌ها آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا توان جسمی و روحی بچه‌ها را تقویت کنیم و خلاصه اردو می‌بریم که آینده سازان جامعه اسلامی‌را آماده کنیم برای ساختن فردایی خوب و مطمئن. » [1]
بنابراین با توجه به نقش و اهمیتی که اردوهای تربیتی – آموزشی در تعلیم و تربیت جدید دارد براستی چرا برگزاری اردوهای تربیتی – آموزشی مورد استقبال مربیان قرار نمی‌گیرد ؟ چه عواملی را می‌توان به عنوان موانع اصلی در این راه برشمرد ؟چرا مدیران و معلمین عنایت خاصی به این امر مهم ندارند ؟ و چه عواملی باعث شده است که اردوهای تربیتی – آموزشی بعنوان یک آموزش رسمی‌شناخته نشده است ؟ چرا اردوها برای جامعه ما ناشناخته باقی مانده یا حداقل اهمیت آن کمرنگ جلوه کرده است ؟ و بالاخره چرا تحقیقات کمی‌در این باره شده است و هزاران چرا. ..
تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به سئوالات فوق می‌باشد و از آنجایی که برنامه‌ریزی بدون پشتوانه اطلاعاتی و پژوهشی امروزه امکان پذیر نیست. لذا بررسیهای پژوهشی در این رابطه میتواند ما را درپیشبرد اهداف کمک موثر نماید و جواب سئوالات را برایمان روشن سازد و همچنین راه‌حلهای مناسبی را ارائه نماید.
اهمیت تحقیق : با توجه به موضوع، با توجه به زمینه‌ها و با توجه به سئوالات اساسی و با توجه به تجربیات باید اظهار کرد، برای اینکه تعلیم وتربیت از چارچوب محدود مدرسه خارج شود و کارکردهای اجتماعی آن در پهنه توسعه اقتصادی و سیاسی، اجتماعی، فرهنگی جامعه روشن گردد و دانش آموزان با محیط زندگی خود سازگار گردند. باید فعالیتهای اردویی سرلوحه روشهای نوین آموزش و پرورش قرار گیرد.
چنین تحولی مستلزم اتخاذ تغییر در محتویات برنامه‌های آموزش و پرورش است. برای اینکه ما آموزش و پرورش پویا و فعال و سازنده داشته باشیم باید برگزاری اردوهای تربیتی - آموزشی را درکنار فعالیتهای دیگر آموزشی قرار دهیم و معلمین مربوطه از آمادگی لازم و آموزش کافی در این زمینه برخوردار باشند. نهاد آموزش و پرورش برای برگزاری فعالیتهای اردویی دانش آموزان باید ملزم به ارائه مجوز و پرداخت هزینه‌های موجود باشد تا راه برای اردو رفتن دانش آموزان باز باشد و دانش آموزان بتوانند همگی با امید و نشاط به آینده در آن شرکت کنند و معلمین از بار مسئولیت اردو بردن دانش آموزان شانه خالی نکنند.
هدف اصلی آموزشهای جدید تنها پرداختن به ذهنیات و حافظه دانش آموزان نیست بلکه پرورش انسان سالم و با شخصیت مطلوب و خلاق ملاک این امر مهم است. در این پژوهش شناسایی راههای تثبت کارکردهای اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان مکمل و تکمیل کننده در نظام آموزش و پرورش است.
روش تحقیق
چون محقق سعی دارد نظرات و دیدگاههای معلمین را نسبت به برگزاری اردوها و تأثیر آن بر رشد شخصیتی دانش آموزان جویا شود، لذا مناسب به نظر می‌رسد که از تحقیق توصیفی استفاده شود.
روش جمع آوری اطاعات
برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای تهیه گردیده است که دارای 28 سئوال بسته و 1 سئوال باز می‌باشد که این پرسشنامه‌ها در اختیار معلمان منطقه تبادکان قرار گرفته تا نظرات آنان در خصوص اردوها و تأثیرات آنها بر رشد شخصیت دانش آموزان بررسی شود.
جمعیت و نمونه آماری
جمعیت آماری در این پژوهش، کلیه دبستان‌های پسرانه منطقه تبادکان می‌باشد که شامل 120 آموزشگاه بوده و از بین آنها تعداد 60 دبستان به طور خوشه‌ای ساده انتخاب و از هر دبستان تعداد 1 معلم به طور خوشه‌ای به مرحله انتخاب رسیده است.
سابقه تحقیق
آنچه که در خصوص برگزاری اردوها و رشد شخصیتی دانش آموزان در کتابها و منابع آمده است و یا توسط پژوهشگران دیگر مورد بررسی قرار گرفته است تحت عنوان سابقه تحقیق در فصل دوم مفصل بیان شده است. در این قسمت تاریخچه و سیر تحول اردوها و فلسفه اردو و انواع اردوهای تربیتی – آموزشی و اهداف و اصول برنامه‌ریزی و مدیریت اردو و همچنین خصوصیات و ویژگیهای کودکان دبستانی و پرورش خلاقیت و تعریف شخصیت و فایده و شناخت اصول و مراحل رشد و چهار مرحله رشد شناختی کودک از دیدگاه پیاژه و بالاخره رشد و تکامل شخصیت مطلوب آمده است و در قسمت مطالعه علمی چند نمونه از کارهای تحقیقی که تا کنون توسط پژوهشگران انجام گرفته است به شرح ذیل می‌باشد.
1- بررسی نظرات دانش آموزان و مربیان در خصوص اردوهای دانش آموزی در سال تحصیلی 74-1373 شهرستان فریمان در مقطع ابتدایی توسط آقای جواد خوشه بست دانشجوی دورة کارشناسی
2- ارزشیابی برنامه‌های اردویی دانش آموزان ( پیشتازان – دانش آموزان ممتاز علمی و اخلاقی ) پسر مقطع متوسطه از دیدگاه دانش آموزان و مربیان آموزش و پرورش استان خراسان در سال تحصیلی 74-1373 توسط آقای مجید یعقوبی دانشجوی دورة کارشناسی به راهنمایی استاد آقای حمید اصغری پور.
3- بررسی و مقایسه نظرات دانش آموزان و مربیان در بارة اردوهای دانش آموزی منطقه کلات در سال 1373 توسط دانشجویان حسین هاشمی‌در بندر و حسین وحیدی انجام گرفته است.
4- اردوی تربیتی: چگونه و با کدام برنامه ( شامل تمام جزئیات و دستورالعملهای اردویی در طی دو اردو که در شهرستان نوشهر انجام گرفته است. ) توسط آقای قاسم کریمی و خانم پروانه سبزه پرورد که در زمستان 1374 به چاپ رسیده است.
5- جزوات اصول بهداشت محیط، ویژة آموزش اردویی مربیان، که توسط معاونت پرورشی آموزش و پرورش خراسان، کارشناسی کانون‌های فرهنگی و تربیتی و امور اردوگاهها تکثیر شده است.
6- جزوه اردوهای یک روزه که توسط اداره کل اردوها و اماکن تربیتی در سال 1374 در آموزش و پرورش ناحیه 5 مشهد تکثیر شده است.
7- جزوات آموزشی مربیان تربیتی ویژه آموزشهای اردویی دومین دوره آموزش اردویی مربیان، شامل معرفی چند بازی « کاغذ و تا » توسط کارشناسی فعالیتهای گروهی واحد دانش آموزی 1371
8- جزوات مدیریت اردویی – سرپرستی در کوه، توسط آقای ابوالقاسم آریان پور تهیه و تنظیم شده و به وسیله انجمن کوهنوردی آموزشگاههای سبزوار درتابستان 76 تکثیر گردیده است.
9- آمار، گزارش و خاطره یک نگارنده از نحوه برگزاری اردوهای کانون اصلاح و تربیت زندانهای کشور در روزنامه رسالت
10-گزارش یک خبرنگار از اردوهای کانون اصلاح و تربیت کودکان و نوجوانان و نامه یک جوان به مسئولین اردوها در تاریخ سه شنبه 17 شهریور 1371 در روزنامه رسالت به چاپ رسیده است.
محدودیت‌های تحقیق
اصولاٌ هر تحقیق و پژوهشی دارای محدودیت‌ها و کاستی‌هایی می‌باشد که محقق باید آنها را مد نظر داشته باشد. مثلاٌ وقتی که در تحقیقی روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه است چنانچه محقق قبل از انجام مصاحبه مشکلات را پیش‌بینی نکند ممکن است در هنگام مصاحبه رابطه که عامل مهم در مصاحبه است برقرار نشود.
الف ) محدودیت‌های قابل کنترل
هر تحقیق بنا به شرایط و موقعیت و موضوع مورد بررسی، محدودیت‌هایی دارد. از آن لحاظ که موضوع تحقیق پیرامون اردوهای تربیتی – آموزشی است بیشتر در این زمینه پژوهش شده و اردوهای دیگر را مد نظر قرار نداده است و به لحاظ وقت کم و محدودیت زمانی دانشجو که به عنوان واحد کار مقدماتی برای یک ترم محسوب می‌شود بنابراین محقق تنها به نظر سنجی پرداخته است و از روشهای دیگر مثل مصاحبه و مشاهده و پارامترهای دیگر در تحقیق استفاده نکرده است و نتایج حاصله منتج از روش توصیی است که از معلمین و مربیان منطقه تبادکان با توجه به شرایط و سلیقه آنان نظر خواهی شده است.
در این پژوهش محقق فقط مدارس پسرانه تبادکان را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و با توجه به عنوان موضوع دنبال آن است که آیا اردوهای تربیتی میتواند بر رشد شخصیت دانش آموزان تأثیر بگذارد و یا خیر ؟
و بالاخره اینکه این تحقیق در سال تحصیلی 78-1377 انجام گرفته است و ممکن است با گذشت زمان از لحاظ کم و کیف نتایج حاصله دستخوش تغییرات شود.
ب ) محودیت‌های غیر قابل کنترل
با توجه به نقش واهمیت، اردوها در جامعه ما مهم تلقی نشده است و هنوز جایگاه آن در مراکز آموزشی و مردم باز نشده است لذا در این زمینه تحقیقات و منابع کمی وجود دارد و برخی از محدودیت‌های غیر قابل کنترل در این پژوهش عبارتند از :
1- عدم دسترسی و فقدان منابع اطلاعاتی معتب ردر خصوص موضوع تحقیق.
2- دخالت سلیقه معلمان و مربیان در پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.
3- تأثیر مکان و زمان و شرایط پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.
4- وجود وقت بسیار کم و مشکلات درسی محقق در این پژوهش.
فصل دوم : پیشینه تحقیق
مقدمه
درادبیات تحقیق هدف آشنایی نظری و اطلاعات عملی در بارة تعریف و اهداف موضوع موردپژوهش است. خوانندگان محترم اطلاعات تازه‌ای پیرامون مضامین علمی موضوع کسب می‌نمایند. لذا محقق در مقدمه این بخش به بیان خلاصه‌ای از نتایج و بررسیهای کتب و منابع مختلف در مورداهمیت علمی موضوع تحقیق پرداخته است.
آموزش در فضای آزاد به مفهوم گسترده اش تمام فعالیتهایی را در بر می‌گیرد که به طور مستقیم به امر آموزش و درک محیط طبیعی و استعانت عاقلانه از آن می‌پردازد. آموزش در این برنامه از طریق اجرای اردوها در فضای آزاد و در آزمایشگاه طبیعت صورت می‌گیرد.
با این وجود، آموزش در فضای آزاد به طور اخص تنها از یک جنبه تخصصی مربوط به آموزش و پرورش بررسی خواهد شد بدین معنی که این برنامه بخشی است که تکمیل کننده کل برنامه درسی است یعنی آموزش در فضای آزاد موجب پیشرفت و ترقی تمام رشته‌های درسی از پیش دبستانی تا دورة دانشگاه خواهد بود.
اهمیت و ضرورت شناخت انسان
گر چه نتوانی بدنی چیستی جهد کن چندان که دانی کیستی
« گفته می‌شود که علیرغم مطالعات و تحقیقات وسیعی که در قرون 19 و 20 توسط فلاسفه و متفکران تعلیم و تربیت و روان شناسان و حتی بعضی ازنویسندگان و هنرمندان در موردانسان صورت گرفته و حاصل نظریه‌های آنان در کتابهای متعددی درج و منتشر شده است. ولی انسان امروز از هر روزی مجهول تر و متزلزل تر است و احتیاج به تربیت دارد. » [2]
بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان
| دسته بندی | مدیریت |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 49 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 36 |
بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان
چکیده:هدف ا صلی این پژوهش بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان دختر پایه پنجم مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم مقطع ابتدایی شهرستان رشتخوار در سال تحصیلی 89-88 بود. که تعداد 60 دانش آموز دختر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل ( هر گروه 30 نفر ) قرار گرفتند پژوهش حاضر ، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزارهای پژوهش مشتمل بود بر آزمون سلامت روان کلدبرگ ، آزمون عزت نفس کوپر اسمیت و راهنمای عملی آموزش مهارت های زندگی. ضریب پایایی پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ 91 % محاسبه شده است . تحقیقات متعدد ضریب پایایی مقیاس عزت نفس کوپراسمیت را تایید کرده اند، علامه ( 1384) نیز با اجرای این مقیاس بر روی یک نمونه دانش آموز پایایی این مقیاس را با روش تنصیف 83 % و با روش آلفای کرونباخ 84 % بر آورد کرده است .
در روش تجزیه و تحلیل داده ها ، ازآزمون آماری t گروههای مستقل، استفاده شد و این نتایج حاصل شد.
1-آموزش مهارتهای زندگی ، سلامت روان دانش آموزان را بهبود می بخشد.
2-آموزش مهارتهای زندگی، عزت نفس دانش آموزان را بهبود می بخشد.
3- تاثیرآموزش مهارتهای زندگی بر نشانه های جسمانی واضطراب و بی خوابی معنا دار بوده است ،اما بر نارسا کنش وری اجتماعی و افسردگی معنا دار نبوده است.
4- تاثیرآموزش مهارتهای زندگی بر عزت نفس کلی،عزت نفس اجتماعی،عزت نفس تحصیلی معنا دار بوده است.اما بر عزت نفس خانوادگی معنا دار نبوده است.
|
مقدمه:
با توجه به تغییرات و پیچیدگی های روز افزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی ، آماده سازی افراد ، جهت رویارویی با موقعیت های دشوار ، امری ضروری به نظر می رسد به همین دلیل روان شناسان جهت پیشگیری از بیماری های روانی و نابهنجاری های اجتماعی ، آموزش مهارت های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده اند. «آموزش مهارت های زندگی به مجموعه ای از توانایی هایی گفته می شود که زمینه سازگاری رفتار مثبت و مفید را فراهم می آورد و این توانایی ، فرد را قادر می سازد که ضمن پذیرش مسئولیت های اجتماعی خود ، بدون لطمه زدن به خود و دیگران بتواند به شکل موثری با خواست ، انتظارات و مشکلات روزانه در روابط بین فردی روبرو گردد(کریم زاده و همکاران، 1388) .
آنچه که امروز تحت عنوان مهارت زندگی مشهور است تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست بلکه بسیاری از این مهارت ها در لابه لای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین بیان شده است.«اهمیت و ضرورت آموزش مهارت های زندگی زمانی مشخص می شود که بدانیم آموزش مهارت های زندگی موجب ارتقای تواناییهای روانی – اجتماعی می گردد این تواناییها فرد را برای برخورد موثر با کشمکشها و موقعیت های زندگی یاری می بخشند و به او کمک می کنند تا با سایر انسانهای جامعه ، فرهنگ و محیط خود مثبت و سازگارانه عمل کند و سلامت روانی خود را تامین نماید بدین ترتیب ، تمرین مهارت های زندگی موجب تقویت یا تغییر نگرشها ، ارزشها و رفتار انسان می گردد(ناصری ، 1384).«در نتیجه با پدیدآمدن رفتارهای مثبت و سالم بسیاری از مشکلات بهداشتی قابل پیشگیری خواهند بود. بنابراین کمک به کودکان در رشد و گسترش مهارت های مورد نیاز برای زندگی مطلوب ایجاد یا افزایش اعتماد به نفس در برخورد با مشکلات و همچنین کمک به آنان در رشد و تکامل عواطف و مهارت های اجتماعی لازم جهت سازگاری موفق با محیط اجتماعی و زندگی موثر و سازنده ضروری به نظر می رسد(شعاری نژاد ، 1371) . بنابراین با توجه به اهمیت مهارتهای زندگی با اهداف گوناگون پیشگیری و ارتقاء سطح سلامت روانی ضرورت آموزش اینگونه مهارت ها به کودکان برای ما آشکار می شود .
یکی از برنامه های پیشگیرانه ای که در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفته ، آموزش مهارت های زندگی به کودکان هست. سازمان بهداشت جهانی ([1] WHO) برای افزایش سطح بهداشت روانی و پیشگیری از آسیب های روانی و اجتماعی برنامه ای تحت عنوان آموزش مهارت های زندگی تدارک دیده و در سال 1993 در « یونیسف[2] » (صندوق کوکان سازمان ملل متحد) مطرح نموده است، از آن سال به بعد این برنامه در بسیاری از کشورها مورد مطالعه قرار گرفته است (سازمان بهداشت جهانی ، ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی ، 1377).پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفته ، تاثیر این آموزش را بر ابعاد مختلف سازگاری و سلامت روانی نشان می دهد که به طور کلی آموزش مهارت های زندگی و مهارت های اجتماعی در موارد زیر تاثیر مثبت دارد :
رفتارهای اجتماعی مثبت در مدارس (تعامل اجتماعی مثبت بین همکاران)،افزایش توانایی حل مساله – خودآگاهی،کاهش خشم ، اضطراب ، افسردگی ، کمرویی در رفتارهای بزهکارانه،ایجاد جایگاه مهار درونی،مقبولیت اجتماعی،مقابله با بحران،رویارویی اجتماعی،افزایش جرات ورزی،خود پنداره مثبت، مهارت های کلامی و غیر کلامی اجتماعی مناسب ( موت ؛ اسمیت و ورداسکی[3] ، به نقل از ناصری ، 1384).پژوهش ها نشان می دهند که آموزش مهارت های زندگی به ارتقاء بهداشت روانی کودکان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگی کمک می کند و از اساسی ترین برنامه های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می رود . سلامتی ،بخش اصلی یک زندگی شاد است . و مدارس نقش مهمی در آگاه ساختن کودکان و نوجوانان پیرامون مسائل بهداشتی و سلامتی و آموزش مهارت های زندگی به آنان دارند .
حسینی( 1378) ، معتقد است آموزش ، اساسی ترین روش، پیشگیری اولیه است . از طرفی دیگر مهم ترین و موثرترین دوره جهت آموزش پیشگیرانه ، دوره کودکی و نوجوانی است . به همین دلیل متخصصین بهداشت روانی ، آموزش پیشگیرانه در دوره کودکی و نوجوانی را بسیار مورد توجه قرار می دهند .
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش را بر ابعاد مختلف سلامت روان نشان می دهد. مثلاً کاهش معنا دار اضطراب اجتماعی (بوتوین واینگ[4]1982) ، تصور از خود (کروتر[5]،1991) و عزت نفس (اینت،[6]1994) . در بسیاری از بررسی های انجام شده در این زمینه نتایجی دیگر از قبیل افزایش اعتماد به نفس کودکان،بهبود رابطه معلم و شاگرد،کاهش غیبت از مدرسه،و کاهش بد رفتاری آنان حاصل گردید(سازمان بهداشت جهانی،ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی،1377).(انیسکیویچ و وایسونگ، [7]1990) .در پژوهشی که اثر آموزش مهارت های زندگی را در زمینه ی خود آگاهی بررسی نمود، نتایج نشان داد که به دنبال این آموزش دانش آموزان صداقت بیشتر، نوع دوستی بیشتر و پرخاشگری کمتری از خود نشان دادند (سازمان بهداشت جهانی ،ترجمه نوری قاسم آبادی و محمدخانی،1377).در پژوهشی که توسط اسماعیلی(1380)، انجام شد،اثر آموزش درس مهارت های زندگی در تعامل با شیوه های فرزند پروری برعزت نفس دانش آموزان استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد که میانگین نمره عزت نفس دانش آموزانی که درس مهارتهای زندگی را گذرانده بودند و پدرانشان از شیوه تربیتی اقتدار استفاده می کردند، بیشتر از دانش آموزانی بود که درس مذکور را نگذرانده بودند.
حقیقی و همکاران، ( 1385 ) نشان دادند که آموزش مهارتهای زندگی موجب افزایش سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان دختر گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه می شود.
جهت دریافت فایل بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزانلطفا آن را خریداری نمایید