بررسی عوامل موثر بر اختلالات یادگیری دانش آموزان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 50 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 29 |
بررسی عوامل موثر بر اختلالات یادگیری دانش آموزان
فصل اول : کلیات
عنوان :
«بررسی عوامل مؤثر بر اختلالات یادگیری در بین دانش آموزان پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی استان قزوین در سال تحصیلی 87-1388»
مقدمه وبیان مسئله
اختلالات یادگیری از جمله مسائلی هستند که استعداد و توانایی کودکان را تحت تأثیر قرار داده و سبب‌بروز مشکلات رفتاری و روان شناختی، نظیر اضطراب، افسردگی، فرار از مدرسه، اختلال در خوردن و خوابیدن وغیره در آنها می‌شوند. مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که حدود ده درصد از کودکان‌نوعی مشکل ویژه یادگیری دارند.با این حال، این موضوع نباید مایه ی ناامیدی والدین و مربیان گردد؛ چرا که‌تجارب چندین ساله ی متخصصانی که با چنین کودکانی سروکار داشته‌اند، نشان می‌دهد که چنین کودکانی به‌شرط تشخیص زود هنگام توسط والدین و مربیان و ارجاع آنها به متخصصان قابل درمان هستند.، دانش آموزان LD و دارای اختلالات یادگیری، از بهره هوشی تقریبا متوسط یا بالاتر از متوسط برخوردارند؛ از نظر حواس مختلف بینایی، شنوایی‌و... سالم اند؛از امکانات محیطی و آموزشی نسبتا مناسبی برخوردارند؛ دارای نابهنجاری‌های شدید رفتاری نیستند و پیشرفت آموزشی این کودکان به طور قابل‌ملاحظه‌ای از بهره هوشی، سن و امکانات آموزشی که از آن برخوردارند، کمتر است (باباپور خیرالدین و صبحی‌قراملکی، 1379).
باباپور و قراملکی (1379) برخی از ویژگیهای کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری را به شرح زیر عنوان‌کرده‌اند:
عملکرد تحصیلی پایین، برتری حافظه کوتاه مدت، اختلالات زبان شامل اختلال در زبان درونی، زبان‌دریافتی شنیداری، وارونگی کلمات، بازشناسی ضعیف کلمات، رشد نایافتگی زبان بیانی، اشکال در حافظه‌زبان گفتاری، اختلال خواندن، پاسخ نامربوط به موضوع مورد بحث، استفاده از انگشتان به هنگام حساب‌کردن، اشکال در نمادسازی، حواس پرتی و فراموشی جزئیات مهم، دست پاچگی، هماهنگی ضعیف چشم ودست، اعتماد به نفس پایین، فقدان انگیزه، مداومت کاری، ناتوانی در جفت و جور کردن رنگ‌ها و شکل‌ها،حرکات چشمی نامنظم، اشکال درجهت یابی، بیش فعالی یا برعکس فعالیت کمتر، عمل تکانشی، علایم‌مشکوک عصب شناختی، اختلال هیجانی، پرخاشگری، خیالاتی بودن، بی‌توجهی و ناتوانی در تمرکز روی‌بخشی از موضوع، تأخیر در انجام و اتمام کارها، فراخنای کوتاه حافظه، اشکال در ادراک زمان و مکان و تخمین‌زمان.
ویژه:
ـ بررسی ارتباط آسیب‌های مغزی در دوران رشد و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط ابتلای مادر به بیماریهای عفونی در دوران بارداری و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط جانبی شدن مغز و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی ارتباط اختلال در ادراک بینایی و اختلال‌های یادگیری.
ـ بررسی میزان و سهم عوامل مختلف در اختلال‌های یادگیری.
فرضیه‌های تحقیق:
1 ـ بین آسیب‌های مغزی در دوران رشد و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی داری وجود دارد.
2 ـ بین ابتلای مادر به بیماریهای عفونی در دوران بارداری و اختلال‌های یادگیری رابطه معنی داری وجوددارد.
3 ـ بین اختلال در برتری جانبی و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی داری وجود دارد.
4 ـ بین اختلال در ادراک بینایی و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی‌داری وجود دارد.
5 ـ بین اختلال در حافظه دیداری و اختلال‌های یادگیری ارتباط معنی‌داری وجود دارد.
سؤال‌های پژوهشی:
1 ـ آیا بین آسیب مغزی، بیماریهای عفونی مادر، برتری جانبی، ادراک بینایی و... دانش‌آموزان مبتلا به‌ناتوانی‌های یادگیری و دانش آموزان عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد؟
2 ـ سهم هر یک از عوامل مختلف در اختلال‌های یادگیری به چه میزان است؟
متغیرهای پژوهش:
1 ـ متغیر وابسته: اختلال‌های یادگیری
2ـ متغیرهای مستقل: شامل آسیب مغزی، بیماریهای عفونی مادر در دوران بارداری، برتری جانبی وادراک بینایی و استفاده از فورسپس و تأخیر در تنفس
3 ـ متغیرهای کنترل: هوش، جنس، سن، پایه تحصیلی
q تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
فصل دوم : پیشینه تحقیق
اختلال یادگیری
کمیته مشاوره ملی کودکان معلول تعریف زیر را ارائه نموده است:
((کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در یک یا چند فرایند اساسی روان شناختی از قبیل فهم مطالب زبان‌گفتاری یا نوشتاری مشکل دارند، این اشکالات به صورت اختلالاتی در گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن،خواندن، نوشتن، هجی کردن یا حساب کردن ظاهر می‌شود. این تعریف شامل مشکلات ادراکی، آسیب مغزی،اختلال جزئی مغز، اختلال خواندن، زبان پریشی تحولی و غیره می‌شود، اما آن دسته از مشکلات یادگیری را که‌نتیجه نقص بینایی، شنوایی یا حرکتی، عقب ماندگی ذهنی، اختلالات هیجانی یا محرومیت‌های محیطی‌است، شامل نمی‌شود (اداره آموزش‌و پرورش آمریکا، 1968، به نقل از لرنر، 1993).
در این پژوهش دانش‌آموز مبتلا به اختلال در یادگیری به دانش‌آموزی اطلاق می‌شود که‌ملاک‌های زیر را دارا باشد:
ـ دارا بودن هوش بهر متوسط یا بالاتر.
ـ دارا بودن نمره 2 انحراف معیار پایین‌تر از میانگین کلاس در دروس انشا، قرائت، املا و ریاضی که در کارنامه‌تحصیلی درج شده است.
ـ کسب نمره خطای حداقل یک نمره انحراف معیار بیش از میانگین در آزمون بندر گشتالت.
بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایة دانش آموزان دختر پایة سوم راهنمایی
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 56 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 79 |
بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایة دانش آموزان دختر پایة سوم راهنمایی
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
* چکیده پژوهش |
|
|
فصل اول: طرح پژوهش |
|
|
مقدمه |
|
|
بیان مسئله |
|
|
ضرورت پژوهش |
|
|
سئوالهای پژوهش |
|
|
فرضیه های پژوهش |
|
|
تعریف مفاهیم و اصطلاحات |
|
|
فصل دوم: پیشینة پژوهش |
|
|
مقدمه |
|
|
عوامل ایجاد کنندة افت تحصیلی و تکرار پایه |
|
|
تحقیقات جهانی انجام شده |
|
|
وضعیت مطالعات در ایران |
|
|
فصل سوم: روش پژوهش |
|
|
مقدمه |
|
|
روش پژوهش |
|
|
جامعة آماری و گروه نمونه |
|
|
روش نمونه گیری |
|
|
ابزار پژوهش |
|
|
اعتبار و روایی ابزار سنجش |
|
|
روش گردآوری داده ها |
|
|
روش تحلیل آماری |
|
|
کیفیت تحلیل |
|
|
فصل چهارم: تحلیل داده ها |
|
|
مقدمه |
|
|
جداول فراوانی |
|
|
نمودار فراوانی |
|
|
تحلیل داده ها |
|
|
خلاصة نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه های تحقیق |
|
|
فصل پنجم: تفسیر یافته های پژوهش |
|
|
بحث و نتیجه گیری |
|
|
محدودیتهای پژوهش |
|
|
پیشنهادات |
|
|
منابع |
|
|
پیوستها |
|
|
پرسشنامه |
|
|
پاسخنامه |
|
فهرست جدولها
|
جدول 1-4 توزیع فراوانی دانش آموزان قبول و مردود |
|
|
جدول 2-4 توزیع فراوانی تحصیلات پدر دانش آموزان |
|
|
جدول 3-4 توزیع فراوانی تحصیلات مادر دانش آموزان |
|
|
جدول 4-4 توزیع فراوانی ترتیب تولد دانش آموزان |
|
|
جدول 5-4 توزیع فراوانی تعداد افراد خانوادة دانش آموزان |
|
|
جدول 6-4 توزیع فراوانی میزان درآمد والدین |
|
|
جدول 7-4 توزیع رابطة والدین با دانش آموزان |
|
|
جدول 8-4 توزیع فراوانی علاقه و انتظار والدین به تحصیل دانش آموزان |
|
|
جدول 9-4 توزیع فراوانی زندگی والدین با دانش آموزان |
|
|
جدول 10-4 توزیع فراوانی زندگی والدین با هم |
|
|
جدول 11-4 توزیع فراوانی ارتباط والدین با مدرسه |
|
|
جدول 12-4 توزیع فراوانی بومی بودن دانش آموزان |
|
|
جدول 13-4 توزیع فراوانی فعالیتهای غیردرسی دانش آموزان |
|
|
جدول 14-4 توزیع فراوانی فعالیت فوق برنامة دانش آموزان |
|
|
جدول 15-4 توزیع فراوانی مطالعة مجله، روزنامه و کتاب دانش آموزان |
|
|
جدول 16-4 توزیع فراوانی فعالیت ورزشی دانش آموزان |
|
|
جدول 17-4 توزیع فراوانی دیدار با آشنایان و بستگان |
|
|
جدول 18-4 توزیع فراوانی داشتن معلم خصوصی |
|
|
جدول 19-4 توزیع فراوانی شرکت در کلاس تقویتی و متفرقه |
|
|
جدول 20-4 توزیع فراوانی استفاده از کتاب کمک درسی |
|
|
جدول 21-4 توزیع فراوانی مباحثه و همخوانی دانش آموزان |
|
|
جدول 22-4 مربوط به میزان تحصیلات والدین |
|
|
جدول 23-4 مربوط به میزان درآمد والدین |
|
|
جدول 24-4 مربوط به روابط والدین با فرزندان |
|
|
جدول 25-4 مربوط به زندگی والدین با فرزندان |
|
|
جدول 26-4 مربوط به علاقه و انتظار والدین به تحصیل فرزندان |
|
|
جدول 27-4 مربوط به روابط والدین با معلم دانش آموز |
|
|
جدول 28-4 مربوط به بومی بودن دانش آموزان |
|
|
جدول 29-4 مربوط به منابع و مواد خواندنی در خانه |
|
|
جدول 30-4 مربوط به آموزشهای غیرکلاسی (معلم خصوصی – کلاس تقویتی) |
|
|
جدول 31-4 مربوط به تعداد افراد خانواده |
|
|
جدول 32-4 مربوط به ترتیب تولد دانش آموزان |
|
فهرست نمودارها
|
نمودار 1-4 توزیع فراوانی دانش آموزان قبول و مردود |
|
|
نمودار 2-4 توزیع فراوانی تحصیلات پدر دانش آموزان |
|
|
نمودار 3-4 توزیع فراوانی تحصیلات مادر دانش آموزان |
|
|
نمدار 4-4 توزیع فراوانی ترتیب تولد دانش آموزان |
|
|
نمودار 5-4 توزیع فراوانی تعداد افراد خانواده |
|
|
نمودار 6-4 توزیع فراوانی درآمد والدین |
|
|
نمودار 7-4 توزیع فراوانی روابط والدین با فرزندان |
|
|
نمودار 8-4 توزیع فراوانی علاقه و انتظار والدین به تحصیل فرزندان |
|
|
نمودار 9-4 توزیع فراوانی زندگی والدین با فرزندان |
|
|
نمودار 10-4 توزیع فراوانی زندگی والدین با هم |
|
|
نمودار 11-4 توزیع فراوانی ارتباط والدین با مدرسه |
|
|
نمودار 12-4 توزیع فراوانی بومی بودن دانش آموزان |
|
|
نمودار 13-4 توزیع فراوانی فعالیت غیردرسی دانش آموزان |
|
|
نمودار 14-4 توزیع فراوانی شرکت در فوق برنامه مدرسه |
|
|
نمدار 15-4 توزیع فراوانی مطالعة روزنامه و مجله و کتابهای مختلف |
|
|
نمودار 16-4 توزیع فراوانی فعالیتهای ورزشی |
|
|
نمودار 17-4 توزیع فراوانی دیدار با آشنایان و بستگان |
|
|
نمودار 18-4 توزیع فراوانی استفاده از معلم خصوصی |
|
|
نمودار 19-4 توزیع فراوانی شرکت در کلاسهای تقویتی و متفرقه |
|
|
نمودار 20-4 توزیع فراوانی استفاده از کتابهای کمک درسی و کمک خانواده |
|
|
نمودار 21-4 توزیع فراوانی مباحثه و همخوانی با دوستان |
|
چکیدة پژوهش
در این پژوهش به منظور بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایة دانش آموزان دختر پایة سوم راهنمایی آموزش و پرورش منطقة 18 تهران از یک پرسشنامه محقق ساخته که دارای 21 سئوال است استفاده شد. بعد از اعتباریابی این پرسشنامه بر روی یک گروه نمونه این مقیاس برروی دو گروه نمونه دانش آموزان مردود و قبول که هر گروه شامل 40 نفر بودند اجرا شد. با استفاده از آزمون خی دو (K) داده های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آماری به دست آمده از این بررسی نشان داد که میزان روابط صمیمی والدین با دانش آموزان مردود و کمتر از روابط صمیمی والدین دانش آموزان قبول است. علاقه و انتظار به تحصیل والدین دانش آموزان مردود کمتر از والدین دانش آموزان قبول است. وجود منابع خواندنی موجود در خانه (روزنامه، مجله، کتاب) دانش آموزان مردود کمتر از دانش آموزان قبول است.
فصل اول
طرح پژوهش
مقدمه:
انسان در درون خانواده متولد می شود، رشد می یابد و بسیاری از امور و مفاهیم را از خانواده می گیرد و همواره با آن سر و کار دارد، بنابراین مهمترین تجربیات انسانی که اساسی ترین عوامل شکل دهندة شخصیت محسوب می شود در درون خانواده شکل می گیرد. خانواده نخستین مدرسه و مهد اصلی تربیت است، کارگاه اصلی الگوسازی است، زمینه ساز تحول و تکامل است. ما هیچ بنیادی را نمی شناسیم که جنبة سرنوشت سازی و تربیت از خانواده مؤثرتر باشد. کودک درسهای اصلی و اساسی خود را از خانواده می گیرد هر سازندگی یا اشتباهی که در آن واقع گردد مستقیماً در کودک اثر می گذارد.
خانواده عامل انتقال فرهنگ، تمدن، ادب و سنن است و اهمیت آن همیشگی است و برای دوام و بقای جامعه و تمدن و فرهنگ راهی جز آن وجود ندارد. از لحاظ واحد می یابیم که خانواده کوچک است ولی از لحاظ اهمیت بسیار مهم و بزرگ است. زیرا هستة اصلی و زیرساز جامعه های بشری است.
خانواده در کودکان دارای دو گونه تأثیر است: وراثتی و محیطی
در بعد وراثت باید گفت کودکان وارث بسیاری از صفات و ویژگیهایی از والدین خویشند، ازجمله: ساخت و اسکلت بندی بدن، مسائل مربوط به جنبه های هوشی و استعدادی، بیماریهای جسمی و روانی، مخصوصاً آنها که مزمن بوده اند، جنبه های مربوط به فیزیولوژی و وظایف اعضا و قد و رنگ و طول عمر و حتی طاسی سر، ویژگیهای مربوط به خون و ارهاش آن.
در جنبة محیط باید گفت طفل تحت تأثیر محیط داخل رحم و محیط بیرون است. سلامت یا عفونت های رحمی به کودک سرایت کرده و اثرات کشنده ای می تواند داشته باشد. محیط خارج رحمی برای او امری حتمی و اجتناب ناپذیر و حتی غیرقابل انتخاب و نوع تربیت آن تحمیلی و اجباری است. طبیعی است که کودک در چنین محیطی شکل گیرد و نتواند از جبر محیط لااقل در دوران کودکی رهایی یابد.
افراد یک خانواده، ساخته و پرداخته عوامل محیطی وراثتی هستند و به همین دلیل شخصیت شان شدیداً تحت تأثیر این عوامل است تا حدی که می توان گفت کودک آئینه‌ای تمام نما از معجون و ترکیب شخصیت والدین است. شرایط عادی و یا بحرانهای خانوادگی در او شدیداً اثر گذارده و رشد آنان را تحت نفوذ قرار خواهد داد. (قائمی، 1374)
خانه مکانی است که شخصیت اولیه انسان در آنجا شکل گرفته و سنتها و الگوها، قوانین و همین طور ضوابط آن، در کودک اثر داشته و برای او می تواند مثبت یا منفی باشد. زمانی بیشتر می توان به اهمیت خانواده واقف شد که فردی عاری از خانواده بشود و به خاطر مسائلی همچون طلاق، مرگ، و ... از خانواده جدا شود. خانواده می تواند عامل سازندگی یا ویرانی و نابودی اعضا خود مخصوصاً کودکان شود، خانواده می تواند سلامت و شرافت و یا انحرافات و اختلال در فرد ایجاد کند. خانواده همچنین در تذهیب اخلاق، حفظ سلامت جسمی و روانی و تربیت افراد تشکیل دهندة خود مؤثر است، در صورت موجود بودن کانون گرم خانوادگی همراه با سلامت و تربیت صحیح، می تواند عامل پیشرفت و تکامل هر یک از اعضای خود باشد.
بطور کلی می توان اینگونه بیان کرد که خانواده جایی است که تعلیم و تربیت همه جانبة کودک در آنجا صورت می گیرد. کودک طی تماسهای روزانه خود با اعضای خانواده با دنیای اطراف خویش آشنایی حاصل می کند و در معرض تجربیات جدید و فراگیری قانونمندی و اصول زندگی می باشد. اکثر متخصصین امور تربیتی، به نقش اساسی والدین در شکل گیری شخصیت کودک تأکید ورزیده و خانواده را به عنوان هستة اجتماعی معرفی می کنند. (نجاتی، 1371)
یکی از مهمترین مشکلاتی که معمولاً نظامهای آموزش و پرورش جهان، با آن روبرو می باشند و به عنوان عمده ترین معضل نظام آموزش محسوب می گردد افت تحصیلی است که هر سال بگونه های مختلف مقدار قابل توجهی از منابع انسانی و اقتصادی جامعه را تلف نموده و موجب آثار زیانبار و جبران ناپذیری در حیات فردی و خانوادگی افراد مردود برجای گذارده و نابسامانی های اجتماعی فراوانی نیز به وجود آورده و کارایی و باروری نظامها را با نقصان روبرو می سازد.
با توجه به مهم بودن این مسئله خاص و عام هر یک به دلایلی چند به این مسئله توجه داشته و غالباً از بهای سنگین این ضایعه و یا اتلاف منابع عظیم مالی و انسانی صحبت می کنند و در این میان مجامع علمی و فرهنگی بخصوص دست اندرکاران تعلیم و تربیت با تحقیقات و پژوهشهای پر دامنه خود سعی در کاهش انواع افت تحصیلی دارند که علاوه بر جلوگیری از خسارتهای اقتصادی و مالی باعث تخفیف مشکلات روانی و اجتماعی در سطح خانواده ها و جامعه می گردد و گاهی انتقال میراث فرهنگی جامعه، پرورش استعدادهای دانش آموزان و آماده سازی آنان برای شرکت فعال در جامعه را سبب می شوند.
امروزه در کشور ما نیز این پدیده به میزان چشمگیری رقم بالایی را به خود اختصاص داده و موجب تلف شدن استعدادهای بالقوه انسانی و توان مالی خانواده ها و جامعه می گردد که شناخت انواع و ابعاد این افت، و تحلیل این مسئله و تجسس در علل بوجود آورندة آن و راههای مقابله با آن یکی از مهم ترین موضوع‌های پژوهشی و تحقیقی نظامهای آموزش و پرورش است. بسیاری از افراد ناتوانی دانش آموز در یادگیری مواد درسی را افت تحصیلی می دانند به نظر می رسد که این تصور درست نباشد چرا که ناتوانی کودک در فراگیری دروس ممکن است از نقصان ذهنی و محدودیتهای آن ناشی شود درحالیکه افت تحصیلی به معنای نزول از سطح بالاتر به سطح پایین تر در تحصیل و آموزش است.
به منظور تمایز بین این قبیل ناتوانیها و افت تحصیلی ارائه تعریفی از افت تحصیلی لازم و ضروری است. «افت تحصیلی به کاهش عملکرد تحصیلی دانش آموز از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب گفته می شود» توجه به تعریف فوق نشان می دهد که مقایسه دو بخش عملکرد تحصیل قبلی و فعلی دانش آموز بهترین شاخص از افت تحصیلی است. (لیامی، نجاریان، مکوندی 1373)
از آنجا که افت تحصیلی علاوه بر نظام آموزش (هدفها و برنامه های آموزش، مواد درسی، برنامة درسی، وضعیت و نقش معلمان و مدیریت آموزش، روشهای تدریس ...) با فرهنگ و نظام اجتماعی، ساختار سیاسی و نظام خانوادگی هر کشور رابطه تنگاتنگی دارد، محقق را بر آن می دارد تا در تحقیق و پژوهش خود ارزیابی های دقیقی از عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایة دانش آموزان مقطع راهنمایی داشته باشد.
بیان مسئله
افت تحصیلی را به دو صورت کمی و کیفی طبقه بندی می کنند. افت کمی به صورت نسبت دانش آموزانی که نمی توانند یک دورة آموزشی را بر اساس هدفهای آموزشی آن دوره بگذرانند به کل دانش آموزانی که وارد دورة آموزشی مذکور می شوند تعریف می شود. و افت کیفی منظور درصد معینی از دانش آموزان هستند که از عهدة گذراندن امتحانهای رسمی برمی آیند اما مهارتها و توانائیهای لازم را آنچنان که در هدفهای آموزشی و پرورشی پیش بینی شده است، به دست نمی آورند. (شریفی، 1369)
در این تحقیق نیز به مسئله تکرار پایة تحصیلی یا مردودی که فقط جنبة کمی بازدهی نظام آموزش و پرورش که در چارچوب نمرات درس دانش آموزان است می پردازیم تا با بررسی آماری درصد دانش آموزان مردود به نتایجی مثمر ثمر رسیده و آن را مورد استفاده قرار دهیم
بررسی عوامل تاثیر زیستی در بروز سوء مصرف مواد
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 100 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 134 |
بررسی عوامل تاثیر زیستی در بروز سوء مصرف مواد
فهرست مطالب
عنوان مطالب................................................................................................ صفحه
فصل اول کلیات پژوهش
1-1 مقدمه.................................................................................................... 14
2-1 بیان مساله............................................................................................ 16
3-1 اهمیت و ضرورت مساله...................................................................... 18
4-1 اهداف پژوهش..................................................................................... 20
5-1 فرضیه‌های پژوهش............................................................................. 21
6-1 تعریف اصطلاحات................................................................................ 21
الف: تعریف نظری........................................................................................ 21
ب: تعریف عملیاتی........................................................................................ 21
فصل دوم: پیشینه پژوهش
- مقدمه........................................................................................................ 25
1-2 مباحث نظری........................................................................................ 25
2-2 سوء مصرف مواد یک بیماری مغزی است.......................................... 26
3-2 سوء مصرف مواد فقط یک بیماری مغزی نیست................................. 27
4-2 اصطلاح شناسی................................................................................... 29
5-2 سوء مصرف و وابستگی به مواد......................................................... 30
6-2 اعتیاد.................................................................................................... 30
1-6-2 همه‌گیری شناسی............................................................................. 31
2-6-2 سبب شناسی.................................................................................... 32
3-6-2 عامل سایکو دینامیک........................................................................ 32
4-6-2 نظریات رفتاری................................................................................ 33
5-6-2 وراثت چیست؟................................................................................. 34
6-6-2 عوامل ژنتیک.................................................................................... 36
7-6-2 عوامل عصبی- شیمیایی.................................................................. 36
8-6-2 ابتلای همزمان................................................................................. 37
9-6-2 اختلالات شخصیت ضد اجتماعی..................................................... 38
10-6-2 افسردگی و خودکشی ................................................................... 38
7-2 اختلالات وابسته به الکل....................................................................... 39
1-7-2 همه‌گیری شناسی............................................................................. 40
2-7-2 فعالیتهای الکتروفیزیولوژیکی......................................................... 40
3-7-2 شیمی حیاتی یا زیست شیمی........................................................... 42
4-7-2 آسیب‌پذیری زیستی نسبت به الکلیسم.............................................. 43
5-7-2 عوامل شخصیتی و روان شناختی................................................... 47
6-7-2 درمان و بازپروری.......................................................................... 49
8-2 اختلالات وابسته به آمفتامین (یا شبه آمفتامین)................................... 50
1-8-2 همه گیری شناسی........................................................................... 51
2-8-2 نوروفارماکولوژی........................................................................... 51
3-8-2 اختلال سایکوتیک ناشی از آمفتامین................................................ 52
4-8-2 درمان و بازتوانی............................................................................ 53
9-2 اختلالات وابسته به کافئین.................................................................... 54
1-9-2 همه گیری شناسی........................................................................... 55
2-9-2 نوروفارماکولوژی........................................................................... 55
3-9-2 ژنتیک و مصرف کافئین................................................................... 56
4-9-2 کافئین به عنوان یک ماده مورد سوء مصرف................................. 56
5-9-2 عوارض نامطلوب ............................................................................ 57
6-9-2 درمان.............................................................................................. 58
10-2 اختلالات وابسته به حشیش................................................................ 59
1-10-2 همه گیری شناسی......................................................................... 60
1-1-10-2 شیوع و روندهای اخیر............................................................. 60
2-1-10-2 نوروفارماکولوژی..................................................................... 61
3-10-2 اختلال سایکوتیک ناشی از حشیش................................................ 62
4-10-2 اختلال اضطرابی ناشی از حشیش................................................. 63
5-10-2 درمان و بازتوانی.......................................................................... 63
11-2 اختلال وابسته به کوکائین.................................................................. 66
1-11-2 همه گیری شناسی......................................................................... 66
2-11-2 هم ابتلائی...................................................................................... 67
3-11-2 سبب شناسی.................................................................................. 67
1-3-11-2 عوامل ژنتیک ............................................................................ 67
2-3-11-2 عوامل اجتماعی و فرهنگی ....................................................... 68
3-3-11-2 یادگیری و شرطی شدن............................................................ 68
4-3-11-2 عوامل دارویی........................................................................... 69
4-11-2 نوروفارماکولوژی......................................................................... 69
5-11-2 سوء مصرف کوکائین و وابستگی بر آن....................................... 71
6-11-2 اختلال سایکوتیک ناشی از کوکائین ............................................. 71
7-11-2 اختلال خلقی ناشی از کوکائین ..................................................... 72
8-11-2 اختلال اضطرابی ناشی از کوکائین .............................................. 72
9-11-2 اثرات نامطلوب .............................................................................. 72
1-9-11-2 اثرات بر عروق مغزی............................................................... 73
2-9-11-2 اثرات قلبی................................................................................. 73
3-9-11-2 حملات تشنجی........................................................................... 74
10-11-2 درمان و بازتوانی........................................................................ 74
12-2 اختلالات وابسته به مواد توهم زا...................................................... 76
1-12-2 نوروفارماکولوژی......................................................................... 77
2-12-2 مصرف داروهای توهم زا............................................................. 77
3-12-2 آثار روان شناختی......................................................................... 78
4-12-2 مکانیزمهای نوروفیزیولوژیکی....................................................... 79
5-12-2 اختلالات سایکوتیک ناشی از مواد توهم زا................................... 80
6-12-2 اختلال خلقی ناشی از مواد توهم زا.............................................. 81
7-12-2 درمان............................................................................................ 81
13-2 اختلالات مربوط به مواد استنشاقی................................................... 82
1-13-2 نوروفارماکولوژی......................................................................... 83
2-13-2 اثرات نامطلوب .............................................................................. 84
3-13-2 درمان............................................................................................ 85
14-2 اختلالات مربوط به نیکوتین............................................................... 85
1-14-2 همه گیری شناسی......................................................................... 87
2-14-2 بیماران روانی................................................................................ 88
3-14-2 نوروفارماکولوژی......................................................................... 88
4-14-2 سبب یابی وابستگی به نیکوتین...................................................... 89
5-14-2 اثرات نامطلوب .............................................................................. 90
6-14-2 مزایای بهداشتی ترک سیگار......................................................... 90
7-14-2 درمان............................................................................................ 91
1-7-14-2 درمانهای روان شناختی........................................................... 91
2-7-14-2 درمانهای روانی- دارویی......................................................... 92
15-2 اختلالات مربوط به مواد شبه افیونی (اپیوتید)................................... 93
1-15-2 همه گیری شناسی......................................................................... 95
2-15-2 نوروفارماکولوژی......................................................................... 96
3-15-2 هم ابتلائی...................................................................................... 97
4-15-2 سبب شناسی.................................................................................. 98
1-4-15-2 عوامل روانی- اجتماعی............................................................ 98
2-4-15-2 عوامل ژنتیک و زیستی.............................................................. 98
3-4-15-2 نظریه روانپویشی...................................................................... 99
16-2 اختلالات مربوط به فن سیکلیدین (یا شبه فن سیکلیدین).................... 100
1-16-2 همه گیری شناسی......................................................................... 100
2-16-2 نورفارماکولوژی........................................................................... 100
3-16-2 اختلال خلقی ناشی از فن سیکلیدین............................................... 101
4-16-2 اختلالات اضطرابی ناشی از فن سیکلیدین..................................... 101
5-16-2 درمان............................................................................................ 101
2-2 پیشینه تحقیق........................................................................................ 102
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه .......................................................................................................... 105
1-3 روش تحقیق......................................................................................... 105
2-3 جامعه آماری تحقیق............................................................................. 105
3-3 ابزار اندازه گیری................................................................................. 105
4-3 تعیین حجم نمونه.................................................................................. 106
5-3 روشهای تجزیه و تحلیل داده‌ها ........................................................ 106
6-3 تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه.......................................................... 107
7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.............................................................. 108
فصل چهارم: یافته های پژوهش
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری....................................................................................... 121
1-5 چه کسی مسئول پیشگیری از اعتیاد است؟.......................................... 121
2-5 محدودیت های پژوهش........................................................................ 124
3-5 پیشنهادهای پژوهش............................................................................ 124
پیشنهادهایی به والدین................................................................................. 124
پیشنهادهایی به مسوولین ............................................................................ 125
4-5 محدود کردن دسترسی به دارو........................................................... 127
5-5 آموزش و پیشگیری............................................................................. 128
6-5 بهبود درمان و پژوهش........................................................................ 129
7-5 توصیه های محافظت کننده.................................................................. 130
8-5 فهرست منابع:....................................................................................... 133
منابع فارسی................................................................................................. 134
منابع خارجی................................................................................................ 135
ضمیمه ........................................................................................................ 136
فهرست جداول
عنوان مطالب صفحه
1- جدول شماره (1-4) توزیع فراوانی گروه نمونه معتادین و غیرمعتادین.......... 110
2- جدول شماره (2-4) توزیع فراوانی گروه نمونه معتادین و غیرمعتادین براساس سن 111
3- جدول شماره (3-4) توزیع فراوانی گروه نمونه معتادین و غیرمعتادین براساس وضعیت تأهل 111
4- جدول شماره (4-4) توزیع فراوانی گروه نمونه معتادین و غیرمعتادین بر اساس شغل 112
5- جدول شماره (5-4) توزیع فراوانی گروه نمونه معتادین و غیرمعتادین براساس سطح تحصیلات 112
6- جدول شماره (6-4) نتایج آزمون t مستقل مقایسه مولفه های عوامل زیستی گرایش به اعتیاد در بین افراد معتاد و غیرمعتاد.............................................................................................................. 113
7- جدول شماره (7-4) نتایج آزمون t تفاوت میانگین گروه معتادین و غیرمعتادین در مولفه های عوامل زیستی گرایش به سوء مصرف مواد.................................................................................. 114
8- جدول شماره (8-4) نتایج آزمون t تفاوت میانگین مولفه های عوامل زیستی موثر بر گرایش به سوء مصرف مواد در گروه معتادین براساس سن ............................................................................. 115
9- جدول شماره (9-4) نتایج آزمون تعقیبی LSD اختلاف میانگین بین عوامل زیستی براساس سن معتادین 116
10- جدول شماره (10-4) نتایج آزمون t تفاوت میانگین مولفه های عوامل زیستی موثر بر گرایش به سوء مصرف مواد در گروه معتادین براساس میزان تحصیلات.................................................. 117
11- جدول شماره (11-4) نتایج آزمون تعقیبی LSD اختلاف میانگین بین عوامل زیستی براساس سطح تحصیلات................................................................................................................................ 117
12- جدول شماره (12-4) نتایج آزمون t تفاوت میانگین مولفه های عوامل زیستی موثر بر گرایش به سوء مصرف مواد در گروه معتادین بر اساس ........................................................................... 118
13- جدول شماره (13-4) نتایج آزمون تعقیبی CSD اختلاف میانگین بین عوامل زیستی براساس شغل 119
14- جدول شماره (14-4) نتایج آزمون f تفاوت میانگین گروه معتادین مجرد و متأهل در مولفه های عوامل زیستی موثر بر گرایش به سوء مصرف مواد ................................................................... 119
چکیده پژوهش
پژوهش حاضر به بررسی عوامل زیستی مؤثر در بروز سوء مصرف مواد پرداخته است. به همین منظور در کنار سؤال اصلی مبنی بر «مقایسه تأثیر عوامل زیستی مؤثر در بروز رفتار سوء مصرف مواد در بین افراد معتاد و غیرمعتاد»، یک سؤال دیگر با توجه به متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل در افراد معتاد تهیه و مورد بررسی قرار گرفت.
روش پژوهش توصیفی از نوع علمی، مقایسه‌ای وجامعه آماری شامل کلیه افراد معتاد مستقر در زندان مرکزی اصفهان در سال 1387 و همچنین دانشجویان به عنوان گروه شاهد بوده است. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از معتادین و 60 نفر از افراد عادی بوده که گروه معتادین به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده و گروه غیرمعتاد به وسیله روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه 60 سؤالی گری و ویلسون بوده است که از روایی و پایایی مناسبی در تحقیقات قبلی برخوردار بوده است. داده‌ها با استفاده از روشهای آزمون T و آزمون F مورد بررسی قرار گرفت که عمده‌ترین نتایج آن به شرح زیر می‌باشد:
- تفاوت معناداری بین عوامل زیستی گرایش به سوءمصرف مواد در افراد معتاد و غیرمعتاد وجود دارد.
- بین عوامل مؤثر بر سوءمصرف مواد مخدر در افراد معتاد و غیرمعتاد بر اساس متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل تفاوت معناداری وجود داشت.
فصل اول
کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
در این تحقیق برآنیم که سوءمصرف[1] مواد را از دریچه دیگر عوامل که کمتر مورد توجه قرار گرفته، مورد بررسی قرار دهم. در این تحقیق بررسی می‌کنیم که به غیر از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... عامل دیگری به نام عامل زیستی نیز در سوء مصرف مواد نقش دارد. این تحقیق نشان می‌دهد که احتمالاً یک بخش ژنتیکی و ارثی برای سوء استفاده از مواد مخدر و سوءمصرف مواد وجود دارد و ابزاری هم در تشخیص ژن‌های ویژه‌ای که اعمال سلول‌های گوناگون و بیوشیمیایی را کنترل می‌کنند. (آی لیشنر[2]، آلن، 1997) همچنین در این تحقیق به مطالعه و بررسی دوقلوها و فرزندخوانده‌ها پرداخته، این مطالعات نشان می‌دهد که آیا استعداد و آمادگی داشتن خانواده به یک بی‌نظمی و اختلال تأثیری در درگیرشدن به آن بی‌نظمی و اختلال را خواهد داشت یا خیر. همچنان که میزان شرب الکل در دوقلوهای همسان 54% و در دوقلوهای غیرهمسان 28% بوده است (کلونینگر[3]، 1988). تنها عامل اجتماعی و ... منجر به سوء مصرف مواد نمی‌شود بلکه عامل زیستی هم در این میان سهم بسزایی دارد درک این نکته که سوءمصرف مواد پیامد یک تغییرات اساسی در عملکرد پیشانی مغز است. بدین معنا است که یک هدف اصلی درمان باید در برعکس کردن و یا جبران نمودن آن تغییرات در مغز مؤثر باشد. این مورد را می‌توان از طریق مداوا یا درمانهای رفتاری انجام داد و درمانهای رفتاری عملکرد مغز را در اختلالات روانی دیگر تغییر می‌دهند. اما باید خاطرنشان کرد که سوءمصرف مواد آنقدر‌ها هم ساده نیست. سوءمصرف مواد فقط یک بیماری مغزی نیست بلکه یک بیماری مغزی است که محیط‌های اجتماعی در آن دخالت دارند (آی لیشنر، آلن، 1977). پدیده اعتیاد در جهان امروز به صورت یک معضل خانمانسوز باعث از هم پاشیده‌شدن بسیاری از خانواده‌ها، به انحراف کشیده‌شدن نوجوانان و جوانان، شیوع و گسترش بیماری‌ها و ضررهای فراوان اقتصادی و مرگ و میر گردیده است. در واقع اعتیاد به عنوان یک مشکل همه‌جانه دامنگیر اجتماع انسانی است. اعتیاد در لغت به معنی خود را به عادتی نکوهیده وقف کردن است. به عبارت دیگر، ابتلای اسارت‌آمیز به ماده مخدر که از نظر جسمی یا اجتماعی زیان‌آور شمرده می‌شود، اعتیاد نام دارد. که اعتیاد مهمترین آسیب اجتماعی است که ریشه در عوامل اجتماعی روانی دارد و متقابلاً بر روان فرد و بر اجتماع اثر می‌گذارد. به عبارت دیگر رابطه‌ای سه جانبه بین اعتیاد، اجتماع و روان وجود دارد و عمق فاجعه آن‌گاه ظهور بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم بلای مذکور نقش مؤثر خود را بر روی نیروی فعال جامعه یعنی جوانان ایفا می‌کند. همچنین براساس مطالعات انجام شده در مناطق مورد بررسی کشور، بیش از 18% زنان مطلقه علت جدایی و طلاق را اعتیاد همسرانشان به مواد مخدر به خصوص الکل ذکر نموده‌اند که میزان فوق در برخی استان‌ها تا مرز 30% نیز گزارش شده است. (رئوفی و رضوی، 1378).
2-1 بیان مساله
اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک مشکل اجتماعی پدیده‌ایست استعماری که علاوه بر زمینه‌های ناسالم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی زمینه‌های شخصیتی، روانی و تربیتی نیز در چگونگی ابتلاء به آن از اهمیت زیادی برخوردار است امروزه وسعت این مشکل در جهان چنان گسترده است که لودوینگ سم‌شناس معروف گفته است: اگر غذا را مستثنی کنیم هیچ ماده‌ای در روی زمین نیست که به اندازه مواد مخدر این چنین آسان وارد زندگی ملت‌ها شده باشد.
در سال‌های اخیر مطالعات زیادی در مورد سبب‌یابی وابستگی به مواد انجام شده است محققین اخیراً در مطالعه مورد مصرف مواد و وابستگی از روش پلی مورفسیم طولی قطعات محدود شده "RFLP"[4] استفاده کرده‌اند و گزارش‌هایی از روابط RFLP منتشر کرده‌اند.
برای اکثر مواد سوءمصرف، به استثنای الکل، محققین ناقل‌های عصبی با گیرنده‌های عصبی شناسایی کرده‌اند که مواد از طریق آنها اثرات خود را اعمال می‌کنند. برخی پژوهشگران در مطالعات خود این فرضیه را دنبال می‌کنند. که مواد افیونی بر گیرنده‌های مواد افیونی اثر می‌کنند بنابراین در کسی که فعالیت افیونی درونزا کم است و مثلاً غلظت آندروفین‌ها در بدنش کم است یا فعالیت آنتاگونیستی افیونی درون را خیلی بالا است ممکن است در معرض خطر ابتلا به وابستگی به مواد افیونی (ترکیبات تریاک) قرار داشته باشد. حتی در کسی که کارکرد گیرنده درونزا در او کاملاً طبیعی و غفلت ناقل‌های عصبی بهنجار است، مصرف طولانی مدت یک ماده مورد سوء مصرف ممکن است نهایتاً سیستم‌های گیرنده را در مغز تغییر دهد. بطوریکه مغز برای حفظ تعادل نیازمند ماده برونزا باشد. چنین فرآیندی در سطح گیرنده ممکن است مکانیسم پیدایش تحمل در دستگاه عصبی مرکزی (CNS) باشد. با این حال اثبات تغییر میزان آزاد شدن ناقل عصبی در کارکرد گیرنده ناقل عصبی دشوار بوده و تحقیقات جدید بر اثرات مواد بر سیستم پیام برنده دوم و تنظیم ژن متمرکز است (کاپلان و سادوک، ترجمه رضاعی و رفیعی، 1382).
بررسی الگوهای «موج نمای الکتریک مغز» در بزهکاران یکی دیگر از راهبردهایی است که در چند دهه اخیر مورد نظر بوده است. نابهنجاری الگوی فعالیت الکتریکی مغز در این افراد به دو صورت مشاهده شده است. یکی از نابهنجاری‌ها وجود امواج «آهسته مغزی» است. چنانچه می‌توان گفت که امواج مغزی آنها شبیه امواج مغزی کودکان و بیانگر رشد نایافتگی مغزی است. دومین ناهنجاری، وجود «خیزک‌هایی» در امواج مغزی بزهکاران است. وجود این خیزک‌ها با رفتار پرخاشگرانه و «زود انگیخته» ارتباط دارد، به نحوی که در اغلب افرادی که مرتکب اعمال پرخاشگرانه می‌شوند، این خیزک‌ها مشهود بوده به طور کلی وجود خیزک‌ها در الگوی موج نمای الکتریکی مغز نشان دهنده «نارساکنش وری» «دستگاه کناری» مغز می‌باشد (آی لیشنر، آلن، 1997).
در تحقیقی که رمضانی (1381) در این زمینه انجام داده‌اند با هدف بررسی بنیادهای زیستی تعیین‌کننده گرایش خودمصرف مواد سعی در ارائه مستند مربوط به یافته‌های این موضوع نموده که در پژوهش حاضر نیز سعی شده است با بسط و بررسی هر چه بیشتر موضوع مطرح شده و با انجام تحقیقات وسیع‌تر در این زمینه این عامل مهم را به طور کامل‌تر مورد توجه قرار دهیم.
3-1 اهمیت و ضرورت مساله
از جمله چیزهایی که انسانیت را نه تنها نابود می‌سازد بلکه از بعد حیوانیش هم او را می‌اندازد وانسان را از جماد هم بدتر می‌کند. مساله اعتیاد است. اعتیاد نه تنها قدرت اندیشیدن را که از خصایص انسان است. از آدمی سلب می‌نماید و نیروی عرفان و شناخت او را از بین میبرد بلکه قوای حیوانی را هم از انسانی می‌گیرد و انسان را تبدیل به موجودی می‌کند که از هر جهت از تمام منافع و استعدادها دور افتاده است.
یکی از اهداف مشترک تمامی تمدن‌های انسانی دستیابی به توسعه همه جانبه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است از این رو شناخت موانع موجود بر سر راه رسیدن به این هدف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سلامت اجتماعی، صرف‌نظر از مبنی بودن هنجارها در جوامع مختلف بشری، همواره مدنظر تمام فرهنگ‌ها و نژادها بوده است و تمام متفکران و اندیشمندان و مصلحت خواهان جامعه را بر آن داشته تا برای حفظ جامعه خود از آسیب‌ها و عوارض اجتماعی به هم اندیشی بپردازد و علل و عوامل مختلف این معضل خانمانسوز را بررسی کنند. پیشرفت‌های چشمگیر دو دهۀ گذشته در زمینۀ علوم عصبی و علوم رفتاری، درک ما را از استعمال مواد مخدر و سوءمصرف مواد تا حد زیادی بالا برده است. برخی مدل‌های رفتاری دربارۀ سوءمصرف مواد بیشتر بر رفتار مواد جوئی تاکید کرده‌اند تا نشانه‌های وابستگی جسمی. بنابراین ما باید با این افراد گرفتار در منجلاب سوءمصرف مانند یک بیمار محتاج برخورد کنیم. همانطور که به درمان افسردگی می‌پردازیم به درمان این افراد نیز همت گماشته و آنها را به مثابه یک بیماری بنگریم که نیاز به مراقبت ویژه دارند.
بررسی عوامل پرخاشگری و مشکلات دانش آموزان پرخاشگر و ارائه راه حلهای مناسب برای بهبود رفتار آنان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 85 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 38 |
بررسی عوامل پرخاشگری و مشکلات دانش آموزان پرخاشگر و ارائه راه حلهای مناسب برای بهبود رفتار آنان
چکیده تحقیق :
بالا بودن جمعیت جوان کشور این واقعیت مهم را گوشزد می کند که برای فراهم آوردن اثری مناسب جهت رشد این گروه سنی در همه جهات زندگی همه ما مسئول و معتقدیم . بنابراین لازم است والدین ، معلمان ، استادان ، مدیران نهادهای آموزشی و پرورشی و بطور کلی همه مسئولان کشور مهمترین و اساسی ترین وظایف خود را پیرامون رفع نیازهای ضروری و آینده این قشر عظیم متمرکز سازند روشن است که اگر حرکات تفکرات و تصمیمات بسیار متفاوت نوجوانان و جوانان امروز در مسیر و جایگاه منطقی خود قرار نگیرند ممکن است این امر عواقب و عوارض وخیمی را به دنبال داشته باشد مقابله با ناهنجاری های رفتاری دانش آموزان از اهمیت زیادی برخوردار است دانش آموزان که گرفتار نارسایی اخلاقی و رفتاری هستند به کمک و یاری نیاز دارند لذا بایستی ریشه های این نارسائیها شناسایی شده و راههای کاهش و نهایتا درمان آنها مشخص گردد .
پرخاشگری که به صورت رفتارهای پرخاشگرانه مشخص می شود ناشی از محرومیتها و کمبودهای فرد می باشد محیط و افرادی که فرد با آنها در ارتباط است نقش موثری در این فرآیند دارند هدف از این پژوهش شناخت عوامل موثر در پرخاشگری دانش آموزان ابتدایی و غیر روشهای مناسب جهت تعدیل این رفتار می باشد .
در این تحقیق به عوامل متعددی نظیر نقش والدین وضع اقتصادی خانواد ه سطح سواد آنها و روابط خانوادگی و شیوه رفتار دانش آموزان با همکلاسیها و معلم مورد توجه قرار گرفته است وبیشتر مطالعاتی که تا کنون انجام شده مربوط به عوامل ایجاد و تداوم پرخاشگری می باشد گاهی پرخاشگری حالتی هیجانی دارد و برای جلب توجه و یا هنگام خشم و ابزار می شود یا استفاده از اقدامات منطقی و منظم می توان پاسخهای پرخاشجویانه را از طریق رههای غیر مستقیم به رفتاری مطلوب تبدیل کرد نقش معلم در این فرایند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و چون پرخاشگری از راه تقلید قابل یادگیری است لذا معلم و همکلاسیها می توانند نقش مناسبی را ایفا نمایند .
فصل یکم
مقدمه :
بالا بودن جمعیت جوان کشور این واقعیت مهم را گوشزد می کند که برای فراهم آوردن اثری مناسب جهت رشد این گروه سنی در همه جهات زندگی همه ما مسئول و معتقدیم و با توجه به اینکه کودکان سرمایه های ارزشمند و سازنده آینده جامعه هستند ارضائ نیازهای کودکان بطور مناسب راهنمایی و مشاهده کودک را ضرورت می بخشد و غفلت در رنج مشکلات آنان خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد .
هدف کلی این آموزش آشنایی با مفهوم پرخاشگری منشا و چگونگی کنترل آن است و همچنین پرخاشگری یک غریزه است که به طور کلی نمی توان آن را از بین برد باید به دانش آموزان و والدین آنها یاد داد که چگونه پرخاشگری خود و فرزندان خود را در راه مثبت ارضا کنند .
و همچنین پرخاشگری که به صورت رفتارهای پرخاشگرانه مشخص می شود ناشی از محرومیتها و کمبودهای فردی می باشد و محیط و افرادی که فرد با آنها در ارتباط است نقش موثری در این فرایند دارند که پرخاشگری آنها را به نحوه صحیحی کنترل کنند و روشهای درست و منطقی در اختیار فرزندان آینده جامعه قرار دهند تا ما شاهد جامعه ای سالم و خوب باشیم .
بیان مساله پژوهش
با توجه به مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات مربیان سوالات زیر را عنوان نموده ام تا بتوانیم از طریق این سوالات پی ببریم که فرزندها تا چه اندازه پرخاشگر هستند تا از طریق استدلالهای منطقی میزان پرخاشگری آنها را در رابطه با محیط اطراف کودک والدین کودک و ناکامی کودک تماشای فیلمهای خشونت آمیز و امسال آنها و میزان پرخاشگری که در آنها هست کم کنیم .
اهمیت و ضرورت مساله
با توجه به اینکه کودکان سرمایه های ارزشمند و سازنده آینده جامعه هستند جهت ارضاء نیازهای کودکان بطور مناسب راهنمایی و مشاهده کودک ضرورت می بخشد و غفلت در رنج مشکلات آنان خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد لذا با توجه به تفاوتهای فردی کودکان و شناخت ویژگیهای عاطفی و رفتار آنان برای حل تعارضات و رسیدن به سلامت شخصی و رشد مطلوب و شکوفایی استعداد کودکان را یاری رسانیم تا به جای پرخاشگری و ارعاب در آنها ، اعتماد به نفس و احساس امنیت و نیاز به خود شکوفایی و رضایت از زندگی به وجود آوریم ایجاد پرخاشگری در کودکان با عوامل گوناگون مرتبط است که با شناسایی آنها می توانیم کمک های لازم را به دانش آموزان مربیان و خانواده های آنان بنماییم .
هدف کلی تحقیق :
پرخاشگری یک غریزه است و بطور کلی نمی توان آن را از بین برد باید به دانش آموزان کمک کرد تا پرخاشگری خود را در راههای درست و مثبت ارضاء‌کند هدف از این تحقیق یافتن مشکلات دانش آموزان پرخاشگر و ارائه راه حلهای مناسب برای بهبود رفتار به آنان است و شناسائی عوامل پرخاشگری دانش آموزان و پرداختن به طریق اصلاح آن .
اهداف ویژه پژوهش
آگاهی از علل پرخاشگری و عوامل ایجاد کننده آن آگاهی از رابطه رفتار والدین با هم و تاثیر آن در پرخاشگری کودکان آگاهی از راههای پیشگیری از پرخاشگری کودکان آگاهی از چگونگی رفتار معلمان با دانش آموزان ، آگاهی از وضعیت اقتصادی خانواده و رابطه آن با میزان پرخاشگری ،آگاهی از وضعیت میزان آشنایی والدین با مسائل تربیتی با میزان پرخاشگری آگاهی از چگونگی رفتار دیگر افراد و هم سالان با این شاگردان آگاهی از ریشه و علل پرخاشگری در کودکان ،آگاهی از اصلاح رفتار پرخاشگرانه در کودکان .
سوالات و فرضیه ها
با توجه به مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات مربیان سوالات و فرضیه های زیر را عنوان نموده ام .
1- آیا الگو های محیط اطراف کودک در بروز پرخاشگری موثر است .
2- چگونه می توان رفتار پرخاشگرانه را اصلاح کرد .
3- ناکامی و عدم ارضای نیازهای کودک چه تاثیری در رفتار کودک دارد .
4- آیا آشنایی والدین با مسائل تربیتی با میزان پرخاشگری ارتباط دارد .
5- آیا تماشای صحنه های خشونت در بروز پرخاشگری موثر است .
6- برخورد نامناسب اطرافیان در پرخاشگری دانش آموزان مورد مطالعه تا چه میزان موثر است .
7- برخورد نامناسب معلم تا چه میزان پرخاشگری دانش آموزان مورد مطالعه را تشدید می کند .
8- عدم آشنایی والدین با مسائل روانشناسی تا چه میزان در تشدید پرخاشگری موثر است.
فرضیه :
با توجه به مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات فرضیه زیر را عنوان نموده ام .
1- خانواده پرخاشگر 2- جدا شدن والدین از هم 3- تشویق و تنبیه شدید 4- نداشتن تفریحات سالم .
به این نتیجه رسیده ام که اکثر دانش آموزان پرخاشگر از خانواده هایی هستند که بسیار پرخاشگرند و هم چنین تشویق تنبیه شدید حمایت از فرزندان در هنگام نزاع با همسالان در پرخاشگری او بسیار موثر است .
کودکانی که پدرو مادرشان از هم جدا شده اند و بد دهانی والدین و نداشتن تفریحات سالم از عواملی هستند که در پرخاشگری موثر است .
1- ضعیف ا قتصادی 2- وضعیت فرهنگی 3- آشنایی والدین با مسائل تربیتی .
پس از انجام این مراحل به این نتیجه رسیدم که اکثر دانش آموزان پرخاشگر از خانواده هایی هستند که از وضعیت اقتصادی ضعیف برخوردارند .
و همچنین از نظر فرهنگی رشد نکرده اند والدین آنها با مسائل تربیتی آشنایی نداشته اند لذا در اینگونه خانواده ها تنبیه بدنی و تبعیض بین کودکان اعمال می شود .
تعریف متغیرها :
در این تحقیق اصلاحاتی مانند هم چون پرخاشگر ، تغییردفاع ، هیجان ، ناکامی فشار روانی ، پاداش ، تنبیه و ……… تعریف شده است .
تنبیه :
خشن ترین و نامطلوب ترین روش تغییر رفتار است تنبیه عبارت است از ارائه یک محرک آزار دهنده و به دنبال یک رفتار نامطلوب برای کاهش احتمال وقوع مجدد آن رفتار .
پرخاشگر :
به فردی اطلاق می شود که تمایل به حمله کردن و مبارزه طلبی دارد و رفتار او بر خلاف کسی است که از خطر با مشکلات می گریزد .
مشاهده :
نوعی توجه آگاهانه است و یکی از بهترین روشهای مهم شناخت در مطالعات و تحقیقات به شمار می رود و از طریق آن به شناخت و ارزیابی رفتار دانش آموزان دست پیدا می کن .
نزاع والدین :
بحث و گفتگو شدید که بعضی مواقع بازد وخورد همراه است و کودکان مشاهده گر این صحنه است و به عنوان الگو از آنها پیروی کرده و خلق و خوی پرخاشگرانه پیدا می کند .
تبعیض :
بعضی را به بعضی دیگر ترجیح دادن تبعیض قائل شدن افراد از نظر نژادی مذهبی ، جنسی.
رفتار خصمانه و تهاجمی : رفتار خصمانه و تهاجمی واکنش به ناکامی و سرکوبی امیال است که زاییده تعامل پیچیده بین وضعیت محیطی و تغییرات بیوشیمیایی و عوامل فرهنگی و پاسخهای آموخته شده است که به صورت ضرب و جرح و آزار واذیت و تخریب و صدمه زدن به دیگران بروز می کند .
مسائل تربیتی :
هر آنچه را که ما انجام می دهیم یا دیگران برای ما انجام می دهند تا ما را به کمال طبیعتمان نزدیک کنند و به عبارتی پروردن و آموختن
دفاع :
عبارت است از مکانیزم ناهنجار که به وسیله آن تن خود را از آسیب ها ما با تاثیراتی که برای تمامی ارگانیزم خطرناک به نظر می رسند جدا می سازد .
هیجان :
یک حالت برانگیختی که توام با فعالیت یک غریزه است که بدن را به سرعت به فعالیت وا می دارد یا به مشابه پاسخی معین به یک محرک خاص تعریف کرد
فشار روانی :
نظام نیروهای درونی خواه معنوی خواه روانی است که بدن را خسته فرسوده می کند .
جبران :
یکی از مکانیز های دفاعی خود است که مشخصه آن رفتاری است که به منظور متوازن سازی متقابل کمبودی و احتمالی یا خیالی طرح ریزی می شود .
تعریف عملیاتی :
اضطراب : پریشان شدن ، لرزیدن ، پریشانی ، بی تابی .
انگیزش : تحریک ، ترغیب ، تحریض .
پاداش : مزد ، سزاء ، جزای عمل .
اختلال رفتار : بد زبان ،مخرب ، غیر قابل پیش بینی ، غیر مسئول ریاست طلب ،دعواگر موزی ، حسود ، بی اعتقاد ( خلاصه نقطه مثبتی ندارند که دیگران بسوی آنها جلب شوند .)
پالایش : تخلیه هیجانی برای کنترل رفتار پرخاشگرانه .
افسردگی : نگران بودن ، دلهره داشتن از دست دادن اعتماد به نفس بی قراری ،آسوده نبودن ، مشغله فکری داشتن ، اخلاق ناشی از رفتار روانی : استرس هیجانی رفتار آشفته بی قراری ترس وحشت زدگی درماندگی در افراد وجود دارد .
تنبیه : محروم کردن از یک محرک خوب کتک زدن فرصت ندادن دوباره .
فصل دوم
جامعه آماری :
معلمین ناحیه چهار آموزش و پرورش شهر مشهد که تحقیق روی آنها انجام می شود که تعداد مدرسه ی ابتدای آنها بالای 100 تا مدرسه بود و تعداد معلمین که در آن ناحیه تدریس می کردنند بالای 1000 نفر بودند .
نمونه آماری :
آزمودینهای پژوهش از میان معلمین آموزش و پرورش ناحیه چهار مشهد بودند که تعداد کل معلمینی که به پرسشنامه نظر خواهی درباره دانش آموزان در این پژوهش پاسخ دادند حدود 100 نفر از معلمین بودند که آنها را به طور تصادفی که دارای مدرک فوق دیپلم و بالاتر و دارای سابقه تحصیلی بالای 8 سال بودنند انتخاب کردیم
بررسی مقایسه هوش هیجانی زنان ومردان کارمند
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 41 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 54 |
بررسی مقایسه هوش هیجانی زنان ومردان کارمند
فهرست
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف ، فرضیه و متغیرهای تحقیق
فصل دوم(پیشینه ادبیات تحقیق)
هیجان چیست؟
رابطه هیجان با انگیزیش
زیست شناسی و شناخت
دیدگاه شناختی
وظایف اجتماعی
ترس
خشم
نفرت غم
شادی
علاقه
ابعاد شناختی هیجان
ارزیابی
فصل سوم (روش تحقیق)
جامعه مورد مطالعه
حجم نمونه
روش نمونه گیری
روش تحقیق
مشخصات آزمون هیجانی باران
ابزار اندازه گیری
معرفی آزمون هوش هیجانی باران
نحوه نمره گذاری
فصل چهارم(یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها)
مقدمه فصل چهارم
فصل پنجم(بحث و نتیجه گیری)
محدودیت ها
پیشنهادات
منابع و مؤاخذ
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
هیجان ما بسیار پیچیده تر از آن هستند که ابتدا به چشم می خوردند . در هنگام اول همگی هیجان ما را به عنوان احساس می شناسیم ما شادی وترس را می شناسیم زیرا جنبه ی احساسی آنها طبق تجربه ی ما خیلی با ند هستند وقتی با تهدیدیمواجه می شویمترس یا به سمت هدفی پیشرفت می کنیم (شادی )تقزیباًغیر ممکن است که متوجه جنبه ی احساسی هیجان نشویم . اما به همان صورتی که بینی بخشی از صورت است ،احساس نیز فقط جزئی از هیجان است ،هیجان ما چند بُعدی هستند . آنها به صورت پدیده های ذهنی ،زیستی ،هدفمند واجتماعی وجود دارند ،هیجان ها تا اندازه ای احساس های ذهنی هستند به این صورت که باعث می شوند به شیوه خاصی ،مثل عصبانی یا خوشحال ،احساس کنیم امّا هیجان ها واکنش های زیستی هستند زندگی پر از چالش ها ،استرس ها ومشکلاتی است که باید حل شوند وهوش هیجانی به عنوان راه حلهایی برای این چالش ها ،استرس ها ومشکلات وجود دارند ،هیجان ما با هماهنگ کردن احساسات ،بر انگیختگی ،هدف وبیانگری فر‌آیندهای هیجان وضعیت ما در ارتباط با محیط امان تثبیت می کنند دلیونیسون (1999 ) وما را به پاسخهای اختصاصی وکار آمدی مجهز می کند که با مسایل بقای جسمانی واجتماعی متناسب هستند بر خی اعتقاد دارند که هوش هیجانی هیچ هدف مفیدی ندارد به نظر آنها هیجانها فعالیت جاری را مختل می کند ،رفتا را آشفته می کنند وعقل ومنطق را از ما می گیرند هَپ (1948).مندله (1984)این پژوهشگران هیجان وهوش هیجانی معتقدند که هیجانها هزاران سال قبل وظایف تکاملی سهمی داشتند اما در دنیای مدرن امروزه دیگر این وظیفه را ندارند این موضوع با این اظهار نظر که هیجان قبل از رفتار واقع می شوند تا به سازگاری با شرایطی که مواجه می شویم کلک کنند در تضادهای آشکار قرار دارند . وهمه قبول دارند که هیجانها به نحوی که فکر ،احساس ورفتار می کنیم تأثیر دارند ،بنابراین مسئله این است که آیا هیجانها سازگارند وکار کردی هستند یا ناسازگارند وغیرکارکردی علت اینکه مرد وجناح مسئله (کارکردی در برابر غیر کارکردی )معنی دارند این است که هر درست هستند ،هیجانها هم شاهکار طرح تکاملی هستند به هوش هیجانی انسان در غالب طرح دو سیستمی عمل می کند ،جنبه ی زیستی سیستم هیجان جنبه ای است که انسانها با سایر حیوانات در آن سهیم اند وآن بخشی از سیستم هیجان است که برای حل کردن تکالیف اساسی زندگی تکامل یافته است چون تعداد کمی از تکالیف را تعاءاساسی هستند وسیستم هیجان وهوش هیجانی به صورت قالبی پاسخ می دهد که پاسخها محدود ،اما بسیار مناسبی را بیدج وهماهنگ می کند واین شیوههای قالبی پاسخ دهی به تکالیف اساسی زندگی همانهایی هستند که در اول مطالب بیان کردیم .
(جان مارشال ریو به تألیف یحیی سید محمدی .ص338.سال 1385)
بیان مسئله
همان گونه که ارزیابی به آگاهی شناختی از هیجان کمک می کند ،تعادل اجتماعی به آگاهی اجتماعی از هوش هیجانی کمک می نماید ،علاوه بر این موقعیت اجتماعی –فرهنگی ای که فرد در آن زندگی می کند به آگاهی فرهنگی از هیجان کمک می نماید وروانشناسان اجتماعی ،جامعه شناسان و...دیگران معتقدند که هیجان لزوماًپدیده ای خصوصی زیستی ودرون روانی نیست .در عوض آنها باور دارند که بسیاری از هیجانها واستفاده از هوش هیجانی از تعامل اجتماعی وبستر فرهنگی سرچشمه می گیرد وکسانی که ساختار فرهنگی هیجانی را بررسی می کنند خاطر نشان می سازند که اگر فرهنگی را که در آن زندگی می کنند تغییر دهید ،خزانه ی هیجانی شما نیز تغییر خواهد کرد برای مثال هوش هیجانی افرادی که در مناطق مختلف زندگی می کنند ممکن است با هم فرق کند وتأثیر بسزا در تحصیل وپیشرفت آنها در تحصیلشان هم داشته باشد معمولاً مهمترین منبع هیجان روزمره ما افراد دیگر هستند وحل وفصل مشکلات خودمان ودیگران وقتی با دیگران تعامل می کنیم در مقایسه با زمانی که تنها هستیم یعنی از هوش هیجانی بیشتر استفاده می کنیم اگر رویدادها وتجربیاتی را دنبال کنیم که باعث شوند واکنش هیجانی داشته باشیم باعث می شود که به فکر بیفتیم که هوش هیجانی به هیجان ما به کار افتاده است . ما در مقابل دیگران به این نتیجه می رسیم که دیگران نه تنها باعث می شوند که هیجانها را درما ایجاد شوند بلکه به طور غیر مستقیم از طریق اشاعه ی هیجان نیز بر ما تأثیر می گذارد وباعث می شود ما از طریق هوشی وارد عمل می شویم (بهادری .1384.ص98).
اهمیت وضرورت تحقیق
اهمیت مسأله
هنگامی که تعامل اجتماعی نه تنها خود را در معرض تأثیر هوش هیجانی قرار می دهیم بلکه در موقت گفتگویی قرار می گیریم که فرصتی را برای تجربه کردن در باره ی تجربیات هیجانی گذشته فراهم می آورد فرآیندی که به آن سهیم شدن اجتماعی در هیجان می گویند ،سهیم شدن اجتماعی در گفتگوهای هیجانی معمولاًزمانی که همراه افراد صمیمی هستیم صورت می گیرد وقتی افراد در هیجان هم سهیم می شوند معمولاًاین کار را با گزارش کامل آنچه در طول رویداد هیجانی اتفاق افتاده است معنی آن واحساسی که فرد در حین ان داشته باشد را انجام می دهند شنونده همدل ،هنگام سهیم شدن اجتماعی در هیجانها می تواند حمایت با کمک فراهم کند پاسخ ها به کنار آمدن را تقویت نماید به تجربه ی هیجان مهنی دهد وخود پنداره را تأیید کند ما از طریق همین سهم شدن هیجانات ،روابطی را برای زندگیمان حیاطی هستند ،مثل پیشرفت تحصیلی ویا هرچه چیز دیگر بر قرار می کنیم وآن را نگه می داریم وتأثیر هوش هیجانی وهیجانهایی ایجاد شده در آدمی می تواند در رسیدن به موفقیت تأثیری داشته باشد وبا استفاده از آزمون وبررسی آن بر روی کارمندان زن ومرد شهر قزوین پرداخته ایم .(مهدوی رادمندی .سال 1387.ص96)
اهداف تحقیق :
هدف از تحقیق حاضر مقایسه هوش هیجانی در بین زنان ومردان کارمند شهر قزوین می باشد .
فرضیه تحقیق :
بین هوش هیجانی زنان کارمند ومردان کارمند تفاوت معنی داری وجود دارد .
متغییر های تحقیق :
هوش هیجانی :متغییر وابسته
جنسیت :متغییر مستقل
تعاریف عملیاتی ونظری در رابطه با واژ ه ها ومفاهیم
تعریف نظری :
هوش هیجانی :عبارتند از یک کیفیت ذهنی وپدیدار شناختی بی همتا است که جهت تکمیل سیستم انگیزشی انسان است که می تواند نشأت گرفته از تجربه ها وابعاد هیجانی دیگر جهت رسیدن به هدف اصلی وکلی در زندگی (سید یحیی محمدی .سال 1385.ص92)
بررسی مقایسه ای هوش هیجان کودکان عادی و کودکان کار و خیابان
| دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 36 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 47 |
بررسی مقایسه ای هوش هیجان کودکان عادی و کودکان کار و خیابان
خلاصه پژوهش
پژوهش فوق بررسی مقایسه ای هوش هیجانی کودکان کار و خیابان و کودکان عادی شهر تهران که سن آنها بین 10 تا 15 سال است و به صورت در دسترس مورد سنجش قرار گرفته اند. محقق در این پژوهش با توجه به الگوی مایرو سالوری (1990) مصاحبه‌ای را به صورت ساخت وار و باز پاسخ طراحی کرده که شامل پنج حیطه بود (خودانگیزی، خودآگاهی ادارة هیجانها هم حسی و تنظیم روابط). برای تجزیه و تحلیل از روش مانوتینی یو که روش های ناپاراستریک است استفاده شده و چون روش متقنی برای جمع نمرات کسب شده یافته نشد نمرات دو گروه در پنج حیطه با هم مقایسه شد. و در آخر تفاوت معناداری بین هوش هیجانی کودکان عادی و کودکان کار و خیابان دیده نشد.
فصل اول
پرسش پژوهش
آیا هوش هیجانی کودکان کار و خیابان تفاوت معناداری با کودکان عادی 10 تا 15 سال دارد؟
فرضیه پژوهش
هوش هیجانی کودکان کار و خیابان تفاوت معناداری با هوش هیجانی کودکان عادی دارد.
اهداف پژوهش:
1-توصیف هوش هیجانی (EQ) کودکان کار و خیابان و عادی.
2-مقایسه تفاوت وش هیجانی (EQ) کودکان کار و خیابان بر اساس میزان معناداری
3-تعیین بالاترین و پایین ترین میزان EQ در این گروه
متغیر پژوهش
متغیر وابسته هوش هیجانی
متغیر مستقل: وضعیت کودک اعم از عادی یا کودک کار و خیابان بودن
تعریف نظری متغیرهای پژوهشی:
هوش هیجانی: هوش هیجانی متشکل از مؤلفه های درون فردی است که دارای پنج حیطه باشد خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط (مایر و سالووی 1996)
کودک خیابانی
کودکانی که عمده وقت خود را بدون مدیریت بزرگسالان در خیابان ها می گذرانند (یونیسف)
کودک عادی:
کودکانی که از محبت پدر و مادر برخوردارند و تحت سرپرستی آنها در خانه و خانواده زندگی می کنند و می توانند از بیشتر امکانات رفاهی اجتماعی فرهنگی برخوردارند.
هوش هیجانی
نمره ای که کودک در پاسخ به پنج سؤال باز پاسخ در رابطه با پنج محور خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط کسب می کند.
کودک خیابانی
در پژوهش حاضر کودکان کار به کودکانی اطلاق می شود که سطح سنی آنها بین 10 تا 15 سال بوده و برای افراد معاش به شغل هایی نظیر دست فروشی، گل فروشی، فال فروشی، واکس زدن و… اشتغال دارند و اغلب به سرپرست یا بی سرپرست هستند و به طور در دسترس در شهر تهران مورد انتخاب و آزمون قرار گرفت اند.
کودک عادی:
کودکی که از خانواده و محبت آنها برخوردار است و تحت سرپرستی آنها زندگی می‌کند و به طور در دسترس در شهر تهران مورد انتخاب و آزمون قرار گرفته اند.
هدف پژوهش:
یکی از بزرگ ترین چالشهای بشری توسعه روابط معنی دار و رضایت در زندگی است. مادامی که فرد به نیازهای هیجانی خود و دیگران توجهی نکند. ارتباط موثری با افراد نخواهد داشت. اگر فردی درک هیجانی خوبی داشته باشد. می تواند از تغییرات روحیه و درک احساسها بهره میبرد و از چنین درکی برای اداره کردن و کنار آمدن با هیجانها استفاده کند. (پتن به نقل از اعتصامی 82)
با توجه به اهمیت و تأثر وش هیجانی در زندگی و پیشرفت افراد. در این تحقیق بر آن شدیم تا هوش هیجانی را در کودکان کار و خیابان و کودکان عادی مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم.
اهمیت موضوع پژوهش
بحث بر سر اهمیت هوش هیجانی پیوند میان عاطف، شخصیت را شامل می شود از دیدگاه ارسطو مشکل انسان در این نیست که از هیجان برخوردار است، بلکه آنچه اهمیت دارد مناسب بودن هیجان و نحوه ابراز آن است (کلمن 1998)
با توجه به مقوله هوش هیجانی در زندگی روزمره روابط میان فردی و اجتماعی و نقش آن در پیشرفت موفقیت آمیز انسانها و جدید بودن این مقوله و از طرفی تأثیر وضعیت زندگی کودکان در روابط اجتماعی آنها پژوهش حاضر در پی رسیدن به این هدف است که آیا بین هوش عاطفی کودکان عادی و کودکان کار تفاوت معنی داری وجود دارد یا خیز. زیرا کودکان کار و خیابان به دلیل وضعیت خاص زندگی و شرایطی که در آن به سر می برند در معرض هیجانهای متفاوتی قرار می گیرند که گاه ممکن است ویژگیهای درون فردی (خودآگاهی، ادارة هیجانها خود انگیزی هم حسی و تنظیم روابط) را پرورش دهد و گاه باعث سرکوب آنها گردد.
فـصل دوم
پیشـینه
پیشینة هوش هیجانی را می توان در ایده و کسلر به هنگام تبیین جنبه های غیر شناختی هوش عمومی جست و جو کرد. وکسلر در صفحه 103 گزارش 1943 خود دربارة هوش می نویسد کوشیده ام نشان دهم که علاوه بر عوامل هوش عوامل غیر هوشی ویژه ای نیز وجود دارند که می تواند رفتار هوشمندانه را مشخص کند. نمی‌توانیم هوش عمومی را مورد سنجش قرار دهیم. مگر اینکه آزمونها و معیارهایی نیز برای سنجش عوامل غیر هوشی در بر داشته باشند. وکسلر در کارهای خود به تلاش‌های دال حسی به سنجش حیات غیر شناختی هوش نیز اشاره کرده است. نتیجه کوشش های دال در مقیاس رشد اجتماعی وایلند منعکس است.
پیر (1984) نیز بر این باور بود که تفکر هیجانی بخشی از تفکر منطقی است و به این نوع تفکر یا به معنای کلی تر هوش، کمک می کند. روان شناس دیگری نظیر مایر (1993) و سالووی نیز پژوهش های خود را بر جنیه های هوشی هیجانی متمرکز کرده‌اند (جلالی 1381) پیش از 1990 پاین (1968) برای نخستین بار واژه هوش هیجانی را به کار برد و چنین نوشت:
یکی از دلایلی که بسیاری از پژوهشگران در حال حاضر هوش هیجانی را مورد مطالعه قرار می دهد. این است که افرادی هوش هیجانی بالایی دارند در برخی جنبه های از دیگر افراد جامعه مؤثرترند.
هوش هیجانی، احساس و تفکر را به کار می گیرد و موفقیت افراد را به زندگی بهترین نحو پیش بینی می کند (بس 1996 و هنگ 1996 به نقل از مایر سالوی و کارسو 2000)
شایان ذکر است که ایده هوش هیجانی پس از 50 سال بار دیگر توسط گاردنر (1983) استاد روان شناس دانشگاه هاروارد دنبال شد. وی هوش را مشتمل بر ابعاد گوناگونی چون زبانی، موسیقیایی، منطقی ریاضی جسمی میان فردی و درون فردی می داند. گاردنر وجوه شناختی مختلفی را با عناصر از هوش شناختی یا به گفته خودش شخصیتی ترکیب کرده است. بعد غیر شناختی مورد نظر او مشتمل بر دو مؤلفه کلی است که وی آنها را با عناوین استعدادهای درونی و مهارت های میان فردی معرفی می‌کند. به نظر گاردنر هوش هیجانی متشکل از دو مولفه هوش درون فردی و هوش میان فردی است.
طی یافته های کلمن (1998) سالووی و مایر (1990) اولین تعریف رسمی از هوش هیجانی مطرح می شود. در همان سال نیز مایر و سالوی همراه با دی پائولو اولین آزمون توانایی های هوش و هیجانی را به ثبت رساندند یک آزمون توانایی به جای اتکا به گردش دادن شخصی توانایی ها. توانایی های واقعی را می سنجد از آن پس از هر کسی در زمینه تحول مفهوم هیجانی به عنوان هوش حقیقی شناخته شده اند.
بار آن هوش غیر شناختی را عامل مهمی در تعیین توانمندی افراد برای کسب موفقیت در زندگی تلقی می کند و آن را با سلامت عاطفه- یعنی وضعیت روانی یعنی و در مجموع سلامت هیجانی- در ارتباط مستقیم می بیند. بار آن برای اولین بار بهره هیجانی (EQ) را در برابر IQ که اصطلاح شناخته شده و مقیاسی برای سنجش هوش شناختی است مطرح کرد و از سال 19810 به تدوین پرسشنامه بهره هوش هیجانی EQ و توصیف کمی هوش شناختی تنها شاخص عمده برای پیش بینی موفقیت فرد نیست.
هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی دست که نشان می دهد دقت گزارش های هیجانی افراد چقدر متفاوت است و درک دقیق تر هیجان چگونه منجر به حل بهتر مسئله هیجانی در زندگی فرد می شود در واقع هوش هیجانی توانایی درک و ابراز هیجان ذهن و فهم و استدلال هیجان و نظم دادن به هیجان خود و دیگران است (مایر و سالووی 1997)
هوش هیجانی آگاهی از احساس ها و استفاده از آن برای تماسی تصمیم های مناسب به زندگی و همچنین توانایی تحمل کردن ضربه های روحی و مهار آشفتگی های روحی است و به عبارت دیگر هوش هیجانی نوعی مهارت اجتماعی است یعنی با مردم کنار آمدن مهار احساس ها و رابطه با انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران (به نقل از علی حسین وفایی صفتی 1381-1380) هوشیاری هیجانی غیر مهارت در کنترل هیجانها به طوری که تعادل بین هیجانها و منطق را به نحوی افزایش دهد که فرد به شادکامی دراز مدت دست یابد (همین 1996)
عامل هوش عاطفی نوعی از با هوش بودن است. از دیدگاه روزبرگ (1992) هوش عاطفی از دو مؤلفه بینش فرد و استعداد فطری همدلی تشکیل شده است.
مؤلفه اول: بینش فردی در همة موقعیت ها و به طور حتم در تمام مراحل حل مسئله، تصمیم گیری و یا انجام تکلیف یادگیری شایان اهمیت است.
مؤلفه دوم: به هنگام انجام وظیفه و یا موقعیتی خاص در رابطه با دیگران ضرورتی یا به شکلی است که در چنین موقعیتی رابطه ای متقابل میان ما و دیگران وجود دارد. با وجود این احساس همدلی حتی در صورت عدم حضور فیزیکی دیگران می تواند مؤلفه‌ای ضروری و حساس باشد.
مثلاً: وقتی برای کسی یا از جانب کسی مطلبی می نویسیم شناخت مخاطب یقیناً بر اساس احساس همدلی نسبی در برقراری ارتباط اثر بخشی عاملی ضروری است. (حسین ئفایی صنعتی 81)
مایر و سالووی هوش هیجانی را متشکل از مؤلفه ای درون فردی می دانند که در پنج حیطه به شرح زیر خلاصه می شود.
1-خودآگاهی[1] : به معنای آگاهی از خویشتن خویش، توان خودنگری و تشخیص دادن احساسات خود به همان گونه ای است که وجود دارد.
2-اداره هیجانها:[2] به معنای اداره و کنترل هیجانها، کنترل احساسات به روش مطلوب و تشخیص منشأ این احساسات و یافتن راه های اداره و کنترل ترس ها و هیجانها و عصبانیت و … است
3-خودانگیزی:[3] به معنای جهت دادن عواطف و هیجانها به سمت و سوی هدف، هویشتن دار هیجانی و به تأخیر انداختن خواسته ها و بازداری و تلاش هاست.
4-هم حسی[4]: به معنای جسمانیت نسبت به علایق و احساسات دیگران و تحمل دیدگاههای آنان و بها دادن به تفاوت های موجود بین مردم در رابطه با احساسات خود نسبت به اشیا و امورات .
5-تنظیم روابط:[5] به معنای ادارة هیجان های دیگران و برخورداری از کفایت های اجتماعی و مهارت های اجتماعی است به نظر گاردنر، هوش هیجانی از دو مؤلفه تشکیل شده است. هوش درون فردی و هوش میان فردی هوش درون فردی، مبین آگاهی فرد از احساسات و هیجانات خویش افکار باورها. احساسات شخصی و احترام به خویشتن و تشخیص استعدادهای ذاتی، استقلال عمل در انجام کارهای مورد نظر و در مجموع میزان کنترل شخصی بر هیجانها و احساس ها و خود رهبری است.
هوش میان فردی: به توانایی درک و فهم دیگران اشاره دارد و می خواهد بداند چه چیزهایی انسان را بر می انگیزد، چگونه فعالیت می کند و چگونه می توان با آنها همکاری داشت. (جلالی 81)
نظریه پردازان
با نگاهی به تعاریف متعدد هوش هیجانی دو خط نظری کلی را در این زمینه ی توان یافت. دیدگاه اولیه، هوش هیجانی را نوعی هوش تعریف می کند که هیجان و عاطفه را در بر می گیرد. دیدگاه بعد دیدگاه مختلط است که هوش هیجانی را با سایر توانایی ها و ویژکگی های شخصیت نظیر انگیزش ترکیب می کند.