بررسی مفهوم رهبری در جامعه در آثار رومی با تاکید بر مثنوی معنوی

رهبری مسئله ای است که جامعه از آن ناگزیر است ، یعنی هر جا اجتماعی تشکیل شود آن جامعه ، برای رسیدن به اهداف خود و تامین سلامتش احتیاج به یک رهبر شایسته دارد ،‌ که هیچ اجتماعی از آن بی‌نیاز نیست و در این صورت مستند است فراوانی اعم از آیات قرآنی واحدایث وسخنان بزرگان ودانشمندان وجود دارد که ذکر آنها موجب اطاله کلام می‌شود

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	1
فرمت فایل	doc
حجم فایل	27 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	29

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی مفهوم رهبری در جامعه در آثار رومی با تاکید بر مثنوی معنوی

پیش در آمد :

دی شیخ با چراغ همی گشت کرد شهر گز دیو و دد ملو لم وانسانم آرزوست

طبق روایت های مختلف از آدم (‌ع)‌ تا خاتم (ص )‌یکصد و بیست و چهار هزار پیغمبر و ائمه و اولیا همه وهمه آمده اند تا انسان را که (صاحب اختیار وجبر )‌ است هدایت کنند و او را به سرمنزل مقصود و خوشبختی برسانند . ولی از بدو تولد اولین فرزندان آدم ، هابیل و قابیل می بینیم که انسان برای ارضای نیازهای خود چه اعمالی را انجام نمی‌دهد تا به لذت های آنی خود برسد. همانطوریکه هابیل برای حس برتری جویی و خود خواهی و هوا و هوس خود برادرش هابیل را می کشد و این اولین خونی است که بر روی زمین ریخته می شود . اما پیامبران و ائمه و اولیا آمده اند . تا انسان را که (‌ اشرف مخلوقات )‌ است به مکارم اخلاقی برسانند وبه همین دلیل بیشتر روی تهذیب نفس انسانها کار کرده اند اما باید توجه داشت که در درون انسان دو نیروی متضاد اهریمنی وخدایی به طور فطری قرار داده شده است که همیشه این دو نیرو با هم در جدال و کشمکش هستند و این انسان است که باید به تقویت نیروی درونی خود بپردازد تانیروی اهریمنی را وادار به عقب نشینی کند بدین گونه میدان دید و وسعت عملیاتی نیروی خدایی بیشتر میگردد وچنانچه این پیشرفت و روند ادامه داشته باشد ، نیروی اهریمنی بصورت زندانی‌ای در می آید که در غل و زنجیر نیروی خدایی اسیر میگردد ولی به محض اینکه انسان از جاده راستی و درستی منحرف گردد ، نیروی اهریمنی قوی گشته و غل و زنجیر را از هم گسسته و به مرکز فرماندهی نیروی خدایی یعنی عقل نزدیک می گردد و آن را مورد حمله و تهاجم قرار می دهد و آنقدر این حمله را ادامه می دهد تا انسان را مسخر خود کند تا از اینجا به بعد است که دیگر انسان هر روز و هر روز به گمراهی و کجروی بیشتر تمایل پیدا می کند و از نیروی خدایی خود فاصله گرفته و خویشتن خود را گم می کند و سرانجام بدی بر تمام وجود او حاکم گشته و او را درکام خود فرو می برد . تا به ورطه هلاکت و نیستی سوق دهد و به همین دلیل است که پیامبران و ائمه و اولیا را می فرستد که دراین راههای پرخوف وخطر ، دست گیر رهروان راه حقیقت و یا دیگر سالکان وادی طریقت باشند تا انسانها را با چراغ هدایت و روشنگر و بیدار کننده خود به راه درست و مستقیم بکشانند .

چه اگر این فرستادگان و برگزیدگان ودوستان خدا نبودند ،‌ جهان یکباره به دست بشر نابود و معدوم می شد و آثاری از انسان و انسانیت باقی نمی ماند . باید این برگزیدگان باشند ،‌ تاپیروان و سالکان وادی معرفت را به سرمنزل مقصود هدایت برسانند چنانچه گفته اند :

طی این مرحله بی همرهی خضر مکن ظلمات است بترس از خطر گمراهی

و آدمی بعد از پیامبران و ائمه نیاز به اولیاء‌ ، راهبر ، ولی، هادی و مرشد دارد .

مثل انسان و اینها مانند سفر دریایی و کشتی است . چون اینها دریای عرفان و بحر بی پایان دانش و بینش و حکمت ومعرفت معنوی را طی کرده اند و به قله رفیع وادی بیکران طریقت وسیر وسلوک روحانی و مرتبه کمال و سعادت انسانی رسیده اند وانسانها برای این سفر در دریای معرفت و شناخت نیاز به کشتی دارند و سفر دریا بدون کشتی امکان پذیر نیست ،‌اما این کشتی همان راهبر یا شیخ وهادی ومرشد می باشد . و این پیر یا مرشد است که باعث بی خطر شدن سفر در دریای پر تلاطم و طوفانزای زندگی انسان می شود و با صبر و متانت و وقار خود لنگر کشتی را به ساحل نجات می اندازد و انسان را به سلامت در ساحل خوشبختی پیاده می کند .

انسانها هم باید معتقد باشند که برحسب «‌قاعده لطف» خداوندی در هر عصر و زمان باید افرادی ممتاز از اولیاء‌ و برگزیدگان وجود داشته باشند تا این برگزیدگان بر حسب وظیفه کشتی نجات انسانها باشند و مایه ومیزان شناخت اهل هدایت از ارباب ضلالت بشوند و امر بر انسانها مشتبه نشود ،‌ که خود را فراموش کنند و از جاده راستی و درستی منحرف گردند .

همانطوری که فرعون و همه فرعونیان تاریخ در وهم افتاده و ادعای خدایی کرده و میکنند و هر گونه ظلم و ستم را به ملت های خود روا داشته و می دارند و اما فرعون به عنوان نماد و مظهر پلیدی و زشتی در تاریخ ثبت گردیده است و می بینیم که چه ظلم ها وستم ها که برقوم بنی اسرائیل کرد و هیچگونه ترس و پروایی نداشت و هر چه بیشتر می کشت حس خونخواری و خونریزی او بیشتر می گشت وخداوند هم سالیان سال او را به مال وجاه و قدرت مورد آزمایش قرار داد‌،‌ولی فرعون هر چه بیشتر غرق در فساد و گمراهی شد . تا اینکه به دستور خداوند موسایی برای از بین بردن تمامی قدرت و عظمت او قیام نمود و دیدیم که چگونه او را به خواری وذلت انداخت و سرانجام او و یارانش ومزدورانش را در رود نیل غرق کرد .

این داستان و داستانهای دیگر در قرآن نشانه ایست که انسان از خواب غفلت بیدار شده و چشم باز کند و حقایق هستی را دریابدو مطابق با جهت نظام هستی راه تکامل را پیموده و به سعادت واقعی و خوشبختی کامل نایل گردد .

ولی کو گوش شنوا و چشم بینا که بتواند از این داستانها پند و عبرت بگیرد و آنها را سرلوحه زندگی خود قرار دهد و به قول مولانا :

گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ماست آنچه البته به جایی نرسد فریاد است

فرعون مشتی از خروار است و تنها او نبود و نخواهد بود که چنین کرد . بلکه فرعونیان کوچک وبزرگ در طول تاریخ بوده و هست و خواهد بود چرا که انسانها تا به خویشتن خویش باز نگردند وخود را نشناسد چنین خواهد بود و این فرمایش رسول اکرم (‌ص )‌که :

«‌من عرف نفس فقد عرف رب»‌ مصداق میکند . چون انسان تا به خودشناسی وتهذیب نفس خود توجه نکند ‏، امکان ندارد به خدا و اولیا و فرستادگان روی بیاورد و همین امر هم باعث می شود که انسان به نیروهای خدایی خود روی نیاورد . و در نتیجه نیروهای اهریمنی بر اوغالب شده و تمام قدرت و اراده را از انسان سلب کرده و او را به خود پرستی و مال پرستی وادار می کنند . و از اینجاست که انسان به گمراهی و سرکشی و عصیان دچار می شود . پس باید موسایی باشدو بیاید و گوساله پرستان سامری و بت پرستان و زراندوزان را نابود کند ،‌

تا انسانها به خود آیند و به خود شناسی و تقویت نیروهای خدایی خود بپردازند و بدانند که در هر زمان نیاز به راهبر و رهبر دارند . تا به نابودی و نیستی و گمراهی کشیده نشوند. والا تاریخ چیزی جز تکرار روزها نیست و نبوده و نخواهد بود. ناگفته نماند که انسانها باید بیدار و هوشیار شوند و از تجربه ها وزندگی گذشتگان استفاده کنند . تا به دام شیاطین که در هر زمان به هر شکلی نو وجدید انسانها را به بت پرستی به شیوه تازه وادار می کنند ،‌ نیفتند . زیرا که شناخت راه از بیراه در دنیای امروز به قدری مشکل می باشد که گاهی بعضی از سالکان راه طریقت نیز دچار وهم وخیال شده واز نیمه راه باز می گردند و دست از مبارزه وجهاد بر‌می دارند وتن به هزار پستی وزبونی می دهند ، تا به لقمه نانی دست یابند وبه زندگی فلاکت بار چند روزه و بی ارزش دینوی خود ادامه دهند . این ماجرا را در رسیدن مرغان منطق الطیر به خوبی مشاهد می‌کنیم و می بینیم که مرغان برای رسیدن به کوه قاف وسیمرغ چگونه در میان راه تاب و توان خود را از دست می دهند و حتی به هلاکت می رسند و بعضی از آنها به چه پستی و زبونی تن می‌دهند وتنها سیمرغ به راهبری هدهد می تواند خود را به کوه قاف رسانده و چهره حق و محبوب و معشوق را در خود مشاهده کنند و جلو ای از نور حق شوند .

چرا که هر پدیده ای نشانه ای از نشانه های خداوندی است . چه برسد به انسان که خلیفه خداوند بر روی زمین بوده وحامل بار امانت سنگین الهی است پس باید انسان خود را بشناسدو به وظایف خود آگاه گردد تا بتواند این رسالت عظیم ((‌خلیفه الهی ))‌ را به سلامت به سرمنزل مقصود برساند ومولوی هم میخواست با کتاب آسمانی خود این را بگوید که انسانها با پاک کردن نفس وداشتن پیرو ، مرشد و شیخ ،‌ می تواند به قله های بلند هستی دست یابد و لاغیر .

مقدمه :

رهبری مسئله ای است که جامعه از آن ناگزیر است ، یعنی هر جا اجتماعی تشکیل شود آن جامعه ، برای رسیدن به اهداف خود و تامین سلامتش احتیاج به یک رهبر شایسته دارد ،‌ که هیچ اجتماعی از آن بی‌نیاز نیست . و در این صورت مستند است فراوانی اعم از آیات قرآنی واحدایث وسخنان بزرگان ودانشمندان وجود دارد که ذکر آنها موجب اطاله کلام می‌شود .

اما بشر از آغاز زندگی مدنی خود با استفاده از همین اصل رهبری همواره در جهت کمال تعالی مدنی خود بوده ودر فاصله این ابتدا تا انتها مشاهده میشود هرگاه قومی دارای رهبری شایسته وروحانی بوده است آن قوم همواره در جهت ترقی تعالی سیر کرده وغیر اینصورت در مسیر فقر وخونریزی وتزلزل قرار گرفته اند .

مشخصات این رهبران در دو بعد قابل بررسی است ،‌ یکی درونی وسیر انفسی آنها و تسلط و رهبری آنها بر امت و پیروانشان . که در ضمن بیان چگونگی رهبری انبیاء‌ و اولیا و دیگر مردان خدا جابجا و نکته به نکته روشن می شود که چه هنگام این بزرگان امیر بر نفس خودند که آنگاه نفسشان در جهت تلاش وجهاد با نفسانیات مورد بررسی قرارمی گیرد و چه زمانی برای رهبری خلق جانفشانی می کنند .

چنانچه که در طول تاریخ دیدیم خداوند با آنکه پیامبرانی برای راهنمائی مردمان فرستاده و آنها را به راه راست هدایت نموده و با این وضع قرآن کریم می فرماید :‌

«ان لله لا یغیر ما بقوم و اما با نفسهم» ‌مردمان تا خودشان نخواهند سرنوشت آنها را تغییر نمی دهیم پس چگونه است که بشر از رسیدن در تاریخ خود مشخص نمی گرداند تا بدینوسیله مصونیت بیشتری از خطا برای خود بیابد و این کار در شناخت جاذبه های رهبری از دیدگاه مولوی تا حدودی انجام می شود زیرا او مشخصات و مختصات رهبری را در ابعاد گوناگون بر می شمرد .

انبیاء‌ از نوح تا محمد ( ص )‌ و اولیارا واقطاب و مرشدان و پیران و ابدال و دیگران مردان بزرگ را چه از سرگذشت تاریخی ومذهبیشان تا نقطه نظرات اصلاحی ودیگر اعتقاداتشان مورد برسی قرار می دهد و نکات برجسته آنها را برمی‌گزیند و بزرگ می کند و درجهت القا‌ء‌اندیشه خود از آنها کمک می گیرد . ونهایتا اینکه هیچکس منکر رهبری وارشاد نیست اما آنچه شایان توجه هست و باید روی آن کار شود اینست که چه کسی مرشد باشد و چه کسی حکومت کند و رهبر باشد و شرایط این رهبر و رئیس حکومت چگونه باشد ؟‌ !‌ اما از آنجا که خاستگاه اندیشه وفطرت مولوی اسلام است و پایگاه فطری او قرآن مجید است تبیان کل شیء و روشنگر همه چیز و همه امور است و سنت پیامبر واحادیث مروی از پیامبر تشکیل می دهد لذا در مقابل این ارسال رسول که طرف خداوند متعال برای ارشاد وراهنمائی مردمان صورت می گیرد می فرماید مردمان تاخود شان نخواهند سرنوشتشان را تغییر نمی دهیم ،‌این مطلب را هم به روشنی بیان می فرماید : ‌که هر قومی را فرا خور طغیان ونسبت کفر آن قوم عذاب می دهیم . این عذاب چه هنگام از طرف خداوند نازل می‌شود؟

روشن است بعد از انکه خداوند پیامبرانی جهت راهنمایی فرستاد وآنها راه و چاه را به مردمشان دادند و اتمام حجت نهایی را بعمل آوردند بعد از اینها چنانچه اقوامی سرکشی وعصیان نمایند سزاوار عقوبت هستند برای آنکه خداوند عادل بصراحت می فرماید :‌

ماکان ربک مهلک القری بظلم واهلها مصلحون :‌

پروردگار توآنان را که مصلحون وخوبان هستند هلاک نمی کنی و بر همین اساس است که هر قومی را فقط به فراخور طغیان ونسبت کفر همان قوم عذاب میدهد وآنرا تادیبی جهت عبرت اولوادابصار قرارمی دهد ، چنانچه در عهد نوح (‌ع)‌طوفان آب و در عهده ثمود عذاب اهل عاد را وسیله کیفر عصیان قرار داد و از جمله عذاب الهی یکی هم اینست که هرگاه خداوند بخواهد ملتی را عذاب کند آنها را دچار فرمانروایی جبار می کند .

حال برای آنکه دچار فرمانروایان جبار نشویم باید که مشخصات رهبران شایسته را بشناسیم هر چند این شناخت محدود به دیدگاه عارفی وارسته چون مولوی باشد .

رهبر - رهبری

اصطلاح انگلیسی LEADER و واژه مشتق از آن LEADING معادلی دیگر در زبان فرانسه ندارد . رهبر ، رئیسی است طبیعی . او یک راهبر است . فردی است که هدایت یک گروه را هم به جهت ارزش شخصی و هم بخاطر تمایل دیگران را به دنبال خود دارد .

توان تأثیر بر رفتار جمعی یک گروه و هدایت اعمال و رفتار اجتماعی را داراست . واژه رهبری پدیده تبلور رفتارها ، ممارست و پویایی یک گروه را تحت تأثیر یک رهبر می‌رساند . رهبری ، از جهت رهبر مستلزم برخورداری از صفات و ویژگیهای طبیعی یک رئیس (اقتدار ، استعدادهای موجد محبت و حتی در مواردی برتری جسمانی) است .

در مواردی چند ، وضع اجتماعی و اعتبار کسب شده ، فرایند شناسایی و پذیرش رهبر را تسهیل می کند . از جهت کسانی که به دنبال یک رهبر حرکت می کنند ، رهبری مستلزم آن است که تحت تأثیر قرار گیرند ، به دنبال فرمان روند و به حرکت درآیند ، بدون آنکه احساس فشار یا اجبار کنند .

بررسی مفهوم رهبری در جامعه در آثار رومی با تاکید بر مثنوی معنویطرح توجیهی بررسی مفهوم رهبری در جامعه در آثار رومی با تاکید بر مثنوی معنویدانلود بررسی مفهوم رهبری در جامعه در آثار رومی با تاکید بر مثنوی معنویروانشناسیرهبری در جامعهمثنوی معنویآثار رومی با تاکید بر مثنوی معنویدانلود طرح توجیهیپروژه دانشجوییدانلود پژوهشدانلود تحقیق

بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان

پروژه فعالیتی است که از نظر آموزش و پرورش دارای ارزش می‌باشد و متوجه هدف معینی است واحد کار مستلزم بررسی و جمع آوری اطلاعات و یافتن راه حل مطالعه و انجام کار عملی است

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	111 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	99

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزان

چکیده

پروژه فعالیتی است که از نظر آموزش و پرورش دارای ارزش می‌باشد و متوجه هدف معینی است. واحد کار مستلزم بررسی و جمع آوری اطلاعات و یافتن راه حل مطالعه و انجام کار عملی است.

فراگردهای این پروژه که در واحدهای آموزشی صورت گرفته است میتواند در جهت تبحر و تثبیت مطالعات تحقیقاتی دانشجویان‌آتی موثر واقع شود.

اردوهای تربیتی در میان فعالیتهای گوناگون تربیتی از اهمیت و اعتبار ویژه‌ای برخوردار است. اردو یکی از بهترین و مناسب ترین شرایطی است که می‌توان طی آن به تعلیم و تربیت کودکان، نوجوانان و جوانان پرداخت. به جرأت باید گفت سازندگی اردو تا حدی است که چه بسا نتوان با روزها و ماهها کار معمولی در خانه و مدرسه به نتایج مطلوب آن رسید.

تشکیل اردوگاهها واختصاص بودجه‌ای قابل توجه به آن، آموزش مربیان ویژه و اجرای برنامه ریزی دقیق و حساب شده از مواردی است که هم اکنون اغلب کشورهای جهان با درک آثار کار اردویی توجه خاصی بدان مبذول می‌دارند و یکی از ارکان تربیتی خود را بر محور اردو قرار داده اند و به عنوان کاری پرارزش و پراعتبار، آینده ساز و بسیار مهم تلقی می‌شود.

بنابراین با توجه به اهمیت اردوهای تربیتی و پیشرفت‌های پیچیده صنعتی و شهری و مسائل روزافزون فساد اخلاقی و جوامع شهری و تهاجمات فرهنگی بیگانگان از اهم وظایف آموزش و پرورش و دستگاهها و مراکز فرهنگی و تربیتی اهتمام فراوان نسبت به برگزاری اردوهای تربیتی در سطح مدارس کشور می‌باشد. اگر علاقمند به فرهنگ خودی هستیم و به آب و خاک کشورمان عشق می ورزیم وهنوز به آرمانها مقدس اسلام پایبند هستیم باید در جستجوی این کار مهم برآئیم.

فصل اول : کلیات

مقدمه

قل سیرو فی الارض فانظروا کیف بداٌ الخلق عنکبوت -‌آیه 191

بگو در زمین گردش کنید و ببینید که خداوند چگونه خلقت را به وجود آورده است.

بدون شک در هر عصر و زمانی مقتضیات خاصی را ایجاب می‌کند. زمانی بود که سفر کجاوه و درشکه و اسب غرورآمیز و افتخار انگیز بود. ولی امروزه آنها جای خود را به قطارها و جت‌های سریع السیر داده اند. در اروپای قرون وسطی، ‌محتوای کتابهای درسی را کلیسای کاتولیک تعیین می‌کرد و منطق، منطق ارسطویی بود و هر نوع بدعت و نوآوری محکوم می‌شد. جز آنچه که در کتاب‌های پیشینیان آمده بود مورد قبول قرار نمیگرفت. مردم برای حل مسائل و مشکلات خود تنها به نوشته‌های فلاسفه گذشته مراجعه می‌کردند و چنانچه در این نوشته‌ها راه حلی پیدا نمی‌شد مسائل را غیر قابل حل می‌دانستند.

ولی امروزه متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که آموزش مطلوب موقعی صورت می‌گیرد که اولا ٌ : متناسب با رشد شاگردان باشد. ثانیاٌ شاگردان در اجرای آن نقش فعالی داشته باشند و این امکان پذیر نیست جز در سایه تحقیق مستمر و پیگیر در هر شرایط و زمان. در جامعه امروز همه ملتها با هر نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته و یا در حال پیشرفت، به مسأله تربیت توجه دارند و آموزش و پرورش نسبت به دیگر فعالیتهای اجتماعی در مقیاس جهانی از اولویت خاصی بهره مند است. این توجه شدید بی دلیل نیست و بر منطقی قوی بنیاد شده است. دنیای امروز، تربیت فرزند را از نیازهای اولیه بشریت می‌شناسد. در زمان قدیم که زندگی انسان به صورت بدوی و ساده بود آنچه از پدر و مادر و محیط خود به خود به نسل جوان منتقل می‌شد به قدر کافی سازنده بود و فرزند شرایط زندگی را از طبیعت و تحت تأثیر محیط فرا می‌گرفت. در ان زمان به کوشش عمدی و گسترده برای تربیت فرزندان چندان نیازی نبود. ضرورت تربیت عمدی از زمانی جلب توجه کرد که صورت پیشرفته و پیچیده زندگی و کسب آمادگی برای مقابله با مسائل تازه و روزمره ایجاب می‌کرد و این آمادگی خود به خود و بدون تلاش فراهم نیامد.

به مرور زمان و هر قدر زندگی صورت کامل تر و پیچیده تری به خود گرفت نیاز به تربیت عمدی با شدت بیشتر احساس شد و کوشش پیگیر خانواده و جامعه را در تربیت اجتناب ناپذیر ساخت.

نظر به اینکه از راه تعلیم و تربیت می‌توان موجبات رشد فردی و رفاه جمعی را فراهم نمود، می‌توان گفت تعلیم و تربیت در زندگی انسان نقش مهمی‌دارد و بطور کلی پرورش استعدادهای فردی، تحکیم پایه‌های زندگی جمعی، گسترش آرمان‌های دمکراتیک و ایجاد تفاهم میان افراد انسانی در سایه تعلیم و تربیت صورت می‌گیرد.

در بیان اهمیت تعلیم و تربیت همین بس که گوهر آدمی منوط بدان است. مراقبت‌هایی که تحت عنوان تعلیم و تربیت به آدمی ارزانی داشته می‌شود. شرط لازم برای نیل او به مرحله کمال انسانی است.

پس از انقلاب اسلامی‌توجهی خاص از جانب دست اندرکاران تعلیم و تربیت نسبت به برگزاری اردو و بالا بردن کیفیت آن مبذول شده و از این رهگذر تجربیات بسی ارزشمند بدست آمده است. پرواضح است که در یک کار رشد یابنده به تجربیات جدیدی دست می یابیم که بعضاٌ مخالف مراحل اولیه کار است و همین امر دلالت بر مسیر تکاملی و بالندة آن حرکت دارد. آن چه در اینجا به عنوان یک پیشنهاد براری برگزاری اردوهای دانش آموزی مطرح می‌گردد در حقیقت تجربه‌ای است برآمده از فعالیت‌های بسیاری از دوست داران مسائل تربیتی و علی‌رغم اینکه در پاره‌ای از موارد به نقد و مخالفت با روش‌های فعلی اردو می‌نشیند در کل خود را مدیون آنها می‌داند. ولی در عین حال پیشنهادها و طرح‌های ارائه شده در این مجموعه، خود وجوداختلاف با روش‌های فعلی را به نوعی بازگو می‌کند و از این رهگذر نقاط ضعف اردوهای کنونی نیز آشکار می‌شود.

امروزه اردوهای تربیتی می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در پرورش و رشد و شکوفائی نسل آینده ساز جامعه اسلامی ایران محسوب شود.

بنابراین یکی از برنامه‌های مهم و قابل توجه که در رشد و شکوفائی شخصیت فردی و اجتماعی دانش آموزان و غنی ساختن اوقات فراغت آنان نقش بسزایی دارد، اردو و فعالیتهای اردویی است و این زمانی می‌تواند یک اردوی مؤثر باشد که با برنامه‌ریزی صحیح و زمان بندی لازم و اهداف مشخص همراه باشد.

وقتی اردو می‌تواند موجب تقویت روحیة دانش آموزان و تربیت اجتماعی آنان شود که توسط مربیان مجرب و اردو رفته و دوره دیده انجام گیرد که اگر بدون برنامه و بدون هدف و انگیزه باشد و از مربیان مجرب استفاده نگردد می‌تواند نقش بسیار زیادی برای تضعیف روحیة دانش آموزان داشته باشد و نه تنها مفید نیست بلکه مضر هم می‌باشد.

پس اگر اردو با هدف و برنامه‌ریزی مشخصی صورت گیرد می‌تواند استعدادهای نهفته و بالقوة دانش آموزان را به استعدادهای بالفعل تبدیل کرده و گامهای مؤثر در راستای حفظ ارزشهای مقدس و الای اسلام بردارد.

یک اردوی خوب و مفید باید از اهداف خاصی برخوردار باشد. قبل و بعد و حین اردو با برنامه همراه باشد و بتواند قوة مسئولیت را در دانش آموزان تقویت کند و موجب تربیت اجتماعی گردد.

تعریف عملیاتی مفاهیم در متغیرها

بررسی : جمع آوری اطلاعات موجود از نظر و دیدگاههای مربیان و معلمین ( اولیای مدرسه ) مقطع ابتدائی

میزان تأثیر : منظور میزان تغییرات حاصله که به صورت نگارش مثبت یا منفی ظاهر می‌شود و منجر به پویائی و کاهش معضلات آموزشی و تربیتی می‌گردد.

اردو : محل تجمع افراد برای تمرین و تفریح است و در نظام فرهنگی اردو به معنای تجمع افراد در مکانی جهت کسب دانایی و توانایی و سازگاری اجتماعی است.

تربیتی : فراهم کردن عوامل و زمینه‌های مناسب برای به فعالیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب.

رشد شخصیت : تکامل در پیشرفت همه جانبه ابعاد وجودی فرد اعم از رشد عقلانی و قوای ذهنی و جسمی

معلمین مربوطه : معلمینی که حداقل 24 ساعت در هفته در دبستان حضور داشته باشند.

دیدگاه :‌ عقاید و نظرات و نگرش‌های معلمین و مربیان ( اولیای مدرسه ) در مورد اردوهای تربیتی – آموزشی.

عنوان تحقیق

با توجه به اینکه در اردوها بسیاری از مسائل تربیتی و آموزشی وجود دارند که بر شخصیت دانش آموزان به طور حتم تأثیر خواهد گذاشت، لذا محقق برآن است تا نظرات و دیدگاه معلمین را نسبت به این مهم به رشته تحریر درآورد. لذا موضوع تحقیق عبارت است از :

بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی

بر رشد شخصیت دانش آموزان پس مقطع ابتدایی منطقه تبادکان از دیدگاه معلمین مربوطه در سال تحصیلی 78-77

اهداف تحقیق

بررسی و شناخت علل و عوامل اردوهای تربیتی – آموزشی در رشد اجتماعی دانش آموزان از دیدگاه معلمین مربوطه

آشنائی با نظرات معلمین نسبت به نقش اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد اخلاقی دانش آموزان تحقیق و مطالعه دیدگاههای معلمین مربوطه نسبت به نقش اردوهای تربیتی -‌ آموزشی در کاهش انحرافات دانش آموزان

آگاهی از نظرات معلمین نسبت به تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد قوای ذهنی و جسمی‌دانش آموزان

بررسی میزان تفاوت و نگرش معلمین و مربیان نسبت به نقش و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی

سئوالات تحقیق

1- آیا برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی با توجه به اهمیت نیازهای رشد شخصیت دانش آموزان دورة ابتدائی تهیه می‌شود ؟

2- برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟

3- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟

4- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد توانائی ذهنی دانش آموزان توجه می‌شود ؟

5- در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی –آموزشی تا چه حد به اهمیت رشد قوای جسمانی دانش آموزان توجه کافی می‌شود ؟

6- آیا در برنامه‌ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد مفاهیم آموزشی و ایجاد علاقه نسبت به تحصیل در نظر گرفته می‌شود ؟

اهمیت وارزش موضوع تحقیق

الهوا و العبوا فانی اکره ان یری فی دینکم غلظه حضرت رسول اکرم (ص)

رفتار خود را با نرمی و بازی همراه کنید

زیرا دوست ندارم که در راه و روش شما درشتی و خشونت دیده شود.

از دیدگاه نظام تربیتی اسلام، انسان به اراده خداوند خلیفه خدا در روی زمین قرار داده شده است.

پس باید خدایگونه شود و به اخلاق الهی آراسته گردد و مظهر اسماء الحسنی شود. او در حرکت از خودی خود و رسیدن به لقاء الله در مسیر و حرکتی دائمی است و در این راه از تمامی موهبات خداوندی که بدو عطا شده است اعم از اعضاء و جوراح و نیروهای نهانی خویش استفاده می‌نماید. چون معلومات و مهارت‌های مختلف انسان جنبه اکتسابی دارد. لذا برای به فعلیت درآوردن استعدادها و قوای خویش اعم از ظاهر و باطن لازم است به آموزش و تمرین بپردازد و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی برای رسیدن به کمال لایق انسانی در همینجا آشکار می‌شود.

بطور کلی اهم اهداف اردوهای تربیتی – آموزشی در سه بخش خلاصه می‌شود :

1- ساختن شخصیت انسانها و تربیت و تزکیه آنها

2- بهداشت و سالم سازی افراد

3- آمادگی فرد و جامعه برای مقابله با تجاوزگران به حریم حق و اسلام و همچنین احقاق حقوق

براین اساس اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان یک روش عملی می‌تواند تحقق بخش اهداف تربیتی اسلام باشد. یعنی پرورش و تزکیه افراد از طریق علم و نه صرفاٌ خواندن و شنیدن و گفتن. به واسطه گردش و یا برخورداری از فرصت‌های فراوانی که در حین فعالیتهای مختلف اردویی بوجود می آید، بهترین موقعیت برای ارائه نکات تربیتی و شناخت ویژگیهای روحی و اخلاقی افراد و القاء ارزشهای الهی بدست می آید. اهمیت این امر در دوران تربیت پذیری ( کودکی، نوجوانی، جوانی ) بیشتر است. لذا این مسائل مهم به عنوان محور و اساس فعالیتهای تربیتی و پرورشی محتاج دقت و توجه فراوان می‌باشد.

« اردو نمی‌بریم برای اینکه بچه را را با تجملات مأنوس کنیم و همه مشکلات و مسئولیتها را از روی دوش آنها برداریم. بلکه اردو می‌بریم تا عملاٌ‌به بچه‌ها نظم در زندگی فردی و اجتماعی روزمره، همکاری، خدمت، مسئولیت پذیری، وقت شناسی و استفاده از کمترین امکانات برای مبارزه با مشکلات را آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا عملاٌ دقت، ظرافت، پاکیزگی، خلاقیت، ادب و متانت، خوش روئی، احترام متقابل و قدرت انتقاد و بررسی بچه‌ها آموزش دهیم. اردو می‌بریم تا توان جسمی و روحی بچه‌ها را تقویت کنیم و خلاصه اردو می‌بریم که آینده سازان جامعه اسلامی‌را آماده کنیم برای ساختن فردایی خوب و مطمئن. » [1]

بنابراین با توجه به نقش و اهمیتی که اردوهای تربیتی – آموزشی در تعلیم و تربیت جدید دارد براستی چرا برگزاری اردوهای تربیتی – آموزشی مورد استقبال مربیان قرار نمی‌گیرد ؟ چه عواملی را می‌توان به عنوان موانع اصلی در این راه برشمرد ؟‌چرا مدیران و معلمین عنایت خاصی به این امر مهم ندارند ؟ و چه عواملی باعث شده است که اردوهای تربیتی – آموزشی بعنوان یک آموزش رسمی‌شناخته نشده است ؟ چرا اردوها برای جامعه ما ناشناخته باقی مانده یا حداقل اهمیت آن کمرنگ جلوه کرده است ؟ و بالاخره چرا تحقیقات کمی‌در این باره شده است و هزاران چرا. ..

تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به سئوالات فوق می‌باشد و از آنجایی که برنامه‌ریزی بدون پشتوانه اطلاعاتی و پژوهشی امروزه امکان پذیر نیست. لذا بررسی‌های پژوهشی در این رابطه می‌تواند ما را درپیشبرد اهداف کمک موثر نماید و جواب سئوالات را برایمان روشن سازد و همچنین راه‌حلهای مناسبی را ارائه نماید.

اهمیت تحقیق : با توجه به موضوع، با توجه به زمینه‌ها و با توجه به سئوالات اساسی و با توجه به تجربیات باید اظهار کرد، برای اینکه تعلیم وتربیت از چارچوب محدود مدرسه خارج شود و کارکردهای اجتماعی آن در پهنه توسعه اقتصادی و سیاسی، اجتماعی، ‌فرهنگی جامعه روشن گردد و دانش آموزان با محیط زندگی خود سازگار گردند. باید فعالیتهای اردویی سرلوحه روشهای نوین آموزش و پرورش قرار گیرد.

چنین تحولی مستلزم اتخاذ تغییر در محتویات برنامه‌های آموزش و پرورش است. برای اینکه ما آموزش و پرورش پویا و فعال و سازنده داشته باشیم باید برگزاری اردوهای تربیتی -‌ آموزشی را درکنار فعالیتهای دیگر آموزشی قرار دهیم و معلمین مربوطه از آمادگی لازم و آموزش کافی در این زمینه برخوردار باشند. نهاد آموزش و پرورش برای برگزاری فعالیتهای اردویی دانش آموزان باید ملزم به ارائه مجوز و پرداخت هزینه‌های موجود باشد تا راه برای اردو رفتن دانش آموزان باز باشد و دانش آموزان بتوانند همگی با امید و نشاط به آینده در آن شرکت کنند و معلمین از بار مسئولیت اردو بردن دانش آموزان شانه خالی نکنند.

هدف اصلی آموزش‌های جدید تنها پرداختن به ذهنیات و حافظه دانش آموزان نیست بلکه پرورش انسان سالم و با شخصیت مطلوب و خلاق ملاک این امر مهم است. در این پژوهش شناسایی راههای تثبت کارکردهای اردوهای تربیتی – آموزشی به عنوان مکمل و تکمیل کننده در نظام آموزش و پرورش است.

روش تحقیق

چون محقق سعی دارد نظرات و دیدگاههای معلمین را نسبت به برگزاری اردوها و تأثیر آن بر رشد شخصیتی دانش آموزان جویا شود، لذا مناسب به نظر می‌رسد که از تحقیق توصیفی استفاده شود.

روش جمع آوری اطاعات

برای جمع آوری اطلاعات پرسشنامه‌ای تهیه گردیده است که دارای 28 سئوال بسته و 1 سئوال باز می‌باشد که این پرسشنامه‌ها در اختیار معلمان منطقه تبادکان قرار گرفته تا نظرات آنان در خصوص اردوها و تأثیرات آنها بر رشد شخصیت دانش آموزان بررسی شود.

جمعیت و نمونه آماری

جمعیت آماری در این پژوهش، ‌کلیه دبستان‌های پسرانه منطقه تبادکان می‌باشد که شامل 120 آموزشگاه بوده و از بین آنها تعداد 60 دبستان به طور خوشه‌ای ساده انتخاب و از هر دبستان تعداد 1 معلم به طور خوشه‌ای به مرحله انتخاب رسیده است.

سابقه تحقیق

آنچه که در خصوص برگزاری اردوها و رشد شخصیتی دانش آموزان در کتابها و منابع آمده است و یا توسط پژوهشگران دیگر مورد بررسی قرار گرفته است تحت عنوان سابقه تحقیق در فصل دوم مفصل بیان شده است. در این قسمت تاریخچه و سیر تحول اردوها و فلسفه اردو و انواع اردوهای تربیتی – آموزشی و اهداف و اصول برنامه‌ریزی و مدیریت اردو و همچنین خصوصیات و ویژگیهای کودکان دبستانی و پرورش خلاقیت و تعریف شخصیت و فایده و شناخت اصول و مراحل رشد و چهار مرحله رشد شناختی کودک از دیدگاه پیاژه و بالاخره رشد و تکامل شخصیت مطلوب آمده است و در قسمت مطالعه علمی چند نمونه از کارهای تحقیقی که تا کنون توسط پژوهشگران انجام گرفته است به شرح ذیل می‌باشد.

1- بررسی نظرات دانش آموزان و مربیان در خصوص اردوهای دانش آموزی در سال تحصیلی 74-1373 شهرستان فریمان در مقطع ابتدایی توسط آقای جواد خوشه بست دانشجوی دورة کارشناسی

2- ارزشیابی برنامه‌های اردویی دانش آموزان ( پیشتازان – دانش آموزان ممتاز علمی و اخلاقی ) پسر مقطع متوسطه از دیدگاه دانش آموزان و مربیان آموزش و پرورش استان خراسان در سال تحصیلی 74-1373 توسط آقای مجید یعقوبی دانشجوی دورة کارشناسی به راهنمایی استاد آقای حمید اصغری پور.

3- بررسی و مقایسه نظرات دانش آموزان و مربیان در بارة اردوهای دانش آموزی منطقه کلات در سال 1373 توسط دانشجویان حسین هاشمی‌در بندر و حسین وحیدی انجام گرفته است.

4- اردوی تربیتی:‌ چگونه و با کدام برنامه ‌( شامل تمام جزئیات و دستورالعملهای اردویی در طی دو اردو که در شهرستان نوشهر انجام گرفته است. ) توسط آقای قاسم کریمی و خانم پروانه سبزه پرورد که در زمستان 1374 به چاپ رسیده است.

5- جزوات اصول بهداشت محیط، ویژة آموزش اردویی مربیان، که توسط معاونت پرورشی آموزش و پرورش خراسان، ‌کارشناسی کانون‌های فرهنگی و تربیتی و امور اردوگاهها تکثیر شده است.

6- جزوه اردوهای یک روزه که توسط اداره کل اردوها و اماکن تربیتی در سال 1374 در آموزش و پرورش ناحیه 5 مشهد تکثیر شده است.

7- جزوات آموزشی مربیان تربیتی ویژه آموزشهای اردویی دومین دوره آموزش اردویی مربیان، شامل معرفی چند بازی « کاغذ و تا » توسط کارشناسی فعالیتهای گروهی واحد دانش آموزی 1371

8- جزوات مدیریت اردویی – سرپرستی در کوه، توسط آقای ابوالقاسم آریان پور تهیه و تنظیم شده و به وسیله انجمن کوهنوردی آموزشگاههای سبزوار درتابستان 76 تکثیر گردیده است.

9- آمار، گزارش و خاطره یک نگارنده از نحوه برگزاری اردوهای کانون اصلاح و تربیت زندانهای کشور در روزنامه رسالت

10-گزارش یک خبرنگار از اردوهای کانون اصلاح و تربیت کودکان و نوجوانان و نامه یک جوان به مسئولین اردوها در تاریخ سه شنبه 17 شهریور 1371 در روزنامه رسالت به چاپ رسیده است.

محدودیت‌های تحقیق

اصولاٌ هر تحقیق و پژوهشی دارای محدودیت‌ها و کاستی‌هایی می‌باشد که محقق باید آنها را مد نظر داشته باشد. مثلاٌ وقتی که در تحقیقی روش جمع آوری اطلاعات مصاحبه است چنانچه محقق قبل از انجام مصاحبه مشکلات را پیش‌بینی نکند ممکن است در هنگام مصاحبه رابطه که عامل مهم در مصاحبه است برقرار نشود.

الف ) محدودیت‌های قابل کنترل

هر تحقیق بنا به شرایط و موقعیت و موضوع مورد بررسی، محدودیت‌هایی دارد. از آن لحاظ که موضوع تحقیق پیرامون اردوهای تربیتی – آموزشی است بیشتر در این زمینه پژوهش شده و اردوهای دیگر را مد نظر قرار نداده است و به لحاظ وقت کم و محدودیت زمانی دانشجو که به عنوان واحد کار مقدماتی برای یک ترم محسوب می‌شود بنابراین محقق تنها به نظر سنجی پرداخته است و از روش‌های دیگر مثل مصاحبه و مشاهده و پارامترهای دیگر در تحقیق استفاده نکرده است و نتایج حاصله منتج از روش توصیی است که از معلمین و مربیان منطقه تبادکان با توجه به شرایط و سلیقه آنان نظر خواهی شده است.

در این پژوهش محقق فقط مدارس پسرانه تبادکان را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و با توجه به عنوان موضوع دنبال آن است که آیا اردوهای تربیتی می‌تواند بر رشد شخصیت دانش آموزان تأثیر بگذارد و یا خیر ؟

و بالاخره اینکه این تحقیق در سال تحصیلی 78-1377 انجام گرفته است و ممکن است با گذشت زمان از لحاظ کم و کیف نتایج حاصله دستخوش تغییرات شود.

ب ) محودیت‌های غیر قابل کنترل

با توجه به نقش واهمیت، اردوها در جامعه ما مهم تلقی نشده است و هنوز جایگاه آن در مراکز آموزشی و مردم باز نشده است لذا در این زمینه تحقیقات و منابع کمی وجود دارد و برخی از محدودیت‌های غیر قابل کنترل در این پژوهش عبارتند از :

1- عدم دسترسی و فقدان منابع اطلاعاتی معتب ردر خصوص موضوع تحقیق.

2- دخالت سلیقه معلمان و مربیان در پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.

3- تأثیر مکان و زمان و شرایط پاسخگویی به سئوالات پرسشنامه.

4- وجود وقت بسیار کم و مشکلات درسی محقق در این پژوهش.

فصل دوم : پیشینه تحقیق

مقدمه

درادبیات تحقیق هدف آشنایی نظری و اطلاعات عملی در بارة تعریف و اهداف موضوع موردپژوهش است. خوانندگان محترم اطلاعات تازه‌ای پیرامون مضامین علمی موضوع کسب می‌نمایند. لذا محقق در مقدمه این بخش به بیان خلاصه‌ای از نتایج و بررسیهای کتب و منابع مختلف در مورداهمیت علمی موضوع تحقیق پرداخته است.

آموزش در فضای آزاد به مفهوم گسترده اش تمام فعالیتهایی را در بر می‌گیرد که به طور مستقیم به امر آموزش و درک محیط طبیعی و استعانت عاقلانه از آن می‌پردازد. آموزش در این برنامه از طریق اجرای اردوها در فضای آزاد و در آزمایشگاه طبیعت صورت می‌گیرد.

با این وجود، آموزش در فضای آزاد به طور اخص تنها از یک جنبه تخصصی مربوط به آموزش و پرورش بررسی خواهد شد بدین معنی که این برنامه بخشی است که تکمیل کننده کل برنامه درسی است یعنی آموزش در فضای آزاد موجب پیشرفت و ترقی تمام رشته‌های درسی از پیش دبستانی تا دورة دانشگاه خواهد بود.

اهمیت و ضرورت شناخت انسان

گر چه نتوانی بدنی چیستی جهد کن چندان که دانی کیستی

« گفته می‌شود که علیرغم مطالعات و تحقیقات وسیعی که در قرون 19 و 20 توسط فلاسفه و متفکران تعلیم و تربیت و روان شناسان و حتی بعضی ازنویسندگان و هنرمندان در موردانسان صورت گرفته و حاصل نظریه‌های آنان در کتابهای متعددی درج و منتشر شده است. ولی انسان امروز از هر روزی مجهول تر و متزلزل تر است و احتیاج به تربیت دارد. » [2]

---

بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزانطرح توجیهی بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزاندانلود بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی ـ آموزشی بر رشد شخصیت دانش آموزانروانشناسیاردوهای تربیتی ـ آموزشیرشد شخصیت دانش آموزانرشد شخصیتمیزان تأثیراردوتربیتیدانلود طرح توجیهیپروژه دانشج

بررسی میزان آشنایی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدایی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

اساس زندگی هر موجود زنده بر تغییر و تحول همراه با دگرگونی متکی است آدمی ذاتاًٌ در حال رشد و تکامل است و حیات هر انسان، بر چگونگی تربیت او در کودکی استوار است آنچه مسلم است، این است که ضمیر کودک در بدو تولد، پاک و عاری از هر گونه تصاویر و نقش بندی است در دوره طفولیت، بویژه قبل از سه سالگی، کم کم صفحات خالی ذهن نقش می‌گیرد و در 4 و 5 سالگی استعدا

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	70 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	66

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی میزان آشنایی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدایی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

فصل اول : مقدمه پژوهش

1-1– مقدمه

اساس زندگی هر موجود زنده بر تغییر و تحول همراه با دگرگونی متکی است. آدمی ذاتاًٌ در حال رشد و تکامل است و حیات هر انسان، بر چگونگی تربیت او در کودکی استوار است. آنچه مسلم است، این است که ضمیر کودک در بدو تولد، پاک و عاری از هر گونه تصاویر و نقش بندی است.

در دوره طفولیت، بویژه قبل از سه سالگی، کم کم صفحات خالی ذهن نقش می‌گیرد و در 4 و 5 سالگی استعدادهای عقلی به مرور آشکار و نمایان می‌شود.

6سالگی، سن ایجاد رابطه کودک با دبستان است. نوآموز خردسال کم کم با مدرسه آشنا می‌شود. معلم کلاس او که با فنون تدریس و علم روانشناسی آشنائی دارد آموخته است که چگونه بیاموزد. او با علاقه و توانائی، لحظات طلائی عمر خود را نثار فراگیرندگان می‌کند و اصول مهمی را که در موفقیت یک معلم موثر است مد نظر دارد.

بچه های مدرسه ابتدائی پرسشگرند. آنها مجذوب محیط اطراف، ‌حیوانات، گیاهان، بدنشان، ‌آسمان و ماوراء آن و انواع پدیده هایی که ممکن است برای آنها سحر آمیز باشند می‌شنوند.

این علاقه مندی ذاتی دانش‌آموزان به علم، به معلم کمک می‌کند تا تدریس علوم به کودک برای معلم نسبتاٌ آسان و لذت بخش باشد.

زمان زمان رشته نظامهای آموزشی است. بطور کلی جامع مشخص کرده است که نظامهای مدرسه ای ما نیازهای جاری را برآورده نمی‌سازند و ما باید به سمت یک بازسازی حرکت کنیم اما از آن مهمتر، شاغلین نظامهای آموزشی به کوششهایی که برای بازسازی صورت می‌گیرد جهات تازه ای داده اند، و برای مسائلی که آموزش و پرورش با آن روبروست دیدگاه سیستمی را ایجاد کرده اند [1].

نخستین طبقه بندی در زمینه هدفهای تربیتی در حیطه شناختی در سال 1956 توسط بلوم و دیگارن پایه گذاری شد.

گرچه پس از تدوین این اثر تا مدتی به آن توجه و عنایتی نشد اما بتدریج در کشور آمریکا با موفقیت و استقامت روبرو شد و سپس در اروپا و سایر نقاط جهان شهرت یافت. علت موفقیت آن به خاطر عقلائی کردن، به نظم درآوردن و ارزشیابی امور آموزشی که مدتهای مدید بر اساس ذهنیات و قضاوتهای شخصی انجام می‌شد، بود.

از مزایای طبقه بندی بلوم این است که وی مطالب را با بیانی آشنا برای معلمان توضیح می‌دهد و فعالیتهای پیچیده یادگیری را به روشنی تقسیم بندی و تفکیک می‌کند و تعداد سطوح و طبقاتی که بلوم در زمینه یادگیری ارائه می‌دهد اندک و سازمان یافته است. همچنین از نظر ساخت از اصل آسان به مشکل پیروی می‌کند [2].

در این طبقه بندی، هدفهای آموزشی ابتدا به سه حوزه شناختی، عاطفی و روانی حرکتی تقسیم شده اند. حوزه شناختی، دانش و معلومات و توانائی و مهارتهای ذهنی را شامل می‌شوند.

حوزه عاطفی با علاقه و انگیزش و نگرش سروکار دارد و حوزه روانی – حرکتی به فعالیتها و مهارتهایی که هم جنبة روانی و هم جنبه جسمانی دارد، مربوط می‌شود [3].

بطور کلی تا وقتی انسان به مشکلی برخورد نکند و زندگی او از روی عادت و یا بر مبنای دور زدن مشکلات سیر کند خلاقیتی در کار نخواهد بود.

ولی همینکه به مشکلی برخورد کرد و خواست آن را حل کند فرایند فکری و اعمالی که متعاقب آن برای حل مشکل ایجاد می‌شود خلاقیت نام دارد و اگر بخواهیم فرضیه پرورش خلاقیت کودک فراهم شود ضروری است در برنامه‌ریزی درسی و تنظیم محتوی، محتوای کتاب و اهداف آموزشی را طوری سازماندهی کنیم که در یادگیری مفاهیم و پرورش آنها، یادگیرنده، خود با توجه به فعالیتهای یادگیری در کلاس و خارج از آن، سبب می‌شود که فرد اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشد و هم زمینه رشد اتکای به نفس و استقلال فکری وعدم وابستگی به دیگران را فراهم کند.

با پیشرفت علوم و پیچیده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شود.

ارضای این نیازها احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد. کسب این علوم در سایر روشهای آموزشی پیشرفته امکانپذیر است. بنابراین وظیفه و مسئولیت معلم نسبت به گذشته سنگینتر و مشکلتر شده است.

چشم انداز تغییر در برنامه درسی علوم اکنون در حال شکل گیری است. اهداف آموزش این درس باید معطوف به شرایط زندگی فردی و رفع نیازهای اجتماعی باشد و برای آماده ساختن دانش‌آموزان جهت ورود به قرن جدید اصلاح ضروری می‌باشد.

از آنجائیکه یکی از اهداف عمده موسسات، آموزش و پرورش فوه تفکر منطقی دانش‌آموزان است این سئوال پیش می آید که آیا نظام تعلیم و تربیت کشور ما به گونه ای طراحی شده که دانش‌آموزان را صاحب تفکر خلاق بکند و منطقی بار بیاورد ؟ آیا محتوای کتاب درسی بطور کلی در جهت منطقی بار‌آوردن تدوین شده است یا نه ؟ و آیا به الگوهای روشهای جدید که بر اساس تفکر منطقی و پرورش خلاقیت پی ریزی شده اند توجهی شده است ؟

در سیستم متمرکز، ‌طراحان و برنامه‌ریزان درسی اهداف محتوا، روشهای تدریس و سازماندهی و ارزشیابی را در قالب کتب درسی تهیه و تدوین می‌کنند بنابراین یکی از جنبه های بررسی و قسمت مهم آن بدون شک بررسی دقیق اهداف و آشنا بودن معلمان با این اهداف می‌باشد که میتوان نتیجه گرفت که سیستم آموزشی در نهایت چه اهدافی را دنبال می‌کند و تمایل دارد فراگیران به چه توانمندیها، نگرش و دانش هایی و تا چه حد و در چه سطحی دست یابند.

حال در پی آن هستیم که معین کنیم میزان آشنایی معلمان با اهداف کتاب علوم تجربی سال چهارم ابتدائی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چگونه است ؟ چون تا معلم با اهداف کتاب درسی آشنائی نداشته باشد نمی‌تواند تغییرات لازم را در شاگردان بوجود آورد.

2-1- بیان مسئله پژوهش :

سه حوزه طبقه بندی بلوم بخصوص اهداف حوزه شناختی ارزش یکسانی ندارد بطوریکه برخی از آنها ارزشمندتر هستند و بیش از انواع دیگر دانش‌آموزان را در جهت درک جهان پیرامون خود کمک می‌کنند از این رو شناخت برنامه درسی و تعیین موفقیت هر کدام می‌تواند کمک شایانی به روند رو به رشد یادگیری فراگیران بنماید.

تغییرات روزافزون علوم و تکنولوژی و نیز اندیشه های نو ایجاب می‌کند تا کتابهای درسی حاوی آخرین یافته های علمی‌باشند. با وجود گذشت یک قرن که آموزش علوم به صورت درسی مستقل در برنامه های درسی مقاطع مختلف وارد شده اما تا امروز کاملاٌ به اهداف خود نرسیده است. با توجه به مطالب عنوان شده ما پژوهشگران قصد داریم به این موضوع بپردازیم که :

میزان آشنایی معلمان علوم با هداف کتاب درسی علوم سال چهارم ابتدائی در ناحیه 3، شهرستان مشهد و ناحیه 6 و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چگونه است ؟

3-1- هدف پژوهش :

هدف کلی پژوهش با توجه به موضوع مشخص می‌شود.

هدف کلی تحقیق :‌

بررسی میزان آشنائی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدائی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است.

4-1- سئوالات پژوهش :

1- آیا هر چقدر آشنایی معلمان با اهداف بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است ؟

2- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب سابقه خدمت معلمان فرق خواهد کرد؟

3- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب سطح تحصیلات معلمان فرق خواهد کرد ؟

4- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب نوع تحصیلات معلمان فرق خواهد کرد؟

5- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب اینکه معلمان دوره ضمن خدمت را دیده اند یا ندیده اند فرق خواهد کرد ؟‌

5-1- بیان فرضیه های پژوهشی :‌

1- هر چقدر آشنائی معلمان با اهداف بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است.

2- هر چقدر سابقه خدمت معلمان بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است.

3- دانش‌آموزانی که معلمین آنها دارای مدرک لیسانس هستند، پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمین دارای مدرک فوق دیپلم و دیپلم دارند.

4- دانش‌آموزانی که معلمین آنها داری دیپلم تجربی هستند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمین دارای دیپلم انسانی دارند.

5- دانش‌آموزانی که معلمین آنها دوره ضمن خدمت را دیده اند دارای پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمینی که دوره ضمن خدمت را ندیده اند هستند.

6-1- تعاریف عملیاتی متغیرها :‌

واژه ها و اصطلاحات در این تحقیق عبارتند از :

1- اهداف کتاب علوم، منظور هدفهای تدوین شده از طرف دفتر تحقیقات و برنامه‌ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش برای کتاب علوم تجربی سال چهارم ابتدائی که برای یک سال تحصیلی تدریس می‌شود « مقاصدی هستند که مبتنی بر تغییر مورد نظر در رفتار شاگرد هستند » [4]

2- آشنائی، میزان آگاهی معلمان از اهداف کتاب علوم سال چهارم ابتدائی که بوسیله یک پرسشنامه محقق ساخته اندازه گیری می‌شود.

3- رشته تحصیلی، منظور شامل دانشسرا، علوم انسانی، علوم تجربی، ریاضی و فنی می‌باشد.

4- سابقه کار، منظور معلمانی است که دارای سابقه کار 5 تا 10 سال، 10 تا 15 سال، 15 تا 20 سال، 20 سال به بالا هستند.

5- مدرک تحصیلی، ‌منظور میزان تحصیلات معلمانی که دارای مدرک دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس هستند.

فصل دوم : پیشینة تحقیق

1-2- نظریه آموزشی :

هر چند آموزش، چه به صورت رسمی و چه به صورت غیر رسمی، یکی از فعالیتهای قدیمی انسان بوده است، ‌بحث در بارة آن به عنوان یک فعالیت علمی و انجام پژوهش و وضع نظریة آموزشی موضوعی نسبتاٌ تازه است. تا این اواخر صاحب نظران بر این عقیده بودند که نظریه های جامع و کامل یادگیری میتوانند معلم را مستقیماٌ در آموزش هدایت کنند. از این رو، ‌روانشناسان پرورشی بیشتر کوششهای خود را صرف انجام پژوهش و وضع نظریه در بارة یادگیری می‌کردند، و چندان توجهی به انجام پژوهشهای آموزشی و تدوین نظریه در بارة آموزش نداشتند.

مشکلات حاصل از این طرز برخورد با آموزش نشان داد که نظریه های یادگیری، هر چقدر که متنوع و کامل باشند، نمیتوانند معلم را از نظریه های آموزشی بی نیاز کنند، و در نتیجه متخصصان آموزشی و روانشانسان پرورشی بر‌آن شدند که به انجام پژوهشهای گسترده در بارة آموزش و وضع نظریه های آموزشی اقدام نمایند.

2-2- تعریف آموزش :

معمولاٌ فعالیتهایی را که معلم به تنهایی با به کمک مواد آموزشی انجام می‌دهد آموزش می‌نامند، چه این معلم در دبستان مشغول آموزش باشد، چه در دبیرستان، چه در دانشگاه، و چه در یک دورة کارآموزی کوتاه مدت، ‌بنا به تعریف، آموزش عبارت است از فعالیتهایی که به منظور ایجاد یادگیری در یادگیرنده، از جانب آموزگار یا معلم طرح‌ریزی می‌شود و بین آموزگاه و یک یا چند یادگیرنده به صورت کنش متقابل جریان می‌یابد. جای تذکر است که این تعریف به آموزش رودرروی کلاسی محدود می‌شود، زیرا در آن بر کنش متقابل بین معلم و یادگیرندة تأکیده شده است، و انواع دیگر آموزش مانند آموزش از طریق رادیو، تلویزیون، کتاب، و از این قبیل را که در آنها کنش متقابل یا رابطة دو جانبة رو در روی بین معلم و دانش‌آموز وجود ندارد شامل نمی‌شود. با این حال، آموزش را میتوان به نحوی جامع تر تعریف کرد، آن طور که علاوه بر آموزش رو در روی کلاسی. سایر انواع آموزش را نیز شامل گردد. بنابراین، میتوان گفت آموزش به هر گونه فعالیت یا تدبیر از پیش طرح‌ریزی شده ای گفته می‌شود که هدف آن ایجاد یادگیری در یادگیرندگان است.

3-2- تعریف یادگیری :

برای یادگیری تعریفهای مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها به جنبه های خاصی از فرآیند یادگیری تأکید می‌کند و جنبه های دیگر آن را نادیده می‌گیرد.

جامعترین تعریفی که تا کنون از یادگیری به دست آمده تعریف هیلگارد و مارکویز است ( کتاب شرطی سازی و یادگیری، ویرایش کیمبل، ‌1968، صفحات 13-1 ). در این تعریف آمده است :‌یادگیری یعنی ایجاد تغییر نسبتاٌ پایدار در رفتار بالقوة یادگیرنده، ‌مشروط بر آنکه این تغییر بر اثر اخذ تجربه رخ دهد.

روانشناسان رفتارها را به دو دستة رفتارهای آشکار و رفتارهای نهان تقسیم می‌کنند. رفتار آشکار به اعمالی که مستقیماٌ قابل مشاهده هستند گفته می‌شود، مانند صحبت کردن نوشتن، ‌راه رفتن، و جز اینها.

رفتار نهان به اعمال درونی فرد که به طور مستقیم قابل مشاهده نیستند گفته می‌شود، مانند یادآوری، تفکر، ‌تخیل، از این قبیل. ما از طریق رفتارهای آشکار به رفتارهای نهان پی می‌بریم.

به قول گیج و برلاینر ( 1984، ص 253 ). « همه روانشناسان نیاز دارند تا رفتارهای آشکار فرد را مورد مشاهده قرار دهند تا تعیین کنند که آیا تغییراتی که یادگیری نام دارند در فرد اتفاق افتاده اند یا نه ».

بنابراین ما برای کسب اطلاع از میزان یادگیری فرد به رفتار قابل مشاهده یا به اصطلاح دقیق تر به عملکرد او مراجعه می‌کنیم. عملکرد نیز مانند رفتار آشکار به جنبة قابل مشاهدة یادگیری اشاره می‌کند، اما تفاوت رفتار با عملکرد در آن است که رفتار به هر گوه عمل شخص گفته می‌شو. در حالیکه عملکرد به نتیجة عمل فرد اشاره می‌کند که در ارزشیابی از میزان یادگیری او مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در واقع عملکرد شخص همان محصول یادگیری اوست. بنابراین، ما با مشاهدة تغییرات حاصل در عملکرد شخص استنباط میکنیم که در او یادگیری اتفاق افتاده است. به قول هلیگارد و باور ( 1975، ص 2 ) تفاوت بین یادگیری و عملکرد، تفاوت بین « دانستن چگونه انجام دادن کاری و عملاٌ انجام دادن آن است »

4-2- مدل عمومی آموزشی :

کوشهای متخصصان آموزشی جهان برای ایجاد نظریه های آموزشی در سالهای اخیر به ثمر رسیده و منجر به پدید آمدن چندین الگو، ‌طرح، ‌شبه نظریه، ‌یا به عبارت متداول تر، مدل آموزشی شده است که ویژگیهای آنها از بسیاری جهات به ویژگیهایی که نظریه‌های آموزشی باید دارا باشند شبیه هستند. این مدلها همه دارای عناصر کم و بیش مشابهی هستند که فعالیتهای آموزشی معلم را به طور نظام دار در یک رشته مراحل متوالی و منطقی ارائه میدهند. معروفترین آنها مدل عمومی آموزش نام دارد. این مدل ابتدا به وسیلة رابرت گلیزر ( 1962 ) ایجاد شد وبعدها کسان دیگری از جمله جان دی چکو (1968 )، ‌دیوید مایلز و راجر رابینسون ( 1971 )، و گیچ وبرلاینر ( 1984 ) در آن تغییراتی دادند.

این مدل فعالیتهای عمدة معلم را در پنج مرحله نشان می‌دهد.

مرحله 1 :‌فعالیتهای پیش از آموزش :‌

در این مرحله معلم ابتا به تعیین مقاصد درس خود، یعنی هدفهای آموزشی اقدام میکند، بعد آنها را به طور صریح و روشن، ‌یعنی در قالب عباراتی که گویای رفتار قابل مشاهده و اندازه گیری یا عملکرد یادگیرنده باشند می ریزد. به این بیانات هدفهای آموزشی هدفهای رفتاری گویند. ضمناٌ برای اینکه معلم بتواند هدفهای آموزشی متنوعی برای دروس خود تهیه کند، لازم است از طبقه بندی های هدفهای آموزشی که در آنها سطوح مختلف هدفهای آموزشی و انواع یادگیری معرفی شده اند استفاده نماید.

بعد از تهیه هدفهای آموزشی و تبدیل آنها به هدفهای رفتاری، ‌نوبت می رسد به تعیین آمادگی یا ویژگیهایی از یادگیرندگان که برای یادگیری هدفهای آموزشی پیش نیاز به حساب می آیند. این ویژگیها نیز باید در قالب عبارات و کلمات نشان دهندة عملکرد یا رفتار قابل مشاهده و اندازه گیری نوشته شوند. به این بیانات رفتاری ویژگیهای ورودی، ‌رفتارهای ورودی گویند. پس از تعیین رفتارهای ورودی پیش نیاز برای یادگیری هدفهای آموزشی، معلم باید از طریق اجرای یک ارزشیابی تشخیصی مقدماتی که سنجش آغازین نام دارد معین کند که آیا دانش‌آموزان بر این پیش نیازها تسلط کافی دارند، یا اینکه پیش از آموزش هدفهای تازه، باید آنها را برای یادگیری مطالب جدید آماده کرد.

مرحله 2 : فعالیتهای پیش از آموزش و در ضمن آموزش :

هر یک از هدفهای آموزشی معلم معرف نوع بخصوصی از انواع یادگیری است. بنابراین، معلمان باید در تمام مراحل تهیه طرح آموزشی خود و اجرای آن به یافته های روانشناسی یادگیری مراجعه کنند تا از انواع، ‌شرایط، قوانین، و نظریه های یادگیری اطلاع حاصل نموده آنها را در بهبود فعالیتهای آموزشی خود مورد استفاده قرار دهند. علاوه بر اطلاعات مربوط به روانشناسی یادگیری، آگاهی از یافته ها و نظریه های مختلف انگیزشی و تأثیر عوامل انگیزشی بر یادگیری نیز معلم را در فعالیتهای آموزشی‌اش یاری می‌دهد.

مرحله 3 : فعالتیهای ضمن آموزش :

معلم باید برای آموزش هدفهای مختلف آموزشی به یادگیرندگان، روشهای مناسب آنها را به کار گیرد ؛ یعنی بنا به اقتضای هدفها و ویژگیهای دانش‌آموزان، از فنون و روشهای مختلف آموزشی، ‌از جمله روشهای سخنرانی، اکتشافی، بحث گروهی، ‌آموزش فردی، ‌آموزش برنامه ای، ‌و غیره استفاده نماید.

مرحله 4 : فعالیتهای ضمن آموزش و پس از آموزش :

به کارگیری درست مدل آموزشی مورد بحث، استفاده از وسائل و روشهای مختلف ارزشیابی را، هم در ضمن آموزش و هم در پایان آموزش، ‌ایجاب می‌کند. معلم باید در پایان هر واحد آموزشی، مثلاٌ در آخر هر فصل کتاب درسی، با اجرای آزمونهای مختصر ودقیقی که هدفهای آن واحد یادگیری را به دقت اندازه می‌گیرند. میزان یادگیری دانش‌آموزان را تعیین کند، و با استفاده از نتایج حاصل، به رفع مشکلاتی که دانش‌آموزان در یادگیری آن هدفها با آنها مواجه می‌شوند بپردازد. همچنین در پایان دورة آموزشی، معلم باید، با اجرای یک آزمون جامع نهایی، میزان پیشرفت کلی دانش‌آموزان و دانشجویان را بسنجد و بر کم و کیف یادگیری آنان آگاهی حاصل کند. علاوه بر اجرای آزمونهای متعدد، معلم باید در ضمن دورة آموزشی و در پایان آن، به سنجش عملکرد یادگیرندگان در فعالیتهای مختلف، مانند انجام پروژه های کار عملی، نوشتن گزارشها و مقاله های تحقیقی، انجام کارهای آزمایشگاهی، و جز اینها اقدام کند تا ارزشیابی کاملتری از یادگیری آنان به عمل آورد.

مرحله 5 : فعالیتهای پس از آموزش :‌

پس از اجرای آزمون جامع و نهایی و سنجش عملکرد یادگیرندگان هم در شرایط امتحانی و هم در شرایط به غیر از شرایط امتحانی و به دست آوردن نتیجة حاکی از میزان پیشرفت یادگیرندگان، معلم باید به قضاوت در بارة طرح آموزشی خود بپردازد. اگر اکثر دانش‌آموزان یا دانشجویان به اکثر هدفهای آموزشی دست نیافته باشند، معلم در فعالیتهای مختلف خود که در مراحل بالا ذکر شدند موفقیت کامل به دست نیاورده است باید در طرح آموزشی خود تجدید نظر کند. مشکلات فرآیند آموزش – یادگیری را باید در مراحل مختلف مدل آموزشی جستجو کرد. عدم موفقیت کامل معلم یا ناشی از روش غلط انتخاب و بیان هدفهای آموزشی است، ‌یا به علت وجود نقص در نحوة تعیین ویژگیهای ورودی و سنجش آغازین است، یا به سبب انتخاب اصول نامناسب یادگیری است، ‌یا در نتیجه انتخاب و اجرای غلط روشهای آموزشی است، و یا حتی به علت ارزشیابی نادرست از میزان یادگیری دانش‌آموزان است. با حصول اطمینان از اینکه کدام مرحله یا مراحل بالا اشکال داشته اند، معلم باید به تجدید نظر در فعالیتهای خود بپردازد تا در استفادة مجدد از طرح آموزشی آن را از اشکالات موجود بی عیب کند.

مدل عمومی آموزشی را میتوان برای طرح‌ریزی مراحل مختلف فعالیتهای آموزشی در تمام سطوح تحصیلی، از ابتدایی گرفته تا دانشگاه، و در همه موضوع های درسی، از زبان گرفته تا علوم و هنر و ریاضی و غیره به کار بست. به همین دلیل به این مدل نام عمومی‌داده اند. معلمان میتوانند در همة درسهای خود این مدل را به عنوان الگویی برای تهیه طرح درس مورد استفاده قرار دهند.

---

بررسی میزان آشنایی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدایی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزانطرح توجیهی بررسی میزان آشنایی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدایی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش آموزانمیزان آشنایی معلمان علوم تجربیمیزان آشنایی معلمانمدل عمومی آموزشیفعالیتهای پیش از آموزشفعالیتهای پس

بررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارس

کاملا عادیست که کودکان جنب وجوش داشته باشند و از بازی کردن لذت می برند گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه کرده و اظهار می کنند که فرزندشان بخصوص پسرشان بسیار بی قرار ، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تکانشی است معلمان معمولا چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	103 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	111

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارس

فصل اول

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

فرضیه ها

تعاریف متغیرها

مقدمه

کاملا عادیست که کودکان جنب وجوش داشته باشند و از بازی کردن لذت می برند . گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه کرده و اظهار می کنند که فرزندشان بخصوص پسرشان بسیار
بی قرار ، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تکانشی است . معلمان معمولا چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند .

افرادی که به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادین به مواد مخدر ، الکل سروکار دارند به این امر اعتقاد دارند . مشکلات روانی مختص به یک قشر یاگروه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شود . کارگر ، کارمند ، معلم ، دانشجو ، دانش آموز و غیره . . . . . را
نمی شناسد و به عبارت دیگر امکان ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد وجود دارد و در این میان دانش آموزان از ارزش بالاتری برخوردار می باشند زیراکه امیدهای آینده این جامعه می باشند و یکی از بیماری های روانی که آنها را تهدید می کند اختلال کمبود توجه / بیش فعالی می باشد که یکی از متداولترین اختلال های دوران کودکی می باشد که میزان مراجعه به مراکز درمانی به علت آن بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . ‍‍‍( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .

درمورد این اختلال هنوز دانش کافی بدست نیامده است و پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد که پاسخی برای آنها یافت نشده است . برای همین پژوهش های زیادی در این مورد انجام گرفته است تا علل آن مشخص شود . مثلا همین تحقیق که در مورد بررسی رابطه این اختلال با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد که احتمالا بین آنها نیز رابطه معناداری وجود دارد که در بین مدارس ابتدایی به عمل آمده است .

واما اشتغال مادران در خارج از خانه به خانواده که یکی از ارکان آن فرزندان می باشند تأثیر به سزایی دارد . اشتغال زنان که بیش از هرچیز به سبب نیاز اقتصادی پدید آمده است، پس از بروز جنگ های دراز مدت در مغرب زمین و کمبود نیروی انسانی ، دامنة وسیعی پیدا کرد و با به کارگرفتن زنان در واحدهای تولیدی ، زمینه اجتماعی اشتغال آنان در عرصه های گوناگون ، فراهم آمد . ( مهرداد نورائی ، مجله علوم روان شناختی ، دوره سوم ، زمستان 1383 ، شماره 12 ، صفحه 363 ) .

از مطالعات به عمل آمده ، برمی آید که اشتغال زنان به ویژه زنان دارای همسر و فرزند به وظایف و مناسبات درون خانواده تأثیر قابل ملاحظه ای می گذارد و این تأثیر به نوبه خود در روابط و کارکردهای زندگی اجتماعی ( بیرون از کانون خانوادگی ) آنان منعکس می گردد . هر چند اشتغال زنان به مرور زمان ، تا حدود زیادی ، در جامعه پذیرفته شده است ، ولی قول فرهنگی لازم جهت برقراری هماهنگی میان این اشتغال و تقسیم وظایف و مسؤولیت ها در موزة خانواده ، کاملا تعفق نیافته است .

( مهرداد نورائی ، مجله علوم روان شناختی ، دوره سوم ، زمستان 1383 ، شماره 12 ، صفحه 363 ) . ( مجلة علوم روان شناختی ، 1382 ) .

بیان مسئله

نتیجه ی پژوهش های انجام شده در مرکزهای پژوهشی و دانشگاهی در سراسر جهان ، شناخت و آگاهی بسیار جدیدی از ویژگی ها و سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به دست داده اند . این آگاهی از واپسین سال های دهه ی 80 میلادی ( پژوهش وندر میروسرجنت ، 1988 ) . و به ویژه یک دهه بعد ، یعنی زمانی که بار کلی در سال 1997 مقاله ای در مورد این اختلال نوشت ، نمود پیدا کرد ، بر این اساس ، دانشمندان آنچه را که درباره ی سبب شناسی این اختلال می دانستند بازنگری کردند و به نظر می رسد الگوی جدیدی در این زمینه در حال شکل گیری و گسترش است . در این الگوی جدید ، تأکید بر تکانشگری ناشی از نارسایی بازداری است که به شکل ( نارسایی در کنترل حرکتی ) ظاهر می شود .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 12 ) .

در این پژوهش سعی شده که رابطه کمبود توجه یا بیش فعالی کودکان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه مورد بررسی قرار بگیرد تا معلوم شود که آیا بین اشتغال مادران در خارج از خانه با این اختلال رابطه ای وجود دارد یا خیر .

افرادی که دارای بیش فعالی می باشند در زندگی روزمره دچار مشکلاتی می باشند که در بعضی موارد می تواند کار آنها را مختل کند .

بار دیگر اهمیت توجه به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را به پژوهشگران ، دانشجویان و مسئولان بهداشت و درمان جامعه یادآور می شویم . پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد که هنوز پاسخ مناسبی برای آنها یافت نشده است . در جامعه ایران ، این پرسش ها که به شیوع ، ویژگی ها و ارزیابی این اختلال و نیز چگونگی تعامل کودکان مبتلا با والدین ، معلمان و دوستان و انواع کمبودها مربوطند ، همچنان بدون پاسخ مانده اند و با توجه به شیوع زیاد این اختلال ، ضروری است تا این اختلال و دانش آموزان دارای این اختلال را از یاد نبریم .

اهمیت و ضرورت تحقیق

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یکی از متداولترین اختلال های دوران کودکی است که میزان مراجعه افراد به مراکز درمانی به علت آن ، بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . امروزه ، این اختلال به دلیل های گوناگونی مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است . نخست آنکه این اختلال که اولین یا دومین اختلال فراوان در دوران کودکی و نوجوانی است برای بسیاری از دانش آموزان مشکل های قابل توجهی ایجاد می کند . و برعملکرد شناختی ، اجتماعی ، هیجانی ، خانوادگی آنان و سپس در بزرگسالی ، بر عملکرد شغلی و زناشویی آنها تأثیر می گذارد . ( تذکر 1 )

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .

تذکر دوم ، سبب شناسی و درمان این اختلال هنوز به طورکامل مشخص نشده است .

تذکر سوم ، به نظر می رسد شناخت بهتر اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، به شناخت بهتر بسیاری دیگر از اختلال های کمبود هم چون اختلال سلوک ، اختلال نافرمانی ستیزشی و ناتوانی یادگیری کمک می کند .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 11 ) .

لذا پژوهشگر قصد دارد پیرامون این موضوع ، تحقیقی را صورت دهد تا از این طریق مسائل و مشکلات دانش آموزان مدارس ابتدایی و همچنین آشنایی بهتر با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و تأثیر اشتغال زنان در این زمینه مشخص شده و دیدگاه بهتر و روشن تری را روی افراد گذاشته شود .

اهداف تحقیق

هدف کلی از این پژوهش بررسی رابطه بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی کودکان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد .

اهداف جزئی

1- مشخص نمودن افراد دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین دانش آموزان مدارس ابتدایی .

2- مشخص نمودن وضعیت اشتغال مادران آنها .

3- توصیف نمرات دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان خمین و مقایسه نمرات افراد دارای مادران شاغل و غیرشاغل و همچنین ایجاد انگیزه بیشتر جهت پژوهش هایی از این نمونه .

4- زمینه ی را فراهم کنیم برای اجرای تحقیقات آینده و در نهایت به عنوان یک فاکتور بهداشتی در جهت پیش گیری یا به حداقل رساندن اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در جوامع و گروه های بخصوص در بین دانش آموزان .

فرضیه

بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و اشتغال مادران در خارج از خانه رابطه معناداری وجود دارد .

میزان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین کودکان دارای مادران غیر شاغل بیشتر از کودکان دارای مادران شاغل است .

تعاریف مفهومی و عملیاتی

الف ) تعریف مفهومی

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ( ADHD ) : بیش فعالی عبارت است از اختلال رشدی در توجه ، کنترل تکانش ، بی قراری و هدایت رفتار که به طور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ حسی ، حرکتی یا هیجانی نیست .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 20 ) .

زنان شاغل : به پرسنل شاغل زنان ، که طبق قانون کار یا به صورت استخدام کشوری یا پیمانی روزانه بین 6 تا 8 ساعت یا بیشتر از این زمان را در ادارات دولتی یا غیر دولتی اعم از آموزش و پرورش ، بیمارستان یا درمانگاه و غیره . . . . . و یا به صورت شاغل آزاد در مغازه یا آرایشگاه و غیره . . . . . وقت خود را صرف به مردم بکار می گیرند .

ب ) تعریف عملیاتی

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی : اختلالی است که در این تحقیق به وسیله مقیاس درجه بندی کانرز برای والدین و معلمان تشخیص داده می شود . اگرچه آزمون های

متعددی برای ارزیابی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ساخته شده است ولی شاید هیچ کدام به اندازه دو مقایسی که توسط کیت کانرز برای والدین و معلمان ساخته شده مورد استفاده قرار نگرفته است .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 75 ) .

فصل دوم

الف ) مبانی نظری

ب ) تحقیقات انجام شده ( پیشینه ی تحقیق )

تعاریف بیش فعالی

اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به شکل های مختلف و با نام های متفاوتی تعریف شده و تقریبا هیچ گاه توافقی در این زمینه وجود نداشته است . برخی از مؤلفان ، تعریف های ویژه ی خود را ارائه
می کنند . و برخی دیگر از افراد یا برخی از انجمن ها ، معیارهای خاصی را برای تعریف این اختلال به صورت بالینی ، خود در نظرمی گیرند . والدین و مربیان کودکان اغلب اصطلاح بیش فعال را جهت توصیف کودکانی به کارمی برند که سرزنده ، خستگی ناپذیر ، بسیار فعال و پرجنب وجوش هستند . این اختلال معمولا با ویژگی هایی چون بیش فعالی ، تکانشگری ، بی توجهی ، پرتحرک ، بی قرار ، پریشان و مانند اینها توصیف شده و اغلب این نگرش وجود داشته است که آن را ناشی از عوامل زیستی ، آسیب مغزی یادداشت بدانند . در این میان ، درمانگران به تعریفی عملیاتی احتیاج دارند تا در کارهایشان به آن مراجعه کنند . زیرا بدون در اختیار داشتن تعریف عملیاتی مجبور می شوند براساس مفاهیم نه چندان مشخصی هم چون آسیب مغزی ، مشکل های عاطفی ، محرومیت های محیطی و توصیف های مقوله ای گوناگون کارکنند . معمولا تعریف های متعددی که ارایه شده هرکدام برجنبه ای تأکید داشته اند . برای مثال ، وری [1] ( 1968 ) . در تعریف خود ، بر فعالیت حرکتی بیش از حد تأکید می کند : ( فعالیت حرکتی روزانه ، که به طور معناداری بیشتر ازحد عادی است ) . گاهی براساس نیاز فردی که تعریفی از این اختلال عرضه می کند ، تعریف های متفاوتی از آن به عمل آمده است . برای مثال ، کنت [2] ( 1994 ) . در واژه نامه ی ورزشی خود این اختلال را : ( فعالیت حرکتی بیش از حد ) تعریف می کند . بارکلی [3] ( 1982 ) می نویسد اگرچه برسد نشانه ها و ویژگی های بیش فعالی معمولا اتفاق نظر وجود دارد ، ولی هنوز برسر تعریف آن ، چنین توفقی حاصل نشده است . برای مثال ، بسیاری از دانشمندان معتقدند که بیش فعالی فراگیر در تکانشگری بیش فعالی و بی توجهی است . بارکلی ( 1982 ) تعریف زیر را پیشنهاد می کند :

( بیش فعالی عبارتست از اختلال رشدی در توجه ، کنترل تکانش ، بی قراری و هدایت رفتار که بطور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ ، حسی ، حرکتی یا هیجانی نیست ) .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 19 – 20 ) .

تیلور به این تعاریف اشاره کرده است

1- پرجنب وجوش عبارت است از فعالیت بدنی زیاد . کودک پرجنب وجوش بیش از کودک معمولی تحرک دارد . حرکاتش ناگهانی است و به دشواری می تواند مدتی سرجایش بنشیند . این کودکان با وجود آنکه پرتحرکند . ولی به هنگامی که توجهشان به چیزی جلب می شود می توانند حواسشان را متمرکز کنند . به طورکلی این گونه کودکان پرتوان و پرانرژی اند ، اما گاهی این فعالیت زیاد از اضطراب و عصبانیت ناشی می شود . معمولا این گونه کودکان را نافرمان می دانند چون وقتی به آنان می گویند سرجایشان بنشینند گوش نمی کنند . این رفتار از لحاظ کودکان مشکلی به حساب نمی آید هرچند که ممکن است والدین را خسته کند .

2- بی قراری یا اختلال در میزان دقت و توجه درکودکی دیده می شود که به دلیل داشتن آستانه دقت کوتاه مدت بیش از حد تحرک دارد و نامنظم و آشفته است .

3- تحرک یا فعالیت بیش از حد نشانة روانی درکودکانی است که بی قرارند و نمی توانند حواسشان را برچیزی متمرکز کنند .

( جوداگلاس ، اصلاح رفتارکودکان ، ترجمه سیاووش جمالو ، 1376 ، تهران ، ویرایش ، صفحه 214 – 213 ) .

همان گونه که اشاره کردیم تعریف مشخصی از بیش فعالی وجود ندارد که مورد پذیرش همگانی صاحب نظران باشد . بسیاری از پژوهشگران و درمانگران ترجیح می دهند تعریف و معیار تشخیصی وآماری اختلال های روانی [4] ( 1994 ) . را مورد استفاده قرار می دهند که از پذیرش بسیاری برخوردار است .

نظریه ها و دیدگاهها

در پیشینة پژوهشی مربوط به سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی دو الگو یا نظریه اصلی
در این باره وجود دارد .

1- نظریه ی ساز وکار برانگیختگی

در این نظریه ادعا می شود که اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ناشی از نابهنجاری هایی در ساز وکارهای برانگیختگی مغز در افراد دارای این اختلال است . در این نظریه سعی می شود چگونگی پاسخ دهی مغز مطالعه می شود و مشخص شود که چه مشکلی در دستگاه عصبی این کودکان وجود دارد که در پاسخ دهی آنها به محرک های بیرونی و درونی ، مشکل ایجاد می کند .

( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 58 ) . در رویکرد برانگیختگی ، ساز وکارهای برانگیختگی از دو جنبه مورد پژوهش قرار می گیرند . جنبه اول ، بیش برانگیختگی و جنبه دوم کم برانگیختگی است ، و می توان رفتار کودکان با اختلال نارسایی
توجه / بیش فعالی را از هرکدام از این دو جنبه بررسی کرد . رویکرد بیش برانگیختگی بیانگر آن است که این اختلال درکودکان ناشی از این وضعیت است که فزون شلوغی داده ها ، امکان تصفیه و انتخاب محرک ها را نمی دهد . در مقابل دیدگاه کم برانگیختگی معتقد است که میزان برانگیختگی پایین و ناکافی بودن میزان فعالیت ساز وکارهای کنترل بازداری باعث به وجود آمدن حواس پرتی و در نتیجه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی می شود . مطالعه دقیق در سال های اخیر این یافته های شگفت آور را نشان می دهد که زمانی که کودکان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، در معرض تحریک پذیری بالایی ، مثل موسیقی ، قرارمی گیرند ، عملکرد بهتری در ریاضیات از خود نشان می دهند . این پژوهشگران معتقدند که تأثیر تسهیل گر تحریک پذیری شنیداری ، باعث عملکرد بهتر آنها در ریاضیات می شود . این یافته نشان می دهد که نظریه ی کم برانگیختگی می تواند به درک بهتری در سبب شناسی این اختلال کمک کند . ( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، 1383 ، انتشارات رشد ، صفحه 58 – 59 ) .

---

دانلود بررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارسروانشناسیپیش فعالیبررسی میزان پیش فعالی کودکان مادران شاغل و غیر شاغل مدارسدانلود طرح توجیهیپروژه دانشجوییدانلود پژوهشدانلود تحقیقپایان نامهدانلود پروژه

بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری

فرایندی منظم ، برای تعیین و تشخیص میزان پیشرفت شاگردان در رسیدن به هدفهای آموزشی می باشد(شعبانی،1371،ص370) و هم چنین سنجش به معنای برآورد ارزش چیزی است پس معلم باید برای سنجش و ارزشیابی کلاس درس خود اقدامی مستمر داشته باشد تا متوجه شود کدام فعالیتها منجر به یادگیری یادگیرنده و کدام فعالیتها باعث شده یادگیرنده از آموزش بهره لازم را نبرده و سعی د

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	0
فرمت فایل	doc
حجم فایل	255 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	166

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری

فصل اول:(بیان مسأله و طرح پژوهش)

مقدمه

بیان مسأله

اهداف تحقیق

اهمیت و ضرورت تحقیق

سؤالات ویژۀ تحقیق

تعریف عملیاتی واژه ها

مقدمه :

تکنولوژی آموزشی درعرصه های متعدد کارایی خود را نشان داده است. هر فرد، سازمان یا نهادی که از روشهای پیشنهادی علم تکنولوژی آموزشی بهره گرفته، بیش از پیش بر بهره وری و اثر بخشی خود افزوده است.

تکنولوژی آموزشی در آموزش و پرورش به سان چراغی است که درپیش پای روندگان راه آموزش نهاده است، تا با پرتوافکنی خود راههای ناشناخته و تاریک را روشن سازد.

در جهان1 امروز تکنولوژی آموزشی به مفهوم رویکردی بر چگونگی آموزش در ارتباط با اهداف توانسته است باتکیه بر اصول و یافته های علمی و به ویژه روانشناسی یادگیری ، ابزار وسائل در دسترس را،اعم از اشیاء ساده ای همانند گچ و تابلوی کلاس و یا دستگاه پیچیدهای مانند کامپیوتر، برای بهینه کردن آموزش و بالا بردن کیفیت آن به خدمت گیرد و علاوه براین ، شیوه هایی نشان دهد که دانش آموزان با مطالب درسی خلاقانه برخورد کنندو با راهنمایی معلمان خویش ، اقدام به تهیه و تولید برخی از مواد آموزشی مورد نیاز نمایند و در این راه علایق و مهارتهای خود را بکار گیرند تا نتایج مطلوب از آموزش حاصل شود .

امورزه منظور از تکنولوژی آموزشی دیگر کاربرد مواد آموزشی نیست ، بلکه به معنای مهندس آموزشی ، طراحی و معماری آموزش است . به دیگر سخن مهندسی یک فرایند تعلیم و تربیت است . بنابراین همانطور که یک ساختمان نیاز به طراح و مهندی و معمار دارد ، یک نظام آموزشی نیازمند تکنولوژی آموزشی است

-والتر، ای، ویتیچ- چارلز، اف، شولز، تکنولوژی آموزشی(ماهیت و کاربرد) ترجمه ایرج اعتماد، شیراز- رهگشا- 1373 ص9.

از طرف دیگر ، در زمانی زندگی می کنیم که هیچ یک از معلمان به تنهایی قادر نیست با تغییرات موجود حتی در رشته های تخصصی پیش برود تنها جبران فاصله سرعت تحولات و عقب ماندگی هر انسان مددجویی از وایل مختلفی است که تکنولوژی نوین در اختیار ما قرار داده است . لذا درمی یابیم که اگر آموزش و پرورش برپایه علمی استوار نباشد هرگز به صورت فعالیتی ثمر بخش و موثر در نخواهد آمد و همیشه به شکل کاری بی نظام و آشفته باقی خواهد ماند ، به عبارت دیگر پایبند بودن به آموزش سنتی و بدون توجه به آخرین تغییرات و تحولات علمی تنها تنها نتیجای که می تواند داشته باشد تربیت دانش آموزانی با سواد اندک و غیر کاربردی است که هیچ گونه تأثیر مثبتی،نه در زندگی شخصی خود و نه در توسعه اقتصادی کشور نمی توانند داشته باشند.

از طرفی متأسفانه هنوز مفهوم تکنولوژی آموزشی در جامعه آموزشی و پرورشی کشور ما به درستی شناخته نشده هنوز هم شناخت عدهء زیادی از معلمان از تکنولوژی آموزشی، همان وسایل سمعی و بصری یا کمک آموزشی است، در حالیکه اطلاع از مفهوم جدید تکنولوژی آموزشی مستلزم مطالعه از تکنولوژی آموزشی ، نظریات تدریس، یادگیری ، تحلیل هدفهای آموزشی، کارایی و جایگاه رسانه ها در امر آموزش است. و بر این اساس باید مسؤلان آموزش و پرورش کشور و معلمان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت ضروت و شناخت و استفاده از تکنولوژی آموزشی را بیش از هر زمان دیگر

احساس کنند. چرا که پیشرفت سریع و تؤام با جهش های بلند در علوم تکنولوژی در قرن حاضر وظیفة بسیار سنگینی را در قیاس با ادوار گذشته بر دوش همه مسؤلان اجتماعی در سطح تصمیم گیری به ویژه بر عهدة مسؤلان آموزش و پرورش کشور قرار داده است.

(( همچنین تکنولوژی در صورتی می تواند حلال مشکلات و راهگشای مسایل آموزشی باشد که روی همه ابعاد شامل نظام برنامه ریزی درسی، نظام ارزشیابی، نظام استخدام و تربیت معلم، سازمان مدرسه ها ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی آموزشی است ، نکته حائز اهمیت این است که بدبینی بسیاری از معلمان نسبت به استفاده از وسائل و روش های نوین آموزشی ، خود عامل بازدارنده ای است که باید باملاحظات حرفه ای به خوش بینی تبدیل شود ، البته درکنار آماده سازی تجهیزات سخت افزاری مورد نیاز برای استفاده از روش های مدرن آموزشی ، آماده سازی معلمان برای مهارت ورزی در این زمینه نیز یکی از چالش هایی ست که توسعه تکنولوژی آموزشی با آن روبروست ، بااین حال درکنار عوامل تسهیل کننده و امیدوار کننده هم وجود دارد برای مثال رایانه در آموزش ابزاری ست برای تقویت و چاشنی آموزش از طریق سخنرانی و یادگیری ازطریق گوش دادن برای تبدیل دانایی به توانایی ، دانش آموز باید نقش فعالی رادرفرایند یادگیری ایفا کند . او نباید برای دریافت اطلاعات ، تنها به کتاب درسی و سخنرانی معلم درکلاس اکتفا کند ازاین طریق کمتر می تواند آموخته های خود را در موقعیت های جدید به کار گیرد و مشکلی را حل کند .اغلب معلمان دانش آموزان را به شیوه سخنرانی ( الگوی شنیداری ) آموزش می دهند . در حالی که امروزه نتایج روانشناسی یادگیری نشان می دهد که دانش آموزان در کلاس به شیوه های گوناگون

( شنیداری ، دیداری ، جنبشی ) یاد می گیرند . حال اگر معلمی به شیوه سخنرانی آموزش بدهد اکثر دانش آموزان در گروه دیگر از رهنمودها و آموزش های کلاسی معلم محروم می مانند و بی شک در یادگیری خود با مشکلاتی مواجه میشوند . بنابراین برای فعال کردن دانش آموزان در کلاس در فرایند یادگیری ، معلمان باید درشیوه های آموزشی خودتجدید نظر کنند . ( عادل یغما- مجله تکنولوژی آموزشی ) در نتیجه همانطور که بالا گفته شد آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی را در این زمینه بر عهده دارد . امیدوارم با نگارش این پایان نامه با عنوان « بررسی موانع یادگیری از تکنولوژی و وسایل کمک آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری » توانسته باشم گامی هرچند ناچیز در جهت شناخت موانع و محدودیت های موجود در بکار گیری تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و پیشرفت فرهنگ استفاده از تکنولوژی آموزشی در نظام تعلیم و تربیت کشورمان برداشته باشم.

بیان مســاله :

تکنولوژی آموزشی در کشور ما تقریبا از دروس ناشناخته است ، با وجود تلاش های مسئولان آموزش و پرورش و بعضی از استادان من که قدم هایی در این راه برداشته اند لیکن در رابطه با شناخت تکنولوژی آموزشی و استفاده از آن در نظام کشورمان کمتر کار شده است و در نتیجه هنز هم شناخت عده زیادی از معلمان از تکنولوژی آموزشی همان وسائل سمعی و بصری یا وسایل کمک آموزشی است .

از طرفی دنیایی که ما در آن زنگی می کنیم پیوسته در حال تغییر است . پل لانکران1 در این مورد چنین می نویسد : « از یک دهه تا دهه دیگر ، انسان با چنان تغییر وسیع مادی، معنوی و اخلاقی در جهان روبرو می شود که تغییرهای دیروز دیگر نمی توانند جوابگوی احتیاجات امروز باشند، مضافاَ اینکه در این مسابقة تغییر اغلب مغزها از تغییر سازمانها عقب می مانند».

بنابراین آموزش و پرورش باید قابلیت یادگیری را در فراگیران ایجاد کند تا آنان بالقوه قادر به انطباق خود با شرایط حاصل از تغیرات مداوم دانش بشری باشند.از طرفی این واقعیت را باید پذیرفت که دیگر عصر معلم به عنوان یگانه قادر مطلق و تنها نیروی صاحب اقتدار یاددهی برآمده و آموزش سینه به سینه، شیوه های سنتی تدریس و تکیه بر تئوری محض در یادگیری ، برای پاسخ گویی به زمینه های نامحدود پیش بینی نشده حاصل از تنوع تغییر در تحولات دانش بشری کارایی لازم را نداشته و جوابگوی ضرورتهای آموزش زمان ما نیست، چرا که شاگردان در عصر ما خارج از کلاسهای درس در جریان فراگیری ناخداگاه وسایلی قرار می گیرند که تکنولو|ی آموزشی و تکامل مداوم آن به خدمت اجتماع گمارده است و به دنبال افزایش معلومات دانش آموزان سطح توقعات آنان از دانش و آگاهی معلمان به طور وسیعی بالا رفته است که علاوه بر معلم، کتابخانه نیز به تنهایی نمی تواند منبع کسب اطلاعات دربارة همة علوم وفنون تازه دنیا آموزش و پرورش و نیازهای آموزشی آنان باشد.

تنها راه غلبه بر این بحرانها که نظام آموزشی ما گریبانگیر آن است ایجاد و بارور ساختن فرهنگ استفاده از تکنولوژی آموزشی و روش های نوین تدریس و طراحی منظم آموزش می تواند تا حدودی ما را در رفع مشکلات یاد شده یاری نماید.

با توجه به ضرورتهای یاد شده و نیاز مبرم و روزافزون نظام تعلیم و تربیت کشورمان به تکنولوژی آموزشی، من نیز در این تحقیق باتکیه بر تحقیقلت و یافته های علمی به بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می پردازم .

1-اطهری راد، علائالدین-نقش تکنولوژی آموزشی در تسهیل مدیریت مدارس، مجله رشد و تکنولوژی آموزشی سال دهم، شماره 3 آذر ماه سال74-73

اهداف تحقیق:

الف) بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی و وسایل کمک آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری از دیدگاه معلمان راهنمایی مرد و زن منطقه 15 شهر تهران .

ب) ارائه پیشنهادات و راهبردهای عملی و کاربردی در زمینة رفع موانع و محدودیتهای موجود در راه بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری.

اهمیت و ضرورت تحقیق

تکنولوژی آموزشی برای گسترش آموزش و پرورش و آموزش عالی نقش بسیار مؤثر، کارساز و انکارناپذیری دارد.با گسترش تکنولوژی و وسایل کمک آموزشی از جمله تلویزیون، ویدئو، میکروسکوپ ساده و الکتریکی و ایستگاههای آموزش فیزیک و وسایل آزمایشگاهی در مدرسه و دانشگاه ، امکان آموزش دانش آموز و دانشجو را می توان بسیار بالا برد.

به عبارت دیگر ، بدون بهرهگیری از این ابزارها و امکانات آموزشی ، رشد و توسعه با معیارهایی که اکنون در جهان مطرح است ناممکن خواهد بود و این سؤال مطرح می شود که آیا می توان دانش آموزان را فقط با کتاب و معلم یعنی تنها از راه تئوری آموزش داد.

در شرح تکنولوژی آموزشی می توان گفت وقتی قرار است دانش و تکنیک بار دیگر جهان را متحول کند، ما که خود را در راه تئسعه می دانیم و مدام از ضرورت تحقیق هدفهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن داد سخن می دهیم چگونه می توانیم نقش تکنولوژی آموزشی را در تحول نظام آموزشی نادیده بگیریم و هم ابعاد و مفاهیم آن را بشناسیم . از طرفی نتایج به دست آمده از پژوهش های علمی نشان می دهد که دستاوردهای آموزشی از نظر زمانی دچار عقب ماندگی روز افزونی است و یگانه راه حل موجود توسعه هم جانب آموزش و پرورش است ، و در این راستا همگام با تغییر نیازهای آموزشی و اجتماعی فراگیران و رشد سریع جامعه، باید برنامه ها ، روشها و وسایل آموزشی نیز دگرگون می شوند ولی متأسفانه نظام آموزشی، مطابق با این تغییر و نیازهای متعدد آموزشی فراگیران پیش نمی رود.

تجربة شخصی در مدارس بیانگر این واقعیت است که اکثر معلمان نمی توانند و نمی خواهخند در فرایند تدریس به گونه ای سیستماتیک و از روی برنامه های از قبل تعیین شده بر خورد نمایند، به بیان روشن آنها تقریباَ در هر درسی و در هر کلاسی به ارائة مطالب و اطلاعات آن هم به روش سخنرانی و با استفاده از حداکثر گچ و تخته کلاس می پردازند در یک بررسی ساده در سال

78-77 از تعداد 27 مدرسة راهنمایی در شهر تهران که مورد بازدید قرار گرفتند، مشخص شد که در 19 مدرسه مورد بازدید و سایلی از قبیل اورهد، پروژکتور، اسلاید، فیلم استریپ موجود بوده، ولی از حدود 7 سال پیش به این سو به جز در موارد محدود عملاَ مورد استفاده قرار نگرفته اند در حالی که تکنولوژی آموزشی می تواند بازده آموزش را از لحاظ کمی و کیفی افزایش دهد و به آموزگار کمک کند تا از وقت محدود خود که در اختیار دارد حداکثر بهره را ببرد مثلاَ: به کارگیری اصول تکنولوژی در یکی از مراکز آموزشی توانسته است زمان لازم آموزش افراد را 28% کاهش دهد، و در مجموع چیزی در حدود کل وقت لازم برای آموزش 235 نفر از افراد یک لشگر صرفه جویی کند.(پازوکی 1371)

دربیان اهمیت موضوع مضافاٌ اینکه امروزه سرعت اکتشافات و روش های علوم کاربردی چنان افزایش یافته است که آموخته های دانشجوی یک رشته علمی هنوز فارغ التحصیل نشده کهنه می شود آیا در چنین موقعیتی تربیت نسل جوان با همان روش هاو برنامه های آموزشی معمولی و سنتی مقرون به صرفه است ؟ آیا روش های آموزشی و برنامه درسی موجود دانش آموزان فرد را چنان تربیت می کند که آموخته های آنان برای جامعه امروز و فردا مؤثر باشد ؟ به نظر می رسد که مواد و محتوای درسی ، روشها و امکانات آموزشی، نظام ارزشیابی و امتحانات باید به طور کلی نوسازی شود و این کار از طریق تعریف و تشریح فسفه و اهداف آموزشی هر یک از رشته های علمی درسی ، به ویژه علوم و ریاضیات در جهت کاربردی عملی نیست .

اگر می خواهیم علم و تکنولوژی در کشور ما درون زا شود و پیشرفت آموزشی و اقتصادی و اجتماعی ما برپایه ارزش های خودمان استوار شود باید این کار را آگاهانه و در چارچوب برنامه های پیش بینی شده به طور جدی از آموزش و پرورش شروع کنیم و براساس امکانات و شرائط خاص خود بهتربیت انسان هایی با صلاحیت و ذهن پر با بپردازیم که بتوانند مسائل را بررسی کنند و برای یافتن را حل های مناسب تلاش کنند و در برابر تغییرات غیرقابل پیش بینی توان مقابله داشته باشند ، و درست را از نادرست و سره از ناسره تشخیص دهند .

تحقق این امر مستلزم آنست که آموزش در مدارس برروش های علمی مبتنی باشد و ارائه مطالب درسی و انتقال یافته ها علمی به دانش آموزان با شیوه های نوین انجام گیرد و فرهنگ استفاده از تکنولوژی را در جامعه آموزشی کشورمان بسط و گسترش دهیم و در وصول به اهداف تربیتی مطلوب از همه امکاناتی که دراختیار داریم مدد جوییم ، و نهایتاَ تکیه عواملی را که روی تدریس اثر می گزارند شناسایی نمود که از جمله این عوامل مهم شناسایی و رفع محدودیت ها و موانع در بکارگیری تکنولوژی آموزشی در فرایند آموزش می باشد .

سؤالات ویژة تحقیق

سؤال1 ) آیا جنسیت معلمان یکی از علل موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد ؟

سؤال 2 ) آیا میزان تحصیلات معلمان مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال3 ) آیا بی علاقگی معلمان نسبت به استفاده از وسایل کمک آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال4 ) آیا فقدان کلاس های ضمن خدمت مفید مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال5 ) آیا شیوه امتحانات و ارزشیابی درسی دانش آموزان که تاکید بر محفوظات دارد مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال6 ) آیا میزان بودجه ای که آموزش و پرورش برای تهیه وسایل در اختیار مدیران قرار می دهد مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال7 ) آیا عدم آگاهی معلمان از نقش رسانه ها و وسایل کمک آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال8 ) آیا عدم همکاری مدیر مدرسه در خصوص استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال9 ) آیا عدم همکاری راهنمایان تعلیماتی در بکارگیری تکنولوژی آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال10 ) آیا دسترسی نداشتن معلمان به رسانه ها و کمبود وسایل کمک آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال11 ) آیا بی توجهی دست اندرکاران مدارس به تشویق و ترغیب معلمانی که از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی در امر آموزش استفاده می کنند مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال12 ) آیا کمبود مدیران متخصص در رابطه با هدایت معلمان به استفاده از رسانه ها و وسایل کمک آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال13 ) آیا شیوه ارزشیابی نادرست از عملکرد معلمان مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال14 ) آیا کمبود وقت برای تدریس کتب درسی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال15 ) آیا تاکید مدیر مدرسه بر نظم سنتی در کلاس ها مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

سؤال16 )آیا نبود نظارت مسئولان در مورد استفاده کردن یا نکردن معلمان از تکنولوژی آموزشی مانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری می گردد؟

تعاریف عملیاتی واژه ها

تکنولوژی آموزشی:

در سالهای اخیر به وسیلة سازمانها و گروههای مختلف چندین تعریف از تکنولوژی آموزشی ارائه گردیده است که که سه موئرد از آن تعاریف به ترتیب با جزدیات بیشتر در زیر آمده است:

تعریف اول: تکنولوژی آموزشی عبارت است از توسعه، کاربرد و ارزشیلبی سیستم ها ، فنون و مواد آموزشی به منظور بهبود فرایند یادگیری انسان (شورای ملی تکنولوژی آموزشی، انگلستان)

تعریف دوم: تکنولوژی آموزشی عبارت است از کاربرد ئانش علمی در زمینة یادگیری و شرایط یادگیری، به منظور بهبود اثر بخش و کارایی تدریس و تعلیم . در نبود اصول اساسی علمی، تکنولوژی آموزشی از تکنیکهای تجربی برای بهبود موقعیتهای یادگیری بهره گیری می کند (مرکز ملی یادگیری برنامه ریزی، انگلستان)

تعریف سوم: تکنولوژی آموزشی عبارت است از روش سیستماتیک طراحی، اجرا و ارزشیابی کل فرایند یادگیری و تدریس بر حسب اهداف معین و بر اساس تحقیقات در زمینه یادگیری و ارتباطات انسانی و به کارگیری منابع انسانی و غیر انسانی به منظور فراهم آوردن یادگیری و آموزش مؤثرتر،پایدار و عمیق تر(کمیسیون تکنولوژی آموزشی، آمریکا)

به تعریفی دیگر تکنولوژی آموزشی عبارت است از: کاربستن روالی سیستماتیک برای طراحی ، اجرا و ارزشیابیکل فراگرد یادگیری و فرادهی با توجه به هدفهای مشخص است. تکنولوژی آموزشی ترکیبی از منابع انسانی و غیر انسانی را به منظور برقراری آموزشی مؤثر لازم مکی داند.(رخشان 1370)

در تعریفی دیگر تکنولوژی آمکوزشی آن قسمت از نظریه آموزش و پرورش است که متوجه طراحی و تولید پیامهای آموزشی برای بالا بردن بهره یادگیری است.(دونالد،پی،ایلی،1963)

در یک جمع بندی کلی تکنولوژی آموزشی شامل کلیه فعالیتها و طراحی و سازمان دهی جدیدی که انسان را در پیش برد اهداف آموزشی یاری رساند و یادگیری را تسهیل کند و سرعت آن را بالا ببرد از جمله تکنولوژی های جدید آموزشی فناوری اطلاعات و آموزش از راه دور را می توان نام برد.

مواد و وسایل آموزشی :

به کلیه امکاناتی اطلاق می شود که می توانند شرائطی را در کلاس به وجود آورند که تحت آن شرائط شاگردان اطلاعات و رفتار و مهارت های جدیدی را بدست آورند و همچنین بتوانند کیفیت تدریس و یادگیری را افزایش دهند ( کنعلی ، 1371 ، ص 61 ) .

وسایل کمک آموزشی :

اشاره به وسایل و امکاناتی دارد که در یک نظام آموزشی به منظور تسهیل آموزش از آنها استفاده می شود ، این وسایل می توانند از یک تکنولوژی پیشرفته تا یک وسیله ساده در تغییر باشد . ( علی اکبر تهرانی ، 1371 ، ص 370 ).

اما در یک تعریف کلی وسایل کمک آموزشی به کلیه ابزار و وسایلی گفته می شود که معلم را در امر تدریس یاری می رساند تا آموزشی بهتر را در پی داشته باشد و دانش آموزان یادگیری بهتری را نسبت به موضوعات ، چه درسی و چه غیر درسی خواهد داشت و آنها را نسبت به موضوعات درسی راغب تر خواهد کرد که از وسایل ابتدایی از جمله کتاب های کمک آموزشی ، اوپک ، اورهد و مدل موکت تا کامپیوتر ...... را شامل می شود .

کتاب های کمک درسی :

این اصطلاح را برای کتاب هایی مورد استفاده قرار می دهیم که به صورت رسمی در کلاس ها تدریس نمی شود ولی مفاهیم درسی را باز کرده اند و راهنمایی در مورد حل تمرینات و درک مطلب و همچنین موضوعات اضافی نسبت به مفاهیم کتاب های درسی که به منظور تقویت یادگیری ، فراهم کردن آموزش جبرانی ، افزایش عمق یادگیری آسان سازی آموزش و کامل کردن آموزش تولید می شود و به عبارت دیگر نقش معلم سوم را برای دانش آموز دارد .

تدریس :

عبارت است از تعامل یا رفتار های متقابل معلم و شاگرد براساس طراحی منظم و هدفدار برای ایجاد تغییر رفتار در شاگرد (‌نوروزی ، 1375 )

در کل به فعالیتی که به منظور ایجاد یادگیری و تسهیل یادگیری توسط آموزگار طراحی می شود و به صورت کنش متقابل انجام می گیرد اطلاق می شود .

موانـــع:

محدودیت ها و تنگنا های شناخته شده در قابلیت های منابع نیروی انسانی و مواد و لوازمی که در کار طراحی ، ایجاد نگهداری یک سیستم دخالت دارد . ( صمدی راد ، 1372 )

محتــوی:

اصول ومفاهیمی است که به شاگردان ارائه می شود تا ورود آنان را به فعالیت های آموزشی میسر و رسیدن آنان را به هدف های اجرایی امکان پذیر سازد ( شعبانی ، 1371 )

یادگیـــری :

یادگیری را روانشناسان به تغییرات کم و بیش پایداری که در اثر تجربه در رفتار فرد ایجاد شود اطلاق می کنند . ( اعتماد ، 1373 )

بهره گیــری :

منظور بکارگیری و استفاده از هر گونه مواد و وسایل آموزشی در جریان تدریس به منظور حصول یادگیری می باشد . ( توکلی ، 1376 )

مدیران آموزشی :

منظور کسانی هستند که در تصمیم گیری های آموزشی و پرورشی نقش دارند و رفتار و عمل آنان جریان آموزش و پرورش را مستقیماَ تحت تأثیر قرار می دهد ( علاقه بند ، 1371 )

فراینـــد:

عبارت است از یک یا چند سری تغییرات متداوم ، که اولاَ هدفمند بوده ، ثانیاَ نیاز به زمان داشته باشد ، ثالثاَ ابتدا و انتهای آن مشخص نباشد ( نوروزی ، 1375 )

راهبردهای آموزشـــی :‌

روش های ارائه ، تمرین وارزیابی با مشخص مردن شیوه هایی که به وسیله آنها بازده یادگیری مطلوب در موقعیت آموزشی بدست می آید . ( رخشان ، 1370 )

آموزش و پرورش:

فعالیتی است مداوم، جامع و برای همه، برای رشد و تعالی انسان ، غنای فرهنگ و تکلمل جامعه، به بیانی دیگر، فراگردی که طی آن مجموعه ای از دانش های مرتبط و منظم همراه با عادات و مهارتهای حاصل از آن انتقال می یابد.(رخشان، 1370)

ارزشیابی و سنجش:

فرایندی منظم ، برای تعیین و تشخیص میزان پیشرفت شاگردان در رسیدن به هدفهای آموزشی می باشد.(شعبانی،1371،ص370)

و هم چنین سنجش به معنای برآورد ارزش چیزی است پس معلم باید برای سنجش و ارزشیابی کلاس درس خود اقدامی مستمر داشته باشد تا متوجه شود کدام فعالیتها منجر به یادگیری یادگیرنده و کدام فعالیتها باعث شده یادگیرنده از آموزش بهره لازم را نبرده و سعی در تغییر آن داشته باشد تا به هدفهای آموزشی مربوط دست یابد. البته ارزشیابی منوط به کلاس درس و شاگرد نیست بلکه ابعاد گسترده تری در سطح آموزشی و پرورش از فعالیت معلم دارد.

آموزش ضمن خدمت:

به مجموعة آموزشهایی گفته می شود که برای افزایش اثر بخشی و کارایی فرد به کارمندان رسمی و در حال استخدام یک سازمان ارائه می شود، تا آنها را با اطلاعات جدید و فناوری های امروز آشنا سازد.

تعاریف تکنولوژی آموزشی

واژة تکنولوژی technology از ریشه یونانی که « تکنو» به معنی برخورد سیستماتیک با پدیده های علمی و « لوژی» به معنی شناخت چگونگی برخورد سیستماتیک با پدیده های علمی گرفته شده است. در لغت نامة وبستر از تکنولوژی به معنای کاربرد دانش یا یافته های علمی برای مقاصد آموزشی، یا برخورد سیستماتیک با آموزش بدانیم. ( علی آبادی،1375)

فرهنگ مک گروهیل، تکنولوژی را دانش و علمی سیستمی میداند، که تمتم فراگردهایی را که با مواد سروکار دارند، در بر می گیرد. در این تعریف بر سیستمی بودن تکنولوژی تأکید شده است. (مجدفر، 1371)

آلن ویلیام، در سال 1960، تعریف دیگری ارائه داده است که به علت اهمیت و محتوای تعریف، در تکنولوژی آموزشی جایگاه ویژه ای به خود اختصاص داده است، او می گوید:

« تکنولوژی آموزشی عبارت است از : طراحی، اجرا و ارزیابی نظام یافته جریان آموزش و یادگیری، همراه با تعیین هدفهای مشخص و استفاده از تجربه تحقیقات در زمینه های یادگیری و ارتباط جمعی و به کار گرفتن مجموعه ای منابع انسانی و غیر انسانی به منظور فراهم آوردن شرایط آموزش مؤثر».

دکتر داریوش نوروزی تکنولوژی آموزشی را رویکردی سیستمی می داند که فرایند یاددهی و یادگیری را کنترل می کند. و رویکرد سیستمی systematical approach فرایندی است که با استفاده از آن می توان تشخیص نیازها، شناسایی مسائل ، تعیین شرایط و تعیین راه حلهای مطلوب از بین گزینه های مختلف و انتخاب روشها و انتخاب ابزار اقدام نمود. (رخشان،1370)

تعریفی که کمیته تکنولوژی آموزشی در آکادمی ملی مهندسی آمریکا از تکنولوژی آموزشی می کند چنین است: مجموعه ای از معلومات ناشی از کاربست علوم آموزشی و یادگیری در دنیای حقیقی کلای درس، همراه با ابزارها و روشهایی که کاربست علوم نامبرده در بالا را تسهیل کنند. (آرمزی ودال، 1353)

«سیلبر» silber در سال 1970 تعریف دیگری را ارائه می دهد و به عوامل متشکله تکنولوژی اشاره و روابط بین آنها را تا حدی روشن می کند ، او می گوید :

تکامل«تحقیق و طراحی ، تولید ، ارزیابی ، پشتیانی ، تدارک و به کارگیری » عوامل نظام آموزشی

( پیام ، افراد ، مواد ، وسایل روشها و محیط عمل ) ومدیریت این تکامل ( سازمان و افراد ) و به طریقی سیستمی برای حل مسائل آموزشی را تکنولوژی آموزشی می نامند.

که تعریف سیلبر از تکنولوژی آموزشی به صورت نمودار قابل توجه تر است.

بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیریطرح توجیهی بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیریدانلود بررسی موانع بهره گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیریروانشناسیفرایند تدریس و یادگیریتکنولوژیتکنولوژی آموزشیدانلود طرح توجیهیپروژه دانشجوییدانلود پژوهشدانلود

بررسی موانع ازدواج جوانان و علل ازدواج های غیر اصولی

بنای خانواده یعنی جایی که انسان در آن به آرامش و کمال می رسد حال اگر این بنای زیبا مورد لطف و عنایت خداوند از انسان گرفته شود دیر یا زود می میرد

دسته بندی	روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید ها	1
فرمت فایل	doc
حجم فایل	68 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	74

فروشنده فایل

کد کاربری 2106

تمام فایل ها

بررسی موانع ازدواج جوانان و علل ازدواج های غیر اصولی

مقدمه :

بنای خانواده یعنی جایی که انسان در آن به آرامش و کمال می رسد . حال اگر این بنای زیبا مورد لطف و عنایت خداوند از انسان گرفته شود دیر یا زود می میرد .

یکی از بزرگترین خوشبختی انسانها ، داشتن همسری صالح و شایسته است . آن بهره ای که انسان را سامان می بخشند داشتن همسری است که هرگاه به وی نظری بیفکند شاد و سرور گردد . باید به جوانان آموزش داده شود تا با داشتن اطلاعات کامل در مورد جسن مخالفشان همسر خود را انتخاب کنند . اگر زنان و مردان بتوانند همدیگر را قبول کنند در زندگی زناشویی بسیار موفقتر خواهند بود .

ازدواج به سلامت جامعه کمک می کند . این سنت و فرهنگ درستی و خوبی بوده و نباید از بین برود خانواده ها اساس و هسته یک جامعه هستند و اگر مانند یک سلول بیمار باشند در نهایت سلولها جامعه را بیمار می کنند و پس اهمیت ازدواج همانطور که امام رضا (ع) فرموده اند :

« چون خواهی ازدواج کنی از خدا خیربخواه پس اقدام کن ، دو رکعت نماز بگذار و دستها را بدرگاه خدا بردار بگو : خداوندا من در اندیشه زناشوئی ام همسری برایم فراهم کن که از نظر اندام و اخلاق پاکدامنی و نگهداری مال و آبروی شوهر زیبائی و فرزند سرآمد زنان باشد . »

و یا در جای دیگر پیامبر علی صلی الله می فرماید :

« هر کس در ابتدای سنین جوانی ازدواج کند شیطان فریاد می کند ای وای ! ای وای ! دو سوم دین خود را از شر من حفظ کرد . »

ازدواج یک سنت دیرینه اجتماعی است که به صورت بیانی مقدس از آغاز زندگی بشر وجود داشته است . ازدواج برای انسان یک نیاز طبیعی است . چگونه است که اگر انسان آب و غذا نخورد تعادل حیاتی او بهم می ریزد و به مرگ او منتهی می گردد .

همه چیز می گذرد ، حتی اظهار عشقها ، بوسه ها ، در برگرفتنیها و سایر تظاهرات عشق های جسمانی اما رشته محبت دو روح که یک بار همدیگر را به آغوش کشید و به حقیقت یکدیگر را شناخته اند هرگز گسیخته نمی شود . هیچ کاخی در زندگی بر افراشته نشد که محبوبتر ، شیرین تر و با عظمت تر از کاخ ازدواج در نزد خداوند باشد .

زندگی زناشویی یکی از سخت ترین مدلهای زندگی است ، زندگی با فردی غریبه که شناختی در موردش در دست نیست و باید به مدت طولانی با او زندگی کرد ، بسیار سخت است شاید بتوان کسی به طور موقت زندگی کرد و او را تحمل نمود ، ولی وقتی زمان طولانی می گردد شرایط سخت تر خواهد شد .

از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) است که :

« خَیرُکَمُ خَیرکُم لِاَهلِهِ و انا خیرکُم لِاَهلی »

« بهترین شما کسی است که به خانواده خود بهتر باشد و

من بهترین شما به خانواده خود می باشم . »

بیان مسئله پژوهش :

ازدواج رابطه است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بند و باری و روابط نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون دارد . در امر مقدس ازدواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است . نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار دارد .

ازدواج امری مهم و سرنوشت ساز است که کامیابی و یا شکست در آن در زندگی آینده تأثیر بسزایی دارد . همسر خوبی و موافق زندگی را قرین آرامش و آسایش می کند و زمینه را برای پرورش استعدادهای درون و نیز ترقی و تعالی خانواده فراهم می سازد . همه جوانان در دوره بلوغ روانی خود فرا می گیرند که چگونه حرفهای قشنگی بزنند تا همسران و فرزندانشان از آن کلمات زیبا و به یاد ماندنی برای همه عمر بهره مند گردند .

به وسیله ازدواج همسری می خواهند که در کنار او به آرامش برسند و احساس امنیت روانی – اجتماعی داشته باشند . آنان که بیشتر مشورت می کنند کمتر اشتباه می کنند . چنانچه درخواست انتخاب همسر مناسب ضعف دارد ، بهتر است اجازه دهید تا به استقلال فکری و بلوغ روانی برسد .

انسان دوست دارد که هم دوست داشته باشد و هم دوستش بدارید در غیر این صورت یک احساس تنهایی غریبی در انسان به وجود می آید که در آن احساس غربت و دلتنگی
می کند .

ما توجه به مسائل یاد شده تحقیق در این پژوهش درصدد یافتن پاسخ علمی این سئوال است که عوامل تأثیرگذار بر ازدواج به بیان دیگر موانع ازدواج کدامند ؟

فرضیه پژوهش :

- عدم وجود فرهنگ آموزشی صحیح در رابطه با ازدواج تأثیرات و چگونگی ( شکل مراسم ، آداب ازدواج ) آن یکی از موانع اساسی ازدواجی اصولی است .

- یکی از موانع ازدواج صحیح نبود روابط صحیح اجتماعی ، بین خانوادگی و عدم صداقت و صمیمیت در روابط بین افراد

- وجود مشکلات مسکن یکی از موانع ازدواج است .

- وجود مشکلات اقتصادی و مالی یکی از موانع ازدواج است .

- سختگیری های خانواده ها برای ازدواج یکی دیگر از موانع ازدواج است .

- آشنا نبودن با مسائل ازدواج

- آشنا نبودن با مفهوم تفاهم به درستی

تعاریف مفاهیم پژوهش :

ازدواج :

ازدواج عبارتست از تشکیل و ادامه زندگی دائمی زناشویی بین زن و مرد که از طریق پیوند قانونی و مشروع برقرار می گردد و عناصر اصلی آن عبارتند از :

- پیوند میان زن و شوهر ( رابطه زناشویی )

- قانونی و مشروع بودن پیوند

- زندگی دائمی

- کنش متقابل

متغیرهای مورد بررسی :

به منظور بررسی مشکلات ازدواج جوانان متغیرهائی با استفاده از تئوریهای مختلف جامعه شناسی انتخاب شوند که عبارتند از :

الف ) مشکلات ازدواج شامل :

- مشکلات شخصی مربوط به شرایط فرد که اغلب دارای ماهیت اقتصادی می باشد .

- مشکلات مربوط به شرایط همسر

- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به فرد

- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به همسر

هر کدام از این ابعاد نیز شامل معرف هایی می باشند . اولاً در شرایط فعلی جامعه ما اهمیت بیشتری داشته و ثانیاً به عنوان مشکلات اصلی محسوب می شوند .

مشکلات اقتصادی ( فرد ) :

منابع تأمین مالی در این میان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . مسلماً داشتن درآمد کافی برای اداره زندگی در سایه اشتغال مناسب امکان پذیر می باشد . بنابراین هم اشتغال و هم نوع اشتغال فرد حائز اهمیت خاصی است . باید توجه داشت که تعیین کننده پایگاه اجتماعی فرد عوامل اقتصادی می باشند که براساس تئوری مبادله اجتماعی امکانات لازم برای ازدواج را فراهم می کند . معرف های این مشکل پول ، مسکن ، کار ، وسایل زندگی ، تأمین مخارج ازدواج ، لزوم اشتغال ، تأمین مخارج عروسی و وسایل زندگی .

مشکلات مربوط به همسر :

بعضی از مسائل مربوط به ازدواج به شرایط ضمن ازدواج بر می گردد و اغلب به شرایط طرف مقابل مربوط می شود . یعنی اگر عدم توانائی های مالی در زمینه تأمین مخارج یا وسایل لازم برای ازدواج یا نوع شغل مشکلاتی هستند که به خود فرد مربوط می شود .

معرفهای این مشکل عبارتند از : توافق طرفین بر سر مهریه ، موافقت فرد با جهیزیه کم ، موافقت خانواده ها با جهیزیه کم ، موافقت با اشتغال همسر ( زن )

مشکلات اجتماعی – فرهنگی مربوط به فرد :

علاوه بر مشکلات که در امر ازدواج صرفاً به فرد یا طرف مقابل مربوط می شوند مواردی دیگر نیز وجود دارند که ناشی از شرایط اجتماعی – فرهنگی محیط اجتماعی خود فرد یا طرف مقابل هستند .

معرف های این مشکل عبارتند : تصور از محمود شدن بعد از ازدواج ، تفاهم اخلاقی ، رعایت دستورات دینی ، زندگی با خانواده همسر ، انتخاب ادامه تحصیل یا ازدواج ، صحیح نبودن ازدواج قبل از خواهر یا برادر بزرگتر .

عوامل اجتماعی – فرهنگی مربوط به همسر :

در صورت عدم تمایل طرف مقابل به زندگی با افراد خانواد همسر ، چنین امری خود به خود به صورت مشکل بر سر راه ازدواج در می آید . بطور کلی همه شرط های ضمن ازدواج از سوی هر یک از طرفین می تواند مشکل آفرین باشد . این وضعیت در مورد شرایط ادامه تحصیل پس از ازدواج دختران برای پسران می تواند به صورت مشکل در آید .

معرف های این مشکل عبارتند از : شرط زندگی با خانواده همسر ، ادامه تحصیل دختر ، قبول ازدواج با فردی که تحصیلات کمتری دارد .

توقعات و انتظارات :

در گروه دختران مهمترین زمینه انتظارات داشتن شیک ترین لباسها و در گروه پسران اهمیت زیبایی همسر است . میزان توقعات دختران بالاتر از پسران می باشد . توقع پسران در مورد زیبایی همسر بیشتر از دختران است اما در مورد لزوم تهیه بهترین نوع جهیزیه و فایده برگزاری جشن در بهترین تالار توقع دختران بیشتر از پسران است . به طور کلی میزان انتظارات دختران و پسران یکسال است .

ب ) عوامل مربوط به مشکلات ازدواج شامل :

- عوامل شخصی

- عوامل خانوادگی

- همسان همسری

- ازدواج با پایگاه اجتماعی بالاتر یا پایین تر

- گروه مرجع دیگران مهم

- چگونگی گذراندن اوقات فراغت

- طریق انتخاب همسر

- طریق آشنایی قبل از ازدواج

- توقعات و انتظارات

- احساس محرومیت نسبی

- چگونگی روابط اجتماعی

- ارزشهای ازدواج

متغیرها پژوهش :

متغیر وابسته :

بالا رفتن سن ازدواج جوانان

متغیر مستقل :

بیکاری ، قیمت مسکن ، مشکلات اقتصادی ، سختگیری های خانواده ، تفاهم بین دو نفر

اهمیت و ضرورت پژوهش :

ازدواج یکی از سنت های دینی ما می باشد که باعث می شود انسان به کمال خود برسد و به همین دلیل پیغمبر اکرم (ص) می فرماید :

« کسی که ازدواج نکرده دینش کامل نیست »

اگر موانع ازدواج جوانان مخصوصاً دانشجویان رفع نشود باعث می شود هم انگیزه ازدواج کم شود و هم سن ازدواج بالا برود .

اهداف پژوهش :

اهداف پژوهش مربوط به مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج عبارتند از :

- ارزشیابی و توسعه صحیح فرهنگ ازدواج

- شناسایی موانع ازدواج جوانان

- شناسایی و رفع مشکلات اقتصادی به عنوان مانعی برای ازدواج

- شناسایی مفهوم دقیق و واقعی تفاهم

- رفع مشکلات مسکن ازدواج کنندگان

- تعیین نقش زوجین در برابر یکدیگر

- یافتن تفاوتها در چگونگی مشکلات و همچنین اولویت و اهمیت مشکلات نسب به یکدیگر

- بررسی و مقایسه تغییر مشکلات جوانان در طی نسل گذشته و کنونی

- شناخت مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج

- یافتن عوامل و علل بروز مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج

- بررسی میزان و چگونگی رابطه هر یک از عوامل با مسائل و مشکلات مربوط به ازدواج جوانان

فصل سبز

می توان در ماوراء یک نگاه

عشق را بی دغدغه احساس کرد

می توان این عشق را چون رشته ی

محکم و بر پیچ و تاپ یاس کرد

می توان در آسمان زندگی

چشمها را بر افقها باز کرد

می توان در بیکران یک نگاه

فصل سبز عشق را آغاز کرد

پیشگفتار :

خانواده یکی از ابتدائی ترین اشکال شناخته شده زندگی اجتماعی انسان می باشد که از بدو پیدایش انسان در کره زمین تاکنون وجود داشته است . کارکردهای مختلفی خانواده و نقش اساسی آن در جامعه یکی از مهمترین دلایل پیدایش و بقاء آن از ابتدا تا به امروز می باشد . تجربه های علمی و تحقیقاتی گوناگون نیز لزوم وجود خانواده در زندگی انسان را به عنوان یکی از ارکان اصلی جوامع مورد تأیید و تأکید قرار داده است . از اینرو خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی است که دارای قدمت بسیار زیادی بود و برای رفع اساسی ترین نیازهای انسان به وجود آمده است . اگر چه قدرت خانواده به پیدایش انسان می رسد اما کارکرد اساسی خانواده یعنی ادامه نسل انسان بوسیله ازدواج تأمین می گردد و با توجه به اینکه ازدواج مقدمه تشکیل خانواده است . بنابراین نهاد ازدواج مقدم بر خانواده خواهد بود . بودن تردید ازدواج یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی – زیستی و فرهنگی مربوط به جامعه و انسان محسوب می شود . این پدیده موجب تغییرات اساسی در خانواده گردیده و منجر به پیدایش خانواده های تازه ای می گردد .

بنابراین مطالعه ازدواج و مسائل و مشکلات مربوط با آن در جهت دستیابی به قانونمندیهایی اجتماعی به منظور تسهیل روابط اجتماعی و استواری بنیانهای خانواده ، توسعۀ بررسی و شناخت بیشتر در این زمینه را ضروری می سازد .

کانون خانواده به عنوان مهمترین و مرکز بروز و تداوم عواطف انسان در متن زندگی اجتماعی می باشد . امروزه با تغییر کارکردهای خانواده و ظهور عرصه های جدیدی از کانون های روابط اجتماعی در جهان غرب همواره این ترس وجود دارد که نقش عاطفی خانواده بکلی از بین برود .

در امر مقدس ازواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است ، نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار داد .

ازدواج رابطه ای است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بندوباری نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون می دارد .

امام موسی بن جعفر علیه السلام فرموده اند :

« جهادُ المراهِ حُسنُ التَّبعَّلِ »

« جهاد زن خوب شوهرداری کردن است »

ازدوج

ازدواج چیست ؟

از دیرباز جوامع مختلف پیوند میان زن و شوهر را به عنوان ازدواج مورد قبول قرار داده اند . اما در طول زمان انواع مختلفی از ازدواجها پدید آمده است . با وجود این مشابهت ها و عناصر نسبتاً ثابتی در این پدیده همراه وجود داشته است .

کارلسون ازدواج را اینگونه تعریف می کند « ازدواج فرایندی است از کنش مقابل بین دو فرد یک مرد و یک زن که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسم زناشوئی خود برپا داشته اند .

بررسی موانع ازدواج جوانان و علل ازدواج های غیر اصولیطرح توجیهی بررسی موانع ازدواج جوانان و علل ازدواج های غیر اصولیدانلود بررسی موانع ازدواج جوانان و علل ازدواج های غیر اصولیروانشناسیازدواج جوانانازدواج های غیر اصولیبنای خانوادهدانلود طرح توجیهیپروژه دانشجوییدانلود پژوهشدانلود تحقیقپایان نامهدانلود پروژه